«Προσωπικά, ακόμα αντέχω να παραμείνω υπουργός… Αν κληθώ, θα είμαι παρών»

Με αμείωτους ρυθμούς, ώστε να πετύχουν το προσωπικό στοίχημα που έχουν θέσει και να είναι όλα έτοιμα μέχρι τον Σεπτέμβριο, όταν και θα επιστρέψουν οι μαθητές στα θρανία τους, εργάζονται οι αρμόδιοι στο Υπουργείο Παιδείας, με τον πολιτικό προϊστάμενο του, Πρόδρομο Προδρόμου να τονίζει πως οι τεχνοκράτες του Υπουργείου εργάζονται πυρετωδώς, για να ολοκληρωθεί η στελέχωση και να μην χαθεί πολύτιμος χρόνος, με την έναρξη της χρονιάς. Την ίδια ώρα, δηλώνει την προθυμία του να παραμείνει στην κεφαλή του Υπουργείου Παιδείας, σε περίπτωση που κληθεί από την επόμενη Κυβέρνηση.

Σε μία εφ’ όλης της ύλης συνέντευξη στον REPORTER, ο κ. Προδρόμου έκανε ένα απολογισμό των προηγούμενων δύσκολων χρόνων, ξεκαθαρίζοντας πως το Υπουργείο κλήθηκε να αντιμετωπίσει πρωτόγνωρες καταστάσεις, όμως παρέμεινε στην πλευρά της γνώσης και της αλήθειας. Παράλληλα, έπρεπε να αντιμετωπίσει μερίδα γονιών, που δεν πίστευαν στον ιό και μετέδιδαν ψευδείς ειδήσεις και παραπληροφόρηση.

Μάλιστα, ο κ. Προδρόμου παραδέχεται ότι έγιναν λάθη και υπήρξαν αρκετά προβλήματα, κατά τη διάρκεια αυτών των δύο χρόνων, τονίζοντας πως θα μπορούσαν να αποφευχθούν, όπως η καθυστέρηση με την εγκατάσταση συσκευών εξαερισμού στα σχολεία, ενώ υποδεικνύει πως το Υπουργείο βρέθηκε στο στόχαστρο των γονιών, όταν κλήθηκε να πάρει αποφάσεις για τα παιδιά της ειδικής εκπαίδευσης.

 Ο υπουργός Παιδείας απαντά και για το καυτό ζήτημα των εξετάσεων ανά τετράμηνο, διαμηνύοντας πως δεν πρόκειται να υπάρξει, μέχρι στιγμής, οποιαδήποτε αλλαγή στα δεδομένα, με το θεσμό να παραμένει ως έχει στα Λύκεια και Τεχνικές Σχολές, ενώ από τον Σεπτέμβριο επεκτείνεται και στα Γυμνάσια. Αναφέρθηκε, επίσης, στις καινοτομίες που περιμένουν τον τομέα της εκπαίδευσης τους επόμενους μήνες, όπως το ολοήμερο Γυμνάσιο, αλλά και το νομοσχέδιο για την αξιολόγηση του εκπαιδευτικού, που αυτή τη στιγμή βρίσκεται στη Νομική Υπηρεσία.

Ο κ. Προδρόμου απάντησε και στα πυρά που δέχεται για κλειστές πόρτες, από τους εμπλεκόμενους φορείς της ειδικής εκπαίδευσης, κάνοντας λόγο για ένα διάλογο που βρίσκεται σε συνέχεια, υπογραμμίζοντας, δε, ότι όλοι οι φορείς είχαν την ευκαιρία να τοποθετηθούν, κατά τη διάρκεια της ημερίδας, που πραγματοποιήθηκε για το συγκεκριμένο σκοπό, πριν λίγες ημέρες.

Ο υπουργός απάντησε και στο ενδεχόμενο να παραμείνει στην θέση του, σε περίπτωση που ο Δημοκρατικός Συναγερμός, το κόμμα από το οποίο προέρχεται, κερδίσει στις Προεδρικές Εκλογές, τονίζοντας πως ακόμη αντέχει να παραμείνει στο πηδάλιο του Υπουργείου και αν κληθεί θα είναι παρών.

-Βρισκόμαστε λίγες εβδομάδες πριν την έναρξη της νέας σχολικής χρονιάς. Ποιος είναι ο απολογισμός της προηγούμενης χρονιάς, δεδομένου ότι υπήρξαν οι δυσκολίες της πανδημίας, ωστόσο ήταν βελτιωμένη η εικόνα στα σχολεία;

Καταρχάς, μπροστά στην πρωτόγνωρη πρόκληση που δεχθήκαμε, όχι μόνο εμείς, αλλά διεθνώς, της πανδημίας, σίγουρα μέσα από πολλές δυσκολίες προσαρμογής, ο γενικός απολογισμός είναι ότι έχουμε κερδίσει το στοίχημα απέναντι στην απειλή. Το νήμα της εκπαίδευσης το κρατήσαμε, τα σχολεία λειτούργησαν παρέχοντας εκπαίδευση, υπό τις περιστάσεις, αλλά λειτούργησαν και βοήθησαν την κοινωνία, εκπαίδευσαν τόσα παιδιά να συμπεριφερθούν σωστά, στα μέτρα της πανδημίας. Ήταν μία εμπειρία πάρα πολύ σημαντική, διότι έδειξε την αξία του σχολείου και ακόμη μία φορά θέλω να επαναλάβω την αναγνώρισή μας στους εκπαιδευτικούς και τις διευθύνσεις των σχολείων. Προβλήματα υπήρξαν, πάρα πολλά, όμως συνολικά, μέσα από αυτή την εμπειρία, το σχολείο στην Κύπρο έκανε ένα άλμα, όσον αφορά στην ψηφιακή τεχνολογία και εκεί με δυσκολίες. Μέσα σε μερικούς μήνες, κάναμε βήματα που σε άλλες περιπτώσεις θα χρειαζόμασταν χρόνια. Έχει πλέον ανοίξει ο δρόμος για την αξιοποίηση της ψηφιακής τεχνολογίας από τα σχολεία και όχι μόνο για εξ αποστάσεως εκπαίδευση, υπό συνθήκες πανδημίας, αλλά γενικότερα.

-Ως Υπουργείο Παιδείας είχατε βρεθεί ουκ ολίγες φορές στο στόχαστρο, τόσο για τους χειρισμούς σας, όσον αφορά στο κομμάτι της πανδημίας (π.χ. test to stay, μάσκες κλπ), αλλά και όσον αφορά στο εκπαιδευτικό κομμάτι (π.χ. μείωση της ύλης, βεβαρημένο φόρτο εργασίας στους μαθητές). Πώς απαντάτε;

Υπάρχει ένα σκέλος που είναι πολιτικό. Ένα μέρος της αντιπολίτευσης, που πολιτικά από την αρχή, αντιστέκεται στην εκπαιδευτική μεταρρύθμιση. Κατανοητό. Εξάλλου, δεν υπάρχει μεταρρύθμιση και αλλαγή, η οποία να μην δημιουργεί αντιδράσεις. Είμαι πεπεισμένος ότι εκτός του ότι είναι το πρόγραμμα του Προέδρου της Δημοκρατίας, το οποίο οι πολίτες έχουν εγκρίνει με άνετη πλειοψηφία, για να εφαρμόσουμε, πρόκειται για μεταρρυθμίσεις που φέρνουν σημαντικές αλλαγές και θετικά αποτελέσματα και πάντα απέναντι στις αλλαγές υπάρχουν αντιδράσεις συντήρησης, που θέλουν να μείνουν τα πράγματα όπως είναι. Κατανοητό. Δεν πρόκειται να σταματήσουμε. Ειδικά, για το νέο σύστημα αξιολόγησης των μαθητών, εδώ και τρία χρόνια επαναλαμβάνεται η ίδια επωδός, κάποιοι δεν συμφωνούν. Όμως, αυτό το θέμα έχει κριθεί, έχει αποφασιστεί και θα πρέπει να εφαρμοστεί με τον καλύτερο τρόπο. Όσον αφορά στις αντιδράσεις για την πανδημία, θέλω να επισημάνω ότι τα προηγούμενα χρόνια, είχαμε μία διελκυστίνδα. Έγινε μία αναμέτρηση της επιστημονικής προσέγγισης με τις προκαταλήψεις, τις δοξασίες, τις διάφορες θεωρίες, που κυκλοφορούσαν στις ομάδες του πληθυσμού και το Υπουργείο Παιδείας, στάθηκε στην πλευρά της επιστημονικής γνώσης. Συνεργαστήκαμε με το επιστημονικό συμβούλιο του Υπουργείου Υγείας, με τους γιατρούς, με τους καθηγητές Πανεπιστημίων και βεβαίως καταλαβαίνω ότι υπάρχουν διάφοροι που αντιδρούσαν. Ευτυχώς ήταν μειονότητα. Δημιούργησαν αναστάτωση σε κάποιες στιγμές. Ήταν δύσκολα τα πράγματα, τα μέτρα που λήφθησαν ήταν αντικοινωνικά, αλλά ήταν ζήτημα ζωής και θανάτου. Χαίρομαι, όμως, επειδή το Υπουργείο Παιδείας στάθηκε από την πλευρά της γνώσης και της αλήθειας και αντιμετωπίσαμε αρνητές, φημολογίες και πολλές φορές ψεύτικες ειδήσεις και ανακρίβιες. Μπορεί να ήταν δύσκολος δρόμος, αλλά μας έβγαλε σε μία κατάσταση πραγμάτων που έχουμε κερδίσει τη λειτουργία και την κανονική ζωή μας.

-Ένας άλλος λόγος, που πολλές φορές είχατε βρεθεί στο επίκεντρο, είναι και ο θεσμός των εξετάσεων ανά τετράμηνο και ειδικά για την εφαρμογή του στη Γ’ τάξη Λυκείων και Τεχνικών Σχολών, που οι μαθητές κλήθηκαν να παρακαθίσουν σε τρεις διαφορετικές εξεταστικές, μέσα σε ένα διάστημα πέντε μηνών. Και ήταν και ένας από τους λόγους που μαθητές, γονείς και καθηγητές είχαν ενωθεί σε ένα κοινό μέτωπο. Πώς σχολιάζετε τις επικρίσεις για το συγκεκριμένο θέμα;

Την απάντηση την έχουν δώσει κάποιοι από τους πρωτεύσαντες των Παγκυπρίων, φετινοί απόφοιτοι, που σημείωσαν πως τους βοήθησε η φετινή χρονιά με τα τετράμηνα, στο να οργανωθούν καλύτερα. Αν αυτοί οι μαθητές, που είχαν τα καλύτερα αποτελέσματα, βοηθήθηκαν, καταλαβαίνει κανένας ότι όλοι οι μαθητές βοηθήθηκαν. Οι αντιδράσεις είναι φυσιολογικό να υπάρχουν σε οποιαδήποτε αλλαγή που προσπαθεί να φέρει οτιδήποτε καλύτερο. Το γεγονός ότι αντί να έχουμε μία εξέταση μία και κάτω, μοιράζουμε την ανάγκη αξιολόγησης στα δύο, δεν νομίζω ότι αξίζει να είναι στο επίκεντρο της συζήτησης για την εκπαίδευση. Άλλη συζήτηση πρέπει να γίνεται. Κατά πόσο επιτυγχάνουμε το επιθυμητό επίπεδο γνώσεων, δεξιοτήτων, αν καλλιεργούμε στα σχολεία εκείνο που χρειάζεται. Ένας υπουργός δεν είναι ο κατάλληλος να σχολιάσει πόση είναι η ύλη, ούτε θεωρώ ότι είναι θέμα δημόσιας συζήτησης. Κρίνουν οι ειδικοί στα παιδαγωγικά, οι εκπαιδευτικοί και στο κάτω-κάτω όλοι γνωρίζουμε ότι καλώς ή κακώς, η σημερινή Μέση Εκπαίδευση είναι φτιαγμένη για παιδιά που ως επί το πλείστο, στο μέλλον, σπουδάζουν σε Πανεπιστήμια. Είναι ψεύτικο το δίλημμα της ύλης. Πρέπει το επίπεδο στη Μέση Εκπαίδευση να είναι εκείνο που θα οδηγήσει στα Πανεπιστήμια. Επομένως, τι εννοούμε να μειώσουμε την ύλη; Να τελειώσει κάποιος το Λύκειο και να μην έχει τις γνώσεις για να φοιτήσει στο Πανεπιστήμιο; Είναι μία συζήτηση δημοφιλής, γίνεται συνέχεια, αλλά για το Υπουργείο Παιδείας, αυτά τα ερωτήματα έχουν απαντηθεί. Δεν είναι ούτε ο υπουργός, ούτε η Κυβέρνηση, ούτε οι διευθυντές του Υπουργείου που αποφασίζουν ποια θα είναι η ύλη. Αποφασίζεται μέσα από στελεχωμένες επιτροπές, έχουν εξετασθεί τα διάφορα αντικείμενα που διδάσκονται και τί πρέπει να διδαχθεί.

-Έχετε μελετήσει κάποιες εναλλακτικές για την εφαρμογή του θεσμού, ώστε να αποφευχθούν οι εντάσεις που παρατηρήθηκαν, για το συγκεκριμένο λόγο; Είχατε καταθέσει κάποιους κανονισμούς στη Βουλή, τους οποίους τελικά αποσύρατε. Προτίθεστε να ετοιμάσετε νέο νομοσχέδιο ή τροποποιήσεις για το συγκεκριμένο θέμα;

Είχαμε υιοθετήσει κάποιες εισηγήσεις, που είχαν γίνει από κάποιες δυνάμεις και βουλευτές και στη διάρκεια της εξέτασης διαφάνηκε ότι δεν υπήρχε διάθεση να εγκριθούν και γι’ αυτό το λόγο, τελικά, δεν ψηφίστηκαν. Ήταν κάποιες επιμέρους βελτιωτικές αλλαγές και διαφοροποιήσεις. Έχουμε το γενικό πλαίσιο λειτουργίας, στο οποίο θα συνεχίσουμε. Μάλιστα, την επόμενη σχολική χρονιά, εκείνο που εναπόκειται στο Υπουργείο να κάνει είναι να είναι έτοιμα όλα το Σεπτέμβριο. Όπως και τα δύο προηγούμενα χρόνια να έχουμε έγκαιρη στελέχωση, για να μην χάνουμε χρόνο το Σεπτέμβριο, αλλά και να είναι δεδομένο το χρονοδιάγραμμα και για τα Γυμνάσια και για τα Λύκεια. Ειδικά για τα Γυμνάσια, που θα λειτουργήσουν για πρώτη φορά με το θεσμό των εξετάσεων ανά τετράμηνο. Άρα, ξέρουμε πώς θα λειτουργήσουμε, ξέρουν και οι εκπαιδευτικοί και θα πρέπει να ενημερωθούν και οι μαθητές και οι γονείς τους, για να έχουμε μία ομαλή λειτουργία την επόμενη σχολική χρονιά.

-Είχατε ετοιμάσει, το περασμένο καλοκαίρι, ένα νομοσχέδιο ενοποίησης των Παγκύπριων Εξετάσεων με το θεσμό των εξετάσεων ανά τετράμηνο, ωστόσο λόγω των αντιδράσεων, δεν προχώρησε η συζήτηση. Σκοπεύετε να το επαναφέρετε στο τραπέζι για συζήτηση;

Αυτή τη στιγμή, δεν σκοπεύουμε να επιφέρουμε καμία αλλαγή. Έγιναν διάφορες προτάσεις, έγιναν συζητήσεις, έχουμε κάνει κάποιες αλλαγές, υιοθετώντας εισηγήσεις των γονέων και της ΟΕΛΜΕΚ, προσαρμόστηκε η διαδικασία και αυτή τη στιγμή έχουμε μία δεδομένη διαδικασία. Αν υπάρξουν οποιεσδήποτε εισηγήσεις στη συνέχεια, θα τις ακούσουμε και θα τις συζητήσουμε, όμως υπάρχει η βεβαιότητα ότι το Σεπτέμβριο ξεκινά η σχολική χρονιά 2022-2023 με τις διατάξεις που προβλέπονται ότι θα ξεκινήσουν τα σχολεία. Δεν είναι ώρα για αλλαγές και γι’ αυτό είχαν κατατεθεί οι εισηγήσεις στη Βουλή τον Ιούλιο, ώστε αν υιοθετούνται μέσα στο καλοκαίρι, να ήταν γνωστές την επόμενη χρονιά. Καλώς ή κακώς, φάνηκε ότι δεν υπήρχε έδαφος για αλλαγές, επομένως μένουμε όπως έχουμε. Τα όσα προβλέπονται, με βάση τις βελτιώσεις που έχουμε κάνει και την εμπειρία που απέκτησαν τα σχολεία, με την εφαρμογή, είμαστε σε θέση να λειτουργήσουμε ομαλά.

-Βλέποντας τα δεδομένα από απόσταση, πλέον, θεωρείτε ότι έγιναν λάθη, που θα μπορούσαν να αποφευχθούν;

Φυσικά υπήρχαν πράγματα που θα μπορούσαν να αποφευχθούν ή να γίνουν διαφορετικά. Αλλά, πρέπει κάποιος να αναγνωρίσει τις αντικειμενικές δυσκολίες. Το Υπουργείο μερίμνησε και έγιναν σκέψεις, ότι την πρώτη χρονιά επρόκειτο να επιστρέψουμε στα σχολεία και έπρεπε να υπάρχει μία επιστημονική σκέψη τι θα γινόταν με κάποια παιδιά που είχαμε στις ειδικές μονάδες και ειδικά σχολεία και δεν υπήρχαν τότε πρωτόκολλα. Τελικά, το Υπουργείο Παιδείας δέχθηκε την πίεση, όταν είπαμε ότι θα έπρεπε να πάρουμε κάποια μέτρα προφύλαξης γι’ αυτό το χώρο. Κάποιοι βρήκαν την ευκαιρία, για να δημιουργήσουν την εντύπωση ότι θέλαμε να καταπονήσουμε τα παιδιά της ειδικής εκπαίδευσης. Εντελώς εσφαλμένη εικόνα, που ευτυχώς αντιπαρήλθαμε και είχαμε τελικά τα πρωτόκολλα. Επιπρόσθετα, τώρα έχει ολοκληρωθεί η πιλοτική εφαρμογή και είναι θετική η ανταπόκριση που είχαμε από το Πανεπιστήμιο Κύπρου και την Επιστημονική ομάδα και πλέον μπορούμε να εγκαταστήσουμε κάποιες συσκευές καθαρισμού αέρα, που θα βοηθήσουν, αν τυχόν χρειαστεί, να έχουμε εξαερισμό λόγω πανδημίας και πρέπει να μείνουν πόρτες-παράθυρα ανοιχτά. Αν είχαμε προλάβει να κάνουμε την πιλοτική εφαρμογή πριν από ένα-ενάμιση χρόνο, πιθανό να είχαμε εγκαταστήσει αυτές τις συσκευές. Όμως, εκ των υστέρων, λέμε ότι θα ήταν καλύτερα να τις είχαμε και πέρσι. Υπό τις περιστάσεις και με το δεδομένο ότι ήταν μία πρωτόγνωρη εμπειρία, η γενική διαπίστωση είναι ότι χάρη και στην κατανόηση και στη συνεργασία της μεγάλης πλειοψηφίας, από γονείς και εκπαιδευτικούς, καταφέραμε να κερδίσουμε αυτό το στοίχημα.

-Ένας άλλος λόγος που είχατε μπει στο μάτι του κυκλώνα ήταν και το θέμα της ειδικής εκπαίδευσης. Προτίθεστε, ως Υπουργείο, να ανοίξετε ένα διάλογο με όλους τους εμπλεκόμενους φορείς, δεδομένου ότι υπάρχουν αναφορές από διάφορες οργανώσεις ότι οι πόρτες είναι πάντα κλειστές;

Διάλογος υπάρχει και είναι μόνιμος. Οι εμπλεκόμενοι φορείς ήταν παρόντες στην ημερίδα που κάναμε ως Υπουργείο για το θέμα, μίλησαν και είπαν τις απόψεις τους. Στην ειδική εκπαίδευση έχουμε 13,000 παιδιά, έχουμε 500 παιδιά στα ειδικά σχολεία, έχουμε παιδιά στις ειδικές μονάδες. Το να βγαίνουν και να λένε ότι δεν πρέπει να έχουμε ειδικές μονάδες είναι μία άποψη, αλλά δεν μπορούν να ακυρώνουν ολόκληρη την προσπάθεια που γίνεται. Έγινε τις προάλλες μία δημόσια διαβούλευση. Για τρεις ώρες συζητούσαμε με εκπαιδευτικούς, με τις εκπαιδευτικές οργανώσεις, με οργανώσεις γονιών, με οργανώσεις γονιών της ειδικής εκπαίδευσης και ακούσαμε απόψεις και εισηγήσεις. Εκείνοι οι ελάχιστοι που προτιμούν να αποχωρούν και να εκπέμπουν μύδρους δεν μπορούν να βοηθήσουν. Η Πολιτεία αυτή καταβάλλει πολύ μεγάλες προσπάθειες. Έχουμε φτάσει στην ειδική εκπαίδευση, να έχουμε 75 εκατομμύρια προϋπολογισμό. Έχουμε τα τελευταία χρόνια σχεδόν διπλασιάσει τους εκπαιδευτικούς της ειδικής εκπαίδευσης. Χρειάζονται κι άλλοι, γι’ αυτό έγινε και η συγκεκριμένη ημερίδα, για να καταγραφούν οι ανάγκες, να παρουσιάσουμε κάποιες καινοτομίες που πιστεύουμε ότι θα συμβάλουν, όπως και κάναμε και μέσα από το διάλογο να δούμε τι μπορούμε να κάνουμε καλύτερα. Δεν είναι μόνο το γεγονός ότι μετά από 11 χρόνια από τότε που η Κύπρος υπέγραψε τη Σύμβαση των Ηνωμένων Εθνών, μας δεσμεύει μία σύμβαση που θέλουμε να εφαρμόσουμε, είναι κυρίως επειδή το θέλουμε. Υπάρχει πολιτική βούληση και ξέρουμε ότι υπάρχει ευαισθησία στην κοινωνία. Θέλουμε να μεταφράσουμε και στη διακυβέρνηση αυτή την ευαισθησία και να έχουν τα παιδιά αυτά της ειδικής εκπαίδευσης, αυτό που δικαιούνται. Είναι θέμα δικαιωμάτων. Όμως, ξεκινώντας από ένα μηδενικό σημείο, πριν από 20 χρόνια περίπου κάναμε σημαντικά άλματα. Από την ημέρα που υπογράφηκε η Σύμβαση γίνονται συνέχεια βήματα προόδου και τα τελευταία χρόνια έχουμε κάνει σημαντικά βήματα και με τον ίδιο τρόπο θα συνεχίσουμε. Όπως ανακοινώθηκε, είναι σκοπός του Υπουργείου να προχωρήσουμε με την εγκαθίδρυση ενός κέντρου αξιολόγησης της Ειδικής Εκπαίδευσης, επειδή θέλουμε με τον πιο εξειδικευμένο και τεκμηριωμένο τρόπο, από επιστήμονες, να έχουμε την καθοδήγηση και την κατεύθυνση και εμείς και οι γονείς. Είναι καιρός να συστηματοποιήσουμε καλύτερα την όλη διοργάνωση, να ενισχύσουμε τα ειδικά σχολεία και πρέπει να έχουν κάποια κάλυψη και λειτουργία ψυχολόγων, να έχουν παρακολούθηση από μία σχολιατρική υπηρεσία. Επίσης, μέσα στο σχέδιο ανάκαμψης είναι το εξ υπαρχής νέο σχολείο, που θα γίνει στη Λεμεσό και θα φιλοξενήσει το Ειδικό σχολείο του Αποστόλου Λουκά, αλλά και το αναρρωτήριο του Ερυθρού Σταυρού και αυτή τη στιγμή στο Υπουργείο γίνεται μία καταγραφή και αξιολόγηση, για να δούμε τι θα κάνουμε για τις ανάγκες των σχολικών βοηθών/συνοδών. Μία καινοτομία που ξεκινήσαμε να κάνουμε και κυρίως να έχουμε όσο γίνεται πιο σύντομα γνώση των αναγκών. Πρέπει να γίνεται πρώιμη διάγνωση. Ήδη, ξεκινήσαμε με ένα διαγνωστικό τεστ στην Α’ Δημοτικού, από την επόμενη χρονιά θέλουμε να γίνεται και στην Προδημοτική, για να έχουμε κάποιες διαγνώσεις στα σχολεία, όχι μόνο για τις ανάγκες της Ειδικής Εκπαίδευσης, αλλά και γενικότερα. Με αυτό τον τρόπο, πιστεύω ότι τα επόμενα χρόνια θα πλαισιώσουμε καλύτερα το χώρο της ειδικής εκπαίδευσης, αλλά και της ενιαίας εκπαίδευσης.

-Πριν την ολοκλήρωση των εργασιών της Βουλής για το καλοκαίρι, η Επιτροπή Παιδείας έχει διαμηνύσει ότι αν δεν βρεθεί λύση με το πρόβλημα των συνοδών, δεν θα συζητήσει οποιοδήποτε άλλο θέμα. Σε ποιες ενέργειες έχετε προβεί ή προτίθεστε να προβείτε για να βρεθεί οριστική λύση;

Σήμερα έχουμε περίπου διπλάσιους σχολικούς συνοδούς/βοηθούς, από ό,τι το 2016. Και τις προηγούμενες χρονιές είχαμε παράπονα. Πρόβλημα είναι και πρέπει να το αποφύγουμε, να εστιάσουμε τη συζήτηση για την ειδική εκπαίδευση, στο θέμα των σχολικών συνοδών/βοηθών. Δεν τους υποτιμώ, αναγνωρίζουμε την προσφορά τους, αλλά το να επικεντρώνεται ολόκληρη η συζήτηση στο συγκεκριμένο θέμα, αδικούμε την ειδική εκπαίδευση. Οι ειδικοί εκπαιδευτικοί, που έχουν σπουδάσει, είναι μέσα στα σχολεία, όλοι οι άλλοι επαγγελματίες που βρίσκονται στα ειδικά σχολεία, επιτελούν ένα σημαντικό έργο. Πρέπει να συζητήσουμε για τις υποδομές, για τη δυνατότητα που δίνουμε για προσβασιμότητα σε όλα αυτά τα παιδιά, όχι μόνο στα κτήρια και υπηρεσίες στα σχολεία, αλλά και στην ίδια την ουσία στην εκπαίδευση. Αυτός είναι ο στόχος μας. Να εξασφαλίσουμε την προσβασιμότητα νικώντας όλοι μαζί τα εμπόδια που μπορεί να θέτει οποιαδήποτε αναπηρία ή πάθηση. Γίνεται μία εκτίμηση για να δούμε τι χρειάζεται, ενδεχομένως να πάρουμε αποφάσεις για τη συνέχεια. Όμως με τη δημιουργία ενός κέντρου αξιολόγησης, θα έχουμε πιο ασφαλή καθοδήγηση, ως προς τις ανάγκες. Καταλαβαίνω για ποιο λόγο τοποθετείται με αυτό τον τρόπο η Επιτροπή Παιδείας, διότι όπως και το Υπουργείο, είναι συνέχεια δέκτες αιτημάτων. Όμως, θα πρέπει να βρεθεί ένας τρόπος να καταγράφονται έγκαιρα οι ανάγκες, διότι δεν είναι λογική με αυτή που προχωρούμε. Ένας αριθμός παιδιών που εντάσσονται στο σχολείο, έχουν υποστήριξη και συνοδεύονται είναι για προοδεύσουν και να εξυπηρετήσουν τον εαυτό τους και να μην χρειάζονται συνοδούς. Δεν είναι αυτοσκοπός να έχουμε συνοδούς. Εκεί που είναι απαραίτητο, πρέπει να υπάρχουν. Το Υπουργείο Παιδείας θέλει, εκεί που είναι απαραίτητο, βάσει της αξιολόγησης των αναγκών, να γνωρίζει και να διορίζει εκεί που είναι απαραίτητο. Επίσης, πρέπει να θυμούνται όλοι ότι τους συνοδούς διορίζουν οι σχολικές εφορίες.  

-Ποιες καινοτομίες να αναμένουμε με την νέα σχολική χρονιά;

Αυτή τη στιγμή είμαστε στο στάδιο κατοχύρωσης των προσφορών, για τις 6,600 ψηφιακές αίθουσες διδασκαλίας. Από την επόμενη σχολική χρονιά θα ξεκινήσει η εγκατάσταση του σχεδίου αυτού, που είναι και στο πλαίσιο του Σχεδίου Ανάκαμψης. Την ίδια ώρα, είμαστε στην τελική φάση για την κατακύρωση των προσφορών για το σύστημα ηλεκτρονικής διακυβέρνησης των σχολείων, που είναι ένα τεράστιο σχέδιο με πολύ σημαντικές αλλαγές για την καθημερινότητα. Όταν ολοκληρωθεί, που η προθεσμία του είναι 1-1,5 χρόνος, θα έχουμε πλέον μία νέα πραγματικότητα. Όλες οι σχέσεις με το σχολείο, είτε των μαθητών/μαθητριών, είτε των εκπαιδευτικών, είτε των γονιών, θα γίνεται άμεσα και ηλεκτρονικά, θα μπορούν να κάνουν όλες τις εργασίες και να έχουν όλες τις πληροφορίες. Επομένως, χτίζουμε σιγά-σιγά, μέσα από αυτά τα βήματα, μία νέα πραγματικότητα για το σχολείο.

Είμαστε σε μία εκπαιδευτική μεταρρύθμιση, η οποία βρίσκεται σε εξέλιξη. Αυτή τη στιγμή, για πρώτη φορά, το Υπουργείο διαθέτει μία αναλυτική και λεπτομερή εικόνα του τι συμβαίνει στα σχολεία. Ένας από τους βασικούς στόχος της εκπαιδευτικής μεταρρύθμισης ήταν η βελτίωση των μαθησιακών αποτελεσμάτων. Έχουμε αυτή την ώρα μια στατική εικόνα, αλλά θα έχουμε και διαρκή ανατροφοδότηση και θα παρακολουθούμε την εξέλιξη του μαθησιακού πληθυσμού, βήμα-βήμα, όσον αφορά στα μαθησιακά αποτελέσματα. Ήδη έχουμε μία εικόνα για το λύκειο, θα συμπληρωθεί την επόμενη σχολική χρονιά και με το Γυμνάσιο και βέβαια αυτά τα αποτελέσματα αξιολογούνται ήδη και μπορούμε, με ένα έγκυρο τρόπο, να επανεκτιμήσουμε τα αναλυτικά προγράμματα, τις μεθόδους και τις προσεγγίσεις διδασκαλίας, αλλά και τα προγράμματα σπουδών.

Ωριμάζουν και οι συνθήκες για να σκεφτούμε κάποια πράγματα. Για παράδειγμα, έχει φανεί μέσα από την αξιολόγηση που έχουμε στα σχολεία, ότι μπορεί να χρειαστεί να κάνουμε κάποιες αναπροσαρμογές στα προγράμματα σπουδών, ιδιαίτερα στο Λύκειο. Είναι μία συζήτηση που μένει να γίνει. Την ίδια ώρα και διαπιστώνοντας ότι στο πλαίσιο της εκπαιδευτικής μεταρρύθμισης, ένα πρώτο αποτέλεσμα που έχουμε ήδη είναι ότι τα τελευταία τέσσερα χρόνια έχουμε μέσα στα σχολεία μας περισσότερους από 1,000 εκπαιδευτικούς, πιθανόν 1,300 και μόνιμους και συμβασιούχους, οι οποίοι έχουν ενταχθεί στην εκπαίδευση μέσα από αξιοκρατική διαδικασία, με διαγωνισμό. Βεβαίως, ξέρουμε ότι το νέο σύστημα θα ολοκληρωθεί σε λίγα χρονιά, το 2027, αλλά ήδη έχει μπει μέσα στα σχολεία αυτός ο πληθυσμός εκπαιδευτικών, που παίρνουμε τους κραδασμούς και το μήνυμα ότι ενισχύουν και βελτιώνουν το κλίμα μέσα στα σχολεία.

Ταυτόχρονα, ένα άλλο αποτέλεσμα, που είναι ιδιαίτερα ενθαρρυντικό, είναι ότι από την τελευταία διεθνή έρευνα που είχαμε το 2019, που ήταν για τα Μαθηματικά και την Φυσική, την TEAMS, φάνηκε καθαρά ότι οι αλλαγές που ξεκίνησαν και γίνονται τα τελευταία χρόνια και στη Δημοτική και στη Μέση Εκπαίδευση, αποδίδουν αποτελέσματα. Τα αποτελέσματα των Κυπρίων μαθητών είναι σε διεθνείς συγκρίσεις πάρα πολύ θετικά και ενθαρρυντικά, αρκετά πάνω από το μέσο όρο, είναι εκπληκτικό, ότι σε κάποιες από τις μετρήσεις της TEAMS οι Κύπριοι μαθητές βρίσκονται στο ίδιο επίπεδο με χώρες που θεωρούνται πρότυπο, όπως η Φινλανδία, αρκετά ψηλότερα είναι τα αποτελέσματά μας, από άλλες ευρωπαϊκές χώρες. Εδώ, επειδή δεν είναι ένας διαγωνισμός, αλλά ένα μέσο για να διαπιστώσουμε πώς προχωρούμε, θέλω να υπογραμμίσω πως και στη συνέχεια θα έχουμε και στις επόμενες έρευνες, τα ίδια ενθαρρυντικά αποτελέσματα.

Αυτή την ώρα, έχουμε σε εξέλιξη, στο εσωτερικό της εκπαιδευτικής μεταρρύθμισης, κάποια πολύ σημαντικά σχέδια. Είναι ήδη στη Νομική Υπηρεσία, η πρόταση για αξιολόγηση των εκπαιδευτικών, είναι ένα κομμάτι που πρέπει να συμπληρωθεί. Ταυτόχρονα, γίνεται μία πιλοτική εφαρμογή, την οποία θέλουμε να γενικεύσουμε, μίας δομής ολοήμερου Γυμνασίου. Τα αποτελέσματα της πρώτης χρονιάς είναι πολύ θετικά, στο Παγκύπριο Γυμνάσιο και την επόμενη χρονιά θα λειτουργήσουμε και σε ένα σχολείο στη Λεμεσό. Ο προγραμματισμός είναι την μεθεπόμενη χρονιά να έχουμε ένα σε κάθε πόλη. Μιλούμε για λειτουργία ολοήμερου Γυμνασίου τύπου STEM, δηλαδή με έμφαση στις Επιστήμες, την Τεχνολογία, τη Μηχανική, τις Τέχνες και τα Μαθηματικά και μετά θα πρέπει να ληφθούν αποφάσεις, σε ποιο βαθμό είναι επιθυμητό και μπορεί η Πολιτεία να δημιουργήσει ένα μεγαλύτερο αριθμό ολοήμερων Γυμνασίων.

Είναι σε εξέλιξη μία αναβάθμιση της μεταλυκειακής, επαγγελματικής εκπαίδευσης. Στην επαγγελματική εκπαίδευση έχουμε ανάγκες στην Κύπρο και χρειάζονται να γίνουν πολλά. Με την παραλαβή, το επόμενο φθινόπωρο, του Κεντρικού Κτηρίου στη Λεμεσό, που μας δίνει την ευκαιρία να ξεκινήσει μία νέα εποχή, για την μεταλυκειακή επαγγελματική εκπαίδευση. Στη Λευκωσία θα φιλοξενήσουμε τα ίδια προγράμματα στο κτήριο που θα αποδεσμευτεί, από το Ανώτερο Ξενοδοχειακό Ινστιτούτο, μετά την μεταβατική περίοδο, για τη μεταφορά στο ΤΕΠΑΚ. Άρα, θα έχουμε νέα δομή για τα μεταλυκειακά επαγγελματικά προγράμματα και προωθείται η νομοθεσία, στη Νομική Υπηρεσία, για να πάει η Βουλή, για στελέχωση της σχολής ΜΙΕΕΚ με δικό της προσωπικό και θα προκηρυχθούν σύντομα θέσεις.

Αυτή την εποχή σχεδιάζουμε μία συγκροτημένη, σφαιρική, βελτιωμένη πολιτική για τα παιδιά με μεταναστευτική βιογραφία, για την ειδική εκπαίδευση και είναι έτοιμο το νομοθετικό πλαίσιο, που προωθείται στη Νομική Υπηρεσία, για τις σχολές της τριτοβάθμιας εκπαίδευσης, των μη πανεπιστημιακών. Αυτός είναι ο ορίζοντας, συν του ότι ελπίζω να προωθήσουμε σύντομα μία λειτουργία εργαστηρίων-δεξιοτήτων, κυρίως στη Δημοτική αλλά και στη Μέση, στα Γυμνάσια, για να ενσωματώσουμε μία σειρά από σύγχρονα θέματα διδασκαλίας.

-Από πλευράς Βουλής, ο πρόεδρος της Επιτροπής Παιδείας, ο κ. Παύλος Μυλωνάς, είχε απευθύνει έκκληση προς τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας, αλλά και εσάς ως υπουργό, να εφαρμοστεί ένα Εθνικό Σχέδιο Παιδείας, όπως το ΓεΣΥ στον τομέα της υγείας. Πώς το σχολιάζετε αυτό; Έχετε στα σχέδιά σας να προχωρήσετε τις διαδικασίες; 

Στην εκπαίδευση έχουμε διαχρονικά κάτι καλύτερο από το ΓεΣΥ. Στην Κύπρο έχουμε δωρεάν εκπαίδευση, από την προδημοτική μέχρι και το Πανεπιστήμιο και δεν πληρώνουν οι πολίτες, όπως πολύ καλά γίνεται στο ΓεΣΥ, ένα μέρος από το μισθό τους. Συζητώ και συμμερίζομαι τις σκέψεις του Παύλου Μυλωνά και κάποιες εισηγήσεις από πλευράς κοινοβουλευτικής πλευράς συζητούνται και υιοθετούνται. Κατά κάποιο τρόπο έχουμε ένα Εθνικό Σχέδιο Παιδείας, με την εκπαιδευτική μεταρρύθμιση που βρίσκεται σε εξέλιξη και η οποία συμπληρώνεται. Η εκπαιδευτική μεταρρύθμιση προέβλεπε ένα σχέδιο αξιολόγησης των εκπαιδευτικών. Καθυστερήσαμε, επειδή είναι δύσκολη η αποδοχή, όμως έχουμε φτάσει τώρα σε μία πρόταση, που ελπίζω να γίνει αποδεχτή. Έχουμε ένα νέο σύστημα αξιολόγησης των μαθητών και των μαθητριών, έχουμε νέα ωρολόγια προγράμματα, έχουμε νέα οργάνωση του Λυκείου και είναι μία συζήτηση που έχουμε ξεκινήσει με την Επιτροπή Παιδείας για να δούμε κάποιες ενδεχόμενες αναπροσαρμογές στα προγράμματα σπουδών, με βάση τις διαπιστώσεις που έχουμε από τις αξιολογήσεις. Υπάρχει και η ένταξη των παιδιών με μεταναστευτική βιογραφία. Το σχολείο μας είναι φτιαγμένο για παιδιά που γεννιούνταν στην Κύπρο, είχαν τα ελληνικά ως μητρική τους γλώσσα. Σήμερα έχουμε στην Δημοτική Εκπαίδευση ένα ποσοστό περίπου 20% και αντίστοιχο ποσοστό στη Μέση Εκπαίδευση, που δεν έχουν τα ελληνικά ως μητρική γλώσσα. Είναι μία πρόκληση που αντιμετωπίζει το σχολείο και είναι στο πλαίσιο ενός Εθνικού Σχεδίου, ότι θέλουμε αυτά τα παιδιά, που είναι εδώ και θα ζήσουν μαζί μας, να έχουν ευκαιρίες εκπαίδευσης, να μορφωθούν, να συμμετέχουν στην κοινωνία που ζούμε σήμερα. Έχουμε ένα σχεδιασμό, φτάνει να συνεχίσουμε να παίρνουμε αποφάσεις.

-Δυστυχώς, η καθημερινότητά μας είναι γεμάτη με δυσάρεστες ειδήσεις, όπως για παράδειγμα έμφυλες διακρίσεις, ρατσισμό λόγω διαφορετικότητας, αλλά και θανατηφόρα δυστυχήματα. Έχετε μελετήσει το ενδεχόμενο να εισαχθούν στα αναλυτικά προγράμματα μαθήματα όπως η σεξουαλική διαπαιδαγώγη, η κοινωνική ενσυναίσθηση και η οδική ασφάλεια;

Αυτά, ήδη, περιλαμβάνονται. Έχουμε κάνει μία προσπάθεια και με την κα. Αναστασία Παπαδοπούλου και τον οργανισμό Φωνή. Έχουμε δώσει έμφαση, από πρώιμες ηλικίες για τα συγκεκριμένα θέματα, επειδή και εκεί η προτροπή και οι συμβουλές από ειδικούς είναι ότι χρειάζεται να ξεκινήσουμε σε μικρές ηλικίες, για να αποφύγουμε την κακοποίηση, που τα μικρά παιδάκια δεν μπορούν να την καταλάβουν. Από τις πρώτες τάξεις του Δημοτικού, χρησιμοποιώντας το εγχειρίδιο, το οποίο έρχεται από τους Διεθνείς Οργανισμούς, έχουμε βάλει ένα μάθημα για την εξοικείωση των παιδιών με το σώμα τους. Επίσης, μέσα στο πλαίσιο των μαθημάτων που υπάρχει και στην αγωγή υγείας, στη Δημοτική Εκπαίδευση και γενικά οριζόντια στην εκπαίδευση, για την ισότητα των φύλων, για τις ίσες ευκαιρίες, γίνεται ενθάρρυνση, γίνονται διαγωνισμοί. Το ιδιαίτερο θέμα της οδικής ασφάλειας, βρίσκει τη θέση του. Είχαμε κάνει σκέψεις κατά πόσο θα μπορούσαμε να εντείνουμε τις προσπάθειες, σε πιο μεγάλες ηλικίες, για το θέμα. Είχε γίνει μία σκέψη, μέσω μαθημάτων που θα προσφέραμε με το Υπουργείο Μεταφορών, να εκδίδεται και η μαθητική άδεια οδήγησης. Γίνονται συστηματικές δράσεις, όμως, οι ανάγκες επιμόρφωσης δεν τελειώνουν.

-Ενόψει Προεδρικών Εκλογών, σε περίπτωση που ο Δημοκρατικός Συναγερμός παραμείνει στην Κυβέρνηση, από πλευράς σας υπάρχει θέληση να παραμείνετε στο Υπουργείο Παιδεία;

Οι εκλογές είναι Προεδρικές, θα εκλεγεί με το καλό ένας Πρόεδρος και είναι δική του απόφαση να σχηματίσει το Υπουργικό του Συμβούλιο. Προσωπικά είμαι στο Υπουργείο Παιδείας 2,5 χρόνια, είμαστε στη διαδικασία εφαρμογής ενός προγράμματος που δεν έχει ολοκληρωθεί και ενδεχομένως να χρειάζεται κάποιος χρόνος για να ολοκληρώσουμε τις προσπάθειες. Δεν είναι θέμα προσωπικό αν θα είμαι εγώ. Προσωπικά, ακόμα αντέχω, θα ήμουν διατεθειμένος, όμως το θέμα είναι να υπάρξει συνέχεια. Επιθυμώ και θα ήθελα και κρίνω ότι είναι κρίσιμο να συνεχίσουμε στην ίδια κατεύθυνση, με την ίδια φιλοσοφία εκσυγχρονισμού και ενίσχυσης της εκπαίδευσης. Αγωνιούμε για θέματα, όπως είναι η ελληνική γλώσσα και η ανταγωνιστικότητα των νέων μας, αλλά και η γλωσσομάθεια, δηλαδή η δυνατότητα των νέων μας να ξέρουν νέες γλώσσες και να μπορούν να σταθούν στον κόσμο. Προσπαθήσαμε να έχουμε δύο ξένες γλώσσες στα σχολεία, όχι μόνο μία. Η προσωπική μου πολιτική επιθυμία είναι να υπάρξει συνέχεια σε ένα εκσυγχρονιστικό πρόγραμμα, σε σωστές βάσεις μίας εθνικής και ευρωπαϊκής παιδείας και να μην έχουμε πισωγυρίσματα. Εάν τυχόν μπορεί να κληθώ προσωπικά, κατά πάσα πιθανότητα να είμαι παρών.

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΠΙΣΗΣ: 

• Τα βάζουν με το ΥΠΑΝ σύνδεσμοι για παιδιά με αναπηρία-Του αποδίδουν ρατσιστική πολιτική
• Ξανά στο τραπέζι η αλλαγή ωραρίου στα σχολεία-Παρουσιάζει στοιχεία ο Καρούσος
• Απαντά για τον μέσο όρο των Ν. Ελληνικών ο Πρόδρομος-«Πρόβλημα αν ήταν 16/20»
• Φωνές γονιών παιδιών με αναπηρίες για συνοδούς-«Κάθε χρόνο, το ίδιο πρόβλημα»
• Αποσύρθηκαν οι κανονισμοί για τετράμηνα, μένουν τα μέτωπα-Φωνές για διάλογο