Έχει χαρακτηριστεί ως το «καύσιμο του μέλλοντος». Και όχι άδικα, καθώς το υδρογόνο αποτελεί ένα καύσιμο με μηδενικές εκπομπές άνθρακα και υψηλή ενεργειακή πυκνότητα. Η ευρεία χρήση του στις δημόσιες μεταφορές, τη βιομηχανία και την παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας, το καθιστά ως μια ευέλικτη επιλογή για τη μετάβαση της χώρας μας σε ένα βιώσιμο ενεργειακό σύστημα, συνεισφέροντας καθοριστικά στην εγχώρια οικονομία.
Ποια είναι τα πλεονεκτήματά του
Πρόκειται για μια καθαρή εναλλακτική λύση στα ορυκτά καύσιμα. Το πράσινο υδρογόνο, συγκεκριμένα, αποτελεί βασικό πυλώνα της ενεργειακής μετάβασης, με δυνατότητα να απανθρακοποιεί τομείς υψηλών εκπομπών και να συνεισφέρει στην επίτευξη μηδενικών ρύπων. Το πράσινο υδρογόνο παράγεται μέσω της ηλεκτρόλυσης του νερού με τη χρήση αποκλειστικά ηλεκτρικής ενέργειας που παράγεται από Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας (ΑΠΕ), όπως ο ήλιος και ο άνεμος.
Ο λόγος που θεωρείται ως ένα καθαρό καύσιμο είναι επειδή δεν παράγει εκπομπές αερίων του θερμοκηπίου κατά την κατανάλωσή του, καθώς παράγει μόνο ηλεκτρισμό και έχει ως απόβλητο καθαρό νερό. Χάρη στην υψηλή ενεργειακή του πυκνότητα, έχει τη δυνατότητα να αποθηκεύει μεγάλες ποσότητες ενέργειας σε μικρό όγκο. Επιπλέον, θωρείται ιδιαίτερα ευέλικτο καύσιμο από τη στιγμή που μπορεί να χρησιμοποιηθεί σε διάφορους τομείς, όπως οι μεταφορές και η βιομηχανία. Μάλιστα, νέες αλλά και υπάρχουσες μηχανές εσωτερικής καύσης -με την κατάλληλη μετατροπή- είναι σε θέση να λειτουργούν με υδρογόνο, υποστηρίζοντας τη μετάβαση σε μηδενικές εκπομπές. Επιπρόσθετα, ένεκα της ικανότητάς του να αποθηκεύεται, μπορεί να χρησιμοποιηθεί για την κάλυψη των αναγκών ενέργειας όταν χρειάζεται.
Πώς μπορεί να συμβάλλει στο ενεργειακό μείγμα της Κύπρου και να ενισχύσει την οικονομία του τόπου
Με την παραγωγή και τη χρήση του υδρογόνου, ειδικά από Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας (ΑΠΕ) -δηλαδή πράσινο υδρογόνο- η χώρα μας μπορεί να μειώσει την εξάρτησή της από εισαγόμενα ορυκτά καύσιμα και κατά επέκταση να ενισχύσει την ενεργειακή της ασφάλεια. Την ίδια ώρα, η ανάπτυξη της βιομηχανίας του υδρογόνου -από την παραγωγή και τη μεταφορά, μέχρι την αποθήκευση και τη χρήση - θα δημιουργήσει νέες θέσεις εργασίας σε διάφορους τομείς. Η τόνωση της οικονομίας θα ενισχυθεί μέσα από την προσέλκυση νέων επενδύσεων, καθώς η τεχνολογία του υδρογόνου προωθεί την καινοτομία, δημιουργεί νέες επιχειρηματικές ευκαιρίες και συντείνει στην ευρύτερη ανάπτυξη του τόπου. Αυτό σημαίνει ότι θα αυξηθεί η ανταγωνιστικότητα της χώρας μας, εφόσον η εγχώρια βιομηχανία θα είναι σε θέση να παράγει προϊόντα και να προσφέρει υπηρεσίες με χαμηλότερο περιβαλλοντικό αποτύπωμα, με άνοιγμα σε νέες αγορές που σχετίζονται με το υδρογόνο, και προοπτικές για καινούργιες εξαγωγές προϊόντων και διεθνείς συνεργασίες. Τα πλεονεκτήματα, βέβαια, δεν σταματάνε εδώ. Η χρήση υδρογόνου αναπτύσσεται με ραγδαίους ρυθμούς στις δημόσιες μεταφορές, σε λεωφορεία και εμπορικά οχήματα, που κάνουν χρήση εξοπλισμού κυψελών υδρογόνου με την παραγωγή ηλεκτρισμού επί του οχήματος. Αποτέλεσμα, η πλήρης αντικατάσταση των μηχανών εσωτερικής καύσης που κάνουν χρήση τα ρυπογόνα ορυκτά καύσιμα με ηλεκτροκίνηση. Αυτή η τεχνολογία προσφέρει μηδενικές εκπομπές ρύπων, συμβάλλοντας σε καθαρότερη ατμόσφαιρα και μείωση του αποτυπώματος άνθρακα.
Έτσι η Κύπρος με τη χρήση του υδρογόνου, θα μπορέσει να αντιμετωπίσει αποτελεσματικά την κλιματική αλλαγή και να επιτύχει τους στόχους που περιλαμβάνονται στο Εθνικό Σχέδιο για την Ενέργεια και το Κλίμα (ΕΣΕΚ).
Αναπόσπαστο μέρος της εθνικής στρατηγικής
Το Υπουργείο Ενέργειας, Εμπορίου και Βιομηχανίας αναγνωρίζοντας τη δυνητική συμβολή του ανανεώσιμου υδρογόνου στην επίτευξη των στόχων για αύξηση του μεριδίου των Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας (ΑΠΕ) στην κατανάλωση ενέργειας της χώρας μας, των στόχων για τη μείωση/απαλλαγή από τις εκπομπές αερίων του θερμοκηπίου και την ενίσχυση της ενεργειακής ασφάλειας, συμπεριλαμβάνει το υδρογόνο στην εθνική στρατηγική, προωθώντας τη χρήση του σε διάφορους τομείς της οικονομίας. Χαρακτηρίζοντας το ως ένα κρίσιμο στοιχείο για την αντικατάσταση των ορυκτών καυσίμων, τη μείωση της εξάρτησης από τις εισαγωγές και την απαλλαγή από τον άνθρακα σε τομείς που είναι δύσκολο να απανθρακοποιηθούν (hard-to-abate), η στρατηγική εστιάζει στις βιομηχανικές διεργασίες υψηλής θερμοκρασίας, τις οδικές μεταφορές βαρέων οχημάτων και στους τομείς της ναυτιλίας και των αερομεταφορών. Αξίζει να σημειωθεί ότι αυτή είναι σε συνάρτηση με την ευρωπαϊκή στρατηγική για το υδρογόνο, η οποία θέτει ως στόχο την παραγωγή έως και 10 εκατομμυρίων μετρικών τόνων ανανεώσιμου υδρογόνου στην ΕΕ έως το 2030. Μέσω δε του σχεδίου REPowerEU, ο στόχος αυτός έχει διπλασιαστεί και προτείνεται να επιτευχθεί με τη διευκόλυνση εισαγωγών μέχρι το 2030, με επιπλέον 10 εκατομμύρια μετρικούς τόνους υδρογόνου.
Το πρώτο έργο στην Κύπρο αποτελεί γεγονός
Το πρώτο έργο που αναμένεται να υλοποιηθεί στην Κύπρο και αφορά παραγωγή/χρήση υδρογόνου ως πράσινη ενέργεια, είναι το GreenH2CY. Πέραν από την παραγωγή, θα περιλαμβάνει σταθμό ανεφοδιασμού καυσίμων και εγκαταστάσεις αποθήκευσης υδρογόνου. Οι τελευταίες θα επιτρέψουν στο σύστημα ηλεκτρόλυσης που παράγει το υδρογόνο να χρησιμοποιείται ευέλικτα και να λειτουργεί στην αγορά ηλεκτρικής ενέργειας, σε ώρες εκτός αιχμής
Η μονάδα παραγωγής υδρογόνου αναμένεται να παράγει περίπου 150 τόνους καυσίμου υδρογόνου ετησίως, το οποίο ισοδυναμεί με 627 τόνους καυσίμου ντίζελ ανά έτος. Το νερό που θα χρησιμοποιείται στην ηλεκτρόλυση θα προέρχεται από τριτοβάθμια επεξεργασία λυμάτων από το Τμήμα Αναπτύξεως Υδάτων Λάρνακας, υποστηρίζοντας έτσι την κυκλική οικονομία.
Το πράσινο υδρογόνο που θα παράγεται από το έργο GreenH2CY προτίθεται να χρησιμοποιηθεί στον τομέα των μεταφορών για ανεφοδιασμό εμπορικών οχηματαγωγών και επιβατικών λεωφορείων στις δημόσιες και άλλες συγκοινωνίες, με αποτέλεσμα την αντικατάσταση οχημάτων που χρησιμοποιούν ορυκτά καύσιμα. Ωστόσο, η χρήση του θα μπορούσε κάλλιστα να αξιοποιηθεί και στον τομέα της ναυτιλίας. Παράλληλα, θα παρέχει μια καινοτόμα λύση στην αποθήκευση και τη διανομή ενέργειας, ενώ θα αποτρέψει την παραγωγή αερίων θερμοκηπίου ισοδύναμων με 21677 τόνους CO2 κατά τα πρώτα δέκα χρόνια λειτουργίας του, που αποδίδονται στην αντικατάσταση του καυσίμου ντίζελ.
Το πρωτοποριακό αυτό έργο αποτελεί αναμφίβολα ένα καίριο βήμα στην ανάπτυξη της τεχνολογίας υδρογόνου στη χώρα μας. Λαμβάνοντας μάλιστα υπόψη τα συγκριτικά πλεονεκτήματα της Κύπρου έναντι του ανταγωνισμού -γεωγραφική θέση και ισχυρό ηλιακό δυναμικό που μπορεί να οδηγήσει σε χαμηλότερο κόστος- έχει όλα τα εχέγγυα να αναπτύξει γρήγορα και αποτελεσματικά τον τομέα του υδρογόνου σε σχέση με άλλες ευρωπαϊκές χώρες. Το μόνο που χρειάζεται για να καταστεί σε κόμβο παραγωγής και διανομής, είναι όραμα, οργάνωση, σωστό σχεδιασμό και επιμόρφωση των ενδιαφερομένων μερών, καθώς και του κοινού.
Πάνω από όλα όμως, χρειάζεται την ενεργή συμβολή της πολιτείας για την προώθηση σχεδίων στήριξης για τους χρήστες του υδρογόνου ως εναλλακτικού καύσιμου, είτε πρόκειται για δημόσιες συγκοινωνίες είτε εμπορικά οχήματα μεταφορών. Διαφορετικά, θα αφήσουμε -για άλλη μια φορά- μια τεράστια ευκαιρία να πάει χαμένη.
