Ανέτρεψε τα δεδομένα, όσον αφορά στη δημιουργία ταμείου απώλειας χρήσης κατεχόμενων περιουσιών το Υπουργείο Οικονομικών, αφού έφερε πρόταση ώστε να εφαρμοστούν κάποιοι κανονισμοί που θα προωθηθούν από την εκτελεστική εξουσία, στη λειτουργία του Φορέα Ισότιμης Κατανομής Βαρών, για αξιοποίηση του 0,4%. Το Υπουργείο Οικονομικών υπέδειξε πως δεν θεωρεί ότι υπάρχει οποιαδήποτε σκοπιμότητα στη δημιουργία του ταμείου, προκαλώντας μία διχογνωμία ανάμεσα στους βουλευτές, που από τη μία υπέδειξαν πως δεν υπάρχει πολιτική βούληση για να επιλυθεί το θέμα και από την άλλη υπογράμμισαν πως η πρόταση του Υπουργείου θα μπορεί να εφαρμοστεί πιο γρήγορα. Πάντως, οι βουλευτές έθεσαν ζήτημα για παρουσία υπουργών και προς αυτό το σκοπό αναμένεται να καλεστούν στην επόμενη συνεδρία Μάκης Κεραυνός, Κωνσταντίνος Ιωάννου και Ειρήνη Πική.
Η Επιτροπή Προσφύγων αναμενόταν να εισέρθει σε κατ’ άρθο συζήτηση για το θέμα της ίδρυσης ταμείου απώλειας χρήσης κατεχόμενων περιουσιών, μία πρόταση νόμου που κατατέθηκε από το Δημοκρατικό Συναγερμό, ωστόσο η τοποθέτηση του Υπουργείου Οικονομικών άλλαξε τα δεδομένα. Συγκεκριμένα, ο Μάριος Χατζηδαμιανού, διευθυντής λογιστικών υπηρεσιών του Υπουργείο Οικονομικών, υπέδειξε πως «έχουμε κάνει εσωτερικές διεργασίες, παραμένει η θέση του Υπουργείου ότι πρέπει να αξιοποιηθούν τα χρήματα που λαμβάνονται από το 0,4%. Η πρόταση του Υπουργείου είναι να γίνονται κανονισμοί από την Κυβέρνηση, σε εύλογο χρονικό διάστημα, το οποίο θα μπορούμε να συζητήσουμε με τους αρμόδιους φορείς, για να καταθέσει η Κυβέρνηση δική της πρόταση. Αν συμφωνεί η Επιτροπή να αποσυρθεί η πρόταση νόμου για να έρθει νομοσχέδιο για το 0,4%».
ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΔΩ: Όλοι υπέρ, εκτός από την Νομική Υπηρεσία για το Ταμείο Απώλειας Χρήσης Κατεχόμενων Περιουσιών-Έθεσε θέμα αντισυνταγματικότητας
Στη συνέχεια, υπέδειξε πως «δεν είμαστε εναντίον να γίνει ταμείο, αλλά δεν θεωρούμε ότι είναι απαραίτητο. Θεωρούμε ότι μπορεί να γίνουν κανονισμοί. Η πρόταση νόμου προϋποθέτει διάφορες πηγές εσόδων. Συμφωνεί για το 0,4% αλλά όχι με τους υπόλοιπους το Υπουργείου Οικονομικών. Δεν διαφωνούμε να γίνει ταμείο, δεν βλέπουμε τη σκοπιμότητά του. Αν θέλει η Πολιτεία να το κάνει, να το κάνει. Δεν φέρουμε ένσταση. Οι κανονισμοί θα καθορίζουν την αποκλειστική χρήση αυτών των χρημάτων. Η ρύθμιση με ταμείο δεν έχει καμία διαφορά».
Υπενθυμίζεται πως το τέλος 0,4% επιβάλλεται στις μεταβιβάσεις ακινήτων ή μετοχών σχετικών εταιρειών, κρατικής χορηγίας σύμφωνα με το πλαίσιο δημοσιονομικής ευθύνης, εκμετάλλευσης κινητής ή ακίνητης περιουσίας εντός του Ταμείου ή εσωτερικές επενδύσεις, ποσά που δεν απορροφώνται στους προϋπολογισμούς του Κεντρικού Φορέα Ισότιμης Κατανομής Βαρών (Κ.Φ.Ι.Κ.Β.) και της Υπηρεσίας Μέριμνας και Αποκατάστασης Παθόντων, δωρεές και εισφορές, καθώς και επιδίωξης συνεισφοράς της ΕΕ, σε συνεργασία με τους Κύπριους Ευρωβουλευτές στη βάση επιχειρημάτων.
Ο κ. Χατζηδαμιανού, απαντώντας σε ερωτήσεις, σημείωσε πως «δεν υπάρχει διαφορά αν θα γίνει διαφορά ή αν θα κάνουμε κανονισμούς ή ταμείο για την απώλεια χρήσης. Θεωρούμε πως η δημιουργία ταμείου δεν θα αλλάξει την κατάσταση. Σε ό,τι αφορά το ποσό, μιλούμε για τα 20 εκ. δεν υπάρχουν οδηγίες από το Υπουργείο Οικονομικών για οποιαδήποτε περαιτέρω πριμοδότηση του ταμείου. Θα μπορούσε εν τη σοφία της η Βουλή να αποφασίσει κάτι διαφορετικό».
Η θέση της Νομικής Υπηρεσίας
Από πλευράς του, ο Αλέξης Αντωνιάδης, δικηγόρος της Δημοκρατίας, εκπροσωπώντας τη Νομική Υπηρεσία, σημείωσε πως οι επιφυλάξεις, που είχαν εκφραστεί και κατά την πρώτη συνεδρία της Επιτροπής για το θέμα, αφορούν νομικά ζητήματα. «Οι διατάξεις που περιέχονται επηρεάζουν τόσο τον κρατικό προϋπολογισμό, όσο και λειτουργίες υπαρχόντων οργανισμών. Επίσης, επιφυλάξεις υπάρχουν και για τις αποφάσεις που θα λαμβάνονται. Θεωρούμε ότι το ορθότερο είναι να ρυθμιστεί από πλευράς εκτελεστικής εξουσίας. Επηρεάζονται διοικητικές λειτουργίες και ο προϋπολογισμός».
Απαντώντας σε σχετικές ερωτήσεις, ο κ. Αντωνιάδης επεσήμανε ότι στην πρόταση νόμου που προωθείται υπάρχουν ζητήματα που είναι ασαφή και θα πρέπει να μελετηθούν. «Αν αυτό σημαίνει να αναδομηθεί ξανά η πρόταση, θα ήταν ορθότερο να γίνει νομοσχέδιο επειδή υπάρχουν θέματα που άπτονται της εκτελεστικής εξουσίας. Πρέπει να δούμε αν είναι ορθότερο να έρθουν κανονισμοί ή αν πρέπει να έρθει νομοσχέδιο».
ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΔΩ: Μπαίνουν στα βαθιά για Εθνικό Ταμείο Απώλειας Χρήσης Κατεχόμενων Περιουσιών-Η φιλοσοφία της πρότασης Νόμου
Ενόχληση των εμπλεκομένων
Η τοποθέτηση του Υπουργείου Οικονομικών, που αλλάζει την εικόνα που δημιουργήθηκε στην προηγούμενη συνεδρία για ομοφωνία στην προώθηση της πρότασης νόμου, προκάλεσε ενόχληση στους επηρεαζόμενους, με το δήμαρχο Καραβά, Νίκο Χατζηστεφάνου, εκπροσωπώντας και την Επιτροπή κατεχόμενων δήμων, να υποδεικνύει ότι «ήρθαμε εδώ με πολλές προσδοκίες, μετά που υπάρχει αυτή η ωραία πρόταση, που μπορεί να βελτιωθεί και βλέπω με τις λίγες γνώσεις μου, εκ μέρους Υπουργείου Οικονομικών και Νομικής Υπηρεσίας ότι υπάρχουν διάφορες σκέψεις ή δικαιολογίες να μην προχωρήσει το ταμείο, επειδή είτε κρίνουν ότι δεν είναι απαραίτητο είτε για τους δικούς τους λόγους. Εμείς αυτό που λέμε είναι το εξής. Να βρουν τρόπο, εμείς ζητούμε να προχωρήσει η διαδικασία».
Ο πρόεδρος των εκτοπισμένων κοινοτήτων Αμμοχώστου, Μιχάλης Τζιώρτας, σημείωσε ότι «το Υπουργείο Οικονομικών θέλουμε να μας δώσει απάντηση αν πήρε οδηγίες από τον ΠτΔ για να κάνει εισηγήσεις για το θέμα αυτό. Δεν θέλουμε να απογοητευτεί ο προσφυγικός κόσμος. Η ΝΥ να κάνει εισηγήσεις για να υλοποιηθεί το ταμείο».
Η πρόεδρος της κίνησης προσφύγων-εκτοπισμένων μανάδων, Μαρκέλλα Ησαΐα-Τσάκκα εξέφρασε έντονα την θέση της ότι ξεκίνησε μία συζήτηση, υπάρχει ομοφωνία και η εκτελεστική εξουσία βάζει προσκόμματα. «Εμείς είχαμε εισηγήσεις. Εκτός από το 0,4% να υπολογίσουν και το προσφυγόσημο. Να κάνουμε εισηγήσεις στη δική σας πρόταση. Να πάμε στο τέλος του χρόνου και όχι σε έξι μήνες. Δεν είναι θέματα που μπορούν να περιμένουν. Είναι θέματα που πρέπει να λυθούν άμεσα. Γερνούμε. Η Νομική Υπηρεσία γιατί δεν έκανε τις εισηγήσεις της από πριν; Μέχρι το Δεκέμβριο πρέπει να έρθουν οι κανονισμοί».
Διχογνωμία βουλευτών, πυρά για πολιτικές σκοπιμότητες
Η κίνηση του Υπουργείου Οικονομικών προκάλεσε έντονη ενόχληση και στους βουλευτές, ειδικά σε εκείνους που είχαν καταθέσει την πρόταση νόμου. Ο βουλευτής και εκ των αντιπροέδρων του Δημοκρατικού Συναγερμού, Γιώργος Κάρουλας, αναγνώρισε ότι στην πρόταση ενδεχομένως να υπάρχουν αντισυνταγματικά στοιχεία, ενώ ξεκαθάρισε πως προνοεί τη δημιουργία κανονισμών και στην κατ’ άρθρον μπορεί να τεθεί χρονικό διάστημα, για το πότε θα κατατεθούν.
«Εμείς θέλουμε να βάλουμε το σκελετό και με τους κανονισμούς να χτίσουμε το σπίτι. Τα 20 εκ. το χρόνο δεν είναι αρκετά. Καθόλου. Είμαστε εδώ για να ακούσουμε την Κυβέρνηση. Καμία σχέση να ασκηθεί κριτική. Η Βουλή έχει δικαίωμα να χαράσσει πολιτικές και είναι εδώ που χρειάζεται η συνεργασία όλων. Τα όποια ζητήματα αντισυνταγματικά να τα μελετήσουμε, όπως έγινε με το Ταμείο Αλληλεγγύης το 2019. Το ταμείο το εισηγούμαστε και πρέπει να προχωρήσει. Βάλαμε την βάση για συγκέντρωση και διαχείριση των πόρων. Το 0,4% δεν είναι αρκετό. Που είναι η πολιτική βούληση;», διερωτήθηκε.
Στη συνέχεια, με έντονο ύφος, τόνισε ότι «ήρθαμε για κατ’ άρθρον όχι για να ανατρέψουμε τα όσα ακούστηκαν την προηγούμενη φορά. Άλλα λέγονταν εδώ την προηγούμενη φορά. Αυτή η ανατροπή πρέπει να μας προβληματίσει όλους. Θέλουμε όλοι να προχωρήσει. Η Βουλή είναι πολιτικό σώμα και χαράσσει γραμμή. Υπάρχει νομοθετικό προηγούμενο. Είναι για μετριασμό του εκτοπισμού, δεν τίθεται θέμα ενίσχυσης του τι έχει ο καθένας στα κατεχόμενα. Η νομοθεσία δεν παραβιάζεται. Οι συνέπειες για την Κυπριακή Δημοκρατία θα είναι πολύ σοβαρές».
Ο κ. Κάρουλας, καταλήγοντας, σημείωσε ότι «πρέπει να είμαστε όλοι προ των ευθυνών μας. Δεν είναι αντιπολιτευτική διάθεση. Έχουμε κοινό αίτημα όλων των εκτοπισμένων. Μιλάμε για συστάρισμα των δημοσίων οικονομικών για να βρεθούν οι πόροι. Χρειάζεται πολιτική βούληση. Η πρόταση βάζει το σκελετό. Η δημιουργία είναι στη βάση κανονισμών. Πρέπει να έρθουν κανονισμοί».
Η βουλεύτρια του κόμματος, Ρίτα Θεοδώρου-Σούπερμαν, σημείωσε ότι «δεν βλέπω μία πραγματική πρόθεση για να στηριχθούν οι πρόσφυγες. Θα μπορούσαν να βρεθούν τρόποι για να ενισχυθεί το ταμείο χωρίς να δημιουργηθεί πρόβλημα στον κρατικό προϋπολογισμό. Οι πρόσφυγες 50 χρόνια περιμένουν να ακουστούν τα αιτήματά τους και δεν υπάρχει πραγματική βούληση. Θα ήταν ευχής έργο αν η Κυβέρνηση έφερνε νομοσχέδιο, δεν θέλουμε να πάρουμε εύσημα. Θα μπορούσε η πρόταση να ασκήσει πίεση στην Κυβέρνηση. Το θέμα δεν είναι να δώσουμε μόνο λεφτά, είναι κεντρικό το θέμα. Κανένας δεν προστάτευσε τον πρόσφυγα για την περιουσία τους. Η πρόταση είναι τροχοπέδι να δεσμεύσουμε τις περιουσίες στα κατεχόμενα. Δεν πρέπει να δούμε μόνο το οικονομικό κομμάτι. Είναι καίρια η πρόταση και πρέπει να ληφθεί σοβαρά υπόψη».
Ο επίσης βουλευτής του ΔΗΣΥ, Νίκος Γεωργίου, στην δική του τοποθέτηση, εξέφρασε τη θέση ότι θα έπρεπε να υπάρχει εκπροσώπηση των Υπουργείων σε πιο ψηλό επίπεδο, υποδεικνύοντας ότι θα έπρεπε να καλεστούν οι υπουργοί, καθώς όπως υπέδειξε, το θέμα είναι εξόχως πολιτικό και δεν είναι στεγνά πολιτικό. «Πρέπει να αναλάβει τις ευθύνες του ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας. Η έκκλησή μου προς τη Νομική Υπηρεσία είναι ότι υπάρχει προηγούμενο με το ταμείο αλληλεγγύης για τους επηρεαζόμενους του 2013. Η Νομική Υπηρεσία δεν έκανε σύσταση να βγει ο νόμος αντισυνταγματικός. Για τα θύματα του 1974; Τι πρέπει να πούμε; Δεν είναι μόνο οικονομικό το θέμα».
Ο πρόεδρος της Επιτροπής και βουλευτής του ΑΚΕΛ, Νίκος Κέττηρος, από πλευράς του εξέφρασε διαφορετική θέση, καθώς αναγνώρισε το θετικό στην πρόταση του Υπουργείου Οικονομικών, αναφέροντας πως «υπάρχει και πολιτική βούληση ότι σε έξι μήνες θα μπορούμε να λειτουργήσουμε την απώλεια χρήσης. Είτε περάσει η πρόταση νόμου είτε έρθει νομοσχέδιο, κανονισμοί πρέπει να έρθουν από την Κυβέρνηση για να λειτουργήσει η πρόταση νόμου; Εάν μπορεί να προχωρήσει πιο γρήγορα για να βοηθήσουμε τον κόσμο, δεν με ενδιαφέρει από πού προέρχεται η πρόταση. Πρέπει να κατατεθούν κανονισμοί. Μας λέει η Κυβέρνηση ότι μπορούν να έρθουν σε έξι μήνες οι κανονισμοί».
Στη συνέχεια, ο κ. Κέττηρος επεσήμανε ότι «εγώ κατάλαβα άλλα πράγματα, από εκείνα που κατάλαβαν οι οργανώσεις. Για κάποιους είναι προτεραιότητα να δημιουργηθεί το ταμείο και για άλλους είναι η απώλεια χρήσης. Σημασία είναι να προχωρήσει η απώλεια χρήσης. Συζητούμε ένα θέμα για το ποιος θα πάρει τον πόντο; Δεν κατάλαβα ποιο είναι το αντικείμενό μας. Να δεσμεύσουμε πότε θα φέρουν τους κανονισμούς».
Ο βουλευτής του Δημοκρατικού Κόμματος, Χρίστος Σενέκκης, επεσήμανε ότι «θεωρώ ότι δεν απαγορεύει σε κανένα να κάνουμε το πρώτο βήμα, να αξιοποιήσουμε το 0,4% που έχει εισπραχθεί». Στη συνέχεια, άφησε αιχμές κατά της προηγούμενης Κυβέρνησης, υποδεικνύοντας πως δέκα χρόνια δεν προχώρησε με την προώθηση κανονισμών ή δημιουργίας ταμείου, ενώ η παρούσα Κυβέρνηση αναγνώρισε την ανάγκη. «Την ώρα που η εκτελεστική εξουσία θέλει να κάνει το πρώτο βήμα και να λέμε ότι δεν υπάρχει πολιτική βούληση, θεωρώ ότι είναι εκμετάλλευση».
Στη συνέχεια, ο κ. Σενέκκης τόνισε ότι «ήρθε μία πρόταση νόμου καλοδεχούμενη και ο πρόεδρος της Επιτροπής, την έβαλε στην πρώτη συνεδρία. Αυτό δείχνει τη βούληση για να λυθεί το θέμα. Υπάρχει πολιτική εκμετάλλευση. Εδώ δεν βάζει κανένας πάνω από το συμφέρον του προσφυγικού κόσμου το συμφέρον του και την παράταξη. Το Υπουργείο Οικονομικών είπε ότι έχετε δύο δρόμους, να συζητήσετε την πρόταση κατ’ άρθρον, να ετοιμαστούν κανονισμοί, να έρθουν πίσω για συζήτηση και μετά για ψήφιση. Ο άλλος δρόμος είναι να υπάρχει διαβούλευση με τη ΝΥ για δημιουργία κανονισμών. Είτε με το ταμείο αλληλεγγύης είτε με τους κανονισμούς, την πριμοδότηση θα την αποφασίσει η εκτελεστική εξουσία. Αν θέλουμε να κάνουμε κάτι διαφορετικό θα το ρισκάρουμε. Εμείς θα το ψηφίσουμε, όμως θα μπούμε σε συνταγματικό κυκεώνα αν θα είναι συνταγματικό. Το ΥΠΟΙΚ μας είπε να κάνουμε το πρώτο βήμα με κανονισμούς που είναι 20 εκ».
Ο επίσης βουλευτής του ΔΗΚΟ, Ζαχαρίας Κουλίας, επεσήμανε ότι «στο πρόγραμμα του Προέδρου της Δημοκρατίας ήταν υπέρ για την απώλεια χρήσης και επίσης ήταν υπέρ για τη μεταφορά του συντελεστή δόμησης. Το ερώτημα είναι ερωτήθηκε από τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας ή οι οδηγίες είναι εκτός του προγράμματος. Οτιδήποτε μπορείς να κάνεις αυξάνει τον κρατικό προϋπολογισμό. Δηλώνω ότι ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας τηρεί το λόγο του, όμως αν όχι να αλλάξουμε την στάση μας. Ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας δεν είναι ο Κεραυνός, είναι ο Χριστοδουλίδης».
Ο βουλευτής της Δημοκρατικής Παράταξης, Μιχάλης Γιακουμής, εξέφρασε την άποψη ότι το κλίμα της προηγούμενης συνεδρίας ανατράπηκε από την πρόταση του Υπουργείου Οικονομικών. «Είναι σημαντικό να πούμε ότι θέλουμε να γίνει η απώλεια χρήσης. Απέναντι θα ήθελα κάποιο της προεδρίας, ένα υπουργό που να πει έχω το πράσινο φως να εφαρμόσω την προσφυγική πολιτική. Δεν υπήρχε προσφυγική πολιτική. Υπήρχαν ππατσιαρίσματα. Υπάρχει πρόταση νόμου, υπάρχει ομοψυχία και ομοφωνία και θέλουμε να εφαρμοστεί αυτό που λέει το πρόγραμμα του Προέδρου της Δημοκρατίας και το θέμα είναι η απώλεια χρήση».
Η Επιτροπή Προσφύγων αποφάσισε πριν ολοκληρωθεί η συνεδρία πως θα γίνει επικοινωνία για να καλεστούν στην επόμενη συνεδρία οι υπουργοί Οικονομικών, Μάκης Κεραυνός, Εσωτερικών, Κωνσταντίνος Ιωάννου και η υφυπουργός παρά το Προέδρω, Ειρήνη Πική.
ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΔΩ: Διαβεβαιώσεις ότι δεν αποτελεί εκμετάλλευση του προσφυγικού κόσμου η σύσταση ταμείου απώλειας χρήσης κατεχόμενων περιουσιών
