Κατρακυλά μαζί με τη λίρα ο Ερντογάν-Σενάρια υιοθέτησης ευρώ στα κατεχόμενα

Η οικονομική κρίση στην Τουρκία εδώ και δύο μήνες από τον Νοέμβριο του 2021, έχει προκαλέσει ένα τεράστιο οικονομικό αδιέξοδο και μια τεράστια αβεβαιότητα στους πολίτες της χώρας, οι οποίοι χαρακτηρίζουν την κατάσταση «πολύ περίεργη».   

Η αύξηση των τιμών σε βασικά είδη τροφίμων έως 33% δεν μπορεί παρά να προκαλεί ανησυχία για το τι μέλει γενέσθαι στη γείτονα χώρα. Εικόνες από πολίτες να κάνουν ουρά για ένα κομμάτι ψωμί, κάνουν τον γύρω του κόσμου, δημιουργώντας διεθνή αμφισβήτηση για την αξιοπιστία της οικονομίας στην Τουρκία, ενώ την ίδια ώρα ανησυχία στις γειτονικές χώρες προκαλεί η πτώση του τοπικού νομίσματος, σε αντίθεση με την εκτόξευση του πληθωρισμού. 

Όπως εξηγεί στον REPORTER η Ανώτερη Επιστημονική Συνεργάτιδα στο Κυπριακό Κέντρο Ευρωπαϊκών και Διεθνών Υποθέσεων-Πανεπιστήμιο Λευκωσίας, Άννα Κουκκίδη-Προκοπίου, αυτή τη στιγμή η Τουρκία μαστίζεται από μια οικονομική κρίση, η οποία είναι απόλυτα συνυφασμένη με τη διολίσθηση της αξίας της τουρκικής λίρας και τις συνέπειες που έχει προκαλέσει, ενώ η άρνηση του προέδρου Ερντογάν να πάρει ανάλογα μέτρα, για να μετριαστούν αυτές οι συνέπειες, έχει δημιουργήσει ανεξέλεγκτες πλέον δονήσεις στην τουρκική οικονομία.  

Σύμφωνα με την κα Κουκκίδη-Προκοπίου, «τα αίτια της κρίσης βασίζονται στο πραξικόπημα εναντίον του Ερντογάν το 2016 και τους πολιτικούς κλυδωνισμούς που προκάλεσε στην χώρα, δημιουργώντας τις πρώτες αμφιβολίες για τη σταθερότητα της σε σοβαρούς επενδυτές. Δεύτερον στην αντιπαράθεση μεταξύ Τραμπ και Ερντογάν το 2018, η οποία οδήγησε σε αμερικανικές κυρώσεις, με αποτέλεσμα τις αυξημένες τιμές σε σημαντικές πρώτες ύλες της τουρκικής βιομηχανίας, όπως είναι, παραδείγματος χάριν, ο χάλυβας και το αλουμίνιο. Και τρίτον στο συσσωρευμένο  χρέος των τουρκικών τραπεζών, επιχειρήσεων και νοικοκυριών, με σημαντικές αποπληρωμές να γίνονται σε ξένο νόμισμα».  

Όπως σημειώνει, οι αρνητικές προσδοκίες των αναλυτών και των επενδυτών για τη μελλοντική πορεία της τουρκικής οικονομίας και η φυγή ξένων κεφαλαίων από τη χώρα, συνέτειναν εν μέρει στον καταποντισμό της τουρκικής λίρας, ενώ η αντίδραση του πρόεδρου Ερντογάν με μείωση των επιτοκίων, σε αντίθεση με τις νουθεσίες των οικονομολόγων, διόγκωσαν το πρόβλημα και συνέβαλαν περισσότερο στην αύξηση του πληθωρισμού, με την πραγματική αξία της λίρας να πέφτει μέρα με την μέρα, προκαλώντας αναπόφευκτα την πτώση του βιοτικού επιπέδου των πολιτών και μειώνοντας την αξία των καταθέσεων τους σε ντόπιο νόμισμα.  

«Η πτώση στην αξία της τουρκικής λίρας κατέστησε την αποπληρωμή σε ξένο συνάλλαγμα των επιχειρηματικών και προσωπικών δανείων στη χώρα σχεδόν ανέφικτη και τις εισαγωγές πρώτων υλών, ενέργειας και φαρμάκων πανάκριβη. Οι σπασμωδικές κινήσεις της κυβέρνησης και η απομάκρυνση από το Υπουργείο Οικονομικών και την Κεντρική Τράπεζα της χώρας, με γοργό ρυθμό, όλων όσων διαφωνούν με τον Ταγίπ Ερντογάν και τις ανορθόδοξες μεθόδους του, δημιουργούν όλο και περισσότερες αμφιβολίες για το πού οδηγείται η χώρα. Οι μεγαλεπίβολες εξαγγελίες των μελών της κυβέρνησης δεν φαίνεται να πείθουν πλέον σχεδόν κανένα». 

Σενάρια υιοθέτησης του ευρώ στην Τ/κ κοινότητα  

Ωστόσο, αυτή η οικονομική κρίση δεν επηρεάζει μόνο τα γεωγραφικά σύνορα της Τουρκίας, αλλά φθάνει μέχρι και τα κατεχόμενα, δημιουργώντας τεράστια προβλήματα στην οικονομία του τόπου.

Άλλωστε μην ξεχνάμε ότι τα κατεχόμενα εισάγουν προϊόντα μέσω του λιμανιού της Αμμοχώστου από τις τουρκικές ακτές και συνεπώς κάθε αύξηση τιμών επηρεάζει και τις τσέπες των κατοίκων των κατεχομένων.

Μάλιστα, σύμφωνα με την κα Κουκκίδη-Προκοπίου, «η αστάθεια που υπάρχει στην Τουρκία και η πόλωση στην πολιτική ζωή της χώρας μεταφέρεται και στα τεκταινόμενα στα κατεχόμενα».  

Όπως αναφέρει, «οι Τουρκοκύπριοι υποφέρουν από την οικονομική κρίση και τις ελλείψεις που ταλανίζουν την Τουρκία, με αρκετές φωνές πλέον ανάμεσα στην τουρκοκυπριακή κοινότητα  να μιλούν για σενάρια υιοθέτησης του ευρώ και παραμερισμό της φθίνουσας τουρκικής λίρας. Κάτι βέβαια που δύσκολα θα επιτρέψει το καθεστώς Ερντογάν».  

Από την άλλη πλευρά, σύμφωνα με την κα Κουκκίδη-Προκοπίου, «οι αυταρχικές κυβερνήσεις, όπως είναι σήμερα η Κυβέρνηση της Άγκυρας, συνηθίζουν να εξάγουν τα εσωτερικά τους προβλήματα, δημιουργώντας αντιπερισπασμό στο εξωτερικό της χώρας, όπως οι τύραννοι συνήθιζαν να κυβερνούν στην αρχαιότητα προσφέροντας άρτον και θεάματα- ο άρτος τελείωσε και μεταφορικά και κυριολεκτικά στην Τουρκία. Παραμένει όμως η επιλογή του θεάματος».  

«Μηδένα προ του τέλους μακάριζε» 

Όσον αφορά στο πολιτικό κομμάτι της Τουρκίας, μια τέτοια είδους κρίση δεν θα μπορούσε να μην επηρεάσει το πολιτικό γίγνεσθαι, αλλά και ακόμη παραπέρα τις επικείμενες προεδρικές εκλογές της χώρας.

Όπως επισημαίνει η κα Κουκκίδη-Προκοπίου, το οικονομικό μετατρέπεται εύκολα σε πολιτικό και παρότι σε αυτή την περίπτωση είναι εύκολο να συμπεράνει κανείς ότι η όξυνση της οικονομικής κρίσης αποτελεί απότοκο των επιλογών της πολιτικής ηγεσίας της χώρας, παράλληλα η οικονομική κρίση δημιουργεί πολιτικά αδιέξοδα για το κυβερνών κόμμα, με τη δημοφιλία του ίδιου του Ερντογάν να βρίσκεται σε πρωτοφανή χαμηλά επίπεδα, σε σχέση με το παρελθόν.  

«Είναι δύσκολο να χορτάσουν όσοι πεινούν και να ανακουφιστούν όσοι κρυώνουν μόνο με πολιτικές υποσχέσεις και εξαγγελίες. Το αίτημα της αντιπολίτευσης για πρόωρες εκλογές, πριν το 2023, αφού η τωρινή κυβέρνηση δεν απολαμβάνει την εμπιστοσύνη των πολιτών και δεν φαίνεται να μπορεί να αντιμετωπίσει την υπάρχουσα κρίση, δεν φαντάζει πλέον ούτε παράλογο, ούτε  απίθανο». 

Όπως υπογραμμίζει η κα Κουκκίδη-Προκοπίου, «πέραν των ανησυχιών για την πολιτική και φυσική επιβίωση του ίδιου, της οικογένειας και των παρακοιμώμενων του σε περίπτωση εκλογικής ήττας, μια ακόμη νίκη του Ερντογάν θα κατατάξει τον νυν πρόεδρο σε εθνάρχη αντίστοιχο του Ατατούρκ. Με μια αντίστοιχη μακρά θητεία στον ηγετικό θώκο της χώρας αλλά και με δικαίωμα στους εορτασμούς για τη δημιουργία μιας νέας, μεγαλοπρεπούς Τουρκίας, εκατό χρόνια μετά τη διάλυση της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας και τη δημιουργία του σύγχρονου τουρκικού κράτους. Η νίκη λοιπόν επιβάλλεται από τις περιστάσεις. Όμως, μια ανασκόπηση στο ζοφερό ορίζοντα της σημερινής τουρκικής πολιτικής σκηνής υπενθυμίζει εντόνως τη σολώνειο ρήση- "Μηδένα προ του τέλους μακάριζε"».