Η καυτή ατζέντα του Δεκέμβρη-Πυκνές και κρίσιμες εξελίξεις στο πολιτικό τοπίο

Πυκνές πολιτικές εξελίξεις, επιφυλάσσει ο τελευταίος μήνας του 2021, με τα βλέμματα να είναι στραμμένα στη Βουλή, κατά κύριο λόγο, αφού πέραν από την παραδοσιακή συζήτηση πριν από τη ψήφιση του προϋπολογισμού, όπου τίθενται επί τάπητος όλα τα θέματα που απασχολούν τον τόπο, ενώ δεν λείπουν και οι αντιπαραθέσεις σε υψηλούς τόνους καθώς και οι ενδείξεις για μελλοντικές συνεργασίες, που ειδικά φέτος έχουν μεγάλο ενδιαφέρον.  

Πέραν από τη ψήφιση του προϋπολογισμού, σε επίπεδο Βουλής αναμένεται να πάρει σάρκα και οστά μια από τις μεγαλύτερες Μεταρρυθμίσεις που θα εφαρμοστούν ποτέ στην Κύπρο, που δεν είναι άλλη από αυτή της Τοπικής Αυτοδιοίκησης. Σε ένα άλλο επίπεδο η Βουλή θα κρίνει και το τι μέλλει γενέσθαι σε σχέση με την εμπλοκή του Προέδρου της Δημοκρατίας στα Pandora Papers, ενώ έχει ήδη προγραμματιστεί η παράδοση της Ετήσιας Έκθεσης της Ελεγκτικής Υπηρεσίας στον Πρόεδρο της Δημοκρατίας. Επιπλέον σημαντικές εξελίξεις θα υπάρξουν και στο μέτωπο του ενεργειακού προγράμματος της Κυπριακής Δημοκρατίας, ενώ τέλος τα νέα δεδομένα της πανδημίας και όλες οι συνέπειες που την ακολουθούν, αποτελούν ένα άλλο κομμάτι που απασχολεί, τόσο το πολιτικό σύστημα όσο και την κοινωνία. Την ίδια ώρα που στα κόμματα, όσο κι αν κάποια εξ αυτών δεν το παραδέχονται, συνεχίζονται οι διεργασίες και οι διαβουλεύσεις με φόντο τις Προεδρικές Εκλογές σε δεκαπέντε μήνες.

Με άλλα δεδομένα ο προϋπολογισμός

Ξεκινώντας από το ζήτημα του προϋπολογισμού, το τριήμερο των συζητήσεων ορίσθηκε για φέτος από τις δεκατέσσερις μέχρι τις 16 του μήνα. Κάτω από πολύ διαφορετικές συνθήκες σε σχέση με πέρυσι, η παρούσα σύνθεση της Βουλής θα κληθεί να τοποθετηθεί απέναντι στον προϋπολογισμό που κατέθεσε το Υπουργείο Οικονομικών. Υπενθυμίζεται πως ο προϋπολογισμός του 2021, για πρώτη φορά στην ιστορία της Κυπριακής Δημοκρατίας, καταψηφίστηκε στη σκιά των σκανδάλων που αποκάλυψε το ντοκιμαντέρ του Al Jazeera και των προβλημάτων που αναδείχθηκαν σε σχέση με το Κυπριακό Επενδυτικό Πρόγραμμα.

Η απόφαση του Δημοκρατικού Κόμματος να καταψηφίσει τον προϋπολογισμό, επειδή η Κυβέρνηση δεν παρέδιδε στην Ελεγκτική Υπηρεσία τους φακέλους των πολιτογραφήσεων, έπαιξε καταλυτικό ρόλο, με αποτέλεσμα ο προϋπολογισμός να πάει σε δεύτερη ψηφοφορία τον Ιανουάριο, όπου τελικά με τις ψήφους των κομμάτων του Δημοκρατικού Συναγερμού, της Συνεργασίας Δημοκρατικών Δυνάμεων, της ΕΔΕΚ και του ΕΛΑΜ, πέρασε.

Στη φετινή ψηφοφορία αναμένεται, τόσο με βάση τις ενδείξεις όσο και με βάση τη διάθεση που επιδεικνύουν τα κόμματα, ο προϋπολογισμός θα υπερψηφιστεί χωρίς παρατράγουδα, αφού αναμένεται να υπερψηφίσουν τουλάχιστον τριάντα βουλευτές του Δημοκρατικού Συναγερμού, του Δημοκρατικού Κόμματος, της ΔΗΠΑ-Συνεργασία Δημοκρατικών Δυνάμεων.

Τρέχουν να ψηφίσουν πριν τις γιορτές

Η δεύτερη σημαντική ψηφοφορία που αναμένεται να διεξαχθεί στη Βουλή εντός Δεκεμβρίου, είναι αυτή για τη Μεταρρύθμιση της Τοπικής Αυτοδιοίκησης. Αν και ακόμα η συζήτηση των Νομοσχεδίων εκκρεμεί ενώπιον της επιτροπής Εσωτερικών, υπάρχει η επιδίωξη η όλη διαδικασία της ψήφισης των Νομοσχεδίων, να ολοκληρωθεί μέχρι τις 20 του μήνα. Για να συμβεί αυτό, δεν αποκλείεται η πρόεδρος της Βουλής, να ορίσει ειδική συνεδρία της Ολομέλειας, μετά τη ψήφιση των προϋπολογισμών, έτσι ώστε να υπάρξει συζήτηση, ψήφιση των τροπολογιών που θα κατατεθούν και ψήφιση των τριών Νομοσχεδίων που άπτονται της Μεταρρύθμισης.

Αν και η υπάρχει η δυνατότητα η όλη διαδικασία να πάει για τον Ιανουάριο, επιδίωξη των βουλευτών , για να γλιτώσουν και τις πιέσεις που θεωρούν ότι θα τους ασκηθούν κατά την περίοδο των εορτών για αλλαγές, θα γίνει προσπάθεια, το όλο ζήτημα να διευθετηθεί πριν κλείσει η Βουλή για την περίοδο των Χριστουγέννων.

Στην επιτροπή Εσωτερικών εκκρεμεί ίσως μια συνεδρία για το ζήτημα των δήμων, με τα θέματα που παραμένουν ανοικτά να είναι αυτά του τελικού αριθμού των δήμων και των δημοψηφισμάτων. Πάντως πληροφορίες του REPORTER, υποδείκνυαν πως όποιες κι αν είναι οι τελικές εισηγήσεις της επιτροπής Εσωτερικών, δεν αποκλείεται στην Ολομέλεια να υπάρξουν σημαντικές τροπολογίες που θα αλλάζουν τα δεδομένα και δεν αποκλείεται να φέρουν αντιδράσεις.

Ανοίγουν το κουτί των... Pandora

Αντιπαραθέσεις και νέο γύρο αντεγκλήσεων μεταξύ Προεδρικού και αντιπολίτευσης, αναμένεται να φέρουν και οι εξελίξεις σε σχέση με τα Pandora Papers και την εμπλοκή, με τον τρόπο που καταγράφεται, του δικηγορικού γραφείου που φέρει το όνομα του Προέδρου της Δημοκρατίας.

Ήδη το Προεδρικό έδωσε απαντήσεις σε σχέση με το ζήτημα, ωστόσο αναμένεται το τελικό πόρισμα και του Δικηγορικού Συλλόγου που συνέλεξε στοιχεία τόσο από τα δύο δικηγορικά στοιχεία που εμπλέκονται όσο και από άλλες αρμόδιες υπηρεσίες στην Κύπρο και το εξωτερικό.

Έρχονται οι εκθέσεις του Οδυσσέα

Ένα άλλο μέτωπο που θα συγκεντρώσει το ενδιαφέρον έχει να κάνει με τις εκθέσεις του Γενικού Ελεγκτή που εκκρεμούν και αναμένεται να δοθούν στη δημοσιότητα το επόμενο διάστημα. Όπως και για το ζήτημα του κρατικού προϋπολογισμού, έτσι και σε ότι αφορά την Ετήσια Έκθεση του Γενικού Ελεγκτή τα δεδομένα φέτος είναι διαφορετικά.

Υπενθυμίζεται ότι πέρυσι, λόγω της έντασης που υπήρξε στις σχέσεις Προεδρικού και Ελεγκτικής Υπηρεσίας λόγω του ΚΕΠ, ο Οδυσσέας Μιχαηλίδης παρέδωσε την Ετήσια Έκθεση του στον Πρόεδρο της Δημοκρατίας, για πρώτη φορά μακριά από τα φώτα της δημοσιότητας, αν και σε κάποιο βαθμό, ενδεχομένως αυτή η εξέλιξη να είχε επηρεαστεί από τα μέτρα για την πανδημία.

Φέτος έχει ήδη οριστεί η 13η Δεκεμβρίου ως η ημέρα που ο Νίκος Αναστασιάδης θα λάβει την έκθεση από τον Οδυσσέα Μιχαηλίδη, στην οποία πάντως δεν αναμένεται ότι θα υπάρχουν, όπως σε προηγούμενες εκθέσεις νέα στοιχεία, πέραν των όσων έχουν ήδη αναδειχθεί από τις ειδικές εκθέσεις της Ελεγκτικής Υπηρεσίας τον τελευταίο χρόνο.   

Ή δεύτερη έκθεση της Ελεγκτικής Υπηρεσίας που αναμένεται με μεγάλο ενδιαφέρον, είναι αυτή που αφορά το Κυπριακό Επενδυτικό Πρόγραμμα που αν και αρχικά είχε δημοσιοποιηθεί ως καταληκτική ημερομηνία δημοσίευσής της ο Δεκέμβριος του 2021, δεν αποκλείεται τελικά να πάει για τον νέο χρόνο. Η Ελεγκτική Υπηρεσία ξεσκονίζει έναν ένα τους φακέλους των πολιτογραφήσεων, συγκρίνοντας τα σημειώματα που ετοίμαζαν οι αρμόδιοι λειτουργεί του Υπουργείου Εσωτερικών για κάθε υπόθεση και το σημείωμα που πήγαινε ο εκάστοτε υπουργός ενώπιον του Υπουργικού, ενώ γίνεται και αντιπαραβολή άλλων στοιχείων σε σχέση με τα περιουσιακά στοιχεία, όσων έλαβαν την κυπριακή υπηκοότητα μέσω του ΚΕΠ. Πάντως ο Γενικός Ελεγκτής, παρά το γεγονός ότι κλήθηκε να αναφέρει αν υπάρχουν ενδείξεις για το τι θα καταγράφεται τελικά στην έκθεση, δεν προέβη σε πρόωρα συμπεράσματα, αφού ακόμη τα στοιχεία τελούν υπό επεξεργασία.

Κρίνει πολλά η επιβεβαιωτική στον «Γλαύκο»

Πέραν από τα όσα συμβαίνουν στην Κύπρο, σημαντικές εξελίξεις που θα λειτουργήσουν ως καταλύτης στη μετέπειτα πορεία των πραγμάτων, αναμένονται και στο διπλό μέτωπο του ενεργειακού προγράμματος της Κύπρου και των τουρκικών προκλήσεων στην ανατολική Μεσόγειο. Σε ότι αφορά το ενεργειακό πρόγραμμα, όλα είναι έτοιμα και τις επόμενες ημέρες αναμένεται ότι το ερευνητικό γεωτρύπανο της ExxonMobil θα βρεθεί πάνω από το κοίτασμα «Γλαύκος», στο οικόπεδο δέκα της κυπριακής ΑΟΖ για την επιβεβαιωτική γεώτρηση. Οι εργασίες στον «Γλαύκο», αναμένεται ότι θα διαρκέσουν μέχρι το τέλος Ιανουαρίου, ενώ τα αποτελέσματα της επιβεβαιωτικής γεώτρησης, θα γίνουν γνωστά εκτός απροόπτου στο τέλος Μαρτίου.

Τα αποτελέσματα κρίνονται ως εξαιρετικής σημασίας, διότι θα καθορίσουν σε μεγάλο βαθμό, το μέγεθος του κοιτάσματος, το οποίο θα κρίνει εάν η ExxonMobil θα προχωρήσει άμεσα με την εκμετάλλευση του, εάν επιβεβαιωθεί ότι το κοίτασμα διαθέτει το μέγιστο των προσδοκιών που υπάρχουν σήμερα.

Τελειωτικό χτύπημα ή νέο φλερτ με Ερντογάν

Σε επίπεδο Ευρωπαϊκής Ένωσης αναμένεται να υπάρξουν εξίσου σημαντικές εξελίξεις αφού πλέον το έγγραφο επιλογών, θα κατατεθεί ενώπιον των υπουργών Εξωτερικών και ακολούθως θα τεθεί ενώπιον των ηγετών, οι οποίοι θα καθορίσουν τελικά ποιου είδους και εύρους θα είναι τα μέτρα και οι κυρώσεις κατά της Τουρκίας. Σε μια περίοδο που ως γνωστό η τουρκική οικονομία περνά μια άνευ προηγουμένου κρίση και το πολιτικό μέλλον του Ταγίπ Ερντογάν κρέμεται από μια κλωστή, τα μέτρα και οι κυρώσεις της Ε.Ε. κατά της Άγκυρας, αποκτούν ακόμη μεγαλύτερη σημασία.

Στόχος της Κυπριακής Δημοκρατίας, δεν είναι άλλο από τις πολιτικές κυρώσεις κατά του τουρκικού κράτους, που θα έχουν να κάνουν τόσο με το κλείσιμο της στρόφιγγας για τα προενταξιακά κονδύλια όσο και μα το οριστικό πάγωμα της τελωνειακής ένωσης, που αυτή την ώρα έχει πολύ μεγάλη ανάγκη η Τουρκία. Η προσπάθεια του υπουργού Εξωτερικών και του Προέδρου της Δημοκρατίας, αναμένεται και αυτή τη φορά να σκοντάψει στα συμφέροντα κάποιων ομολόγων τους, ωστόσο υπάρχει αισιοδοξία, ότι μέσα από τους κατάλληλους χειρισμούς, αυτή τη φορά θα υπάρξει θετικό αποτέλεσμα, όχι για να τιμωρηθεί η Τουρκία, αλλά πολύ περισσότερο για να αποτραπούν νέες προκλήσεις στην ΑΟΖ και στην Αμμόχωστο.

Καλά κρατεί η προεδρολογία

Και μπορεί όλα τα πιο πάνω να αποτελούν στο σύνολο τους εξαιρετικά κρίσιμα ζητήματα που απαιτούν συναίνεση, θετική προσέγγιση και ήρεμο κλίμα για να τύχουν της ορθής διαχείρισης, ωστόσο στο εσωτερικό η προεδρολογία καλά κρατεί, με τα σενάρια να δίνουν και να παίρνουν. Την ώρα που η πλειονότητα των πολιτικών κομμάτων, επισημαίνει πως είναι αρκετά νωρίς για την προεδρολογία, οι ίδιοι καθημερινά δίνουν τροφή για νέα σενάρια που βρίσκονται στο τραπέζι ενόψει των προεδρικών.

Αν και αρχές Δεκέμβρη, πάνω από δέκα ονόματα παίζουν δυνατά ως εν δυνάμει υποψήφιοι για τις προεδρικές, ενώ και στα γραφεία των ηγεσιών των κομμάτων, έχουν καταρτιστεί shortlists με πιθανούς υποψηφίους, την ώρα πάντα που μυστικές και δημόσιες δημοσκοπήσεις πηγαινοέρχονται.

Πάντως δεν αναμένεται πως εντός Δεκεμβρίου θα κλειδώσει η οποιαδήποτε απόφαση στα κόμματα για το ποιος θα είναι ο εκλεκτός τους στις Προεδρικές, ωστόσο, όσο παίρνουν οι μέρες ξεκαθαρίζει το αρκετά θολό σκηνικό σε σχέση με το ποιες θα είναι οι επιδιώξεις και τα κριτήρια των κομμάτων στην τελική τους επιλογή με την οποία θα πορευθούν στη μακρά προεκλογική περίοδο που μας περιμένει.