«H διοίκηση Μπάιντεν θα είναι πολύ πιο πρόθυμη να παρέμβει για την επίλυση του Κυπριακού»

Τις ανακατατάξεις που αναμένεται να σηματοδοτήσει η Προεδρία του Τζο Μπάιντεν στις γεωπολιτικές ισορροπίες της Ανατολικής Μεσογείου, καθώς και τον προσανατολισμό που θα ακολουθήσει η νέα διοίκηση των ΗΠΑ στο μέτωπο των ελληνοτουρκικών σχέσεων και του Κυπριακού, αναλύουν στο Κυπριακό Πρακτορείο Ειδήσεων οι Έλληνες διεθνολόγοι Ευάγγελος Βενέτης και Θόδωρος Τσίκας.

Αναφορικά με το ενδεχόμενο να διαδραματίσουν οι ΗΠΑ ενεργό ρόλο στη διαδικασία επίλυσης του Κυπριακού ενόψει και της πενταμερούς διάσκεψης, ο διεθνολόγος και πολιτικός επιστήμονας Θόδωρος Τσίκας σημειώνει ότι «είναι σίγουρο ότι η νέα διοίκηση Μπάιντεν θα είναι πολύ πιο πρόθυμη να παρέμβει για την επίλυση του Κυπριακού». Όπως αναφέρει ο ίδιος, «η σύγκληση της πενταμερούς διάσκεψης για το Κυπριακό από τον Γενικό Γραμματέα του ΟΗΕ, γίνεται ήδη με ενθάρρυνση των ΗΠΑ, της ΕΕ και της Μ. Βρετανίας».

«Οι ΗΠΑ, και οι άλλοι διεθνείς παράγοντες στηρίζουν πλήρως το περιεχόμενο του Πλαισίου του Γ.Γ. του ΟΗΕ, Αντόνιο Γκουτέρες. Θέλουν να αποφύγουν τις προτάσεις λύσης δύο κρατών, που προβάλλει ο νέος Τουρκοκύπριος ηγέτης, Ερσίν Τατάρ, και επιμένουν στη λύση διζωνικής δικοινοτικής ομοσπονδίας –έστω χαλαρής– με βάση την ήδη συμφωνημένη αρχή της πολιτικής ισότητας Ελληνοκυπρίων και Τουρκοκυπρίων. Θεωρούν ότι τα κοιτάσματα υδρογονανθράκων πρέπει να είναι κίνητρο για τις δύο πλευρές προς επίλυση του προβλήματος, και όχι –όπως γίνεται σήμερα– αιτία για ένταση», τονίζει ο κ. Τσίκας.

Σε αυτό το πλαίσιο, εκτιμά ότι «η ελληνοκυπριακή πλευρά είναι απαραίτητο να αποδεχθεί αμέσως τα έξι σημεία του Πλαισίου Γκουτέρες χωρίς κωλυσιεργία, καθώς σε αντίθετη περίπτωση η διχοτόμηση όχι μόνο θα μονιμοποιηθεί, αλλά και θα νομιμοποιηθεί». «Μόνο κερδισμένη μπορεί να βγει η ελληνοκυπριακή πλευρά με μία άμεση και καθολική αποδοχή τους, καθώς σε περίπτωση ναυαγίου της Διάσκεψης θα αποφύγει την επίρριψη ευθυνών από τη διεθνή κοινότητα», σημειώνει.

Από την πλευρά του, ο κ. Βενέτης σημειώνει ότι «για την αμερικανική πολιτική το Κυπριακό συνδέεται με το Παλαιστινιακό από την άποψη της περιφερειακής κι ενεργειακής ασφάλειας». «Όσο το Κυπριακό παραμένει ένα “παγωμένο” πρόβλημα και δεν επηρεάζει τις εξελίξεις στο Παλαιστινιακό, οι ΗΠΑ θα τηρούν πολιτική ίσων αποστάσεων στην Κύπρο. Εάν όμως οι αναθεωρητικές δυνάμεις της περιοχής επιχειρήσουν να αλλάξουν το status quo στην Κύπρο, ο αμερικανικός ρόλος αναμένεται να είναι πιο ενεργός προς την κατεύθυνση της διατήρησης του υφιστάμενου status quo σε πρώτη φάση», αναφέρει ο κ. Βενέτης.

«Στην πράξη βιώσιμη πολιτική λύση του Κυπριακού, επί τη βάσει του διεθνούς δικαίου είναι δυνατόν να επιτευχθεί μόνο εάν υπάρξει προηγουμένως επίλυση του Παλαιστινιακού επίσης επί τη βάσει του διεθνούς δικαίου και της λύσης των Δύο Κρατών στα σύνορα προς του 1967», επισημαίνει. Σε αυτήν την κατεύθυνση, ο κ. Βενέτης εκφράζει την εκτίμηση ότι «οι γεωπολιτικές παράμετροι κι ισορροπίες στην Ανατολική Μεσόγειο δεν ευνοούν την σε βάθος κι εύρος διαπραγμάτευση για το Κυπριακό», και ως εκ τούτου, σύμφωνα τον ίδιο, οι εν εξελίξει πρωτοβουλίες «θα αποτελέσουν απλώς το εφαλτήριο για ένα νέο κύκλο συζητήσεων για το Κυπριακό χωρίς όμως προς το παρόν να υπάρχει στον ορίζοντα η προοπτική επίλυσης του προβλήματος με τρόπο δίκαιο και βιώσιμο επί τη βάσει του διεθνούς δικαίου».

Στο ευρύτερο επίπεδο των ισορροπιών στην Ανατολική Μεσόγειο, και οι δύο διεθνολόγοι αναδεικνύουν τον νευραλγικό ρόλο που διαδραματίζει η περιοχή για τα συμφέροντα των ΗΠΑ.

«Η Ανατολική Μεσόγειος είναι μία από τις σημαντικότερες, αν όχι η σημαντικότερη, περιοχή του κόσμου για την αμερικανική εξωτερική πολιτική λόγω της διαχρονικά φιλοϊσραηλινής της στάσης. Όπως έχει δηλωθεί κατά καιρούς από Αμερικανούς αξιωματούχους η γεωπολιτική ασφάλεια του Ισραήλ αποτελεί την υπ’ αριθμόν προτεραιότητα της Ουάσιγκτον κι αυτό έχει αποδειχθεί στην πράξη», αναφέρει ο κ. Βενέτης.

Σε αυτό το πλαίσιο, το βασικό διακύβευμα που καλείται να διαχειρισθεί ο Τζο Μπάιντεν «είναι το αν και κατά πόσο θα επιδιώξει να αναβιώσει την πολιτική αμερικανικής προσέγγισης του ισλαμικού κόσμου κατά το πρότυπο του Προέδρου Ομπάμα σε σχέση με την προοπτική ίδρυσης ανεξάρτητου παλαιστινιακού κράτους, τα ζητήματα της Συρίας και της Λιβύης αλλά και το πυρηνικό πρόγραμμα του Ιράν σε ευρύτερο γεωγραφικό πλαίσιο. Εκτιμάται ότι τα θερμά νερά της Μεσογείου αναμένεται να συνεχίσουν να είναι θερμά», αναφέρει ο Ευάγγελος Βενέτης.

Από την πλευρά του, ο κ. Τσίκας εκτιμά ότι η νέα διοίκηση θα επιχειρήσει να ανακτήσει το χαμένο έδαφος που δημιούργησε «η απότομη απόσυρση των ΗΠΑ επί Τραμπ από τη διεθνή σκηνή, η οποία έδωσε τη δυνατότητα σε άλλους παίκτες να σπεύσουν να καλύψουν το κενό».

«Οι ΗΠΑ θεωρούν ότι στην Ανατολική Μεσόγειο έχουν σημαντικά συμφέροντα. Δεν θέλουν να ενισχυθεί η επιρροή της Ρωσίας στην Ανατολική Μεσόγειο μετά και την είσοδο της στη Λιβύη. Θα έχει ενδιαφέρον να δούμε αν η νέα αμερικανική ηγεσία υποστηρίξει την πρόταση του προέδρου του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου, Σαρλ Μισέλ, για σύγκληση Διάσκεψης από όλες τις χώρες της Ανατολικής Μεσογείου, συμπεριλαμβανομένης και της Τουρκίας, με πιθανή ατζέντα τον καθορισμό των Αποκλειστικών Οικονομικών Ζωνών (ΑΟΖ) μεταξύ τους, την συνεργασία σε θέματα ενέργειας, ζητήματα ασφάλειας και επίλυση περιφερειακών προβλημάτων», επισημαίνει ο κ. Τσίκας.

Στο μέτωπο των ελληνοτουρκικών σχέσεων, ο κ. Τσίκας αναφέρει ότι αναμένεται από τον νέο Πρόεδρο των ΗΠΑ μια πιο θεσμική στάση στις σχέσεις του με την Ελλάδα και την Τουρκία, απομακρυνόμενος από την ιδιαίτερα στενή σχέση που τηρούσε ο Πρόεδρος Τραμπ με τον Πρόεδρο της Τουρκίας.

Σημειώνοντας ότι η νέα διοίκηση θα σηματοδοτήσει «μια “κανονικότητα” και μια αλλαγή πορείας της υπερδύναμης» σε σχέση με την Τουρκία, ο κ. Τσίκας εφιστά την προσοχή ότι αυτό δεν συνιστά μια πλήρη αλλαγή ισορροπιών. «Να μη φαντασιωθούμε ότι θα φτιάξουμε κάποια συμμαχία για να συγκρουστούμε με την Τουρκία. Αυτό που μπορούμε να επιδιώξουμε, είναι να διαμορφωθεί το σωστό πλαίσιο για να συνεννοηθούμε με την Τουρκία. Είτε με πρωτοβουλία της ΕΕ – η οποία με την σειρά της θα ενθαρρυνθεί από το νέο Αμερικανό πρόεδρο–, είτε με απευθείας μεσολάβηση των ΗΠΑ», υπογραμμίζει, επισημαίνοντας ότι η Ελλάδα θα πρέπει να αξιοποιήσει το παράθυρο ευκαιρίας για επίλυση των διαφορών της με την Τουρκία και για μια συνολική συμφωνία για το καθεστώς του Αιγαίου.

Ο Ευάγγελος Βενέτης εκτιμά ότι η νέα διοίκηση των ΗΠΑ δεν θα επιφέρει δραστικές αλλαγές στο επίπεδο των ελληνοτουρκικών σχέσεων. «Η γεωπολιτική ισορροπία στην Μεσόγειο και την Μέση Ανατολή παραμένει εύθραυστη λόγω της αναθεωρητικής πολιτικής της Ρωσίας και της Τουρκίας στην περιοχή. Καθώς σε αυτό το αναθεωρητικό πλαίσιο η Τουρκία κάνει δύο βήματα μπρος κι ένα πίσω, η Ουάσιγκτον γνωρίζει ότι οι αμερικανοτουρκικές σχέσεις, όπως κι η συνοχή της νοτιοανατολικής πτέρυγας του ΝΑΤΟ θα συνεχίσουν να δοκιμάζονται τους προσεχείς μήνες», σημειώνει ο κ. Βενέτης. «Συνεπώς η Κυβέρνηση Μπάιντεν, όπως κι η προηγούμενη του Ντόναλντ Τραμπ, θα συνεχίσει να βλέπει την Ελλάδα και την Κύπρο ως πυλώνες σταθερότητας κι ασφάλειας στην περιοχή. Όσο η Τουρκία θα απομακρύνεται από το ΝΑΤΟ τόσο θα αυξάνεται η γεωπολιτική υπεραξία της Ελλάδας και της Κύπρου», καταλήγει.

Πηγή: ΚΥΠΕ

Δειτε Επισης

Χριστοδουλίδης: Η Κυβέρνηση θα συνεχίσει να επενδύει στην ενίσχυση του πολιτισμού
Προτεραιότητα η επανέναρξη συνομιλιών για λύση Κυπριακού, λένε οι ΥΠΑΜ Ελλάδας-Κύπρου
Με δεσμεύσεις κονδυλίων ψηφίστηκε ο προϋπολογισμός της ΔΕΦΑ
Άφησαν αιχμές για «σκοπιμότητες» και «μαύρες λίστες» από το ΡΙΚ οι βουλευτές-Αντάλλαξαν πυρά
Απάντησε στην κριτική της αντιπολίτευσης ο ΠτΔ-«Δεν θα ακολουθήσουμε πολιτικές που μας οδήγησαν στα κοινωνικά παντοπωλεία»
Στεφάνου: Πορευόμαστε με αισιοδοξία και αυτοπεποίθηση προς τις Ευρωεκλογές
Πράσινο Βουλής για αλλαγές στις εκλογικές διατάξεις για την Τοπική Αυτοδιοίκηση
Δείχνει παραβίαση ανθρωπίνων δικαιωμάτων λόγω της διχοτόμησης η έκθεση των ΗΕ-Υποδείξεις για τα οδοφράγματα
«Δεν έδωσε άδεια Ευρωπαϊκός οργανισμός για ηλεκτρική διασύνδεση Τουρκίας-ψευδοκράτους»
Κατηγορεί ΔΗΣΥ και ΑΚΕΛ για λαϊκισμό το ΔΗΚΟ στον απόηχο των αντιδράσεων για τα μέτρα