Δεκάδες νέες εμπορευματικές διαδρομές που μεταφέρουν χιλιάδες τόνους εμπορευμάτων από την επαρχία Σιντζιάνγκ της Κίνας προς την Ευρώπη έχουν απελευθερωθεί το τελευταίο έτος, όπως μεταδίδει το Politico. Όλα αυτά την ώρα που το Πεκίνο κατηγορείται ότι υποβάλλει την εθνοτική ομάδα των Ουιγούρων σε καταναγκαστική εργασία παραβιάζοντας βασικά ανθρώπινα δικαιώματα.
Περισσότερες από εννέα εταιρείες μεταφορών έχουν αναπτύξει δρομολόγια από τη Σιντσιάνγκ προς το Ηνωμένο Βασίλειο, τη Γερμανία, την Ουγγαρία, την Ελλάδα, την Ελβετία, το Βέλγιο, την Ιρλανδία, την Ισπανία και άλλους ευρωπαϊκούς προορισμούς, σύμφωνα με τη νέα ανάλυση δεδομένων αερομεταφορών από την ομάδα υπεράσπισης Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων των Ουιγούρων Uyghur Human Rights Project (UHRP), την οποία αποκαλύπτει το Politico.
Μια εταιρεία μεταφορών που ερωτήθηκε από το Politico δήλωσε ότι δεν υπάρχουν στοιχεία ότι το φορτίο που μεταφέρει κατασκευάζεται με καταναγκαστική εργασία. Άλλοι υποστήριξαν ότι δεν είναι υπεύθυνοι για την παραγωγή του φορτίου τους.
Σύμφωνα με την έκθεση της UHRP, η οποία παρακολούθησε 12 μήνες πτήσεων εμπορευματικών μεταφορών από τον Ιούνιο του 2024 έως τον Μάιο του τρέχοντος έτους, υπάρχει ραγδαία αύξηση εμπορευμάτων που φτάνουν στην ΕΕ κατόπιν καταναγκαστικής εργασίας των Ουιγούρων.
Η ανάλυσή της δείχνει ότι οι πτήσεις μεταφέρουν προϊόντα ηλεκτρονικού εμπορίου, υφάσματα, υποδήματα, ηλεκτρονικά είδη, ανταλλακτικά αυτοκινήτων και γεωργικά προϊόντα. Τον Ιούλιο ο Ντέιβιντ Άλτον, πρόεδρος της Μικτής Επιτροπής Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων του Βρετανικού Κοινοβουλίου, δήλωσε πως το Λονδίνο κινδυνεύει να γίνει “αποθήκη” αγαθών που κατασκευάζονται σε συνθήκες σύγχρονης δουλείας. Σύμφωνα με τη βρετανική νομοθεσία απαιτείται από τις εταιρείες να δημοσιεύουν αναλυτικά στοιχεία για τη διαφάνεια λειτουργίας τους ώστε να αποτραπεί η καταναγκαστική εργασία, κάτι που προβλέπεται και για τα εισαγόμενα προϊόντα.
Ο ευρωπαϊκός κατασκευαστικός γίγαντας Volkswagen έφυγε από την Σιντζιάνγκ καθώς “δεν μπόρεσε να ελέγξει ανεξάρτητα την έκταση της καταναγκαστικής εργασίας στην αλυσίδα κατασκευών – εφοδιασμού”. Το Human Rights Watch και άλλες οργανώσεις έχουν επανειλημμένα προειδοποιήσει ότι η αξιόπιστη διεξαγωγή ελέγχου για καταναγκαστική εργασία στην Σιντζιάνγκ δεν είναι εφικτή.
Εκθέσεις του Human Rights Watch και άλλων οργανισμών έχουν διαπιστώσει ότι οι αυτοκινητοβιομηχανίες, συμπεριλαμβανομένης της Volkswagen, διατρέχουν κίνδυνο διαρκούς εμπλοκής τους με συνθήκες καταναγκαστικής εργασίας μέσω των αλυσίδων εφοδιασμού τους, ειδικά για υλικά, όπως το αλουμίνιο, που παράγονται σε μεγάλες ποσότητες στο Σιντσιάνγκ.
“Όλες οι εταιρείες θα πρέπει να χαρτογραφήσουν τις αλυσίδες εφοδιασμού τους και να σταματήσουν να συναλλάσσονται με οποιονδήποτε προμηθευτή προμηθεύεται υλικά άμεσα ή έμμεσα από το Σιντζιάνγκ” τονίζει το Human Rights Watch. Το 2021 η Βρετανία αναγνώρισε “γενοκτονία” κατά των Ουιγούρων. Οι ΗΠΑ απαγόρευσαν τις εισαγωγές που έγιναν με καταναγκαστική εργασία Ουιγούρων την ίδια χρονιά και επέκτειναν αυτές τις απαγορεύσεις στις αρχές του 2025 .
Η κινεζική κυβέρνηση έχει θέσει το κύριο αεροδρόμιο Ουρούμτσι της Σιντσιάνγκ ως κεντρικό κόμβο στη στρατηγική της για τον νέο “Δρόμο του Μεταξιού”. Το 2023, με απόφαση του Κινέζου Προέδρου Σι Τζινπίνγκ, επεκτάθηκαν οι αεροπορικές εμπορευματικές διασυνδέσεις από την περιοχή.
Κατά το Πεκίνο “ο ισχυρισμός για καταναγκαστική εργασία των Ουιγούρων είναι το ψέμα του αιώνα” και “δεν μπορεί να επισκιάσει τη σταθερή οικονομική και κοινωνική πρόοδο της περιοχής”. Τα περισσότερα εμπορεύματα μεταφέρονται απ’ ευθείας στο Λονδίνο.
Οι αεροπορικές εταιρείες που εκτελούν δρομολόγια εμπορευματικών μεταφορών μεταξύ του αεροδρομίου του Ουρούμτσι (η μεγαλύτερη πόλη της επαρχίας) και της Ευρώπης κατά την περίοδο αυτή περιλαμβάνουν τις CAMEX Airlines, European Cargo, Geo-Sky, MNG Airlines, My Freighter, ROMCargo, SF Airlines, Titan Airways και Uzbekistan Airways, σύμφωνα με την ανάλυση της UHRP.
Η αεροπορική εταιρεία CAMEX της Τζόρτζια ανακοίνωσε πως “δεν έχει καμία επικοινωνία με κατασκευαστές, ιδιοκτήτες φορτίων ή παραλήπτες”. Προσθέτει πως “δεν μπορεί να ελέγξει τους κατασκευαστές ή τα εργοστάσια όπου κατασκευάστηκαν τα αγαθά”.
“Δεν έχουμε άμεση εικόνα ούτε γνώση του συγκεκριμένου περιεχομένου, της ακριβούς προέλευσης (πέρα από το αεροδρόμιο φόρτωσης) ή των μεθόδων παραγωγής των μεμονωμένων αποστολών φορτίου που μεταφέρονται από τους πελάτες μας” δήλωσε ο Zurab Kiparoidze, αντιπρόεδρος νομικών και διοικητικών υποθέσεων της Geo-Sky με έδρα τη Γεωργία.
Η βρετανική εταιρεία European Cargo δήλωσε ότι παραμένει “σε εγρήγορση σχετικά με τις προκλήσεις της διαχείρισης αυτού του κινδύνου”, προσθέτοντας ότι τηρεί τους νόμους του Ηνωμένου Βασιλείου. Διαπιστώθηκε ωστόσο πως η Βρετανική Εθνική Υπηρεσία Εγκλήματος δεν διερεύνησε ύποπτα φορτία την περασμένη χρονιά για παράνομες δραστηριότητες που συνδέονται με εισαγωγές βαμβακιού που φέρεται να παρήχθησαν μέσω καταναγκαστικής εργασίας στη Σιντζιάνγκ.
Άλλοι αερομεταφορείς δεν απάντησαν σε αιτήματα του Politico.
Επτά νέα αεροδρόμια αναμένεται να ανοίξουν στην ευρύτερη περιοχή της Σιντζιάνγκ που θεωρητικά είναι μια Αυτόνομη Περιοχή των Ουιγούρων. Η Σιντζιάνγκ συνορεύει με τη Ρωσία, τη Μογγολία, το Καζακστάν, το Κιριγκιστάν, το Τατζικιστάν, το Αφγανιστάν, το Πακιστάν και την Ινδία.
Στην περιοχή κατοικούν αρκετές εθνικές ομάδες, συμπεριλαμβανομένων των Ουιγούρων, των Κινέζων Χαν, των Καζάκων, των Τατζίκων, των Κινέζων Χούι, των Κιργιζίων και των Μογγόλων, με την πλειονότητα του πληθυσμού να ασπάζεται το Ισλάμ σε ποσοστό 58%. Σύμφωνα με την απογραφή του 2010, η Σιντζιάνγκ έχει 21.813.334 κατοίκους.
Τα νέα αεροδρόμια θα προορίζονται για πολιτικούς σκοπούς αλλά και για logistics.
Η ΕΕ εισήγαγε τον Κανονισμό για την Αναγκαστική Εργασία στα τέλη του 2025 για να περιορίσει τις ύποπτες εμπορικές διαδρομές. Temu και Shein έχουν επίσης κατηγορηθεί πως συνδέονται με συνθήκες καταναγκαστικής εργασίας σε εργοστάσιά τους. Πολλές εταιρείες όπως η ιαπωνική Uniqlo, η σουηδική H&M, η αμερικανική Nike και η γερμανική Adidas, έχουν δεσμευθεί πως δεν θα προσλαμβάνουν εργάτες που ενδέχεται να υποβάλλονται σε εξαναγκαστική εργασία.
Από ανεξάρτητες εκτιμήσεις του ΟΗΕ υπολογίζεται πως 100.000 Ουιγούροι και άλλοι πρώην κρατούμενοι εθνικών μειονοτήτων στην Κίνα εργάζονται αυτή τη στιγμή σε συνθήκες καταναγκαστικής εργασίας.
“Στρατόπεδα επανεκπαίδευσης”
Ομάδες ανθρωπίνων δικαιωμάτων υποστηρίζουν ότι περισσότεροι από ένα εκατομμύριο Ουιγούροι συνολικά έχουν κρατηθεί σε εκατοντάδες εγκαταστάσεις, τις οποίες η Κίνα έχει ονομάσει “στρατόπεδα επανεκπαίδευσης”.
Έκθεση του ΟΗΕ από το 2022 ανέφερε πως υπάρχουν “δύο συστήματα” που έχουν οργανωθεί από το κινεζικό κράτος, στα οποία γίνεται χρήση καταναγκαστικής εργασίας.
Αναφέρεται κατ΄αρχάς σε “κέντρα εκπαίδευσης και επαγγελματικής κατάρτισης” στα οποία οι μειονότητες “κρατούνται και υπόκεινται σε επαγγελματικές τοποθετήσεις”. Αυτό γίνεται στο “όνομα” της “καταπολέμησης” του “ισλαμικού εξτρεμισμού”.
Το δεύτερο σύστημα έχει σχέση με το πρόγραμμα μείωσης της φτώχειας και τη “μεταφορά τοπικού μη προσοντούχου εργατικού δυναμικού” στη Σιντζιάνγκ ή ακόμη και αλλού στην Κίνα.
“Τα προγράμματα αυτά μπορούν να δημιουργήσουν “ευκαιρίες απασχόλησης” για τις μειονότητες και να βελτιώσουν το εισόδημά τους”, όμως “το εύρος της εξουσίας που ασκείται στους εν λόγω εργάτες προσομοιάζει με δουλεία”.
Εκτιμάται πως η Κίνα για να αποφύγει τις “δυσκολίες” που προκύπτουν από τους διεθνείς νόμους κατά της “σύγχρονης δουλείας”, μεταφέρει Ουιγούρους υπό συνθήκες καταναγκαστικής εργασίας από τη δυτική περιοχή της Σιντζιάνγκ σε εργοστάσια σε άλλα μέρη της χώρας.
Η έκθεση αναφέρεται σε “υπερβολική επιτήρηση” των εργαζομένων, “περιορισμούς μετακινήσεων λόγω του εγκλεισμού, απειλές, φυσική και/ή σεξουαλική βία και άλλης μορφής απάνθρωπη και εξευτελιστική μεταχείριση”. Παράλληλα, υπάρχουν αναφορές για έλλειψη συμβάσεων εργασίας και 12ωρα.
Σε κάθε περίπτωση, η Κίνα δεν συνεργάζεται με τους διεθνείς παρατηρητές για την αποκατάσταση της πραγματικής διάστασης των πραγμάτων.
Πηγή: cnn.gr
