Συζητήθηκε η στρατηγική αυτονομία, η ενίσχυση αμυντικής διάστασης και η κοινή κουλτούρα ασφάλειας και άμυνας ΕΕ

Η ανάγκη για στρατηγική αυτονομία της ΕΕ, ενίσχυση της αμυντικής διάστασής της και για δημιουργία μιας κοινής ευρωπαϊκής κουλτούρας ασφάλειας και άμυνας τονίστηκαν κατά τη διάρκεια ημερίδας με τίτλο «Το Μέλλον της Ευρωπαϊκής Άμυνας και Ασφάλειας» που διοργάνωσαν την Παρασκευή στη Λευκωσία το Γραφείο του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου στην Κύπρο, το Υπουργείο Εξωτερικών, το Υπουργείο Άμυνας, το Ευρωπαϊκό Κολλέγιο Ασφάλειας και Άμυνας και ο Σύνδεσμος Ευρωπαίων Πολιτών στο ευρύτερο πλαίσιο της Διάσκεψης για το Μέλλον της Ευρώπης.

Μεταξύ των ομιλητών στο συνέδριο ήταν ο Υπουργός Εξωτερικών, Νίκος Χριστοδουλίδης, ο οποίος, υπογράμμισε, απαντώντας και  σε ερωτήσεις εκπροσώπων της νεολαίας πως δεν μπορεί η ΕΕ να έχει ισχυρή εξωτερική πολιτική εάν δεν έχει ισχυρή άμυνα και ασφάλεια, όχι για επιθετικές δράσεις, αλλά για να μπορεί να ανταποκριθεί στις υποχρεώσεις και στον ρόλο της.

Την ημερίδα που περιλάμβανε τρία μέρη συζητήσεων χαιρέτισε η Πρόεδρος της Βουλής, Αννίτα Δημητρίου, η οποία ανέφερε πως η Βουλή των Αντιπροσώπων δηλώνει ενεργητικά παρούσα στις προσπάθειες προώθησης των ευρωπαϊκών επιδιώξεων στον τομέα της ασφάλειας και της άμυνας.  Η κ. Δημητρίου εξέφρασε επίσης την ετοιμότητα και τη βούληση της Βουλής, «στο πλαίσιο των αρμοδιοτήτων, του ρόλου και της αποστολής της, να στηρίξει με κάθε τρόπο την εκτελεστική εξουσία, ώστε να διαδραματίσει αποτελεσματικά τον πλήρη και πολυδιάστατο  ρόλο  της  ως  κράτος μέλος, αλλά και ως γέφυρα μεταξύ Ευρώπης και Μέσης Ανατολής, για επικράτηση των συνθηκών ειρήνης, σταθερότητας και ασφάλειας στη γειτονία της, αλλά και σε ολόκληρο το ευρωπαϊκό οικοδόμημα».

Στην ομιλία του, ο Υπουργός Εξωτερικών, είπε, μεταξύ άλλων, πως «μια κοινή αμυντική ένωση θα συμβάλει καθοριστικά και στην περαιτέρω πολιτική ενοποίηση και ολοκλήρωση της μεγάλης ευρωπαϊκής οικογένειας». Πρόσθεσε πως η δημιουργία κοινής κουλτούρας ασφάλειας και άμυνας στην ΕΕ «είναι απαραίτητο συστατικό για να μπορούμε να προχωρήσουμε στα επόμενα βήματα».

Αναφέρθηκε, επίσης, στον στόχο για στρατηγική αυτονομία της ΕΕ, επισημαίνοντας πως για την Κύπρο η στρατηγική αυτονομία δεν αποτελεί σε καμία απολύτως περίπτωση ένα θεωρητικό δόγμα ή μια προσδοκία διακηρυκτικού χαρακτήρα.

Αφορά, είπε, στην ικανότητα της Ένωσης να πραγματοποιεί αυτόνομες αποστολές και επιχειρήσεις χωρίς θεσμικές και πολιτικές εξαρτήσεις από τρίτους – είτε κράτη είτε διεθνείς οργανισμούς. Πρόσθεσε πως είναι θετικό ότι αυτή είναι η προσέγγιση της συντριπτικής πλειοψηφίας των κρατών μελών της ΕΕ. Σημείωσε πως στρατηγική αυτονομία δεν σημαίνει στρατηγική απομόνωση ή πολιτική αντιπαλότητα με τρίτα κράτη ή διεθνείς οργανισμούς.

Ο κ. Χριστοδουλίδης είπε πως όταν επιτευχθεί ο στόχος της στρατηγικής αυτονομίας θα έχει τέτοια σημασία όπως η υιοθέτηση του ευρώ ως κοινού νομίσματος το 2002. Σημείωσε, περαιτέρω, πως δράσεις στις οποίες η Κυπριακή Δημοκρατία αποδίδει ιδιαίτερη σημασία είναι, ανάμεσα σε άλλα, η συγκεκριμενοποίηση του τρόπου και των μηχανισμών ενεργοποίησης του άρθρου 42.7 της Συνθήκης που αφορά τη ρήτρα αμοιβαίας άμυνας, η δημιουργία υβριδικής εργαλειοθήκης και η δυνατότητα επιβολής περιοριστικών μέτρων σε υβριδικούς δρώντες καθώς και η ενίσχυση των ικανοτήτων της ΕΕ στον τομέα της κυβερνοασφάλειας.

Επιπρόσθετα προσβλέπουμε στην προοπτική δημιουργίας μιας συντονισμένης θαλάσσιας παρουσίας στην Ανατολική Μεσόγειο αλλά και την ευρύτερη περιοχή που είναι ιδιαίτερης γεωστρατηγικής σημασίας για την ίδια την ΕΕ, ανέφερε.

Για τις σχέσεις της ΕΕ με το ΝΑΤΟ, ο κ. Χριστοδουλίδης είπε πως «ως Κυπριακή Δημοκρατία στηρίζουμε και συμβάλλουμε με τρόπο και υπεύθυνο και εποικοδομητικό στην ενίσχυση της συνεργασίας μεταξύ της ΕΕ και του ΝΑΤΟ» που διεξάγεται στους τομείς της διαχείρισης κρίσεων και της ανάπτυξης στρατιωτικών δυνατοτήτων με στόχο τη δημιουργία μιας αμοιβαία επωφελούς σχέσης οργανισμού προς οργανισμό.  Επεσήμανε πως την ίδια προσέγγιση έχει και σε σχέση με άλλους διεθνείς οργανισμούς όπως ο ΟΗΕ και ο ΟΑΣΕ.

Αναφερόμενος στα προσκόμματα που θέτει η Τουρκία στη σύναψη σχέσης συνεργασίας της Κύπρου με το ΝΑΤΟ κάτι που δημιουργεί, όπως σημείωσε, δυσκολίες και στη γενικότερη συνεργασία ΕΕ και ΝΑΤΟ, ο κ. Χριστοδουλίδης είπε πως «ευελπιστούμε και προσβλέπουμε στη στήριξη της ΕΕ και των εταίρων μας έτσι ώστε η Τουρκία να επανέλθει στις ράγες του ορθολογισμού και του διεθνούς δικαίου, τερματίζοντας τις όποιες απειλές, τις όποιες αναθεωρητικές προσεγγίσεις, το όποιο πολιτικό "bullying" σε βάρος της ΕΕ και των κρατών μελών της».

Πρόσθεσε πως «σε αντίθεση με την τακτική που ακολουθεί η Τουρκία από δική μας πλευράς εργαζόμαστε με συνέπεια και μεθοδικότητα για τη δημιουργία συνθηκών ασφάλειας και σταθερότητας στην ευρύτερη γειτονιάς μας». «Βαδίζουμε στον δρόμο του διαλόγου, της συνεργασίας και της πολυμέλειας, αξιοποιώντας τα διμερή και τα πολυμερή σχήματα που έχουμε δημιουργήσει με κράτη της Ανατολικής Μεσογείου, της Μέσης Ανατολής και του Κόλπου πάντα στη βάση μιας θετικής προσέγγισης και χωρίς τους όποιους αποκλεισμούς», σημείωσε.

Στον χαιρετισμό της, η Πρόεδρος της Βουλής επεσήμανε πως «όραμά μας είναι η επικράτηση της ειρήνης και της σταθερότητας ανά το παγκόσμιο, μέσω της εγκαθίδρυσης συνεργασιών στη βάση κοινών αρχών και αξιών, καθώς και της προώθησης συνεργειών προς επίτευξη του απώτερου κοινού στόχου της διασφάλισης της ευημερίας των πολιτών.

Είπε πως προς την κατεύθυνση αυτή οι προσπάθειες θα πρέπει να επικεντρωθούν στο να καταστεί η Ευρωπαϊκή Ένωση ένας αποτελεσματικός και ενεργός παροχέας ασφάλειας, που θα δρα διεθνώς, με γνώμονα το όφελος των πολιτών και με πυξίδα τις βασικές αρχές και αξίες στις οποίες η ίδια η Ένωση εδράζεται, πρωτίστως τον σεβασμό του διεθνούς δικαίου και των ανθρωπίνων δικαιωμάτων.

«Χρειαζόμαστε μια Ευρώπη που θα λειτουργεί συλλογικά και αλληλέγγυα προς όλα τα κράτη μέλη και τους πολίτες της, μια Ευρώπη ικανή να δράσει αποτελεσματικά σε ένα ραγδαία μεταβαλλόμενο περιβάλλον, αυτόνομα, αλλά και σε συνεργασία με άλλους δρώντες ασφάλειας και εταίρους, που συμμερίζονται τις ίδιες αρχές και αξίες», σημείωσε.

Στο πρώτο μέρος της ημερίδας έγινε συζήτηση γύρω από το ερώτημα «Ποια Ευρώπη θέλουμε στο πλαίσιο της Άμυνας και της Ασφάλειας», με τη συμμετοχή των Κύπριων Ευρωβουλευτών Λευτέρη Χριστοφόρου και Κώστα Μαυρίδη, της επικεφαλής του Τομέα Εξωτερικής Πολιτικής στην Υπηρεσία Έρευνας του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, Έλενας Λαζάρου (η οποία συμμετείχε διαδικτυακά), και της δημοσιογράφου Αλεξίας Τασούλη.

Ο κ. Χριστοφόρου είπε, μεταξύ άλλων, μια ΕΕ που δεν μπορεί να διασφαλίσει τα εξωτερικά της σύνορα και να εγγυηθεί την ασφάλεια των πολιτών και  την κυριαρχία των κρατών μελών της δεν είναι η ΕΕ στην οποία προσδοκούμε

Επεσήμανε πως η ΕΕ πρέπει να είναι σε θέση να έχει ενιαία άμυνα και ασφάλεια αν όντως θέλει να ισχυροποιήσει την αξιοπρέπεια και την αξιοπιστία της και να καταστεί δυνατός παράγοντας σταθερότητας και ασφάλειας.

Είναι εκ των ων ου άνευ η ΕΕ να προχωρήσει στην ενιαία άμυνα και ασφάλεια που θα προσδώσει μια άλλη δυναμική στην Ένωση, πρόσθεσε ο κ. Χριστοφόρου.

Από την πλευρά του, ο κ. Μαυρίδης υπογράμμισε τη σημασία που έχει η ΕΕ να αποκτήσει στρατηγική αυτονομία και επεσήμανε πως οι απειλές σήμερα δεν είναι μόνο οι παραδοσιακές αλλά υπάρχουν και ανορθόδοξες και υβριδικές απειλές.

Σημείωσε πως κανένα κράτος μέλος της ΕΕ δεν μπορεί από μόνο του να αντιμετωπίσει με επάρκεια αυτές τις υπαρκτές απειλές. Πρόσθεσε πως η απάντηση στην προάσπιση της κοινής άμυνας και ασφάλειας πρέπει να είναι συντονισμένη και πανευρωπαϊκή.

Ο κ. Μαυρίδης είπε πως το ζητούμενο είναι να αποκτήσει η ΕΕ γεωπολιτικό ρόλο στο παγκόσμιο γίγνεσθαι μέσα και από την κοινή άμυνα και ασφάλεια.

Στο δεύτερο μέρος συζητήθηκαν οι δυνατότητες δημιουργίας μίας Ευρωπαϊκής Κουλτούρας Ασφάλειας και Άμυνας μέσω της Εκπαίδευσης και της Έρευνας. Ομιλητές ήταν ο Έλληνας Ευρωβουλευτής και Αντιπρόεδρος της Υποεπιτροπής Άμυνας και Ασφάλειας του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, Νίκος Ανδρουλάκης, ο Επικεφαλής του Ευρωπαϊκού Κολλεγίου Ασφάλειας και Άμυνας Dirk Dubois, η Πρόεδρος της Διδακτορικής Σχολής του Ευρωπαϊκού Κολλεγίου Ασφάλειας και Άμυνας, Φωτεινή Ασδεράκη, και o εμπνευστής του Military Erasmus και CSDP Doctoral School, Sylvain Paile.

Η ημερίδα ολοκληρώθηκε με τη συζήτηση ανάμεσα στον Υπουργό Εξωτερικών, Νίκο Χριστοδουλίδη, και εκπρόσωπους της νεολαίας.  Μεταξύ άλλων, ο κ. Χριστοδουλίδης απάντησε και σε ερωτήσεις που τέθηκαν σε απευθείας σύνδεση με την THERESAN Military Academy στο WIENER NEUSTADT CASTLE και τον Συνταγματάρχη Harald GELL, επικεφαλής της ομάδας εφαρμογής Ευρωπαϊκής Πρωτοβουλίας «Military Erasmus» και ιδρυτικό μέλους του συνδέσμου Ευρωπαίων Πολιτών, αφού σήμερα ήταν η τελευταία μέρα του σεμιναρίου για την Κοινή Ευρωπαϊκή Πολιτική Ασφάλειας και Άμυνας που διοργανώνει για 11η συνεχή χρονιά η THERESAN Military Academy, με 106 συμμετέχοντες από 10 κράτη μέλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης.

Το ΚΥΠΕ ήταν χορηγός επικοινωνίας της ημερίδας, η οποία είχε υβριδική μορφή. Οι συμμετέχοντες μπορούσαν να παρακολουθήσουν τις εργασίες με φυσική παρουσία στην Κύπρο και διαδικτυακά και να υποβάλουν ερωτήσεις.

Πηγή: ΚΥΠΕ