Ν. Νουρής: Πολιτικά κατευθυνόμενες οι αναφορές του Οδυσσέα Μιχαηλίδη

Δριμεία επίθεση στον Γενικό Ελεγκτή από τον υπουργό Εσωτερικών, ο οποίος εκφράζει ανοικτά τη διαφωνία του για τον τρόπο που ενεργεί ο Οδυσσέας Μιχαηλίδης, χαρακτηρίζοντας ως πολιτικά κατευθυνόμενες τις αναφορές του για τις πολιτογραφήσεις στελεχών της εταιρείας της μαρίνας Αγίας Νάπας.

«Δεν αντιλαμβάνομαι πώς ο Γενικός Ελεγκτής υποστηρίζει -και τι υπονοεί- ότι αυτές οι πολιτογραφήσεις έγιναν με αδιαφάνεια, επειδή στο Δ.Σ. της συγκεκριμένης Εταιρείας συμμετέχει συγγενικό πρόσωπο του ΠτΔ. Εάν έγιναν με αδιαφάνεια, αυτό θα διαφανεί από τον πραγματικό έλεγχο. Όχι με πολιτικά κατευθυνόμενες αναφορές», αναφέρει χαρακτηριστικά.

Σε εφ’ όλης της ύλης συνέντευξή στον REPORTER, ο Νίκος Νουρής δίνει απαντήσεις για τις πολιτογραφήσεις, τη μεταρρύθμιση της Τοπικής Αυτοδιοίκησης, καθώς και για τη νέα στεγαστική πολιτική της Κυβέρνησης.

«Ήταν καιρός να “συγυρίσουμε” τα του οίκου μας», απαντά όταν ερωτάται για τη μεταναστευτική πολιτική, απορρίπτοντας κατηγορηματικά πως εκφέρει ρατσιστικό λόγο και πως η τοποθέτηση φράκτη στην πράσινη γραμμή, ενδέχεται να οδηγήσει σε ατραπούς, ενόψει πενταμερούς.

Αυτούσια η συνέντευξη του υπουργού Εσωτερικών:

Σε ό,τι αφορά στις πολιτογραφήσεις, πρόσφατα παραδόθηκαν στην Ελεγκτική Υπηρεσία, πέντε φάκελοι που αφορούν στην πολιτογράφηση στελεχών της εταιρείας MAKRONISOS MARINA LTD. Ο Γενικός Ελεγκτής, υποστηρίζει πως αυτές οι πολιτογραφήσεις έγιναν με αδιαφάνεια, λόγω και της εμπλοκής συγγενικών προσώπων του Προέδρου της Δημοκρατίας. Ποια είναι η δική σας θέση;

Καταρχήν οφείλω να διευκρινίσω ότι το Υπουργείο Εσωτερικών και σ΄ αυτό το αίτημα του Γενικού Ελεγκτή, λειτούργησε με τον ίδιο ακριβώς τρόπο, όπως και στα προηγούμενα αιτήματά του. Αποταθήκαμε στον Γενικό Εισαγγελέα και αφού μας συμβούλευσε, παραδώσαμε άμεσα τους πέντε υπό συζήτηση φακέλους.

Δεν αντιλαμβάνομαι πώς ο Γενικός Ελεγκτής υποστηρίζει -και τι υπονοεί- ότι αυτές οι πολιτογραφήσεις έγιναν με αδιαφάνεια, επειδή στο Δ.Σ. της συγκεκριμένης Εταιρείας συμμετέχει συγγενικό πρόσωπο του ΠτΔ.

Εάν έγιναν με αδιαφάνεια, αυτό θα διαφανεί από τον πραγματικό έλεγχο. Όχι με πολιτικά κατευθυνόμενες αναφορές.

Οι συγκεκριμένες πολιτογραφήσεις έγιναν ακολουθώντας όλες τις διαδικασίες ελέγχου που έχουμε στη διάθεση μας και με γνώμονα τη σπουδαιότητα της επένδυσης του έργου της Μαρίνας Αγίας Νάπας.  

Η Κυβέρνηση έχει ανοικτό μέτωπο με τον Οδυσσέα Μιχαηλίδη, τον οποίο καταγγέλλει για παρέμβαση στις πολιτικές αποφάσεις. Υπήρχαν περιπτώσεις στο Υπουργείο σας, όπου θεωρείτε ότι παρενέβη υπερβαίνοντας τις εξουσίες του;

Όλες οι ενέργειες και παρεμβάσεις του Γενικού Ελεγκτή, με τον άλφα ή βήτα τρόπο, δημοσιοποιούνται από τον ίδιο, άρα λογικά είναι σε γνώση σας. Προσωπικά δεν με βρίσκει σύμφωνο αυτός ο τρόπος λειτουργίας του κ. Μιχαηλίδη. Συμφωνώ στη δημοσιοποίηση των αποφάσεων και των πορισμάτων του Γενικού Ελεγκτή, όχι όμως και της κάθε πρόθεσής του.

Υπάρχουν θεσμοί που έχουν τη δικαιοδοσία και πρέπει να κρίνουν εάν ο Γενικός Ελεγκτής υπερβαίνει τα εσκαμμένα, γιατί όντως άλλο είναι ο έλεγχος και άλλο η πολιτική παρέμβαση. Άλλο είναι να υποδεικνύεις το ψηλό κόστος ενός έργου και άλλο να το κρίνεις αχρείαστο, κάτι που αποτελεί αποκλειστική αρμοδιότητα της εκτελεστικής εξουσίας.    

Όταν βγήκαν οι πρώτες αποκαλύψεις του Al Jazeera για τα Cyprus papers, είχατε δηλώσει πως πρόκειται για προσπάθεια να πληγεί η Κύπρος. Όταν ακολούθησε το ντοκιμαντέρ με πρωταγωνιστή, μεταξύ άλλων, τον Πρόεδρο της Βουλής, μετανιώσατε γι’ αυτή σας τη δήλωση;

Τα video του Al Jazeera και η συμμετοχή σ΄ αυτά πολιτειακών αξιωματούχων έχουν προσβάλει το σύνολο του πολιτών αυτού του τόπου και έπληξαν το κύρος της Κυπριακής Δημοκρατίας.  

Οι αρχικές αποκαλύψεις όμως του Αl Jazeera, έγιναν σε μια χρονική στιγμή που λειτουργούσαν και άλλα ανάλογα προγράμματα σε αριθμό χωρών, όπως στην Τουρκία, στη Μάλτα, στη Βουλγαρία, στο Ηνωμένο Βασίλειο και αλλού. Μας προβλημάτισε λοιπόν το γεγονός ότι το κρατικό ειδησεογραφικό δίκτυο Al Jazeera, που εδρεύει σε μια χώρα, η οποία είναι γνωστή για τις φιλοτουρκικές της θέσεις και η οποία μόλις πρόσφατα στήριξε με 15 δισεκατομμύρια την οικονομία της Τουρκίας, επέλεξε να ασχοληθεί μόνο με το πρόγραμμα της Κυπριακής Δημοκρατίας, λίγο πριν τη σημαντική Σύνοδο του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου, το οποίο θα κληθεί να αποφασίσει για θέματα μετανάστευσης και παραχώρησης ευρωπαϊκής υπηκοότητας.

«Δεν θεωρώ ότι πρεσβεύω καμία ρατσιστική τάση»

Η απόφασή να τοποθετηθεί συρματόπλεγμα στην πράσινη γραμμή, συνεχίζει να προκαλεί πολλές αντιδράσεις. Πώς σχολιάζετε τις απόψεις αυτών που θεωρούν ότι ενδέχεται να οδηγήσει σε περιπέτειες, σε μια περίοδο μάλιστα, όπου θα πραγματοποιηθεί η πενταμερής;

Η πράσινη γραμμή είναι μια ιδιαιτερότητα της Κύπρου. Ενώ δεν αποτελεί σύνορο της πατρίδας μας, εντούτοις είναι η γραμμή κατάπαυσης του πυρός την οποία, βάσει των προνοιών του σχετικού Κανονισμού, έχουμε υποχρέωση να επιτηρούμε αποτελεσματικά, ώστε να αποτρέπεται η διέλευση υπηκόων τρίτων χωρών, που  δεν διαθέτουν άδεια παραμονής, αλλά ούτε και νόμιμα ταξιδιωτικά έγγραφα.

Σήμερα αποδεδειγμένα το 75% των μεταναστών διέρχεται παράνομα από την πράσινη γραμμή. Ως εκ τούτου, είναι αδήριτη ανάγκη και να εκπληρώσουμε  τις υποχρεώσεις μας αλλά και να περιορίσουμε τις ροές.

Η τοποθέτηση του φράκτη αυτό τον σκοπό έχει. Είναι μέτρο αποτροπής της παράνομης διέλευσης, της διασφάλισης της ασφάλειας των πολιτών, της καταπολέμησης της παράτυπης μετανάστευσης αλλά και της πάταξης του λαθρεμπορίου.

Ως εκ τούτου κίνδυνος για την λύση του Κυπριακού, δεν είναι ο φράκτης αλλά η παγίωση των τετελεσμένων με την παρουσία στο κατεχόμενο τμήμα της πατρίδας μας 40.000 τουρκικών στρατευμάτων. Αυτοί οριοθετούν την κατοχή και όχι ο φράκτης.

Θέλω να υπενθυμίσω σε όσους στο εσωτερικό προβαίνουν σε ανάλογες τοποθετήσεις ότι ανάλογη συζήτηση και εσωστρέφεια είχε καλλιεργηθεί και με το κλείσιμο των οδοφραγμάτων λόγω πανδημίας, κάτι που σαφώς δεν επέφερε την οποιαδήποτε επίπτωση στο Κυπριακό. Σε μια περίοδο, λοιπόν, που ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας ετοιμάζεται να μεταβεί στην πενταμερή διάσκεψη για το Κυπριακό, εμείς επιλέγουμε να επικεντρωθούμε στο να πέσουν οι πραγματικοί φράκτες για την επανένωση της πατρίδα μας. 

Έχουν αυξηθεί οι ροές μεταναστών το τελευταίο διάστημα;

Όπως είναι καλά γνωστό, οι ροές συνεχίζουν με την ίδια ένταση, κατά κύριο λόγο μέσω της πράσινης γραμμής. Για 4η συνεχή χρονιά καταγράφουμε την ανεπιθύμητη πρωτιά να είμαστε η χώρα με τις περισσότερες αφίξεις και αιτήσεις ασύλου που φτάνουν το 4 % επί του συνόλου του πληθυσμού, όταν την ίδια στιγμή, οι άλλες χώρες πρώτης γραμμής της Ευρωπαϊκής Ένωσης, όπως είναι η Ελλάδα, η Ισπανία, η Ιταλία και η Μάλτα, έχουν ποσοστά που είναι κάτω από το 1%.

Μόνο το 2020 έχουν υποβληθεί 7,094 νέες αιτήσεις διεθνούς προστασίας. Παρά τη σαφέστατη βελτίωση στις διαδικασίες εξέτασης αιτήσεων ασύλου, εκκρεμούν ακόμα τα αιτήματα σχεδόν 19,000 ατόμων. Και αυτό, παρά τη δραστική μείωση που επήλθε, σε σχέση με την περασμένη χρονιά, στις αιτήσεις ασύλου μέσω εικονικών γάμων, αλλά και εικονικών φοιτητών.

Σε ποιο στάδιο βρίσκονται οι προσπάθειες μετεγκατάστασης;

Οι μεταναστευτικές ροές στη χώρα μας έχουν ξεπεράσει τις δυνατότητες υποδοχής. Λειτουργούμε κυριολεκτικά κάτω από καθεστώς έκτακτης ανάγκης. Προτεραιότητα μας είναι ο έλεγχος των ροών, αλλά και η αύξηση των επιστροφών και της επαναγκατάστασης.

Το Υπουργείο Εσωτερικών συμμετέχει στις συζητήσεις που αφορούν στο νέο Σύμφωνο Μετανάστευσης και Ασύλου σε ευρωπαϊκό επίπεδο. Μία από τις πάγιες θέσεις της Κυβέρνησης, είναι όπως η αλληλεγγύη καταστεί υποχρεωτική για όλα τα κράτη μέλη, ώστε από κοινού να συνδράμουμε στην προσπάθεια για επιστροφές και μετεγκατάσταση.

Στο παρόν στάδιο, το Υπουργείο Εσωτερικών έχει προχωρήσει σε διμερή συνεργασία με τη Φινλανδία, η οποία πρόσφατα, στα πλαίσια του μηχανισμού μετεγκατάστασης, αποδέχθηκε τη μεταφορά 30 ευάλωτων αιτητών. Ταυτόχρονα, είμαστε σε διαβουλεύσεις με τη Ρουμανία για υπογραφή αντίστοιχης Συμφωνίας. Οι συγκεκριμένες μεταφορές πραγματοποιούνται με χρηματοδότηση από ευρωπαϊκά κονδύλια.

Κάποιοι σας κατηγορούν για ρατσιστικό λόγο και ενέργειες. Πώς ανταπαντάτε;

Καταρχήν στο μεταναστευτικό έχω ξεκαθαρίσει ότι άλλο ο πρόσφυγας και άλλο ο οικονομικός μετανάστης. Ο λαός μας έζησε στο πετσί του την προσφυγιά, όπως άλλωστε και η δική μου οικογένεια και δεν χρειαζόμαστε μαθήματα από κανένα για το πώς πρέπει να διαχειριστούμε τους πρόσφυγες.

Για να μπορέσουμε όμως να τους προσφέρουμε φιλοξενία, θα πρέπει να περιορίσουμε τις αφίξεις και να επισπεύσουμε τις επιστροφές, κυρίως των οικονομικών μεταναστών.

Οι αριθμοί έχουν ξεπεράσει τις δυνατότητες αυτών που μπορούμε να εξυπηρετήσουμε. Εδώ και ένα χρόνο έχω προωθήσει μια σειρά μέτρων για μείωση του αριθμού των αιτητών ασύλου, που προέρχονται από «ασφαλείς χώρες».

Περιορίσαμε δραστικά τους εικονικούς φοιτητές, αλλά και τους εικονικούς γάμους. Συνάψαμε συμφωνία συγκράτησης των θαλάσσιων ροών με τον Λίβανο, αυξήσαμε τις ποινές για τους διακινητές και τοποθετούμε εμπόδια στην πράσινη γραμμή. Με αυτές τις δράσεις μειώσαμε τις αιτήσεις ασύλου για το 2020 στις 7094 σε αντιδιαστολή με τις 18,000 του 2019. Από την πρώτη του νέου χρόνου εφαρμόζουμε την ταχύρρυθμη διαδικασία εξέτασης αιτήσεων ασύλου και ήδη για τους δύο πρώτους μήνες του χρόνου επιδώσαμε 1.200 απορριπτικές αποφάσεις. Έχουμε όμως ακόμα πολύ δρόμο να διανύσουμε. Θα συνεχίσουμε με τον ίδιο ακριβώς ρυθμό.

Εάν λοιπόν αυτές οι ενέργειες για μείωση του δυσανάλογου για την πατρίδα μας αριθμού των μεταναστών, συνιστά για κάποιους ρατσισμό, τότε προφανώς γι’ αυτούς είμαι ρατσιστής.

Εγώ όμως δεν θεωρώ ότι πρεσβεύω καμία ρατσιστική τάση. Ποτέ άλλωστε δεν άνηκα στη σφαίρα των ανθρώπων που δεν προασπίζονται τα ανθρώπινα δικαιώματα, που δεν συμμερίζονται τον ανθρώπινο πόνο. Όταν όμως, ως πολιτικός προϊστάμενος του καθ΄ ύλην αρμόδιου για τη μετανάστευση Υπουργείου, βλέπω κάποιους να καταχρώνται το σύστημα, να εκμεταλλεύονται και να κερδοφορούν εις βάρος της ανθρώπινης ανάγκης για επιβίωση, δεν μπορώ να μένω άπραγος.

Ήταν καιρός να «συγυρίσουμε» τα του οίκου μας. Τα συμφέροντα είναι πολλά, ενώ η εργαλειοποίηση του προσφυγικού ζητήματος από μέρους της Τουρκίας δεν έχει όρια και ηθικούς φραγμούς. Αρνούμαι να γίνω θεατής ενός προβλήματος που ανακυκλώνει τα πλοκάμια των  αποσαθρωμένων κυκλωμάτων και παγιωμένων νοοτροπιών.

Αν λοιπόν γι’ αυτό κάποιοι με κατηγορούν τότε δεν έχω να προσθέσω τίποτα άλλο. 

Οδικός χάρτης για μεταρρύθμιση της Τοπικής Αυτοδιοίκησης

Έχετε προτείνει δημοψηφίσματα για τη μεταρρύθμιση της Τοπικής Αυτοδιοίκησης ταυτόχρονα με τις Βουλευτικές Εκλογές. Εάν τελικά οι πολίτες την εγκρίνουν, πώς θα διασφαλίσετε όταν παρουσιαστεί στην Ολομέλεια της Βουλής, ότι δεν εγκριθούν τροπολογίες που θα αλλάξουν τη φιλοσοφία του νομοσχεδίου;

Η διενέργεια ενός παγκύπριου δημοψηφίσματος θα δώσει τη δυνατότητα στους πολίτες να εκφραστούν θετικά ή αρνητικά για τη μεταρρύθμιση.

Οι πολίτες θα έχουν μπροστά τους συγκεκριμένο ερώτημα, στο οποίο θα κληθούν να αποφασίσουν. Ως εκ τούτου, εάν ο λαός εγκρίνει την πρόταση, θεωρώ με βεβαιότητα ότι η λαϊκή ετυμηγορία θα τύχει του σεβασμού των κοινοβουλευτικών κομμάτων. 

Ποιο θα είναι το ερώτημα;

Ο Περί Δημοψηφισμάτων Νόμος καθορίζει με σαφήνεια τη μεθοδολογία της υποβολής ερωτήματος. Προφανώς και το ερώτημα θα απηχεί τις θέσεις της κυβερνητικής πρότασης. Η Βουλή έχει το δικαίωμα να απορρίψει την εισήγηση της Κυβέρνησης και να μην προχωρήσει σε δημοψήφισμα, αλλά δεν έχει το δικαίωμα να διαφοροποιήσει το ερώτημα.   

Ποιος είναι ο οδικός χάρτης, μέχρι την εφαρμογή της μεταρρύθμισης το 2024;

Υπάρχουν πρόνοιες στο Νομοσχέδιο που προνοούν τη σύσταση Κοινών Συμβουλίων. Τα Συμβούλια αυτά θα αναλάβουν το δύσκολο έργο της σταδιακής υλοποίησης της μεταρρύθμισης και της μετάβασης στη νέα εποχή με τη συγκρότηση κοινών επιτροπών διαχείρισης, ενοποίηση υπηρεσιών, ετοιμασία κοινών προϋπολογισμών, αλλά και προετοιμασία για τη δημιουργία των νέων οντοτήτων.  

Οι στόχοι και οι προτεραιότητες

Ποιοι είναι οι κύριοι στόχοι της νέας στεγαστικής πολιτικής;

Έχουμε εκπονήσει ένα πακέτο σχεδίων που έχουν ένα διττό στόχο. Από τη μία να αναζωογονήσουμε τις περιοχές που έχουν οδηγηθεί στον μαρασμό λόγω της αστυφιλίας, προσελκύοντας το ενδιαφέρον της παραμονής στην ύπαιθρο, στις ορεινές και μειονεκτικές περιοχές, βοηθώντας τες με αυτόν τον τρόπο να αποκτήσουν ξανά ζωή.

Από την άλλη, στοχεύουμε στον άνθρωπο και στην κοινωνική παροχή, δίνοντας αφενός την ευκαιρία σε μονήρη άτομα ή οικογένειες να αποκτήσουν την πρώτη τους ιδιόκτητη κατοικία, αλλά από την άλλη να βελτιώσουμε την ποιότητα ζωής τους.

Τα σχέδια του Υπουργείου, σε συνδυασμό με τα στεγαστικά σχέδια του ΚΟΑΓ,  αποτελούν μια ολιστική προσέγγιση στη στεγαστική πολιτική του κράτους.

Ποιες είναι οι αμέσως επόμενες προτεραιότητες του Υπουργείου σας;

Το Υπουργείο Εσωτερικών είναι μια διαρκής πρόκληση. Είναι ένα άκρως αναπτυξιακό Υπουργείο και εξόχως ανθρωποκεντρικό. Ως εκ τούτου ο ευρύτερος σχεδιασμός μας, στοχεύει στην περαιτέρω βελτίωση των παρεχομένων προς τους πολίτες υπηρεσιών.

Πέραν της στεγαστικής πολιτικής, βελτίωσης χρήζει και ο τρόπος διαχείρισης των Τουρκοκυπριακών περιουσιών που μισθώνονται στους πρόσφυγες.

Η προώθηση ακόμη πιο καινοτόμων και ριζοσπαστικών μεθόδων στην πολεοδομική αδειοδότηση είναι ψηλά στις προτεραιότητες μας, όπως βεβαίως και ο μεγαλεπήβολος στόχος της μεταρρύθμισης της Τοπικής Αυτοδιοίκησης, ο οποίος, παρά τις συμπληγάδες, αισιοδοξώ ότι θα γίνει πράξη γιατί ωρίμασαν οι συνθήκες. Το ζητά ο πολίτης και του το χρωστούμε.

Προωθούμε ακόμη την υλοποίηση σημαντικών αναπτυξιακών έργων και έργων υποδομής, όχι μόνο στις αστικές, αλλά και αγροτικές και περιαστικές περιοχές, γεγονός που καταδεικνύει τη σημασία που αποδίδεται στην ανάπτυξη της υπαίθρου και στην αρωγή των πολιτών που διαμένουν εκεί.

Το ενδιαφέρον της Κυβέρνησης προς τον προσφυγικό κόσμο, παραμένει αμετάθετο με υποστηρικτικές ενέργειες και δράσεις. Είναι σε εξέλιξη μια τεράστια προσπάθεια εκτίμησης της καταλληλόλητας των προσφυγικών συνοικισμών, προκειμένου να προχωρήσουμε με λύσεις για βελτιωτικά και υποστηρικτικά έργα.  

Η δε αναζωογόνηση της πρωτεύουσας, είναι ένα από τα οράματα που πλέον τροχοδρομείται, θέτοντας με τον νέο χρόνο τα θεμέλια για την αναβίωση και ανάδειξή της. Ένα από τα σημαντικά θέματα για το οποίο εργαζόμαστε είναι για την ενίσχυση του άξονα των δημοσίων υπηρεσιών και χρήσεων στη λεωφόρο Δημοσθένη Σεβέρη, αλλά και τη μεταφορά ουσιωδών υπηρεσιών στην περιτειχισμένη πόλη της Λευκωσίας, προσδίδοντας της εκ νέου τη χαμένη της αίγλη.

Στο Υπουργείο Εσωτερικών, το Υπουργείο του πολίτη, ο χρόνος δεν περισσεύει.