Εξελίξεις αναμένονται εντός των επόμενων μηνών σε σχέση με τις έρευνες της Αρχής κατά της Διαφθοράς, αφού αρκετά είναι τα ανοιχτά ζητήματα που τρέχουν και αναμένεται η έκδοση πορισμάτων. Αναμφίβολα, τα βλέμματα είναι στραμμένα στο πολυαναμενόμενο πόρισμα για το βιβλίο του συγγραφέα Μακάριου Δρουσιώτη, Κράτος Μαφία, το οποίο κατά κύριο λόγο αφορά τον τέως Πρόεδρο της Δημοκρατίας Νίκο Αναστασιάδη, εντούτοις, αναμένονται τα αποτελέσματα που αφορούν κι άλλες εν εξελίξει έρευνες, κάποιες από τις οποίες έχουν παραμείνει μακριά από τα φώτα της δημοσιότητας.
Μια από αυτές, η οποία διερευνάται υπό άκρα μυστικότητα από την Αρχή κατά της Διαφθοράς, αφορά υπόθεση κατ΄ ισχυρισμό κατάχρησης εξουσίας από στελέχη και τον πολιτικό προϊστάμενο συγκεκριμένης υπηρεσίας, στην οποία τους τελευταίους μήνες, τα τεκταινόμενα συζητούνται έντονα στους διαδρόμους και ανάμεσα στο προσωπικό, ειδικότερα μετά την επίδοση κλήσεων και την έναρξη της λήψης καταθέσεων.
Όπως ανέφεραν έγκυρες πηγές από την υπηρεσία, η καταγγελία έγινε εκ των έσω, δίνοντας στην Αρχή κατά της Διαφθοράς συγκεκριμένα στοιχεία και πληροφορίες, καθώς και ονόματα εμπλεκομένων, με πρόσωπα που γνωρίζουν πράγματα και καταστάσεις, να αποκαλύπτουν πως διατυπώθηκαν ισχυρισμοί που σχετίζονται με κατάχρηση εξουσίας, βάζοντας μάλιστα στην εξίσωση ακόμα και αποδοχή δώρου μεγάλης χρηματικής αξίας.
Σύμφωνα με τις ίδιες πηγές, η καταγγελία δεν είναι πρόσφατη, αντιθέτως διερευνάται τους τελευταίους μήνες και αριθμός προσώπων έχουν ήδη κληθεί για κατάθεση στην Αρχή κατά της Διαφθοράς, κάτι που προκάλεσε μεγάλες συζητήσεις στην υπηρεσία, αλλά και... αναστάτωση. Μάλιστα, όπως αναφέρουν οι ίδιες πληροφορίες, για κατάθεση κλήθηκαν ήδη διευθυντικά στελέχη, μεταξύ των οποίων και Γενικός Διευθυντής, ενώ σειρά αναμένεται να πάρουν και άλλα πρόσωπα, μεταξύ των οποίων, και ο πολιτικά προϊστάμενος της υπηρεσίας.
Η καταγγελία, σύμφωνα πάντα με τους ισχυρισμούς οι οποίοι διερευνώνται, χωρίς αυτό να συνεπάγεται με την ενοχή του οποιουδήποτε, καταλογίζει συγκεκριμένες πράξεις σε στελέχη και πολιτικό προϊστάμενο, τα οποία ελέγχονται από την Αρχή κατά της Διαφθοράς, η οποία από την πλευρά της, κινείται μακριά από τα φώτα της δημοσιότητας, χωρίς να δίδει οποιεσδήποτε πληροφορίες, ωστόσο μετά το τέλος των ερευνών, θα υπάρχουν ανακοινώσεις.
Στα πλαίσια των ερευνών, όπως και σε άλλες περιπτώσεις, κάποια πρόσωπα καλούνται ως μάρτυρες, τα οποία με βάση την νομοθεσία είναι υποχρεωμένα να δώσουν απαντήσεις στις ερωτήσεις των ερευνητών, σε διαφορετική περίπτωση η στάση τους συνιστά ποινικό αδίκημα, ενώ κάποια άλλα, τα οποία είναι υπό έλεγχο, έχουν το δικαίωμα να μην απαντήσουν.
Ενδεικτική είναι η περίπτωση του πρώην διοικητή της ΥΚΑΝ, Μιχάλη Κατσουνωτού, ο οποίος κλήθηκε να καταθέσει στα πλαίσια της έρευνας που αφορούσε τις καταγγελίες με αναστολές ποινικών διώξεων, εναντίον του Βοηθού Γενικού Εισαγγελέα. Ο Μιχάλης Κατσουνωτός αρνήθηκε να απαντήσει, με την Αρχή κατά της Διαφθοράς να εισηγείται την ποινική δίωξή του, στην οποία έβαλε φρένο η Νομική Υπηρεσία. Στη συγκεκριμένη περίπτωση, ο Μιχάλης Κατσουνωτός κλήθηκε ως πρόσωπο από το οποίο θα μπορούσαν να δοθούν απαντήσεις, δεδομένης της εμπλοκής του στη μία υπόθεση, ωστόσο όπως ανέφερε η Αρχή, «απαντούσε κατά το δοκούν, αρνούμενος να απαντήσει σε κάποιες απ’ αυτές».
Ωστόσο, εάν οποιοδήποτε πρόσωπο κληθεί για κατάθεση και το οποίο στην ουσία ελέγχεται με βάση τις καταγγελίες, έχει το δικαίωμα να μην απαντήσει, με βάση τη νομοθεσία, εάν προκύπτει θέμα αυτοενοχοποίησης.
Κάτι που ξεκαθάρισε η Αρχή στην ανακοίνωση της, ημερομηνίας 15 Μαΐου 2024, όπου ανέφερε πως στην περίπτωση του Μιχάλη Κατσουνωτού, ο οποίος είχε κληθεί ως μάρτυρας στη διαδικασία, «επέδειξε ανυπακοή σε πρόνοιες της νομοθεσίας που αφορά στη σύσταση και λειτουργία της Αρχής», τονίζοντας πως «το Άρθρο 8 (β), του περί της Σύστασης και Λειτουργίας της Ανεξάρτητης Αρχής κατά της Διαφθοράς Νόμου, 19 (I) / 2022, επιβάλλει υποχρέωση σε οποιοδήποτε πρόσωπο το οποίο λαμβάνει κλήση για παρουσίαση, είτε ενώπιον της Αρχής, είτε ενώπιον των Λειτουργών Επιθεώρησης, όχι μόνο να παραστεί, αλλά και να απαντήσει σε όλες τις ερωτήσεις που του υποβάλλονται. Στην υποχρέωση αυτή, υπάρχει μία μόνο επιφύλαξη: μάρτυρας δύναται να μην απαντήσει μόνο σε οποιαδήποτε ερώτηση η οποία κατατείνει να τον ενοχοποιήσει. Παράβαση της υποχρέωσης αυτής, αποτελεί ποινικό αδίκημα».
Συνεπώς, με βάση τα πιο πάνω, στην υπό διερεύνηση υπόθεση που αφορά την συγκεκριμένη υπηρεσία, τα πρόσωπα που ελέγχονται, δηλαδή διευθυντικά στελέχη και πολιτικό πρόσωπο, καλούνται μεν για κατάθεση, εντούτοις έχουν το δικαίωμα να μην απαντήσουν σε ερωτήσεις που θα τους αυτοενοχοποιήσουν. Αξίζει να αναφερθεί πως η Αρχή κατά της Διαφθοράς, δεν έχει ανακριτικές εξουσίες, με ότι αυτό συνεπάγεται.
Σημειώνεται ότι με βάση τον περί Δημόσιας Υπηρεσίας Νόμο του 1990 (1/1990), καvέvας δημόσιoς υπάλληλoς δεv επιτρέπεται άμεσα ή έμμεσα vα παίρvει ή δίδει oπoιαδήπoτε δώρα πoυ vα συvίσταvται σε χρήματα, άλλα αγαθά, δωρεάv ταξίδια ή άλλα πρoσωπικά ωφελήματα, εκτός από συvήθη δώρα από πρoσωπικoύς φίλoυς ή σε πρoσωπικoύς φίλoυς. Σε περίπτωση πoυ θα ήταv αvεπιθύμητo για τo δημόσιo συμφέρov vα απoρριφθεί δώρo, o δημόσιoς υπάλληλoς μπoρεί vα τo απoδεχθεί, αλλ' αvαφέρει αμέσως τo γεγovός στov Πρoϊστάμεvo τoυ Τμήματoς τoυ και τo δώρo διατίθεται σύμφωvα με τov καθoρισμέvo τρόπo. Επίσης, ο δημόσιoς υπάλληλoς αvαφέρει στov Πρoϊστάμεvo τoυ Τμήματoς τoυ τηv κατά παράβαση τωv διατάξεωv τoυ Άρθρoυ αυτoύ πρoσφoρά δώρoυ πoυ έγιvε σ' αυτόv και τo δώρo διατίθεται σύμφωvα με τov καθoρισμέvo τρόπo. Αv δώρo, χρηματικό ή άλλo, πρoσφερθεί ή δoθεί σε υπάληλo έvαvτι υπηρεσίας πoυ παρασχέθηκε ή πoυ θα παρασχεθεί απ' αυτόv με βάση τηv επίσημη τoυ ιδιότητα, o υπάλληλoς oφείλει vα πληρoφoρήσει αμέσως τov Πρoϊστάμεvo τoυ Τμήματoς τoυ.
Σε ό,τι αφορά τους πολιτικούς διορισμούς, σύμφωνα με τον Κώδικα Δεοντολογίας του 2023, δεν επιτρέπεται η αποδοχή οποιουδήποτε δώρου, εξαιρουμένων των καθαρά φιλοφρονητικής σημασίας ή/και ήσσονος αξίας αντικειμένων αναμνηστικής φύσης, τα οποία προσφέρονται, είτε εντός είτε εκτός της Δημοκρατίας, στο πλαίσιο της εθιμοτυπικής πρακτικής, επίσημων επισκέψεων, συναντήσεων ή κυβερνητικών αποστολών εκπροσώπησης της Δημοκρατίας, η μη αποδοχή των οποίων ή η επιστροφή τους δεν είναι ενδεδειγμένη, νοουμένου ότι η εκτιμώμενη αξία τέτοιου δώρου δεν υπερβαίνει τα εκατόν πενήντα ευρώ.
Επίσης, σε εξαιρετικές περιστάσεις, δύναται να αποδεχθεί δώρο αξίας πέραν των €150 ευρώ, εφόσον κρίνει ότι η επιστροφή του θα προκαλούσε αχρείαστη αναστάτωση ή διατάραξη των ευρύτερων σχέσεων των μερών εκ μέρους των οποίων δωρεοπάροχος και δωρεοδόχος ενεργούσαν και/ή δεν θα ήταν προς το δημόσιο συμφέρον και σε τέτοια περίπτωση, άμα τη λήψη τέτοιου δώρου ενημερώνει σχετικά τον Σύμβουλο Δεοντολογίας. Επίσης, σε αυτή την περίπτωση, οφείλει, μέσω του Γενικού Διευθυντή/Προϊστάμενου Διοίκησης, να το δηλώσει γραπτώς για να καταγραφεί σε ειδικό Μητρώο που θα τηρείται στο Γενικό Λογιστήριο της Δημοκρατίας με επακριβή αναφορά στην ημερομηνία και τις συνθήκες παραλαβής του δώρου, την περιγραφή του, το όνομα και τη χώρα προέλευσης του δωρητή καθώς και τον τρόπο αξιοποίησης του.
