Την ώρα που το Υφυπουργείο Κοινωνικής Πρόνοιας βρίσκεται σε διαβουλεύσεις με την ΚΥΣΟΑ, καθώς επίσης και τις αντιπροσωπευτικές οργανώσεις που εκπροσωπούν τα άτομα με αναπηρία, ώστε να καταλήξουν σε ένα τελικό νομοσχέδιο αναφορικά με την ειδική νομοθεσία για θέματα αναπηρίας, η οποία θα επιλύει θέματα που άπτονται των επιδομάτων που λαμβάνουν οι ΑμεΑ, ειδικά την στιγμή που διαπιστώθηκε σωρεία προβλημάτων και αδυναμιών στον τρόπο καταβολής των επιδομάτων, οι καταγγελίες για αποκοπές συνεχίζονται. Μάλιστα, υπάρχει και επίσημη επιβεβαίωση από πλευράς Κυβέρνησης, ότι τα τελευταία πέντε χρόνια έχει αποκοπεί το επίδομα αναπηρίας σε πάνω από 100 άτομα με ακουστική αναπηρία, καθώς κρίθηκε πως ήταν «μέτρια ή ήπια» και δεν ήταν δικαιούχοι.
ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΔΩ: Η ακουστική αναπηρία δεν θεωρείται μόνιμη για τα ιατροσυμβούλια-Σωρεία καταγγελιών σε ΚΥΣΟΑ
Τα προβλήματα που αντιμετωπίζουν τα άτομα με ακουστική αναπηρία είναι αρκετά και πολλάκις είχε απασχολήσει το θέμα την Επιτροπή Εργασίας, αλλά και την Επιτροπή Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων, δεδομένου ότι καταπατώνται ανθρώπινά τους δικαιώματα και διαπιστώνεται πως η κατάσταση δεν έχει βελτιωθεί, αφού υπάρχουν καταγγελίες ότι αποκόπτονται επιδόματα σε άτομα με ακουστική αναπηρία. Αυτό ανέφερε σε κοινοβουλευτική ερώτησή του προς το Υπουργείο Εργασίας, ο εκπρόσωπος τύπου του ΑΚΕΛ, Γιώργος Κουκουμάς, ο οποίος επεσήμανε πως «σύμφωνα με καταγγελίες που έχουν φτάσει κοντά μας, το Τμήμα Κοινωνικής Ενσωμάτωσης Ατόμων με Αναπηρίες (ΤΚΕΑΑ) συνεχίζει να καλεί άτομα με μόνιμη απώλεια ακοής νευροαισθητήριου τύπου σε επαναξιολόγηση της αναπηρίας τους από την επιτροπή αξιολόγησης. Επιπρόσθετα, καταγγέλθηκαν περιπτώσεις ατόμων με κοχλιακό εμφύτευμα ή βαρηκοΐα τα οποία κρίθηκε, κατά την αξιολόγηση/επαναξιολόγηση, ότι με τη χρήση κοχλιακού εμφυτεύματος ή ακουστικών έχουν ακοή και συνεπώς είναι “λειτουργικά” και “μπορούν να αυτοεξυπηρετηθούν”, με αποτέλεσμα να τους αποκόπτεται το αναπηρικό επίδομα ή να μην τους επιτρέπεται να υποβάλουν αίτηση για διορισμό στη δημόσια υπηρεσία κατά τις πρόνοιες του περί Πρόσληψης Ατόμων με Αναπηρίες στον Ευρύτερο Δημόσιο Τομέα Νόμου του 2009».
ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΔΩ: Περιμένει κλήση για το νομοσχέδιο για αναπηρία η ΚΥΣΟΑ-«Δεν μπορεί η Πολιτεία να απογοητεύει τον κόσμο»
Ο κ. Κουκουμάς, στην ερώτησή του επεσήμανε πως «πέρα από την παραβίαση θεμελιωδών δικαιωμάτων των ΑμεΑ, δημιουργείται επίσης η αντίφαση ένα άτομο με μόνιμη απώλεια ακοής να κρίνεται ως “λειτουργικό” και συνεπώς να του αποκόπτεται το επίδομα, τη στιγμή που η λειτουργικότητά του σε διάφορους τομείς συνδέεται με προϋποθέσεις που έχουν να κάνουν και με τη λήψη του επιδόματος».
Η απάντηση του Υφυπουργείου Κοινωνικής Πρόνοιας
Στην ερώτηση του κ. Κουκουμά απάντησε το καθ’ ύλη αρμόδιο Υφυπουργείο για τα επιδόματα, που είναι το Υφυπουργείο Κοινωνικής Πρόνοιας, το οποίο μάλιστα βρίσκεται σε διαβουλεύσεις με τις οργανώσεις για την ειδική νομοθεσία, που θα αποτελεί ομπρέλα για τα θέματα αναπηρίας. Στην απάντησή του, το Υφυπουργείο έκανε μία μικρή εισαγωγή και ανέφερε πως το Τμήμα Κοινωνικής Ενσωμάτωσης Ατόμων με Αναπηρίες (ΤΚΕΑΑ) για τις αξιολογήσεις των ατόμων με απώλεια ακοής που παραπέμπονται από την Υπηρεσία Διαχείρισης Επιδομάτων Πρόνοιας για σκοπούς πιστοποίησης της αναπηρίας τους βασίζεται σε εξειδικευμένα κριτήρια, τα οποία έχουν διαμορφωθεί σε συνεργασία με Ωτορινολαρυγγολόγους (ΩΡΛ) αξιολογητές του Τμήματος, αφού λήφθηκαν υπόψη σχετικές εισηγήσεις από του ΩΡΛ και Ακουολόγους του Γενικού Νοσοκομείου Λευκωσίας (ΓΝΛ). Συγκεκριμένα, τα εν λόγω κριτήρια είναι:
-Για τις αξιολογήσεις παιδιών ηλικίας έως 7 ετών για την παροχή του επιδόματος αναπηρίας του Ελάχιστου Εγγυημένου Εισοδήματος (ΕΕΕ) τα κριτήρια είναι μόνο ακουολογικά και συγκεκριμένα απαιτείται τονική ακουομετρία καθαρών τόνων (ΡΤΑ) 35dB HL ή χειρότερα στο καλύτερο αυτί.
-Για τις αξιολογήσεις παιδιών 7-18 ετών απαιτείται τονική ακουομετρία καθαρών τόνων (ΡΤΑ) 50dB HL ή χειρότερα στο καλύτερο αυτί, ή ομιλητική ακουομετρία σε θόρυβο με το ακουστικό βοήθημα (40% ή χειρότερα), ή ομιλητική ακουομετρία σε ησυχία με το ακουστικό βοήθημα (60% ή χειρότερα) ή επίδοση στο σχολείο ή εξέταση που να δείχνει ότι η επίδοση στο σχολείο είναι στατιστικά χειρότερα από τους ακούοντες συνομήλικούς τους.
-Για τις αξιολογήσεις ατόμων άνω των 18 ετών απαιτείται τονική ακουομετρία καθαρών τόνων (ΡΤΑ) 65dB HL ή χειρότερα στο καλύτερο αυτί, ή ομιλητική ακουομετρία σε θόρυβο με το ακουστικό βοήθημα (40% ή χειρότερα), ή ομιλητική ακουομετρία σε ησυχία με το ακουστικό βοήθημα (60% ή χειρότερα).
ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΔΩ: Το 2026 στη Βουλή η ειδική νομοθεσία για αναπηρία-Βάλλουν κατά Υφυπουργείου Πρόνοιας οι οργανώσεις
Στο ερώτημα που αφορούσε πόσες περιπτώσεις ατόμων με μόνιμη απώλεια ακοής νευροαισθητήριου τύπου κρίθηκε κατά τα τελευταία πέντε χρόνια από την αρμόδια επιτροπή του ΤΚΕΑΑ ότι δεν εμπίπτουν στον ορισμό του όρου “άτομο με αναπηρία”, επειδή θεωρήθηκαν λειτουργικά, το Υφυπουργείο Κοινωνικής Πρόνοιας επεσήμανε ότι «από τα 418 άτομα με απώλεια ακοής που έχουν αξιολογηθεί τα τελευταία πέντε χρόνια έχουν εγκριθεί για το επίδομα αναπηρίας του ΕΕΕ 297 με πιστοποίηση σοβαρής ή ολικής ακουστικής αναπηρίας, ενώ 121 πιστοποιήθηκαν με μέτρια ή ήπια ακουστική αναπηρία και δεν κρίθηκαν δικαιούχοι του επιδόματος».
Όσον αφορά το ερώτημα αν το σύστημα αξιολόγησης της αναπηρίας αρνείται ότι η απώλεια ακοής νευροαισθητήριου τύπου είναι εξ ορισμού μόνιμη, ότι δεν επιδέχεται θεραπεία και συνεπώς συνιστά μη αναστρέψιμη αναπηρία, αρνείται ότι τα άτομα με κώφωση που φέρουν κοχλιακό εμφύτευμα δεν παύουν να είναι κωφά, έστω κι αν αναπτύσσουν ένα είδος ακοής και εκφοράς του λόγου και σε ποια επιστημονικά δεδομένα βασίζεται η θεώρηση του συστήματος, το Υφυπουργείο ανέφερε πως «η απώλεια ακοής νευροαισθητήριου τύπου αποτελεί πάθηση και ιατρική αιτία που οδηγεί σε αναπηρία. Η αναπηρία σύμφωνα με τη Σύμβαση του ΟΗΕ για τα Δικαιώματα των Ατόμων με Αναπηρίες προσδιορίζεται όχι μόνο από τη βλάβη/διαταραχή, αλλά και από τα εμπόδια με τα οποία βρίσκεται σε αλληλεπίδραση με αποτέλεσμα να δυσχεραίνεται η αποτελεσματική και πλήρης συμμετοχή του ατόμου στην κοινωνία σε ίση βάση με άλλους.
Στην ερώτηση που αναφέρει πως σε περίπτωση που το σύστημα κρίνει την απώλεια ακοής νευροαισθητήριου τύπου ως μόνιμη και μη αναστρέψιμη αναπηρία, γιατί το ΤΚΕΑΑ καλεί σε επαναξιολόγηση άτομα με απώλεια ακοής κατά παράβαση του άρθρου 34 του περί Ελάχιστου Εγγυημένου Εισοδήματος και Γενικότερα περί Κοινωνικών Παροχών Νόμου, όπως τροποποιήθηκε το 2022, αναφέρεται πως «η μονιμότητα της αναπηρίας κρίνεται από τους Αξιολογητές ιατρούς. Το ΤΚΕΑΑ καλεί για επαναξιολόγηση μόνο άτομα που το Πόρισμα Αξιολόγησης Αναπηρίας τους δεν είχε μόνιμη ισχύ. Επομένως, άτομα που καλούνται για επαναξιολόγηση είτε δεν κατείχαν πόρισμα με μόνιμη ισχύ είτε ήταν παιδιά που ενηλικιώθηκαν και η ισχύς του πορίσματος αξιολόγησής τους έπαψε, για το οποίο οι γονείς τους ήταν ήδη ενήμεροι».
Ο κ. Κουκουμάς υπέβαλε και ερώτηση για ποιο λόγο δεν έχουν υιοθετηθεί από την αρμόδια επιτροπή οι επιστημονικές επί τούτου θέσεις της ομάδας του Κέντρου Κοχλιακών και Άλλων Ακουστικών Εμφυτευμάτων του Γενικού Νοσοκομείου Λευκωσίας ως προς την αξιολόγηση των ατόμων με απώλεια ακοής. Στην απάντησή του, το Υφυπουργείο Κοινωνικής Πρόνοιας επεσήμανε πως «το ΤΚΕΑΑ έχει προβεί επανειλημμένα σε βελτιωτικές ενέργειες σε σχέση με την αξιολόγηση της ακουστικής αναπηρίας, ούτως ώστε να διασφαλίζεται η αντικειμενικότητα των κριτηρίων που λαμβάνονται υπόψη και να μην υπάρχει κανένα περιθώριο αμφισβήτησης της εγκυρότητας των αποτελεσμάτων. Πρόσφατα και μετά από νέα αιτήματα ατόμων, οργανώσεων και της Σχολής Κωφών επανεξετάστηκε συνολικά το θέμα του τρόπου αξιολόγησης των ατόμων που φέρουν κοχλιακά εμφυτεύματα και στο Υφυπουργείο απεστάλη έκθεση με εισηγήσεις ειδικών για την αξιολόγηση ατόμων με κοχλιακά εμφυτεύματα. Η έκθεσή τους διαβιβάστηκε στους ιδιώτες Αξιολογητές συνεργάτες του Τμήματος και ελήφθη η σύμφωνη γνώμη τους. Συνεπώς, στο εξής τα άτομα με πιστοποιητικό ότι φέρουν κοχλιακά εμφυτεύματα θα πιστοποιούνται με μόνιμη σοβαρή ακουστική αναπηρία».
ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΔΩ: Ένα στους δύο ΑμεΑ δεν λαμβάνουν επίδομα στην Κύπρο-«Η αναπηρία δεν συνεπάγεται με περιθωριοποίηση»
Ως τελευταίο ερώτημα, ο κ. Κουκουμάς ζήτησε να μάθει σε ποια επιστημονικά δεδομένα βασίζεται η πρακτική να υποβάλλονται για σκοπούς αξιολόγησης τα άτομα με απώλεια ακοής σε ακουογραφήματα μόνο με τη χρήση ακουστικών ή κοχλιακών εμφυτευμάτων σε ελεύθερο πεδίο, από τη στιγμή που αυτό δεν ανταποκρίνεται στις πραγματικές ακουστικές συνθήκες της καθημερινής ζωής (σχολική τάξη, χώρος δουλειάς, κοινωνική συναναστροφή κ.ο.κ.).
Το Υφυπουργείο Κοινωνικής Πρόνοιας, στην απάντησή του, ανέφερε πως «αν υπάρχουν βοηθήματα ή διευκολύνσεις που μειώνουν τα εμπόδια, άρα και την αναπηρία, λαμβάνονται υπόψη κατά την αξιολόγηση. Γι’ αυτό και βάσει του τρόπου ορισμού της αναπηρίας σύμφωνα με τη Σύμβαση του ΟΗΕ για τα Δικαιώματα των Ατόμων με Αναπηρίες (ως σημειώθηκε στην απάντηση του ερωτήματος 2) η αξιολόγηση της ακουστικής αναπηρίας γίνεται με τη χρήση των ακουστικών βοηθημάτων ή των κοχλιακών εμφυτευμάτων, όπως στην περίπτωση της οπτικής αναπηρίας η αξιολόγηση γίνεται με τη χρήση γυαλιών, στην περίπτωση της κινητικής αναπηρίας η αξιολόγηση γίνεται με τη χρήση προσθετικών μελών κ.ο.κ. Ωστόσο, όπως αναφέρθηκε και παραπάνω, στο εξής τα άτομα με πιστοποιητικό ότι φέρουν κοχλιακά εμφυτεύματα θα πιστοποιούνται με μόνιμη σοβαρή ακουστική αναπηρία».
ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΠΙΣΗΣ:
