Τρίτη και φαρμακερή στο Greentree-Το χάσμα, η άσκοπη τριμερής και το ναυάγιο

Σε πολύ γνωστά λημέρια θα πραγματοποιηθεί, όπως όλα δείχνουν η άτυπη πενταμερής, αφού τα Ηνωμένα Έθνη προκρίνουν την επιλογή του θέρετρου Greentree για την πραγματοποίηση της στα τέλη Φεβρουαρίου ή τις αρχές Μαρτίου στη Νέα Υόρκη. Στο συγκεκριμένο θέρετρο στο Long Island της Νέας Υόρκης, συναντήθηκαν, με όχι και τόσο θετικά αποτελέσματα ο τότε πρόεδρος της Δημοκρατίας με τον τότε κατοχικό ηγέτη Ντερβίς Έρογλου. 

Οι δύο ηγέτες είχαν συναντηθεί δύο φορές μάλιστα στο συγκεκριμένο θέρετρο τον Οκτώβριο του 2011 και τον Ιανουάριο του 2012 στην παρουσία του τότε Γενικού Γραμματέα του ΟΗΕ, Μπαν Κι Μουν. Και οι δύο συναντήσεις, όπως άλλωστε απέδειξε και η ιστορία, δεν στέφθηκαν με επιτυχία.

 
Η ατζέντα εκείνης της τριμερούς δεν διέφερε και πολύ με τη σημερινή κατάσταση. Η παρουσία του Ντερβίς Έρογλου, ο οποίος προέρχεται από την ίδια πολιτική οικογένεια με τον σημερινό κατοχικό ηγέτη, Ερσίν Τατάρ καθιστούσε την όποια συνεννόηση και την πρόοδο της διαδικασίας πολύ δύσκολη ως ανέφικτη. Εξάλλου ο Έρογλου παρουσιάστηκε με θέσεις, παρόμοιες, αν όχι ταυτόσημες με τις θέσεις που προβάλλει σήμερα ο Τατάρ, μεταξύ των οποίων και τη λύση δύο κρατών.

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΔΩ: Νέα Υόρκη και Κυπριακό… Ο περίπατος του 2004, ο Ανάν και το τουμπάρισμα

Οι προσδοκίες της δικής μας πλευράς από τις συγκεκριμένες συνομιλίες ήταν εξ αρχής μειωμένες, λόγω της στάσης που διατηρούσε ο Έρογλου. Στόχος του Μπαν Κι Μουν, ήταν μετά τις συναντήσεις στο Greentree να συγκαλέσει πενταμερή για την συζήτηση όλων των πτυχών του Κυπριακού στην παρουσία των εγγυητριών δυνάμεων.

Στις 30 και 31 Οκτωβρίου του 2011 πραγματοποιήθηκαν οι διμερείς διαπραγματεύσεις με τους συμμετέχοντες να δίνουν νέο ραντεβού για τον Ιανουάριο, συμφωνώντας ότι στο μεσοδιάστημα θα  συνεχίζονταν και με συναντήσεις των δύο ηγετών και των συνεργατών τους, αλλά και περισσότερες εκ του σύνεγγυς συνομιλίες και διπλωματία του «πέρα - δώθε» (shuttle diplomacy).

Η Λευκωσία απέδωσε την αποτυχία αυτής της πρώτης προσπάθειας στις αδιάλλακτες θέσεις που είχε προβάλει ο Ντερβίς Έρογλου. Στη διακυβέρνηση επέμεινε στην υπαναχώρηση που έκανε στο θέμα της διασταυρωμένης ψήφου, στο περιουσιακό επέμεινε στα γνωστά του κριτήρια, στο εδαφικό παρέμεινε με κλειστά τα χαρτιά και στους έποικους (ιθαγένεια) έμεινε αμετακίνητος.

Σαν σήμερα στις 26 Ιανουαρίου του 2012, πριν από ακριβώς εννέα χρόνια, ο Δημήτρης Χριστόφιας και η κυπριακή αποστολή, ετοίμαζαν τις άδειες από αποτελέσματα, σε σχέση με το Κυπριακό αποσκευές τους για να επιστρέψουν στην Κύπρο.

Το διήμερο 24 και 25 Ιανουαρίου, ο Δημήτρης Χριστόφιας συμμετείχε στο Greentree 2 όπως συνηθίζεται να λέγεται μετά από πρόσκληση του Μπαν Κι Μουν. Η παραδοχή του Δημήτρη Χριστόφια μετά το ναυάγιο κι εκείνης της προσπάθειας είναι ενδεικτική του κλίματος που επικρατούσε. Ο τότε Πρόεδρος έκανε λόγο για άσκοπη σύγκληση της τριμερούς, από τη στιγμή που στο μεσοδιάστημα, δεν υπήρξε καμία πρόοδος.

Οι ελπίδες εναποτέθηκαν στον Μπαν Κι Μουν, με τους Τούρκους να επιδιώκουν σύγκληση διάσκεψης για την Κύπρο, ωστόσο μια σειρά από γεγονότα, όπως και η αλλαγή σκυτάλης στην προεδρία της Δημοκρατίας, καθώς και η πλήρης αντίληψη για το μέγεθος του χάσματος μεταξύ των δύο πλευρών, δεν επέτρεψαν τη συνέχιση της διαδικασίας.

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΔΩ: Α. Μαυρογιάννης: Στο Greentree της Νέας Υόρκης η άτυπη πενταμερής

Το χθες και το σήμερα
Οι τρεις μεγάλε προκλήσεις που είχαν ενώπιον τους να επιλύσουν Χριστόφιας και Έρογλου, μετά από μια σειρά συγκλήσεων που επιτεύχθηκαν, ήταν το ζήτημα της εκτελεστικής εξουσίας, το περιουσιακό και το εδαφικό.

Σήμερα το χάσμα που υπάρχει, μετά την εκλογή του Ερσίν Τατάρ, φαίνεται να είναι ακόμη μεγαλύτερο και οι προκλήσεις που έχει ενώπιον του ο διάδοχος του Μπαν Κι Μουν, ο οποίος όμως πιστώνεται και το ναυάγιο του Κρανς Μοντάνα, είναι ακόμη μεγαλύτερες.

Κακά τα ψέματα, όπως διαμορφώνεται τα δεδομένα ενόψει της άτυπης πενταμερούς, αυτή τη φορά στο Greentree, όλα τα βλέμματα θα πρέπει να είναι στραμμένα στα όσα θα έχει να πει στον Γενικό Γραμματέα η τουρκική αντιπροσωπεία, η οποία κρατά το κλειδί για να ξεκλειδώσει η διαδικασία. Εξάλλου, Κυπριακή Δημοκρατία και Ηνωμένα Έθνη, σημειώνουν πως θα ήταν ιδανικό να συνεχισθεί η διαδικασία από εκεί που έμεινε στο Κρανς Μοντάνα. Θέση όμως που δεν αποδέχεται η άλλη πλευρά.

Η επιδίωξη του Αντόνιο Γκουτέρες να πετύχει αυτό που δεν κατάφερε ο προκάτοχος του, δηλαδή να οδηγήσει τις συνομιλίες σε μια διάσκεψη για την Κύπρο με σημαντικές πιθανότητες επιτυχίας, είναι μεν πολύ δύσκολη, ωστόσο ίσως να ευνοείται από το διεθνές κλίμα και τις σημαντικές αλλαγές του τελευταίου χρονικού διαστήματος.

Σε συνδυασμό με την στροφή 180 μοιρών της Τουρκίας στο θέμα των ελληνοτουρκικών, την αλλαγή ηγεσίας στις ΗΠΑ και το συμπέρασμα ότι η υπομονή της Ε.Ε. στα χάδια κατά της Τουρκίας εξαντλήθηκε, ίσως να καθορίσει και τη στάση των Τούρκων στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων. Των Τούρκων, που σίγουρα δεν θα μιλήσουν στον Αντόνιο Γκουτέρες, με τη ξύλινη και απότομη γλώσσα που χρησιμοποιούν στις δημόσιες τοποθετήσεις τους προς τέρψη του ακραίου ακροατηρίου τους, αλλά με ελιγμούς θα επιχειρήσουν να αιφνιδιάσουν στριμώχνοντας τη δική μας πλευρά.

Η ιστορία του Greentree
To Greentree αποτελεί «hotspot» σε ότι αφορά αρκετές ειρηνευτικές προσπάθειες διαπραγματεύσεων του ΟΗΕ. Η ησυχία και η απομόνωση που προσφέρει σε συνδυασμό με την εγγύτητα στην έδρα του Οργανισμού, το έβαλαν αρκετές φορές στην πρώτη γραμμή του παγκόσμιου ενδιαφέροντος. Πέραν του Κυπριακού, στο Greentree φιλοξενήθηκαν συνομιλίες για το μέλλον της Δυτικής Σαχάρας μεταξύ του Μαρόκου και του Μετώπου Polisario το 2007.

Πρόκειται για ένα κτήμα 400 στρεμμάτων που βρίσκεται στο Lonk Island και που κατασκευάστηκε από τον επιχειρηματία Παιν Γουϊτνεϊ το 1904. Σήμερα αποτελεί ένα μη κερδοσκοπικό οργανισμό που μεταξύ άλλων πραγματοποιεί συνέδρια που αφορούν τη δικαιοσύνη και ζητήματα ανθρωπίνων δικαιωμάτων.