Πάνω από 1,6 εκατομμύρια ευρώ έχουν καταβληθεί στους πυρόπληκτους, για 236 περιπτώσεις, ενώ το Υπουργείο Εσωτερικών είναι έτοιμο να προχωρήσει άμεσα με την καταβολή των ποσών, βάσει των εκτιμήσεων του ΕΤΕΚ, στους επηρεαζόμενους για να αρχίσουν την επιδιόρθωση στις περιουσίες τους. Αυτό ανέφερε κατά τη διάρκεια της συνεδρίας των τριών Επιτροπών στη Βουλή, ο υπουργός Εσωτερικών, Κωνσταντίνος Ιωάννου, ο οποίος ανέφερε πως εντός της ημέρας θα λάβει και τις πρώτες εκτιμήσεις από το ΕΤΕΚ για τις περιουσίες.
Συγκεκριμένα, ο υπουργός Εσωτερικών στην τοποθέτησή του άρχισε εκφράζοντας τα συλλυπητήρια της Κυβέρνησης στην οικογένεια των δύο συμπολιτών μας που έχασαν τη ζωή τους, «το βράδυ της 23ης Ιουλίου και να επαναλάβω τη δέσμευσή μας για γρήγορη αποκατάσταση και επιδιόρθωση των ζημιών που προκλήθηκαν σε περιουσίες, με στόχο το ταχύτερο δυνατό οι πληγέντες συμπολίτες μας να επανέλθουν στην καθημερινότητά τους. Εκφράζω επίσης τις ευχαριστίες και τον σεβασμό μου σε όσους βρέθηκαν στην πρώτη γραμμή, το προσωπικό των υπηρεσιών που εργάστηκαν με αυταπάρνηση και αυτοθυσία για την κατάσβεση της πυρκαγιάς και την προστασία των ανθρώπινων ζωών, καθώς και το δίκτυο των εθελοντών που βρέθηκαν στο πεδίο και βοήθησαν όσους τον χρειάζονταν».
ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΔΩ: Κατηγόρησαν την Παναγιώτου οι βουλευτές ότι δεν απαντά για Γρηγορίου-Είπε ότι αποφάσισε μόνος του για Αυστραλία
Αναφερόμενος στις εκθέσεις γεγονότων των τεσσάρων υπηρεσιών που συμμετείχαν στην κατάσβεση της πυρκαγιάς, που δόθηκαν στη δημοσιότητα, ο κ. Ιωάννου σημείωσε ότι «τα ευρήματα που έχετε δει στις εκθέσεις, θα μας βοηθήσουν. Είναι σημαντική η συμβολή της ομάδας εμπειρογνωμόνων. Τα επόμενα εικοσιτετράωρα αναμένεται η άφιξη δεκατετραμελούς ομάδας».
Στη συνέχεια, ο υπουργός Εσωτερικών έκανε αναφορά στο σχέδιο ΠΟΛΥΒΙΟΣ, που αφορά στην εκκένωση κοινοτήτων. «Η Δύναμη Πολιτικής Άμυνας είναι η αρμόδια Αρχή της Δημοκρατίας για την ενεργοποίηση και την εφαρμογή του Σχεδίου ΠΟΛΥΒΙΟΣ, στο οποίο περιλαμβάνονται οι διαδικασίες εκκένωσης πολιτών από κατοικημένες περιοχές σε περιπτώσεις έκτακτης ανάγκης. Την τρέχουσα χρονιά, πραγματοποιήθηκαν εκπαιδεύσεις των Κοινοταρχών την περίοδο μεταξύ Ιανουαρίου και Μαΐου. Είναι στη διάθεσή σας το ακριβές πρόγραμμα για κάθε Κοινότητα από τη Διοικήτρια της Δύναμης».
Ο κ. Ιωάννου επεσήμανε ότι το εν λόγω σχέδιο προνοεί και εμπλοκή του μόνιμου προσωπικού της Πολιτικής Άμυνας, των εθελοντών, καθώς επίσης και των τοπικών Αρχών και σημείωσε ότι η κάθε κοινότητα, σε συνεργασία με την Πολιτική Άμυνα, ετοιμάζουν το σχέδιο εκκένωσής τους, που επικαιροποιείται κάθε χρόνο. Ο υπουργός Εσωτερικών σημείωσε, παράλληλα, πως η κάθε κοινότητα υποδεικνύει τον επικεφαλής της, ο οποίος είναι αρμόδιος για καταγραφή των κατοίκων, των ευάλωτων ατόμων και των ΑμεΑ, που χρειάζονται μετακίνηση, ενώ ο επικεφαλής αποτελεί σημείο επαφής με την Πολιτική Άμυνα και έχει την αρμοδιότητα της ενημέρωσης των κατοίκων για εκκένωση και ενεργοποίησης του μηχανισμού εκκένωσης, μέχρι την άφιξη των μελών της Δύναμης.
«Η οδηγία για εκκένωση μιας περιοχής δίνεται στην Πολιτική Άμυνα από την υπεύθυνη υπηρεσία για το περιστατικό, δηλαδή την Πυροσβεστική Υπηρεσία ή το Τμήμα Δασών ή την Αστυνομία. Η αρμόδια υπηρεσία δίνει επίσης και την κατεύθυνση που πρέπει να ακολουθήσουν οι πολίτες, για να απομακρυνθούν με ασφάλεια. Περισσότερες λεπτομέρειες μπορούν να δοθούν από τη Διοικήτρια της Πολιτικής Άμυνας στη συνέχεια, ή να δοθούν γραπτώς για ενημέρωση του Σώματος».
Στη συνέχεια, ο υπουργός Εσωτερικών αναφέρθηκε στο σύστημα έγκαιρης ειδοποίησης του πληθυσμού, υπενθυμίζοντας την ανακοίνωση που είχε εκδοθεί από το Υπουργείο, σημειώνοντας πως υπάρχει διαφορά του πανευρωπαϊκού αριθμού έκτακτης ανάγκης 112 από το Σύστημα Έγκαιρης Ειδοποίησης του πληθυσμού. «Ο πληθυσμός θα ενημερώνεται για εκκένωση περιοχής μέσω του Συστήματος Έγκαιρης Ειδοποίησης και όχι από τον αριθμό έκτακτης ανάγκης 112, που χρησιμοποιείται από τους πολίτες σε όλα τα κράτη μέλη της Ευρώπης για έκκληση βοήθειας σε περίπτωση κινδύνου ή έκτακτης ανάγκης των ίδιων των πολιτών».
Ο κ. Ιωάννου τόνισε ότι το σύστημα είχε προκηρυχθεί μέσω ανοικτού διαγωνισμού το 2022, οι προσφορές ακυρώθηκαν τον Μάιο του 2024, μετά από προσφυγές που είχαν υποβληθεί προς την Αναθεωρητική Αρχή Προσφορών. «Το ζήτημα τέθηκε ως προτεραιότητα, και με στόχο να περιοριστεί κατά το δυνατό το ενδεχόμενο να υπάρξουν νέες προσφυγές, η Δύναμη Πολιτικής Άμυνας μετακάλεσε εμπειρογνώμονα από το εξωτερικό, ο οποίος παρείχε καθοδήγηση για τον επανασχεδιασμό των όρων του διαγωνισμού».
ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΔΩ: «Αν δεν ήταν η Πολιτική Άμυνα δεν θα θρηνούσαμε μόνο δύο άτομα, δεν ξέρω πόσους θα θρηνούσαμε»
Στη συνέχεια, ο Κωνσταντίνος Ιωάννου επεσήμανε πως με την επαναπροκήρυξη ανοικτού διαγωνισμού τον Δεκέμβριο του 2024, τηρήθηκαν όλα τα χρονοδιαγράμματα, χωρίς καμία καθυστέρηση. «Χθες, έληξε το χρονοδιάγραμμα υποβολής ενστάσεων και ο διαγωνισμός θα κατακυρωθεί στον επιτυχόντα προσφοροδότη περίπου το τρίτο δεκαήμερο Σεπτεμβρίου, με ορίζοντα υλοποίησης του έργου το πρώτο εξάμηνο του 2026».
Ο κ. Ιωάννου τόνισε, στη συνέχεια, ότι ακόμη και όταν εφαρμοστεί το σύστημα έγκυρης ειδοποίησης, θα πρέπει να συνεχίσει η αξιοποίηση των άλλων τρόπων ειδοποίησης του πληθυσμού, όπως είναι η αποστολή μηνυμάτων, η ενημέρωση από πόρτα σε πόρτα, η ήχηση σειρήνων και καμπάνων. «Αυτό διότι κατά τη διάρκεια ενός να υπάρξει διακοπή περιστατικού έκτακτης ανάγκης, ενδεχομένως ηλεκτροδότησης ή παροχής υπηρεσιών τηλεφωνίας και διαδικτύου, που να καθιστά αδύνατη την ενημέρωση των πολιτών μέσω του Συστήματος. Θα πρέπει επίσης να διασφαλίζεται ότι όλοι οι πολίτες, ανεξαρτήτως της πρόσβασης και της εξοικείωσης που έχουν με σύγχρονα μέσα τεχνολογίας, θα ενημερώνονται».
Ο υπουργός Εσωτερικών σημείωσε, παράλληλα, ότι η κάθε κοινότητα έχει ιδιαιτερότητες, αφού υπάρχουν ηλικιωμένοι, με κινητικά προβλήματα. Όσον αφορά στους εθελοντές, ο υπουργός Εσωτερικών σημείωσε ότι η Πολιτική Άμυνα στελεχώνεται με εθελοντές, σε περιπτώσεις έκτακτης ανάγκης, προσθέτοντας πως οι εθελοντές εγγράφονται από την Πολιτική Άμυνα και κινητοποιούνται όταν λάβουν κλήση από την Πολιτική Άμυνα. Μάλιστα, ο κ. Ιωάννου τόνισε πως οι εθελοντές εκπαιδεύονται σε συστηματική βάση και συμμετέχουν σε εθνικές και διεθνείς ασκήσεις για βελτίωση της ετοιμότητάς τους. Η Πολιτική Άμυνα έχει δημιουργήσει ομάδες ανταπόκρισης σε Κοινότητες, οι οποίες έχουν ενεργό ρόλο στη διαχείριση έκτακτης ανάγκης.
«Αναγνωρίζοντας τον μεγάλο και σημαντικό ρόλο τους στην αντιμετώπιση καταστροφών, όπως είναι οι αγροτικές και οι δασικές πυρκαγιές, τον Σεπτέμβριο του 2024, το Υπουργικό Συμβούλιο αποφάσισε την επέκταση της ασφαλιστικής κάλυψης σε όλες τις ομάδες εθελοντών που στελεχώνουν εθελοντικές ομάδες Δήμων και Κοινοτήτων για θέματα πρόληψης και καταστολής πυρκαγιών. Στους εθελοντές παραχωρείται επίσης ατομικός εξοπλισμός. Τη δράση των εθελοντών της Πολιτικής Άμυνας στην υπό συζήτηση πυρκαγιά, μπορεί να σας περιγράψει με περισσότερη λεπτομέρεια ο κ. Μιχάλης Μουσκαλλής, ο οποίος ήταν ο πρώτος ανταποκριτής της Πολιτικής Άμυνας στις 23 Ιουλίου και συνέδραμε με τις ομάδες εθελοντών στις εκκενώσεις των κοινοτήτων».
Όσον αφορά στο θέμα της καθαριότητας, ο υπουργός Εσωτερικών επεσήμανε ότι η Κυβέρνηση, μετά από εξαγγελία του Προέδρου και απόφαση του Υπουργικού τον περασμένο Απρίλη, προχωρεί στην καταβολή ποσού ύψους ενός εκ. ευρώ προς 16 συμπλέγματα κοινοτήτων, που γειτνιάζουν με δάσος, για την εκτέλεση των απαραίτητων εργασιών καθαρισμού της γεωργικής γης σε περιοχές όπου η εγκαταλελειμμένη γη έχει καταστεί επικίνδυνη για πρόκληση πυρκαγιάς. Ο υπουργός Εσωτερικών επεσήμανε πως η χορηγία κυμαίνεται από €20.000 μέχρι €100.000 και μέχρι στιγμής έχει απορροφήθει από τα συμπλέγματα περίπου το 35% του κονδυλίου.
Στη συνέχεια, επεσήμανε ότι οι Επαρχιακές Διοικήσεις έχουν την αρμοδιότητα για καθαρισμό των αγροτικών δρόμων, σε συνεννόηση με τα Κοινοτικά Συμβούλια και εξήγησε πως οι εργασίες περιλαμβάνουν κόψιμο, κλαδέματα χόρτων και δέντρων, συντήρηση ή δημιουργία νέων αντιπυρικών λωρίδων, καθώς και διαπλάτυνση αγροτικών δρόμων που υποδεικνύει το Τμήμα Δασών. «Φέτος, πραγματοποιήθηκαν καθαρισμοί στα ίδια χιλιόμετρα που πραγματοποιήθηκαν τις προηγούμενες χρονιές. Οι Έπαρχοι Λεμεσού και Πάφου μπορούν να σας παραθέσουν στη συνέχεια πιο συγκεκριμένα στοιχεία για τις δύο Επαρχίες που επηρεάστηκαν από την πυρκαγιά».
Σε ό,τι αφορά στον καθαρισμό υπαίθριων χώρων, δηλαδή τα ιδιωτικά οικόπεδα, ο κ. Ιωάννου σημείωσε ότι οι Επαρχιακές Διοικήσεις επικοινωνούν συνεχώς με τις τοπικές Αρχές, οι οποίες έχουν την ευθύνη ενημέρωσης των ιδιοκτητών, που έχουν την πρωταρχική ευθύνη για τον καθαρισμό τους. Αν οι ιδιοκτήτες δεν ανταποκριθούν στην υποχρέωσή τους, η τοπική Αρχή προχωρά στον καθαρισμό τους και επιβάλλει την ανάλογη χρέωση στους ιδιοκτήτες.
Αναφορικά με τον εξοπλισμό, ο υπουργός Εσωτερικών επεσήμανε ότι το Υπουργείο παραχωρεί χορηγία στα κοινοτικά συμβούλια για την αγορά μονοκάμπινου οχήματος εξοπλισμένου με αντλία πυρόσβεσης, κατόπιν αιτήματος από μικρές κοινότητες. «Η επιχορήγηση ήταν στο 50% του συνολικού κόστους αγοράς, ενώ από φέτος, η επιχορήγηση προς τα Κοινοτικά Συμβούλια έχει αυξηθεί στο 80%».
Στη συνέχεια, ο Κωνσταντίνος Ιωάννου επεσήμανε, παράλληλα, πως συμμετοχή για τις περιπολίες έχει και η Υπηρεσία Θήρας, με 29 άτομα, η οποία καθημερινά προβαίνει σε δράσεις πρόληψης. Όπως εξήγησε, τα μέλη της Υπηρεσίας σε συνεννόηση με την Πυροσβεστική Υπηρεσία και το Τμήμα Δασών εκτελούν περιπολίες ή επανδρώνουν συγκεκριμένα παρατηρητήρια για σκοπούς πρόληψης.
«Σε αυτό το πλαίσιο, εντός του 2025, έχουν εντοπιστεί τουλάχιστον 21 πυρκαγιές παγκύπρια από τα μέλη της Υπηρεσίας, τα οποία προχώρησαν σε κατάσβεσή τους από τα αρχικά στάδια, πριν την επέκτασή τους, χωρίς την εμπλοκή άλλων Υπηρεσιών και χωρίς οι ενέργειες αυτές να δουν το φως της δημοσιότητας. Ταυτόχρονα, τα μέλη της Υπηρεσίας συνεργάζονται με την Αστυνομία για παραχώρηση οποιασδήποτε πληροφορίας περιέλθει στην αντίληψή τους για τυχόν ύποπτα πρόσωπα που ενδεχομένως να προκαλούν τις πυρκαγιές».
ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΔΩ: Τα άλλαξε ο Χαρτσιώτης, δεν προκύπτει μαρτυρία για εμπρησμό-Απέδωσε σε «παρερμηνεία» το «ατυχές περιστατικό»
Όσον αφορά στα κενά και τις ελλείψεις, ο υπουργός Εσωτερικών σημείωσε πως «δεν έχω πρόθεση να ωραιοποιήσω την κατάσταση ούτε να κρύψω τις όποιες αδυναμίες κάτω από το χαλί. Εκ του αποτελέσματος και από τις αναφορές που είχαμε από τους ίδιους τους κοινοτάρχες των χωριών που επηρεάστηκαν, διαφαίνεται ότι οι εκκενώσεις έγιναν έγκαιρα και σε σύντομο χρονικό διάστημα από την ενημέρωση που λάμβανε η Πολιτική Άμυνα από την αρμόδια υπηρεσία».
Στη συνέχεια, ο κ. Ιωάννου επεσήμανε πως παρά τις υπεράνθρωπες προσπάθειες των μελών της Πολιτικής Άμυνας, υπάρχει παραδοχή ότι στον μηχανισμό εντοπίζονται σοβαρά κενά, τα οποία θα επιχειρήσουμε να κλείσουμε και να διορθώσουμε.
«Για παράδειγμα και ανάμεσα σε άλλα, στο Σχέδιο ΠΟΛΥΒΙΟΣ, δεν περιλαμβάνονται υποχρεώσεις για ενημέρωση της Πολιτικής Άμυνας για τους κατασκηνωτικούς χώρους ή για κατασκηνώσεις που είναι σε εξέλιξη τη δεδομένη στιγμή. Η πληροφόρηση για ύπαρξη κατασκηνώσεων δίνεται στην Πολιτική Άμυνα είτε μέσω του Τμήματος Δασών, είτε προληπτικά από τους διοργανωτές, αλλά όχι θεσμοθετημένα. Κατ' επέκταση, παρατηρείται κενό και στην επαρκή προετοιμασία των διοργανωτών των κατασκηνώσεων για την εκκένωση των χώρων, αν παραστεί ανάγκη».
Ο υπουργός Εσωτερικών έκανε αναφορά και στην κατασκήνωση Μέσης Εκπαίδευσης στη Λόφου, σημειώνοντας πως «δόθηκαν οδηγίες στον διοργανωτή, μέσω του Κοινοτάρχη του χωριού, για απομάκρυνση των παιδιών για προληπτικούς λόγους, ενέργεια που έγινε έγκαιρα και πολύ πριν η πυρκαγιά απειλήσει την κοινότητα. Σημειώνεται για σκοπούς πλήρους ενημέρωσης πως ο κατασκηνωτικός χώρος στη Λόφου δεν αναφέρεται στο Σχέδιο ΠΟΛΥΒΙΟΣ της Κοινότητας. Δόθηκαν επίσης οδηγίες για εκκένωση άλλων κατασκηνωτικών χώρων που λειτουργούσαν στην ευρύτερη περιοχή, για προληπτικούς λόγους».
Ο υπουργός Εσωτερικών σημείωσε, παράλληλα, ότι «αντιμετωπίστηκαν δυσκολίες και χάθηκε ενδεχομένως χρόνος στον έλεγχο και την εκκένωση μεμονωμένων κατοικιών και κτηνοτροφικών υποστατικών, για τα οποία επίσης δεν υπάρχει ξεκάθαρη αναφορά στο Σχέδιο ΠΟΛΥΒΙΟΣ. Έχουν δοθεί ήδη οδηγίες, για να αρχίσει η αναθεώρηση του Σχεδίου σε συνεργασία με την Ένωση Κοινοτήτων και τις Κοινότητες, ώστε να προβλεφθούν όλες οι περιπτώσεις υποστατικών, που θα πρέπει να εκκενωθούν σε έκτακτες καταστάσεις».
Αλλάζει η Πολιτική Άμυνα
Ο Κωνσταντίνος Ιωάννου αναφέρθηκε και στις αλλαγές που προωθούνται για την Πολιτική Άμυνα, εξηγώντας πως τον Οκτώβριο του 2023, αποφασίστηκε η μεταρρύθμιση του εθνικού πλαισίου διαχείρισης έκτακτων αναγκών και αντιμετώπισης φυσικών και ανθρωπογενών κρίσεων. «Σκοπός είναι η δημιουργία ενός Εθνικού Μηχανισμού Πολιτικής Προστασίας, που θα αποτελεί το ενιαίο πλαίσιο συνεργασίας όλων των εμπλεκόμενων φορέων, που είναι οι Πολιτική Άμυνα, Πυροσβεστική Υπηρεσία, Αστυνομία, Τμήμα Δασών, Υπηρεσία Ασθενοφόρων, Επαρχιακές Διοικήσεις, Υπηρεσία Θήρας και Πανίδας, ώστε να διασφαλιστεί η βέλτιστη αξιοποίηση των επιχειρησιακών δυνάμεων και κατ’ επέκταση ο αποτελεσματικότερος και επιχειρησιακών δυνάμεων και κατ' επέκταση, αποδοτικότερος τρόπος διαχείρισης και αντιμετώπισης των έκτακτων αναγκών».
Στη συνέχεια, ο κ. Ιωάννου επεσήμανε ότι το Υπουργείο Εσωτερικών εντοπίζει συγκεκριμένα κενά και αδυναμίες και έχει ήδη δρομολογήσει την επίλυση αρκετών εξ αυτών, ενώ εξετάζει τρόπους αντιμετώπισης και των άλλων. «Γνωρίζω την ανησυχία και την ευαισθησία του Κοινοβουλίου για τα ζητήματα αυτά και θα ήθελα να σας διαβεβαιώσω ότι όλες οι εισηγήσεις των βουλευτών και των κοινοβουλευτικών κομμάτων λαμβάνονται σοβαρά υπόψη, εξετάζονται και υιοθετούνται στον βαθμό του εφικτού. Αυτή τη στιγμή, επικεντρωνόμαστε στην αποκατάσταση των ζημιών και τη στήριξη των συμπολιτών μας που έχουν πληγεί από την φονική πυρκαγιά. Η προσπάθεια και η υποχρέωση όλων μας είναι να αποτρέψουμε την απώλεια ανθρώπινων ζωών και να αποφύγουμε επανάληψη παρόμοιας έκτασης καταστροφής στο μέλλον».
Ο υπουργός Εσωτερικών ξεκαθάρισε πως από την περασμένη Πέμπτη άρχισε η καταβολή των αποζημιώσεων. Εξήγησε, δε, ότι για 236 περιπτώσεις έχει δοθεί το ποσό των 1,639,000 ευρώ. «Απλοποιήσαμε τις διαδικασίες, προβαίνει σε εκτίμηση των ζημιών το ΕΤΕΚ, θα δοθεί εφάπαξ ποσό σε πραγματικές τιμές αγοράς και θα δοθεί αποζημίωση και σε παράνομες. Θα παραδοθεί ο πρώτος αριθμός εκτιμήσεων εντός της ημέρας και αναμένουμε ενημέρωση από τις ασφάλειες. Αν η ανταπόκριση από τον ΕΟΑ είναι άμεση και από τις ασφαλιστικές είναι άμεση, εμείς μπορούμε τις επόμενες ημέρες να ξεκινήσουμε την καταβολή. Ο στόχος είναι αρχές της ερχόμενης εβδομάδας να αρχίσουμε την καταβολή ποσού στους πυρόπληκτους για τις περιουσίες τους. Είμαστε έτοιμοι για τις πρώτες πενήντα. Μόλις έχω τις εκτιμήσεις, θα προχωρήσουμε».
Όσον αφορά στις στεγαστικές ανάγκες, ο υπουργός Εσωτερικών σημείωσε ότι «παρέχεται στέγαση για 500 άτομα από την Πολιτική Άμυνα. Όσοι είναι μερική η καταστροφή στις περιουσίες τους, θα δοθεί 6 μήνες και για ολική θα είναι 24 μήνες. Καταρτίσαμε κατάλογο, είμαστε σε επαφή με τον κόσμο που θέλει προσωρινή στέγαση και θα είμαστε δίπλα τους. Θα παρακολουθούμε και εξατομικευμένες περιπτώσεις».
ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΔΩ: Βροχή ερωτημάτων προς την Κυβέρνηση από τους βουλευτές-Οι τομείς που επικεντρώνονται
