Καμπάνα Κομισιόν στην Άγκυρα για Αιγαίο και κυπριακή ΑΟΖ

Ιδιαίτερη αναφορά στις εντάσεις στο Αιγαίο και στην Ανατολική Μεσόγειο, αλλά και στην ανησυχία του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου για την κράτηση πολιτών της ΕΕ και των Ελλήνων στρατιωτικών, κάνει η Ευρωπαϊκή Επιτροπή στην ετήσια έκθεσή της για την ενταξιακή πορεία της Τουρκίας που δόθηκε σήμερα στη δημοσιότητα.

Όσον αφορά την Τουρκία, η Επιτροπή στην έκθεσή της επισημαίνει ότι η χώρα απομακρύνεται από την ΕΕ και καλεί την Άγκυρα να ανατρέψει αυτήν την αρνητική τάση. Η έκθεση της Επιτροπής κάνει ιδιαίτερη αναφορά στις εντάσεις στο Αιγαίο και στην Ανατολική Μεσόγειο, υπογραμμίζοντας ότι «δεν ευνοούν τις σχέσεις καλής γειτονίας και υπονομεύουν την περιφερειακή σταθερότητα και ασφάλεια».

Ειδικότερα, η έκθεση επισημαίνει ότι «οι διμερείς σχέσεις με αρκετά κράτη-μέλη της ΕΕ επιδεινώθηκαν, περιλαμβανομένης ενίοτε επιθετικής και απαράδεκτης ρητορικής». Η Επιτροπή υπενθυμίζει, επίσης, ότι τον Μάρτιο το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο καταδίκασε έντονα τις συνεχιζόμενες παράνομες ενέργειες της Τουρκίας στην Ανατολική Μεσόγειο και το Αιγαίο και υπενθύμισε την υποχρέωση της Τουρκίας να σέβεται το διεθνές δίκαιο και τις σχέσεις καλής γειτονίας και να εξομαλύνει τις σχέσεις με όλα τα κράτη-μέλη της ΕΕ.

"Φοβάμαι ότι η ανάλυσή μας δείχνει ότι η χώρα συνεχίζει να κάνει τεράστια βήματα μακριά από την ΕΕ και συγκεκριμένα στους τομείς του Κράτους Δικαίου και των θεμελιωδών δικαιωμάτων, και η Κομισιόν έχει επανειλημμένα ζητήσει από τη Τουρκία να αντιστρέψει αυτή την αρνητική τάση, ως ζήτημα προτεραιότητας και προς αυτό έχουμε εκδώσει ξεκάθαρες συστάσεις σήμερα", δήλωσε από το Στρασβούργο, ο Επίτροπος αρμόδιος για τη διεύρυνση Γιοχάνες Χαν, κατά την παρουσίαση των εκθέσεων προόδου των υποψηφίων για ένταξη στην ΕΕ χωρών.

Την ίδια όμως ώρα ο Γιοχάνες Χαν ξεκαθάρισε ότι η Τουρκία "είναι και θα παραμείνει κεντρικός στρατηγικός εταίρος της ΕΕ και σκοπεύουμε να συνεχίσουμε τη συνεργασίας μας σε τομείς κοινού ενδιαφέροντος", χαιρετίζοντας τις προσπάθειες της χώρας αυτής στο προσφυγικό, παρέχοντας καταφύγιο σε πάνω από 3 εκατομμύρια καταγεγραμμένους Σύρους πρόσφυγες, επαναλαμβάνοντας τη δέσμευση της ΕΕ να συνεχίσει να της προσφέρει βοήθεια.

Από την πλευρά της η Ύπατη Εκπρόσωπος, απαντώντας σε ερωτήματα του Τύπου τόνισε: "Είναι η Τουρκία Ευρώπη; Ασφαλώς και είναι. Είναι η Τουρκία υποψήφια χώρα; Ασφαλώς και είναι. Το λέμε και στην πρώτη γραμμή του κειμένου: η Τουρκία είναι εταίρος κλειδί για την ΕΕ, και σε θέματα εξωτερική πολιτικής και πολιτικής ασφάλειας, η Τουρκία εκτός από υποψήφια χώρα είναι και στρατηγικός περιφερειακός παίκτης, ακόμα και αν δεν συμφωνούμε μαζί τους σε πολλούς τομείς διαμάχης, από τον πόλεμο στη Συρία, στη συνεργασία στην ενέργεια και τις μεταφορές και το εμπόριο, ως και σε ένα πολύ ευαίσθητο θέμα, το θέμα της Κύπρου, για το οποίο εργαστήκαμε σκληρά από κοινού πέρσι να βρούμε μια λύση και ελπίζω να επιστρέψουμε σε εκείνο το κλίμα δράσης". Σημείωσε δε "ότι τα βήματα που είδαμε σε σχέση με την Τουρκία πρέπει να αξιολογούνται με μεγάλη ειλικρίνεια και καταλήγουμε στο συμπέρασμα ότι δεν θα ανοίξουν ενταξιακά κεφάλαια σε αυτή τη φάση". Τόνισε δε ότι "θα ήθελα να δω πως απαντώνται αυτά τα ερωτήματα στην Άγκυρα αυτές τις μέρες - η συνεργασία και η πρόοδος γίνεται πάντοτε από δύο", κατέληξε.

Άμεση άρση του καθεστώτος έκτακτης ανάγκης

Στην έκθεσή της η Koμισιόν ζητά επίσης από την Άγκυρα να τερματίσει άμεσα το καθεστώς εκτάκτου ανάγκης που έχει επιβληθεί στη χώρα μετά το απόπειρα πραξικοπήματος της 15ης Ιουλίου 2016, εκφράζοντας ανησυχία για την κατάσταση του Κράτους Δικαίου, τη λειτουργία Δικαιοσύνης και τα ανθρώπινα και πολιτικά δικαιώματα στη χώρα.

Η Κομισιόν σημειώνει ότι "η ΕΕ, η οποία καταδικάζει την απόπειρα πραξικοπήματος, επανέλαβε την πλήρη υποστήριξή της στους δημοκρατικούς θεσμούς της χώρας και αναγνώρισε τη νόμιμη ανάγκη της Τουρκίας να αναλάβει άμεση και αναλογική δράση ενάντια σε μια τόσο σοβαρή απειλή",  ωστόσο, "η ευρεία κλίμακα και ο συλλογικός χαρακτήρας και η δυσαναλογία των μέτρων που ελήφθησαν μετά την απόπειρα πραξικοπήματος κατά την κατάσταση έκτακτης ανάγκης, όπως οι εκτεταμένες απολύσεις, οι συλλήψεις και οι κρατήσεις, εξακολουθούν να εγείρουν σοβαρές ανησυχίες''.

"Η Τουρκία πρέπει να άρει την κατάσταση έκτακτης ανάγκης χωρίς καθυστέρηση", ξεκαθαρίζει η Κομισιόν.

• Μποζντάγ: Άδικη η ΕΕ απέναντι στην ενταξιακή πορεία της Τουρκίας

150,000 συλλήψεις μετά την απόπειρα πραξικοπήματος

Η Κομισιόν καταγράφει εξάλλου στη έκθεση προόδου ότι από την εισαγωγή της κατάστασης έκτακτης ανάγκης, περισσότεροι από 150, 000 άνθρωποι συνελήφθησαν και απολύθηκαν περισσότεροι από 110,000 δημόσιοι υπάλληλοι ενώ, σύμφωνα με τις αρχές, περίπου μόνο 40,000 αποκαταστάθηκαν εκ των οποίων περίπου 3,600 με διάταγμα.

Καταγράφεται ακόμη ότι η κυβέρνηση επανεξέτασε το νομικό πλαίσιο που διέπει τις πολιτικοστρατιωτικές σχέσεις και αύξησε τις εξουσίες της εκτελεστικής εξουσίας πάνω στον στρατό, ενισχύοντας έτσι την πολιτική επίβλεψη", ενώ "στο πλαίσιο των συνταγματικών τροποποιήσεων, καταργήθηκαν αποτελεσματικά τα υψηλά στρατιωτικά δικαστήρια", όμως "οι στρατιωτικές υπηρεσίες και οι υπηρεσίες πληροφοριών εξακολουθούν να μην έχουν επαρκή λογοδοσία στο Κοινοβούλιο".

Πρόκληση η κατάσταση στο ΝΑ τμήμα της χώρας

Σε ότι, αφορά την κατάσταση στο νοτιοανατολικό τμήμα της χώρας η Κομισιόν σημειώνει ότι "εξακολούθησε να αποτελεί μία από τις πιο σοβαρές προκλήσεις για τη χώρα".

Σημειώνει δε ότι "ενώ η κυβέρνηση έχει θεμιτό δικαίωμα καταπολέμησης της τρομοκρατίας, είναι επίσης υπεύθυνη για την εξασφάλιση του σεβασμού των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, του κράτους δικαίου, των θεμελιωδών ελευθεριών και της αναλογικής χρήσης βίας".

Υπονομεύεται η ανεξαρτησία της δικαιοσύνης

Σε ότι αφορά το σύστημα δικαιοσύνης, η Κομισιόν καταγράφει ότι οι συνταγματικές τροποποιήσεις που διέπουν το Συμβούλιο των Δικαστών και των Εισαγγελέων (CJP) τέθηκαν σε ισχύ και υπονόμευαν περαιτέρω την ανεξαρτησία του από την εκτελεστική εξουσία.

Εελευθερία έκφρασης

Τονίζεται δε ότι "η σοβαρή παρεμπόδιση της ελευθερίας έκφρασης συνεχίστηκε" και "έχει επεκταθεί με την πάροδο του χρόνου σε πολλές κρίσιμες φωνές, μεταξύ άλλων στα μέσα μαζικής ενημέρωσης και στον ακαδημαϊκό χώρο, σε αντίθεση με την αρχή της αναλογικότητας".

Διαφθορά

Πρόοδος δεν επετεύχθη ούτε σε ότι αφορά την καταπολέμηση της διαφθοράς, ενώ δεν σημειώθηκε πρόοδος όσον αφορά την ενίσχυση της λογοδοσίας και της διαφάνειας στο έργο των δημόσιων φορέων. 

Αγώνας κατά της τρομοκρατίας

Σε ότι αφορά δε τον αγώνα κατά της τρομοκρατίας υπάρχει ένα ολοκληρωμένο νομικό πλαίσιο για τη χρηματοδότηση της τρομοκρατίας, αλλά τόσο η ποινική όσο και η αντιτρομοκρατική νομοθεσία πρέπει να ευθυγραμμιστούν με τη νομολογία του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων. "Η αρχή της αναλογικότητας πρέπει να τηρείται στην πράξη", τονίζει η Κομισιόν. 

Θεωρήσεις εισόδου

Όσον αφορά την εφαρμογή του χάρτη πορείας για την απελευθέρωση της θεώρησης εισόδου, στις αρχές Φεβρουαρίου, η Τουρκία υπέβαλε στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή ένα πρόγραμμα εργασίας που περιγράφει τον τρόπο με τον οποίο η Τουρκία σχεδιάζει να εκπληρώσει τα επτά εκκρεμή κριτήρια αναφοράς για την απελευθέρωση των θεωρήσεων.

Η Κομισιόν αξιολογεί τις προτάσεις της Τουρκίας και θα ακολουθήσουν περαιτέρω διαβουλεύσεις με τους Τούρκους ομολόγους, αναφέρει η έκθεση προόδου.

ΑΠΕ-ΜΠΕ, ΚΥΠΕ