Στην πορεία υλοποίησης των μέτρων του Υπουργείου Γεωργίας, όσον αφορά στη στήριξη των πυρόπληκτων μετά τη φονική πυρκαγιά στη Λεμεσό, που κόστισε τη ζωή σε δύο συνανθρώπους μας, αναφέρθηκε ενώπιον της Βουλής η υπουργός Γεωργίας, Μαρία Παναγιώτου, η οποία επεσήμανε πως δρομολογούνται και επιπρόσθετα μέτρα, αφού οι «μέγα πυρκαγιές αποτελούν πραγματικότητα».
Στην αρχική της τοποθέτηση, η κα. Παναγιώτου σημείωσε πως «παρόλο που οι επίγειες δυνάμεις του Τμήματος Δασών και οι δασοπυροσβέστες έχουν αυξηθεί, με αποτέλεσμα σήμερα το Τμήμα να διαθέτει τον μεγαλύτερο στόλο σε ανθρώπινο δυναμικό και εξοπλισμό στην ιστορία του, η προσπάθεια παραμένει συνεχής, καθώς οι ‘μέγα’ πυρκαγιές αποτελούν πλέον μία νέα πραγματικότητα».
ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΔΩ: Αποφασισμένη η Κυβέρνηση να προχωρήσει σε αλλαγές-Η πορεία υλοποίησης των μέτρων του ΥΠΕΣ για τους πυρόπληκτους
Στη συνέχεια, η υπουργός Γεωργίας εξήγησε πως «το ΤΑΥ προχώρησε αμέσως στον σχεδιασμό για υλοποίηση μέτρων αντιδιαβρωτικής και αντιπλημμυρικής προστασίας. Συγκεκριμένα:
• Ολοκληρώθηκε η χωροθέτηση των σημείων στα οποία, σύμφωνα με τα προκαταρκτικά συμπεράσματα, απαιτείται η κατασκευή 60 περίπου αναχωμάτων/ αναβαθμών αντιπλημμυρικής προστασίας.
• Τα έργα θα γίνουν σε 2 φάσεις. Στη Φάση Α θα κατασκευαστούν περίπου 25 αναβαθμοί τύπου Gabions οι οποίοι θεωρούνται 1ης προτεραιότητας και θα έχουν ολοκληρωθεί έως τον Οκτώβριο 2025 και τα υπόλοιπα μέχρι τον Φεβρουάριο 2026».
• Έχουν δεσμευτεί τα απαραίτητα υλικά που προχωρούν οι απαραίτητοι διαγωνισμοί
Σε ότι αφορά την παροχή γεννητριών με 100% χρηματοδότηση για υδρευτικούς σκοπούς στις πυρόπληκτες Κοινότητες καθώς και σε Αρδευτικά Τμήματα και 80% στις υπόλοιπες κοινότητες, ανέφερε η υπουργός Γεωργίας, σημειώνεται πως μέχρι τις 27/8 το Επαρχιακό Γραφείο ΤΑΥ Λεμεσού έχει παραλάβει 12 αιτήματα συμμετοχής στο Σχέδιο εκ των οποίων τα 5 από πυρόπληκτες κοινότητες. Έχουν εκδηλώσει ενδιαφέρον 15 πυρόπληκτες κοινότητες και αναμένεται η επίσημη υποβολή αίτησης.
Σχετικά με τα μέτρα αποκατάστασης για γεωργούς, η Μαρία Παναγιώτου υπενθύμισε ότι έχουν εγκριθεί δράσεις, συνολικής δαπάνης ύψους μέχρι €23.500.000. Συγκεκριμένα:
• Η παραχώρηση, άμεσης οικονομικής ενίσχυσης, η οποία αφορά 100% απώλεια εισοδήματος ενός έτους, σε όλους τους γεωργούς και κτηνοτρόφους της πληγείσας περιοχής ολοκληρώθηκε για όσους υπέβαλαν τα στοιχεία τους. Μέχρι 27/08/2025 καταβλήθηκε ενίσχυση συνολικού ύψους €3.198.976,66 σε 1.311 δικαιούχους. Επιπλέον, για περί τους 25 αιτητές, αναμένεται η υποβολή των απαραίτητων δικαιολογητικών από τους ίδιους, καθώς επίσης και καταχώρησή τους στο λογιστικό πρόγραμμα του FIMAS για να προχωρήσει η σχετική πληρωμή. Περίπου 15 αιτήσεις εξετάζονται ως προς την επιλεξιμότητά τους. Αναφέρεται τέλος ότι, κατόπιν σχετικών ελέγχων, για περί τους 100 αιτητές (οι οποίοι δεν είχαν υποβάλει αίτηση στον ΚΟΑΠ) διαφάνηκε ότι δεν είναι δικαιούχοι.
• Για τα δύο ειδικά σχέδια επαναδραστηριοποίησης, αποκατάστασης υποδομών και μηχανολογικού εξοπλισμού επαγγελματιών και μη, γεωργοκτηνοτρόφων μετά από αίτημα των κοινοταρχών, έχουν δοθεί παρατάσεις έως τις 15 Σεπτεμβρίου 2025. Μέχρι τις 27/08/2025 είχαν υποβληθεί 987 αιτήσεις για τα δύο αυτά σχέδια. Οι επιτόπιοι έλεγχοι και η αξιολόγηση των αιτήσεων ξεκίνησε ήδη από τις 7 Αυγούστου ώστε να ξεκινήσει άμεσα και η υποβολή των προκαταβολών.
• Σημειώνεται ότι, για τη διευκόλυνση των πληγέντων, τέθηκε σε λειτουργία με τη συνεργασία του Υφυπουργείου Έρευνας, Καινοτομίας και Ψηφιακής Πολιτικής, η νέα ηλεκτρονική υπηρεσία “Δήλωση Ζημιών – Πυρκαγιά 23 Ιουλίου 2025 (Επαρχία Λεμεσού)”. Μέσω της υπηρεσίας αυτής, οι γεωργοί, κτηνοτρόφοι και μελισσοκόμοι μπορούν να υποβάλουν ηλεκτρονικά τις δηλώσεις τους έως τις 15 Σεπτεμβρίου 2025, με στόχο την ταχύτερη καταγραφή και αξιολόγηση των ζημιών από τις αρμόδιες αρχές.
Στη συνέχεια, η κα. Παναγιώτου υπέδειξε ότι «συνεχίζεται η αποκομιδή και μεταφορά των μπαζών σε αδειοδοτημένες μονάδες. Μέχρι τις 27/8/2025 έχουν απομακρυνθεί μπάζα από 11 και έχουν δοθεί σε 2 κοινότητες (Άγιο Αμβρόσιο και Βουνί) κατευθυντήριες γραμμές για χειρισμό των αμιαντούχων αποβλήτων. Το Τμήμα Γεωλογικής Επισκόπησης έχει ολοκληρώσει τον εντοπισμό των επικίνδυνων περιοχών για βροχοπτώσεις που δύναται να επηρεάσουν οδικό δίκτυο όπως και την αξιολόγηση της ευστάθειας πρανών. Το Τμήμα Δημοσίων Έργων και η Επαρχιακή Διοίκηση προχωρούν με τα έργα. Έχει προγραμματιστεί επαναξιολόγηση της περιοχής τον Οκτώβριο».
ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΔΩ: Ρίχνει ευθύνη στους νεκρούς της πυρκαγιάς ο Αρναούτης-Υποστηρίζει ότι αγνόησαν τις οδηγίες
Η υπουργός σημείωσε, παράλληλα, πως το Τμήμα Δασών, στα πλαίσια εφαρμογής της Δασικής Νομοθεσίας, συνεχίζει να εκδίδει άδειες υλοτομίας για υλοτομία και απομάκρυνση καμένων δασικών δέντρων που φύονται σε ιδιωτικά τεμάχια γης μετά από αιτήματα από τους ιδιοκτήτες.
«Το Τμήμα Περιβάλλοντος, έχει προβεί σε αξιολόγηση επί χάρτου, όλων των περιοχών που έχουν καεί και θα προβεί σε επιτόπου μελέτη στοχεύοντας στη συγκριτική αξιολόγηση του πριν και μετά σε σχέση με τους στόχους που πρέπει να επιτευχθούν στη βάση των Ευρωπαϊκών Δεσμεύσεων του Κράτους. Αυτό θα ολοκληρωθεί εντός Σεπτεμβρίου. Το τελικό σχέδιο Δενδροφυτεύσεων που θα αναλάβει το Τμήμα Δασών σε συνεργασία με Κοινοτικά Συμβούλια, Οργανωμένα Σύνολα, Σχολικές Εφορίες και Εκκλησιαστικές Αρχές εκτιμάται ότι θα ολοκληρωθεί περί τα τέλη Σεπτεμβρίου 2025. Σημειώνεται ότι προχωράμε με μη πυρόφιλα δέντρα».
Η Μαρία Παναγιώτου επεσήμανε, δε, ότι «έχουν εγκατασταθεί όργανα για τις μετρήσεις ποιότητας αέρα στα χωριά Σουνί, Όμοδος και Μαλιά για την περίοδο από το πρωί της 30ης Ιουλίου έως και το πρωί της 4ης Αυγούστου 2025. Προκαταρκτική εκτίμηση των αποτελεσμάτων των ρύπων που μετρήθηκαν σε πραγματικό χρόνο, με βάση τις οριακές τιμές της νομοθεσίας για την ποιότητα του ατμοσφαιρικού αέρα, δείχνει ότι οι συγκεντρώσεις των ρύπων αυτών είναι κάτω από τις οριακές τιμές της νομοθεσίας. Τα αποτελέσματα των χημικών αναλύσεων λήφθηκαν πρόσφατα από το Γενικό Χημείο του Κράτους. Μετά την ολοκλήρωση της αξιολόγησης των αποτελεσμάτων, το ΤΕΕ θα προχωρήσει σε έκδοση σχετικής Έκθεσης με τα ολοκληρωμένα αποτελέσματα από όλες τις μετρήσεις που πραγματοποιήθηκαν. Έχουν ολοκληρωθεί τα αποτελέσματα για ύπαρξη βαρέων μετάλλων στα σταφύλια από τις ρίψεις επιβραδυντικού και τα αποτελέσματα είναι αρνητικά».
Νέα πραγματικότητα οι «μέγα» πυρκαγιές
Στη συνέχεια, η υπουργός Γεωργίας σημείωσε ότι «δεδομένου ότι οι “μέγα” πυρκαγιές αποτελούν τη νέα πραγματικότητα, έχουν ήδη δρομολογηθεί ή επίκεινται μια σειρά από αποφάσεις προς αναπροσαρμογή του ΤΔ στα νέα δεδομένα».
Όπως υπέδειξε, οι επίγειες δυνάμεις του Τμήμα Δασών και οι δασοπυροσβέστες παρόλο που έχουν αυξηθεί με αποτέλεσμα σήμερα το Τμήμα Δασών να έχει τον μεγαλύτερο στόλο σε ανθρώπινο δυναμικό και εξοπλισμό, που είχε ποτέ στην ιστορία του, αυτό είναι μια μία συνεχής διαδικασία.
«Το διαχρονικό πρόβλημα που είχε το Τμήμα Δασών με τον πολύ μεγάλο αριθμό κενών θέσεων σε δασικούς υπαλλήλους (πέραν των 90) επιλύεται αφού στις 15 Σεπτεμβρίου επαναλειτουργεί το Δασικό Κολλέγιο. Για την καλύτερη αντιμετώπιση των πυρκαγιών υπαίθρου έχουν ήδη ληφθεί ενέργειες από τον Μάρτιο του 2025 με την απόφαση για εφαρμογή των προνοιών της μελέτης για πυρκαγιές Υπαίθρου. Αυτό είναι και η μόνη εκκρεμότητα που υπήρχε από τις αποφάσεις που λήφθηκαν μετά τον Αρακαπά. Η μελέτη ολοκληρώθηκε τον Φεβρουάριο 2025 και Μάρτιο 2025 δόθηκαν ήδη οδηγίες προς υλοποίησή της. Η μελέτη δεν έχει βραχυπρόθεσμες δράσεις».
Η κα. Παναγιώτου σημείωσε πως «προχωράμε εντός του 2026, με την κατασκευή ακόμη 5 υδατοδεξαμενών χωρητικότητας 90 τόνων νερού, εντός κρατικού δάσους. Σήμερα έχουμε 227 υδατοδεξαμενές. Εφαρμόζονται ήδη από το ΤΔ οι πρόνοιες της «Μελέτης Διαχείρισης της Βλάστησης με στόχο την πυροπροστασία των Δασών και των παραδασόβιων Κοινοτήτων» η οποία αφορά 245 κοινότητες όπως και άλλα μέτρα διαχείρισης της βλάστησης. Θα συνεχιστεί η εντατική και στοχευμένη εκστρατεία που έχουμε για διευκόλυνση των κοινοτήτων να προχωρήσουν στον καθαρισμό παράνομων σκυβαλότοπων που είναι υπό την ευθύνη τους. Μέχρι σήμερα καθαρίστηκαν 269 σημεία και άλλα 300 είναι σε εξέλιξη ενώ διορίστηκαν ήδη 177 επιθεωρητές».
Στη συνέχεια, η υπουργός Γεωργίας επεσήμανε πως «δεδομένου ότι ο καλλιεργημένος αμπελώνας απέδειξε ότι διαθέτει αντιπυρικές και επιβραδυντικές ιδιότητες, με τις οποίες περιορίζει την εξάπλωση των πυρκαγιών, το Τμήμα Γεωργίας ετοιμάζει σχέδιο αποκατάστασης και αναβίωσης εγκαταλελειμμένων αμπελώνων. Αυτό θα συμβάλει στη συγκράτηση-επιβράδυνση των πυρκαγιών, ενώ ταυτόχρονα θα επανορθώσει το παραδοσιακό τοπίο διαχρονικών αμπελοπεριοχών. Περισσότερα για αυτό θα έχουμε εντός φθινοπώρου».
Η Μαρία Παναγιώτου εξήγησε ότι «για Ιούνιο και Ιούλιο εφαρμόζαμε πιλοτικά από το ΤΜ την πρόγνωση επικινδυνότητας έναρξης πυρκαγιάς. Από τον Αύγουστο 2025 έχει ξεκινήσει και αποστέλνεται στις ίδιες τις υπηρεσίες ο εξειδικευμένος δείκτης επικινδυνότητας έναρξης πυρκαγιών με γεωγραφική κατανομή σε όλη την Κύπρο, γεγονός που βοηθά ακόμα καλύτερα στην ετοιμότητα των δυνάμεων πυρόσβεσης. Ο δείκτης αυτός, αποτελεί ένα ιδιαίτερα ακριβές και επιστημονικά τεκμηριωμένο εργαλείο εκτίμησης της πιθανότητας εκδήλωσης και εξάπλωσης πυρκαγιών. Στο πλαίσιο αυτό, κάθε φορά που οι πυρομετεωρολογικές συνθήκες καθίστανται ευνοϊκές για την έναρξη ή τη διάδοση πυρκαγιών, και για όλη την περίοδο του φαινομένου, εκδίδεται εξειδικευμένο δελτίο πρόγνωσης επικινδυνότητας διάρκειας 5 ημερών, το οποίο αποστέλλεται στους αρμόδιους φορείς (Τμήμα Δασών, Πυροσβεστική Υπηρεσία, Πολιτική Άμυνα) για σκοπούς επαγρύπνησης και εφαρμογής των διαδικασιών τους. Η δράση αυτή είναι ιδιαίτερα σημαντική, καθώς προσφέρει αυξημένη αξιοπιστία σε σχέση με τους γενικούς διεθνείς δείκτες, προσαρμογή στις τοπικές ιδιαιτερότητες της Κύπρου και, κυρίως, ενίσχυση της έγκαιρης προειδοποίησης και της επιχειρησιακής ετοιμότητας των εμπλεκομένων υπηρεσιών».
Στη συνέχεια, η υπουργός Γεωργίας ανέφερε ότι «υπάρχει ολοκληρωμένος σχεδιασμός για χρήση της τεχνολογίας για ενίσχυση του υφιστάμενου συστήματος επιτήρησης δασικών περιοχών, ανίχνευσης πυρκαγιών, καθώς και μεταφοράς εικόνας στα Κέντρα Επιχειρήσεων. Η πρώτη φάση υλοποίησης του σχεδιασμού, με σκοπό την αρχική επιχειρησιακή ετοιμότητα, έχει ολοκληρωθεί. Στο αμέσως επόμενο διάστημα, το Υπουργικό Συμβούλιο θα εξετάσει την έναρξη της Β’ Φάσης η οποία περιλαμβάνει επιπλέον ηλεκτροπτικά συστήματα ανίχνευσης πυρκαγιών, λογισμικά ημερήσιας πρόγνωσης κινδύνου και εξομοίωσης εξέλιξης πυρκαγιάς, συστήματα μπαλονιών παρατήρησης με αισθητήρες πυρανίχνευσης, κινητά κέντρα επιχειρήσεων τακτικού επιπέδου, αναβάθμιση drones και του Γενικού Κέντρου Επιχειρήσεων του Τμήματος, προμήθεια εξοπλισμού πληροφορικής και δικτύωσης για το νέο προσωπικό κ.ά».
Καταλήγοντας, η Μαρία Παναγιώτου επεσήμανε πως «παραμένουμε ως Υπουργείο προσηλωμένοι στην ενίσχυση του Τμήματος Δασών, ώστε να ανταποκρίνεται στον βέλτιστο δυνατό βαθμό στις προκλήσεις που αναδύονται. Στην ίδια κατεύθυνση είναι και οι ενέργειές μας για ενίσχυση του πρωτογενούς τομέα στη βάση της νέας στρατηγικής που τρέχει από το 2024. Η καλλιεργημένη γεωργική γη αποτελεί ένα ισχυρό μέτρο πυροπροστασίας γι’ αυτό και ο πρωτογενής τομέας είναι για την κυβέρνηση προτεραιότητα».
ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΔΩ: Ικανοποιημένοι από τη στήριξη της Κυβέρνησης οι κοινοτάρχες των πυρόπληκτων περιοχών-Ανησυχίες για την επόμενη μέρα
