Η παράλογη εμμονή του Ερντογάν, το διαφαινόμενο τέλος και η Κύπρος

Μια άνευ προηγουμένου κρίση νομίσματος, με την ισοτιμία της τουρκικής λίρας να πέφτει στα τάρταρα έναντι του δολαρίου, η Τουρκία βρίσκεται εν μέσω μιας πρωτοφανούς για τη χώρα κατάσταση. Το ερώτημα για τα αίτια της κρίσης δίνουν και παίρνουν ανάμεσα σε οικονομολόγους και πολιτικούς αναλυτές, αναλόγως με την οπτική γωνία που ο κάθε ένας  βλέπει τα δεδομένα. Σε μόνο ένα σημείο συμφωνούν όλες οι αναλύσεις: Ένας από τους βασικούς λόγους που η ισοτιμία της τουρκικής λίρας έχει πέσει σε ιστορικά χαμηλά και που τις τελευταίες ώρες τα ράφια των σουπερμάρκετ αδειάζουν, είναι η επιμονή του Τούρκου Προέδρου στην πολιτική των χαμηλών επιτοκίων.  

Με τους οικονομικούς αναλυτές να χαρακτηρίζουν την πολιτική που ακολουθεί ως ανορθόδοξη και εκ διαμέτρου αντίθετη με αυτές που προστάζει η κοινή λογική ακόμα και ενός άσχετου σε θέματα οικονομίας, ο Ερντογάν από τον περασμένο Σεπτέμβριο προχώρησε σε τρεις διαδοχικές μειώσεις επιτοκίων, με την πιο πρόσφατη την περασμένη εβδομάδα. Μάλιστα ισχυρίστηκε πως με αυτό τον τρόπο θα μειωθεί ο πληθωρισμός, ωστόσο όπως ήταν λογικό, ο πληθωρισμός δεν μειώθηκε αλλά αντιθέτως άγγιξε το 20%. Με τη λίρα να έχει χάσει μόνο το 2021 την αξία της κατά 45%, βρίσκεται αυτή τη στιγμή ανάμεσα στα χειρότερα νομίσματα στον κόσμο, με αποτέλεσμα κανείς επενδυτής να μην ενδιαφέρεται να αγοράσει.

Οι δηλώσεις του Τούρκου Προέδρου την περασμένη Δευτέρα, ότι δηλαδή θα παραμείνει πιστός στις πολιτικές του για μειωμένα επιτόκια, ήταν αυτές που πυροδότησαν τις εξελίξεις, με αποτέλεσμα να ξεσπάσει η κοινωνική κρίση που εκτυλίσσεται τις τελευταίες ώρες στη χώρα και αναμένεται να κορυφωθεί με διαδηλώσεις τα επόμενα 24ωρα.

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΔΩ: Η νέα κατάρρευση της λίρας βυθίζει τη Τουρκία πιο βαθιά στην κρίση

Γιατί επιμένει στα χαμηλά επιτόκια;

Το ερώτημα όμως που καίει, τόσο τους ξένους όσο και τους Τούρκους, είναι γιατί ο Ταγίπ Ερντογάν επιμένει στα χαμηλά επιτόκια. Σύμφωνα με τον τουρκολόγο, Νίκο Μούδουρο, μερικές αναλύσεις στην Τουρκία εξηγούν την επιμονή σε χαμηλά επιτόκια στις ιδεολογικές του αγκυλώσεις όπως η αντίθεση της ισλαμικής θρησκείας στον τόκο και την τοκογλυφία. Άλλες αναλύσεις, αναφέρει σε ανάρτηση του ο κ. Μούδουρος, ερμηνεύουν την πολιτική του ως αποτέλεσμα της ανικανότητας του ίδιου και των συνεργατών του ή ακόμα και ως συνέπεια του «αποκεφαλισμού» των ειδικών της οικονομίας. Άλλες ερμηνείες επικεντρώνονται στη ζημιά που προκαλεί το προεδρικό σύστημα και ο τρόπος που λειτουργεί τα τελευταία τρία χρόνια.

Τα προαναφερθέντα, αναφέρει ο κ. Μούδουρος, «δεν αποκλείονται στο ένα ή στον άλλο βαθμό, ωστόσο ο βασικός προσανατολισμός της κυβέρνησης της Τουρκίας ακριβώς μετά την παγκόσμια κρίση του 2008 και ιδιαίτερα μετά το 2013, καθώς και οι ανακατατάξεις στο μπλοκ εξουσίας, μάλλον υποδεικνύουν ότι η επιμονή στην πολιτική χαμηλών επιτοκίων, που συμβάλει στην υποτίμηση του νομίσματος είναι μια ορθολογιστική επιλογή για την εξυπηρέτηση των συμφερόντων συγκεκριμένων μερών της επιχειρηματικής ελίτ».

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΔΩ: Η χείρα βοηθείας της ισπανικής «φάλαγγας» στον Ερντογάν και η Ευρώπη των αγγέλων

Ήρθε το τέλος του; 

Το άλλο ερώτημα που θέτουν πολλοί σήμερα, είναι αν η κατάσταση έτσι όπως διαμορφώνεται σήμερα στην Τουρκία σημαίνει το τέλος του Ερντογάν. Η απάντηση είναι αρκετά σύνθετη από τη στιγμή που ο ίδιος ο Τούρκος Πρόεδρος συνεχίζει να ελέγχει πλήρως όλους τους θεσμούς, από τον στρατό, την Αστυνομία και τα Δικαστήρια, μέχρι την Εθνοσυνέλευση και την οικονομική ελίτ της οποίας εξυπηρετεί τα συμφέροντα.

Ο ίδιος έχει ξεκαθαρίσει προς όλους ότι δεν πρόκειται να παραιτηθεί, ενώ επαναλαμβάνει με κάθε ευκαιρία το αφήγημα του για τις μάχες που δίνει για οικονομική ανεξαρτησία της χώρας. Παρά το γεγονός ότι η αντιπολίτευση, αλλά κυρίως οι πρώην συνεργάτες του που σήμερα βρίσκονται απέναντί του, του ζητούν να παραιτηθεί, κανείς δεν θα πρέπει να περιμένει ραγδαίες εξελίξεις στο πολιτικό μέτωπο. Πάντως, στα κοινωνικά δίκτυα της Τουρκίας, οργανώνεται για σήμερα η πρώτη δυναμική εκδήλωση διαμαρτυρίας στην πλατεία Ταξίμ, όπου πολίτες αναμένεται να διαδηλώσουν υπέρ της παραίτησης του Τούρκου Προέδρου.

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΔΩ: Τα προβλήματα στο εσωτερικό, το timing για Βαρώσια και η σκακιέρα του Ερντογάν

Πώς επηρεάζεται η Κύπρος; 

Αυτό ωστόσο που σημειώνουν οι ειδικοί, είναι πως θα ήταν εφιαλτικό το σενάριο να ξεσπάσει παράλληλα με την οικονομική και μια πολιτική κρίση που θα οδηγούσε τον Ερντογάν σε ριζοσπαστικές ενέργειες, επενδύοντας στον πατριωτισμό των Τούρκων, ικανοποιώντας τις αλυτρωτικές τάσεις, τόσο ανάμεσα στους οπαδούς του κόμματός του όσο ανάμεσα και στους οπαδούς άλλων κομμάτων, όπως του Μπαχτσελί. Θα επρόκειτο δηλαδή για μια εξέλιξη που ενδεχομένως, θα επηρέαζε άμεσα την Κύπρο και την Ελλάδα.

Συνεπώς το ιδανικό σενάριο, σε πολιτικό επίπεδο δεν είναι άλλο από μια μεταβατική περίοδο που θα οδηγούσε στις εκλογές του 2023 και που θα επέτρεπε την ομαλή μετάβαση της εξουσίας, σε συνδυασμό με ένα εξορθολογισμό των οικονομικών πολιτικών του κράτους, αλλά και σε ότι αφορά την Κύπρο εξορθολογισμό γενικότερα των πολιτικών και επιστροφή στη λογική σε μια σειρά από ζητήματα που ξεκινούν από τις προκλήσεις στην ΑΟΖ και καταλήγουν στην Αμμόχωστο και το Κυπριακό. 

Σε ένα άλλο επίπεδο, ιδιαίτερα ανησυχητική είναι η κατάσταση και στα κατεχόμενα, όπου χιλιάδες Τουρκοκύπριοι, μετά και από τις νέες υποτιμήσεις της λίρας, βρίσκονται στα όρια της εξαθλίωσης και της οικονομικής ανέχειας. Το γεγονός ότι πληρώνονται σε τουρκικές λίρες, αλλά συναλλάσσονται με τις τράπεζες του ψευδοκράτους σε στερλίνες ή δολάρια, κάνει αδύνατη την επιβίωση τους με τη ψευδοκυβέρνηση ωστόσο να παραμένει θεατής των εξελίξεων, αδυνατώντας λόγω και των ισχνών οικονομικών δεδομένων της, να προβεί σε οποιαδήποτε ενέργεια που θα βελτίωνε την κατάσταση.

Αναμφίβολα τα επόμενα 24ωρα θεωρούνται ιδιαίτερα κρίσιμα, όχι τόσο για την τροπή που θα πάρουν τα πράγματα σε σχέση με την τουρκική οικονομία, αλλά σε σχέση με την διαφαινόμενη κοινωνική κρίση, αφού εκατομμύρια Τούρκοι είναι έτοιμοι να ξεσπάσουν για τη δεινή οικονομική κατάσταση στην οποία περιήλθαν και για την οποία ευθύνονται αποκλειστικά οι χειρισμοί του Τούρκου Προέδρου. Εξάλλου οι χρεωκοπίες επιχειρήσεων και οι αυτοκτονίες πολιτών που αφήνουν πίσω τους αποχαιρετιστήρια γράμματα και που αποδίδουν την πράξη τους στα οικονομικά προβλήματα που αντιμετωπίζουν είναι εδώ και περίπου τρία χρόνια καθημερινό φαινόμενο στην Τουρκία.

Η ιστορία έχει αποδείξει πως οι Τούρκοι πολίτες, ανεβάζουν και κατεβάζουν κυβερνήσεις με βασικό κριτήριο την οικονομία και την προσωπική τους ευημερία. Σε μια τέτοια συγκυρία άλλωστε μετά την κρίση του 2002 που έφερε στη χώρα το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο, ο Ταγίπ Ερντογάν κατάφερε να αναρριχηθεί στην εξουσία. Σήμερα η ιστορία επαναλαμβάνεται και όπως όλα δείχνουν αργά ή γρήγορα η οικονομία θα είναι ο λόγος που ο Ταγίπ Ερντογάν θα αποτελέσει παρελθόν.

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΔΩ: ΒΙΝΤΕΟ: Βγήκαν στους δρόμους οι Τούρκοι-Ζητούν παραίτηση Ερντογάν

Δειτε Επισης

Χριστοδουλίδης: Η Κυβέρνηση θα συνεχίσει να επενδύει στην ενίσχυση του πολιτισμού
Προτεραιότητα η επανέναρξη συνομιλιών για λύση Κυπριακού, λένε οι ΥΠΑΜ Ελλάδας-Κύπρου
Με δεσμεύσεις κονδυλίων ψηφίστηκε ο προϋπολογισμός της ΔΕΦΑ
Άφησαν αιχμές για «σκοπιμότητες» και «μαύρες λίστες» από το ΡΙΚ οι βουλευτές-Αντάλλαξαν πυρά
Απάντησε στην κριτική της αντιπολίτευσης ο ΠτΔ-«Δεν θα ακολουθήσουμε πολιτικές που μας οδήγησαν στα κοινωνικά παντοπωλεία»
Στεφάνου: Πορευόμαστε με αισιοδοξία και αυτοπεποίθηση προς τις Ευρωεκλογές
Πράσινο Βουλής για αλλαγές στις εκλογικές διατάξεις για την Τοπική Αυτοδιοίκηση
Δείχνει παραβίαση ανθρωπίνων δικαιωμάτων λόγω της διχοτόμησης η έκθεση των ΗΕ-Υποδείξεις για τα οδοφράγματα
«Δεν έδωσε άδεια Ευρωπαϊκός οργανισμός για ηλεκτρική διασύνδεση Τουρκίας-ψευδοκράτους»
Κατηγορεί ΔΗΣΥ και ΑΚΕΛ για λαϊκισμό το ΔΗΚΟ στον απόηχο των αντιδράσεων για τα μέτρα