Σημαντικό κενό στην ενιαία και συστηματική καταγραφή των νοσοκομειακών λοιμώξεων και της κατανάλωσης των αντιβιοτικών στην Κύπρο εντοπίζει το Υπουργείο Υγείας, την ώρα που η Κύπρος καταγράφει υψηλό επιπολασμό στις λοιμώξεις σε σχέση με τις υπόλοιπες χώρες.
Παράλληλα δρομολογούνται διάφορες ενέργειες ώστε να μπορέσει η Κύπρος να καλύψει αυτό το κενό, όπως η ανάπτυξη της ηλεκτρονικής βάσης δεδομένων Biocare, η οποία θα λειτουργήσει ως εθνικό πληροφοριακό σύστημα για την καταγραφή και την παρακολούθηση των ενδονοσοκομειακών λοιμώξεων και για την επιτήρηση της νοσοκομειακής κατανάλωσης αντιβιοτικών. Στόχος είναι η καθολική εφαρμογή ώστε να προγραμματίζεται η θεσμοθέτηση υποχρεωτικής καταχώρισης δεδομένων από όλα τα νοσηλευτήρια της χώρας, τόσο ιδιωτικά όσο και δημόσια.
Αυτά αναφέρθηκαν, ανάμεσα σε άλλα, από τον Υπουργό Υγείας, Μιχάλη Δαμιανό, απαντώντας σε ερωτήσεις του βουλευτή Λευκωσίας του Κινήματος Οικολόγων, Χαράλαμπου Θεοπέμπτου, σχετικά με την καταγραφή των περιπτώσεων ενδονοσοκομειακών λοιμώξεων ανά νοσοκομείο και εάν έχουν καθοριστεί πρότυπα τα οποία υποχρεούνται τα νοσηλευτήρια να ακολουθούν, είτε ιδιωτικά είτε του ΟΚΥπΥ.
Όπως ανέφερε ο κ. Δαμιανός, η επιτήρηση των νοσοκομειακών λοιμώξεων αποτελεί βασικό άξονα στρατηγικής του Υπουργείου Υγείας για την ασφάλεια των ασθενών, ωστόσο σε εθνικό επίπεδο δεν υπάρχει συνεχής και νομοθετικά κατοχυρωμένη υποχρέωση της καταγραφής όλων των νοσοκομειακών λοιμώξεων. Επισήμανε ότι, όπως και σε άλλες χώρες της ΕΕ, δεν γίνεται συστηματική καταγραφή, αλλά παρακολουθούνται επιλεγμένοι δείκτες, ενώ σε τοπικό επίπεδο αρκετά νοσηλευτήρια εφαρμόζουν δικά τους συστήματα επιτήρησης.
Επισήμανε πως η Κύπρος συμμετέχει στις Μελέτες Σημειακού Επιπολασμού, οι οποίες διεξάγονται από το Ευρωπαϊκό Κέντρο Πρόληψης και Ελέγχου Νόσων (ECDC). Σύμφωνα με τα τελευταία αποτελέσματα του ECDC (PPS 2022-2023), η Κύπρος καταγράφει υψηλό επιπολασμό νοσοκομειακών λοιμώξεων (13,8%) σε σχέση με τις υπόλοιπες χώρες της ΕΕ (ΜΟ=7%).
Επίσης, όπως σημειώνει ο κ. Δαμιανός, η Κύπρος συμμετέχει ενεργά στο EU-JAMRAI, μία σημαντική ευρωπαϊκή πρωτοβουλία για την αντιμετώπιση της μικροβιακής αντοχής (AMR) και των νοσοκομειακών λοιμώξεων (HAIs), προωθώντας τον συντονισμό πολιτικών και τεκμηριωμένων παρεμβάσεων. Στο πλαίσιο αυτό, σημειώνει, ενισχύεται η ορθολογική χρήση αντιβιοτικών, η εφαρμογή κοινών δεικτών ποιότητας και η βελτίωση της επιτήρησης, με έμφαση στην πρόληψη και τον έλεγχο λοιμώξεων στον χώρο της υγειονομικής περίθαλψης.
Παράλληλα, ο Υπουργός σημείωσε πως «υλοποιούνται εκπαιδευτικά προγράμματα, δράσεις ενημέρωσης και μηχανισμοί παρακολούθησης της συνταγογράφησης. Ο ΟΑΥ, σε συνεργασία με το Υπουργείο Υγείας, αξιοποιεί κλινικούς δείκτες και δεδομένα μικροβιακής αντοχής για την αξιολόγηση της ποιότητας των παρεχόμενων υπηρεσιών, διαμορφώνοντας ένα εθνικό πλαίσιο εναρμονισμένο με τις κατευθυντήριες γραμμές του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας και της Ευρωπαϊκής Επιτροπής».
Έλλειψη ενιαίου υποχρεωτικού προτύπου
Σε ό,τι αφορά τον καθορισμό προτύπων τα οποία θα πρέπει να ακολουθούν τα νοσηλευτήρια, ο κ. Δαμιανός επισήμανε πως «το Υπουργείο Υγείας συνεχίζει την προσπάθεια διασφάλισης της ποιότητας και της ασφάλειας των υπηρεσιών υγείας, καθώς και την πρόληψη και τον έλεγχο των ενδονοσοκομειακών λοιμώξεων, με την έκδοση Κλινικών Κατευθυντήριων Οδηγιών (ΚΚΟ) για τους χώρους παροχής υγειονομικών υπηρεσιών και την αποστολή εγκυκλίων».
Παραδέχθηκε την έλλειψη ενιαίου υποχρεωτικού προτύπου για όλα τα νοσηλευτήρια, εντούτοις τόνισε πως «οι Κατευθυντήριες Οδηγίες χρησιμοποιούνται ως θεσμικό πλαίσιο εκπαίδευσης του προσωπικού για την αποτελεσματική κλινική εφαρμογή τους. Η Διεύθυνση Νοσηλευτικών Υπηρεσιών του Υπουργείου Υγείας, μέσω του Τομέα Εκπαίδευσης, υλοποιεί το εκπαιδευτικό πρόγραμμα “Επιτήρηση και Διαχείριση Λοιμώξεων στους Χώρους Παροχής Υπηρεσιών Υγείας”, το οποίο διαδραματίζει καθοριστικό ρόλο στην ενίσχυση των γνώσεων και δεξιοτήτων των επαγγελματιών υγείας, προάγοντας την καλλιέργεια κουλτούρας πρόληψης, ελέγχου λοιμώξεων και ενίσχυσης της ασφάλειας στους χώρους παροχής φροντίδας υγείας. Αυτή η πρωτοβουλία ενισχύει τη συμμόρφωση των νοσοκομείων με τις εθνικές στρατηγικές για την ασφάλεια των ασθενών και τη συνεχιζόμενη βελτίωση των υπηρεσιών».
Συστάθηκε η Κεντρική Επιτροπή Ελέγχου
Αναφερόμενος στη σύσταση της Κεντρικής Επιτροπής Ελέγχου και Παρακολούθησης Ενδονοσοκομειακών Λοιμώξεων στο Υπουργείο Υγείας, ο κ. Δαμιανός εξήγησε πως «αρμοδιότητά της είναι η καθοδήγηση, παρακολούθηση και αξιολόγηση της εφαρμογής πολιτικών πρόληψης και ελέγχου λοιμώξεων σε παγκύπριο επίπεδο. Επιπλέον, τον Ιούλιο του 2024, απεστάλη εγκύκλιος επιστολή προς όλα τα νοσηλευτήρια, με την οποία καθοδηγούνται για τη σύσταση και λειτουργία Τοπικών Επιτροπών Ελέγχου Λοιμώξεων, καθώς και την εφαρμογή προγράμματος Επιμελητείας Αντιβιοτικών, με αρκετές μονάδες να έχουν ήδη προχωρήσει στη συγκρότηση των σχετικών ομάδων».
Σημείωσε πως «οι Ιατρικές Υπηρεσίες και Υπηρεσίες Δημόσιας Υγείας έχουν καταρτίσει προσχέδια δύο Εθνικών Σχεδίων Δράσης, για την πρόληψη και τον έλεγχο λοιμώξεων στους χώρους παροχής υπηρεσιών υγείας και τη Μικροβιακή Αντοχή (AMR), τα οποία υπόκεινται σε αξιολόγηση από τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας, ο οποίος θα παρέχει καθοδήγηση για την ολοκλήρωσή τους και την ενίσχυση της εφαρμογής και παρακολούθησής τους».
Παράλληλα, ο Υπουργός σημειώνει πως «στο πλαίσιο της επικείμενης αναθεώρησης της νομοθεσίας για τα νοσηλευτήρια, προωθούνται ρυθμίσεις για την ενσωμάτωση ελάχιστων προτύπων ασφαλούς φροντίδας υγείας, την υποχρεωτική σύσταση επιτροπών λοιμώξεων και τη συστηματική αξιολόγηση της συμμόρφωσης [Δέσμη Τροποποιητικών Νόμων με τίτλους: (Α) “Αναθεώρηση/Εκσυγχρονισμός των Περί Ιδιωτικών Νοσηλευτηρίων (Έλεγχος Ίδρυσης και Λειτουργίας) Νόμων 2001 μέχρι 2022”, (Β) “Τροποποίηση του περί Ίδρυσης Οργανισμού Κρατικών Υπηρεσιών Υγείας (Τροποποιητικός) Νόμος του 2017”]. Οι ρυθμίσεις αυτές στοχεύουν στη διασφάλιση της συμμόρφωσης όλων των νοσηλευτικών ιδρυμάτων με ελάχιστα πρότυπα ποιότητας και ασφάλειας, σύμφωνα με διεθνή πρότυπα».
Επίσης, με την επικείμενη αναθεώρηση της νομοθεσίας που αφορά τα νοσηλευτήρια, προβλέπεται, όπως αναφέρει ο κ. Δαμιανός, «η εισαγωγή ρυθμίσεων οι οποίες καθιστούν την πιστοποίηση (accreditation) των νοσηλευτηρίων υποχρεωτική».
Προς ενίσχυση της προσπάθειας αυτής, τονίζει ότι οι Ιατρικές Υπηρεσίες και Υπηρεσίες Δημόσιας Υγείας του Υπουργείου Υγείας έχουν παραχωρήσει, σε δημόσια και ιδιωτικά νοσηλευτήρια, χορηγίες μέσω του Ταμείου Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας για σκοπούς αναβάθμισης του ιατροτεχνολογικού τους εξοπλισμού, καθώς και για την κάλυψη των εξόδων που σχετίζονται με τη διαδικασία πιστοποίησης. «Η πρωτοβουλία αυτή συνιστά ένα ουσιαστικό βήμα προς την καθιέρωση ενιαίων ποιοτικών προτύπων σε όλο το φάσμα των υπηρεσιών υγείας της χώρας και αναβάθμιση της ποιότητας και της ασφάλειας των παρεχόμενων υπηρεσιών υγείας».
Καταλήγοντας, σημειώνει πως «μέσω των προαναφερθεισών δράσεων, το Υπουργείο Υγείας επιδιώκει την καθιέρωση ενός σύγχρονου, επιστημονικά τεκμηριωμένου και υποχρεωτικού πλαισίου πρότυπων πρακτικών για την πρόληψη και τον έλεγχο λοιμώξεων. Σκοπός είναι η ουσιαστική ενίσχυση της ασφάλειας των ασθενών και η διαμόρφωση μιας διαρκούς κουλτούρας ποιότητας σε όλα τα επίπεδα του συστήματος υγείας».
ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΠΙΣΗΣ:
