Τα μέτωπα του Μπάιντεν στην εξωτερική πολιτική και οι προσδοκίες για το Κυπριακό

Οι ΗΠΑ γύρισαν και επίσημα, πλέον, σελίδα. Ο Τζο Μπάιντεν ορκίστηκε και ανέλαβε καθήκοντα Προέδρου. Ο πλανήτης μπαίνει σε νέα εποχή και αφήνει πίσω την τετραετία προεδρίας του Ντόναλντ Τραμπ. Ο τέως, πλέον, πρόεδρος των ΗΠΑ εγκατέλειψε τον Λευκό Οίκο, αφήνοντας στο νέο ένοικο αρκετές προκλήσεις, όσον αφορά στην εξωτερική πολιτική της χώρας.

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΔΩ: Νέα εποχή για τις ΗΠΑ… Έπιασε δουλειά ο Μπάιντεν, υπέγραψε τα πρώτα διατάγματα

Οι αποφάσεις Τραμπ και η μη εμπλοκή των ΗΠΑ από διάφορες πολιτικές συγκρούσεις τα τελευταία τέσσερα χρόνια, έχει οδηγήσει στη δημιουργία γεωστρατηγικών κενών, τα οποία έσπευσαν να συμπληρώσουν Ρωσία και Τουρκία. Παράλληλα, ο απερχόμενος Πρόεδρος έχει ανοίξει μέτωπα με Κίνα και Βόρεια Κορέα, με τον Τζο Μπάιντεν να καλείται μα διαχειριστεί αυτές τις προκλήσεις, με το δικό του τρόπο. Θα ακολουθήσει την ίδια εξωτερική πολιτική με τον Τραμπ; Τι να αναμένει η Κύπρος από τη νέα ηγεσία των ΗΠΑ;

Ο διεθνολόγος και διευθυντής του Κυπριακού Κέντρου Μελετών, Χρίστος Ιακώβου, ανέλυσε στον REPORTER τις προκλήσεις που καλείται να αντιμετωπίσει ο Μπάιντεν, με την ανάληψη των καθηκόντων του, στα μέτωπα που άνοιξε ο Τραμπ με τις πολιτικές του. Σε ένα σύντομο απολογισμό της τετραετίας της θητείας του Ντόναλντ Τραμπ, ο κ. Ιακώβου υπέδειξε πως η εξωτερική πολιτική του χαρακτηρίστηκε από μεγάλο βαθμό αναποφασιστικότητας, την οποία επέβαλλε η αντίληψη της λιγότερης ανάμειξης των ΗΠΑ στις διεθνείς κρίσεις. Κάτι που δήλωσε και ο ίδιος, φεύγοντας από το Λευκό Οίκο.

«Αυτό, εάν λάβουμε υπόψη την μεγάλη εστία σύγκρουσης, τη Μέση Ανατολή, που ήταν πεδίο διεθνών ανταγωνισμων, η μη εμπλοκή των ΗΠΑ και η διαφοροποίηση του από τον προκάτοχό του, τον Μπαράκ Ομπάμα και τον Τζορτζ Μπους, δημιούργησε γεωστρατηγικά κενά, τα οποία έσπευσε να καλύψει η Ρωσία. Η Ρωσία, επί θητείας Τραμπ επανήλθε στην Μέση Ανατολή με ένα πολύ δυναμικό τρόπο. Αυτό το κενό έσπευσε να το καλύψει και η Τουρκία, η οποία βλέποντας την αναποφασιστικότητα των ΗΠΑ προσπάθησε να προωθήσει μία δική της ατζέντα κάνοντας ανοίγματα και συνεργασίες με τη Ρωσία».

Η εμμονή Τραμπ, για να περιοριστεί η παγκόσμια οικονομική επιρροή της Κίνας, είχε ως αποτέλεσμα τα μάτια του να είναι διαρκώς στραμμένα εκεί, με τις επιλογές που έκανε να μην ήταν δομημένες σε ένα μακροχρόνικο στρατηγικό σχεδιασμό και πολύ διαφορετικές από τον στρατηγικό σχεδιασμό των προκατόχων του. «Όλες αυτές οι επιλογές, είχαν ως αποτέλεσμα, να φαίνονται ημίμετρα, χωρίς να επιφέρουν ουσιαστικά αποτελέσματα στις ΗΠΑ. Επί προεδρίας του αμφισβητήθηκε έντονα η αμερικανική παγκόσμια πρωτοκαθεδρία και ταυτόχρονα έδωσε το δικαίωμα σε άλλες δυνάμεις να επανέλθουν σε περιοχές με έντονα ανταγωνιστικό ρόλο προς τις ΗΠΑ».

Ο διευθυντής του ΚΥΚΕΜ, προέβη στην εκτίμηση ότι και επί θητείας Τζο Μπάιντεν, θα εξακολουθήσει να υπάρχει ανταγωνισμός με την Κίνα, αφού φαίνεται ότι η ασιατική υπερδύναμη βγαίνει κερδισμένη από την πανδημία έναντι των ΗΠΑ.

«Από την άλλη πλευρά, θα υπάρξει μία σημαντική αλλαγή στην εξωτερική πολιτική Μπάιντεν. Η Ρωσία θα βρίσκεται ψηλά στην ατζέντα της Αμερικανικής εξωτερικής πολιτικής και αυτό κρίνεται από το έντονο αντιρωσικό συναίσθημα που υπάρχει ανάμεσα στους Δημοκρατικούς. Πιστεύω ότι σε αυτό το πλαίσιο μίας σκληρής πολιτικής κατά της Ρωσίας, ο Μπάιντεν θα δώσει έμφαση στο ΝΑΤΟ και θα ενισχύσει την παρουσία της υπερατλαντικής συμμαχίας στα σύνορα και τα πέριξ της Ρωσίας, ως μία μορφή πίεσης. Νομίζω ότι αυτό θα είναι ένα καθοριστικό σημείο, θα είναι μια τριβή μεταξύ Ρωσίας-ΗΠΑ και σε ζητήματα που αναμειγνύεται ή έχει εμπλοκή και η Τουρκία, όπως είναι το θέμα του Καυκάσου ή η ανάμειξή της στη Λιβυή και η ανάμειξή της στη Συρία. Νομίζω ότι σε αυτό το πλαίσιο, θα υπάρξει μία αλλαγή της αμερικανικής πολιτικής, σε ότι αφορά τα ελληνοτουρκικά κυρίως και μετά το Κυπριακό. Αν η Τουρκία συνεχίσει την πολιτική που ακολουθούσε επί Τραμπ, τότε η πίεση την οποία θα ασκήσουν οι Αμερικανοί θα είναι μεγαλύτερη από ό,τι στην πολιτική Τραμπ».

ΗΠΑ και Κυπριακό

Κληθείς να σχολιάσει, αν αναμένονται σημαντικές εξελίξεις στο Κυπριακό, ο κ. Ιακώβου ξεκαθάρισε πως δεν υπάρχουν στον ορίζοντα εντυπωσιακές αλλαγές, όσον αφορά στις συνομιλίες, την δεδομένη στιγμή.

«Δεν υπήρξαν αλλαγές ούτε επί Ομπάμα, ούτε επί Τραμπ. Η πίεση πάνω στην Τουρκία σε σχέση με την Κύπρο, θα έχει να κάνει κυρίως με την γεωπονική πολιτική της Τουρκίας που ασκεί στο θαλάσσιο χώρο της ανατολικής Μεσογείου. Πιστεύω ότι οι ΗΠΑ επί Μπάιντεν, επειδή θα θέλουν να προστατεύσουν και τα συμφέροντα του Ισραήλ και της Αιγύπτου, θα είναι πιο πιεστικές απέναντι στην Τουρκία να μην παρεμβαίνει και να ακολουθεί αυτή την πολιτική αμφισβήτηση των θαλασσίων ζωνών και κατ’ επέκταση του ενεργειακού σχεδιασμού που έχουν κάνει τα κράτη που συνεργάζονται στην αν. Μεσόγειο».

Αυτό που θα βρεθεί στο επίκεντρο της αμερικανικής εξωτερικής πολιτικής, εκτιμά ο Χρίστος Ιακώβου, είναι το γεωστρατητικό ζήτημα πώς να επαναφέρει τις ΗΠΑ σε ένα ισχυρό ρόλο στο διεθνές σύστημα. «Δηλαδή πώς να επαναβεβαιώσουν την αμερικανική παγκόσμια πρωτοκαθεδρία, που αμφισβητήθηκε επί Τραμπ. Νομίζω ότι μέσω αυτού θα ενισχύσει το ρόλο του ΝΑΤΟ και εδώ θα μπει και το δίλημμα της Τουρκίας, σε ό,τι αφορά τη Μέση Ανατολή, την ανατολική Μεσόγεια και τα ελληνοτουρκικά και πολύ πιθανόν, μέσα από αυτή την πίεση να επηρεαστεί και η στάση της στην Κύπρο».

Κόντρα με Κιμ Γιονγκ Ουν

Ο Τζο Μπάιντεν καλείται να διαχειριστεί και την κόντρα Τραμπ-Κιμ Γιονγκ Ουν, ενώ θα κριθεί και από την στάση που θα κρατήσει στο ζήτημα του Ιράν.

«Στο ζήτημα του Ιράν, δεν θα είναι τόσο σκληρός όσον αφορά στο πυρηνικό πρόγραμμα του και δεν θα κάνει μονομερείς κινήσεις, όπως έκανε ο Τραμπ να αποχωρήσει από τη συμφωνία για τα πυρηνικά όπλα. Θα θελήσει να κρατήσει δίαυλο επικοινωνίας με το Ιράν. Παράλληλα, θα διατηρήσει σκληρή στάση έναντι της Βόρειας Κορέας, όμως δεν θα κάνει τους πειραματισμούς που έκανε ο Τραμπ, προσπαθώντας να εξευμενίσει το καθεστώς της Βόρειας Κορέας, από το οποίο δεν έλαβε και τις ανάλογες κινήσεις για να χαρακτηριστεί επιτυχείς η πολιτική. Ουσιαστικά με τον Μπάιντεν θα έχουμε μία επιστροφή στις βασικές συντεταγμένες της εξωτερικής πολιτικής, όπως τις είδαμε με τον Ομπάμα, ίσως ακόμα και λίγο πιο σκληρή».

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΔΩ: Γύρισαν σελίδα οι ΗΠΑ, ορκίστηκε ο Μπάιντεν-«Ημέρα της Δημοκρατίας»