Στο πρώτο δεκαπενθήμερο του Σεπτεμβρίου τοποθετούν οι πολιτικές εκτιμήσεις τον ανασχηματισμό, ο οποίος αναμένεται εδώ και εβδομάδες, αν και κάποιοι δεν αποκλείουν οι αποφάσεις να μετακινηθούν χρονικά ακόμη περισσότερο, για να είναι όσο το δυνατόν λιγότερο συνδεδεμένες με την φονική πυρκαγιά. Ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας φαίνεται να κρατά κλειστά τα χαρτιά του, ωστόσο για το πολιτικό μας σύστημα ο ανασχηματισμός φαίνεται να αποτελεί αυτή τη στιγμή σοβαρή εκκρεμότητα.
Στην πραγματικότητα η Κυβέρνηση δεν διαψεύδει ότι επίκειται ανασχηματισμός. Απλώς «σπρώχνει» το θέμα παρακάτω με αοριστολογίες και αναφορές που όλοι γνωρίζουν, όπως ότι είναι συνταγματικό δικαίωμα του Προέδρου της Δημοκρατίας, επειδή δεν θέλει να προσδιορίσει χρονικά τις κινήσεις του. Την τελευταία φορά που ερωτήθηκε για το θέμα, πριν από μερικές ημέρες, ο Κυβερνητικός Εκπρόσωπος, Κωνσταντίνος Λετυμπιώτης, ανέφερε πως ο κ. Χριστοδουλίδης «κρίνει καθημερινά τα μέλη του Υπουργικού Συμβουλίου, όπως κρινόμαστε ασφαλώς από την κοινωνία», προσθέτοντας πως «όποτε ο ίδιος αποφασίσει ότι είναι η κατάλληλη στιγμή, θα προχωρήσει σε ανακοινώσεις».
Η κατάλληλη στιγμή ήταν, ενδεχομένως, εντός του καλοκαιριού αλλά πρόλαβε τα πολιτικά γεγονότα η φονική πυρκαγιά. Ως εκ τούτου, για πολλούς, το παράθυρο ευκαιρίας του Προέδρου είναι το πρώτο δεκαπενθήμερο του Σεπτέμβρη, χωρίς ωστόσο να αποκλείονται μεταγενέστερες ημερομηνίες, δεδομένου πως φαίνεται να ζυγίζει διάφορα δεδομένα.
Μετά τη συνάντηση του Νίκου Χριστοδουλίδη με τους Αμερικανούς εμπειρογνώμονες, η οποία έγινε στις 18 Αυγούστου, αναφέρθηκε ότι αναμένεται η ολοκληρωμένη έκθεσή τους εντός δύο εβδομάδων. Αυτό σημαίνει ότι περί τα τέλη Αυγούστου-αρχές Σεπτεμβρίου θα υπάρχει πλήρης και συνολική εικόνα για την πυρκαγιά και τις πιθανές ευθύνες που προκύπτουν, ενώ στις 29 Αυγούστου αναμένεται να ολοκληρωθεί και η κοινή συνεδρία των Κοινοβουλευτικών Επιτροπών Περιβάλλοντος, Εσωτερικών και Γεωργίας, δεδομένου ότι η πρώτη συζήτηση διήρκησε σχεδόν εννέα ώρες. Ως εκ τούτου, το κεφάλαιο των πυρκαγιών, σε ό,τι αφορά τα αίτια και τη διαχείριση, θα θεωρείται πλέον κλειστό και θα μπορούν στη βάση συμπερασμάτων ενδεχομένως να ληφθούν κάποιες πολιτικές αποφάσεις.
Οι πληροφορίες αναφέρουν πως ο Πρόεδρος ήθελε, πριν γίνουν οποιεσδήποτε αλλαγές στο Υπουργικό Συμβούλιο, να προχωρήσει η εφαρμογή των διάφορων σχεδίων στήριξης που αποφάσισε, στα οποία εμπλέκονται αρκετά Υπουργεία, χωρίς να είχαν απαραιτήτως ρόλο στη διαχείριση της φωτιάς. Ο στόχος του, δηλαδή, ήταν να υλοποιηθούν τα μέτρα άμεσης ανακούφισης, να δρομολογηθούν τα υπόλοιπα και να ολοκληρωθεί ο σχεδιασμός και μετά να ανακατέψει την τράπουλα, ώστε να μην προκύψουν καθυστερήσεις και μπερδέματα στην αλλαγή σκυτάλης. Και αυτό πλέον έχει γίνει, καθώς ξεκίνησε η υλοποίηση των αποφάσεων, η οποία βρίσκεται σε διάφορα στάδια, αναλόγως του είδους τους, άρα πλέον μπήκε το νερό στ’ αυλάκι.
Γίνεται κατανοητό πως ο ανασχηματισμός δεν θα πραγματοποιηθεί εξαιτίας της πυρκαγιάς, αλλά ήταν στα σχέδια του Προέδρου της Δημοκρατίας από πριν, γι' αυτό και δεν επιθυμεί την άμεση διασύνδεση. Στόχος του ήταν ένα ευρύτερο φρεσκάρισμα της Κυβέρνησης και αντικατάσταση προσώπων που θεωρεί ότι είτε δεν αποδίδουν αρκετά, είτε έχουν καταγραφεί σοβαρά προβλήματα στις Υπηρεσίες των οποίων προΐστανται, τα οποία δεν κατάφεραν να αντιμετωπίσουν αποτελεσματικά. Ωστόσο, η πυρκαγιά δεν παύει να διαδραματίζει ρόλο στον ανασχηματισμό, όπως ήρθαν τα πράγματα.
Ακόμη και αν δεν συζητείται ευρέως πλέον το ζήτημα από τον κόσμο, η αντιπολίτευση δεν το έχει ξεχάσει. Αυτή την εβδομάδα, για παράδειγμα, το ΑΚΕΛ επανήλθε, τονίζοντας ότι «οι πολιτικές ευθύνες για τη φονική πυρκαγιά -τη μεγαλύτερη που γνώρισε ποτέ η Κύπρος- παραμένουν στα αζήτητα». Σύμφωνα με το κόμμα της Αριστεράς, πρόκειται για ευθύνες αυταπόδεικτες, οι οποίες επιβεβαιώθηκαν και μέσα από τη διαδικασία εξέτασης του θέματος στη Βουλή, όμως μέχρι σήμερα παραμένουν χωρίς έμπρακτη ανάληψη. «Εκκρεμούν οι παραιτήσεις των αρμόδιων υπουργών ως αυτονόητη υποχρέωση», υπέδειξε. Και δεν αναμένεται η αντιπολίτευση να σιωπήσει για το ζήτημα αυτό, δεδομένου ότι θεωρεί πως αποτελεί εύκολο κυβερνητικό στόχο.
Στην πραγματικότητα, όμως, ο Νίκος Χριστοδουλίδης χρειάζεται τον ανασχηματισμό όχι για να κλείσει το θέμα της φονικής πυρκαγιάς, αλλά για να αντιμετωπίσει την ιδιαίτερα απαιτητική περίοδο που έρχεται με την καλύτερη δυνατή ομάδα. Δεδομένου ότι στο δεύτερο μισό του μήνα θα απουσιάζει στις ΗΠΑ για τη Γενική Συνέλευση των Ηνωμένων Εθνών, καθώς και ότι αυτό το διάστημα ετοιμάζεται ο Κρατικός Προϋπολογισμός, θεωρείται από πολλούς ότι το καλύτερο θα ήταν το κεφάλαιο του ανασχηματισμού να ολοκληρωθεί το συντομότερο δυνατόν.
Σιγά σιγά εισερχόμαστε σε προεκλογική περίοδο και, παρόλο που ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας δεν θα δοκιμαστεί ο ίδιος, δεδομένου ότι δεν υπάρχει κυβερνών κόμμα, η προεκλογική θα δοκιμάσει την Κυβέρνηση, καθώς αναμένεται πιο σκληρή και έντονη αντιπολίτευση και λιγότερη ευελιξία σε ό,τι αφορά την ψήφιση νομοσχεδίων για προώθηση του κυβερνητικού έργου. Κανένας δεν πρόκειται να του χαριστεί ή να του κάνει χατίρια εν μέσω προεκλογικής περιόδου, άρα χρειάζονται ακόμη πιο προσεκτικοί χειρισμοί και πρόσωπα που δεν κουβαλούν βαρίδια, τα οποία θα δυσκόλευαν την προσπάθεια ακόμη περισσότερο.
Πέραν τούτου, έχει ξεκινήσει η αντίστροφη μέτρηση για την ανάληψη της Προεδρίας του Συμβουλίου της ΕΕ. Πρόκειται για ένα τεράστιο πρότζεκτ, ειδικά για μία μικρή χώρα, για το οποίο θα επιστρατευτεί ολόκληρος ο κρατικός μηχανισμός. Θα πρέπει, συνεπώς, οι Υπουργοί να είναι πλήρως ετοιμοπόλεμοι τον Ιανουάριο, γνωρίζοντας εξαιρετικά καλά το αντικείμενό τους και αναλαμβάνοντας όλες τις επιπλέον ευθύνες που τους αναλογούν.
Το άλλο ζήτημα που προκύπτει είναι το γεγονός πως κάποια πρόσωπα στην Κυβέρνηση έχουν επικοινωνιακά χάσει το παιγνίδι, με αποτέλεσμα να προκαλούν ζημιά στην μεγάλη εικόνα με χειρισμούς και τοποθετήσεις τους. Η Κυβέρνηση Χριστοδουλίδη φαίνεται ευρύτερα να έχει επικοινωνιακό πρόβλημα σε κάποιες περιπτώσεις, με αποτέλεσμα συχνά να δυσκολεύεται να προωθήσει τις επιτυχίες και τα επιτεύγματά της ή ακόμη και να γυρίζουν μπούμερανγκ λόγω της διαχείρισης, ενώ αρκετές φορές οι τοποθετήσεις μελών της δεν διευκόλυναν τα πράγματα. Αυτή είναι, συνεπώς, μία καλή ευκαιρία για τον Πρόεδρο να απομακρύνει πρόσωπα που επηρεάζουν αρνητικά την εικόνα και να προχωρήσει σε ένα φρεσκάρισμα, φέρνοντας μέσα άτομα ορεξάτα, που ίσως να μπορούν να διαχειριστούν καλύτερα κάποιες καταστάσεις.
Μεγάλο ερώτημα, το οποίο σε κάποιο βαθμό σχετίζεται και με τον προεκλογικό, είναι τι είδους ισορροπίες θα επιλέξει να κρατήσει ο Πρόεδρος σε ό,τι αφορά τα κόμματα της συμπολίτευσης. Εάν, δηλαδή, προτίθεται αυτή τη φορά να αξιοποιήσει περισσότερο κομματικά στελέχη, κάτι που ενδεχομένως να ήταν ευνοϊκό για το ΔΗΚΟ, την ΕΔΕΚ και τη ΔΗΠΑ πριν από τις εκλογές, καθώς, μέσω των δικών τους προβεβλημένων στελεχών, θα μπορούν να συμμετέχουν πιο ενεργά στο κυβερνητικό έργο και θα μπορούν να εμφανίζονται πιο παραγωγικά. Ερώτημα αποτελεί και κατά πόσον θα έχουν θέση στις όποιες αλλαγές επιπλέον πρόσωπα που προέρχονται από τον ΔΗΣΥ και ποιες επιπτώσεις θα έχει αυτό.
Σημειώνεται, πάντως, ότι στους σχεδιασμούς του κ. Χριστοδουλίδη, πέραν των Υπουργών και Υφυπουργών, υπάρχουν και τα πρόσωπα που ενδεχομένως να προορίζονται για άλλες θέσεις αξιωματούχων που διορίζονται από την Κυβέρνηση. Το επόμενο διάστημα λήγουν οι θητείες των Επιτρόπων Προστασίας Δικαιωμάτων του Παιδιού, Νομοθεσίας και Προστασίας Δεδομένων Προσωπικού Χαρακτήρα, για τις οποίες θα πρέπει επίσης να ληφθούν αποφάσεις, πέραν των μελών του Υπουργικού Συμβουλίου.
ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΔΩ: