Σε εξέλιξη η Σύνοδος Κορυφής-Παρασκηνιακό μπρα ντε φερ των δύο τάσεων

Σε εξέλιξη βρίσκεται από το μεσημέρι η κρίσιμη Σύνοδος Κορυφής στην ατζέντα της οποίας κυριαρχεί το ζήτημα των ευρωτουρκικών σχέσεων στη σκιά των πειρατικών ενεργειών της Άγκυρας στην ανατολική Μεσόγειο. 

Το προσχέδιο Συμπερασμάτων που διέρρευσε χθες, υποχρεώνει Λευκωσία και Αθήνα να κρατούν μικρό καλάθι, σχετικά με το αίτημα τους να ζητήσουν αυστηρές τομεακές κυρώσεις που θα προκαλέσουν σημαντικό κόστος στην Τουρκία. 

Της Συνόδου Κορυφής προηγήθηκε έντονο παρασκήνιο μεταξύ των αντιπροσωπειών των χωρών με την Κύπρο, την Ελλάδα και τη Γαλλία να ασκούν πίεση με στόχο να γίνουν ριζικές αλλαγές στο προσχέδιο που κυκλοφόρησε. Η ατζέντα της Συνοδού Κορυφής είναι ιδιαίτερα βαρυφορτωμένη και σύμφωνα με τον Σαρλ Μισέλ, το θέμα της Τουρκίας θα συζητηθεί κατά τη διάρκεια του δείπνου, το βράδυ της Πέμπτης, δηλαδή. 

Υπενθυμίζεται πως με βάση το προσχέδιο Συμπερασμάτων, μετατίθεται η λήψη απόφασης για επιβολή τομεακών κυρώσεων τον Μάρτιο του 2021, ενώ για την παρούσα φάση προβλέπει κυρώσεις κατά προσώπων και εταιρειών, που επί της ουσίας δεν πρόκειται να επηρεάσουν κατ΄ ουδένα τρόπο την κεντρική διοίκηση της Τουρκίας. 

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΔΩ: Σαφές μήνυμα Μητσοτάκη: Να δείξει την αξιοπιστία της η Ε.Ε. σε αυτά που έχουμε συμφωνήσει για την Τουρκία

Ειδικότερα το Προσχέδιο περιγράφει την κατάσταση όπως αυτή διαμορφώθηκε από την 1η Οκτωβρίου μέχρι σήμερα, αναγνωρίζοντας πως η Τουρκία  έχει εμπλακεί σε μονομερείς ενέργειες και προκλήσεις και κλιμάκωσε τη ρητορική της εναντίον της ΕΕ, των κρατών μελών της ΕΕ και των Ευρωπαίων ηγετών

«Οι τουρκικές μονομερείς και προκλητικές δραστηριότητες στην Ανατολική Μεσόγειο συνεχίζονται, συμπεριλαμβανομένης της αποκλειστικής οικονομικής ζώνης της Κύπρου. Το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο σημείωσε την απόσυρση του πλοίου Oruc Reis από την Τουρκία και πιστεύει ότι αυτό πρέπει διατηρηθεί έτσι ώστε να επιτρέψει την γρήγορη επανάληψη των άμεσων διερευνητικών συνομιλιών μεταξύ Ελλάδας και Τουρκίας».

Παράλληλα επαναλαμβάνει την πρόσκληση του προς την Τουρκία για να προσέλθει στον διάλογο με θετική ατζέντα. «Η προτεινόμενη ειδική έμφαση μιας τέτοιας θετικής ατζέντας ΕΕ-Τουρκίας είναι στους τομείς της οικονομίας και του εμπορίου, των επαφών μεταξύ ανθρώπων, των διαλόγων υψηλού επιπέδου και της συνεχούς συνεργασίας σε θέματα μετανάστευσης. Η ΕΕ είναι επίσης πρόθυμη να συνεχίσει να παρέχει οικονομική βοήθεια για την υποστήριξη φιλοξενίας Σύρων προσφύγων στην Τουρκία», αναφέρεται στο προσχέδιο Συμπερασμάτων.

Στην τρίτη παράγραφο οι ηγέτες δίνουν εντολή στα αρμόδια όργανα της Ε.Ε., να προετοιμάσουν πρόσθετες καταχωρίσεις βάσει της απόφασής του (ΚΕΠΠΑ) 2019/1894 και, εάν χρειαστεί, να εργαστεί για την επέκταση του πεδίου εφαρμογής της απόφασης. Να ετοιμάσουν δηλαδή επικαιροποιημένο κατάλογο για πρόσωπα και εταιρείες. Επίσης το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο καλεί τον Ζοζεπ Μπορέλ και την Ουρσουλα Φον Ντερ Λάιεν,   να υποβάλουν εκθέσεις σχετικά με την πορεία των πολιτικών και οικονομικών σχέσεων ΕΕ-Τουρκίας, καθώς και για τις επιλογές για το πώς θα εξεταστούν στο Ευρωπαϊκό Συμβούλιο του Μαρτίου 2021. Επιπρόσθετα εκφράζει την πρόθεση της Ε.Ε. να επιδιώξει να συντονίσει τις ενέργειες της με τις ΗΠΑ, μετά και την αλλαγή σκυτάλης στο Οβάλ Γραφείο. 

Η τέταρτη παράγραφος του προσχεδίου Συμπερασμάτων αναφέρεται σδτο θέμα της Αμμοχώστου καταδικάζοντας τις ενέργειες της Τουρκίας και πλήρη σεβασμό των ψηφισμάτων 550 και 789 του Συμβουλίου Ασφαλείας του ΟΗΕ. Για το Κυπριακό επαναλαμβάνει την προσήλωση του στα ψηφίσματα του ΟΗΕ για επίλυση του. 

Στην έκτη παράγραφο το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο ζητά από τον Ζοζέπ Μπορέλ να συνεχίσει τις προετοιμασίες της πολυμερούς διάσκεψης για την ανατολική Μεσόγειο. Μια πρόταση που έκανε στο παρελθόν ο Σαρλ Μισέλ και υποστηρίχθηκε από την Άγκυρα, όχι όμως από τη Λευκωσία και την Αθήνα. 

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΔΩ: Κυρώσεις τόσο όσο και... βλέπουμε-Νέο φιάσκο το επικρατέστερο σενάριο

Οι ισορροπίες
Κύπρος και Ελλάδα έχουν ήδη εκφρασθεί αρνητικά ως προς το συγκεκριμένο προσχέδιο Συμπερασμάτων ζητώντας από την προεδρεύουσα χώρα ριζικές αλλαγές. Εάν Κύπρος και Ελλάδα δεν ικανοποιηθούν τότε μπορούν να ταχθούν αρνητικά και τα Συμπεράσματα της Συνόδου Κορυφής να μην εγκριθούν. Σημειώνεται ότι για να ληφθεί απόφαση για ζητήματα εξωτερικής πολιτικής της Ε.Ε. χρειάζεται ομοφωνία, πράγμα που σημαίνει πως θα πρέπει να συμφωνήσουν και οι 27. 

Πάντως, σύμφωνα με πληροφορίες, στο γκρουπ των χωρών που στηρίζουν την ελληνική θέση και ζητούν αυστηρότερες κυρώσεις αυτή τη στιγμή, είναι η Γαλλία, η Αυστρία, το Λουξεμβούργο, η Σλοβενία και η Σλοβακία. Σύμφωνα με το Κυπριακό Πρακτορείο Ειδήσεων Βέλγιο και Ιρλανδία, θεωρούν ότι η συμπεριφορά της Τουρκίας δεν μπορεί να γίνει ανεκτή.  

Στην αντίπερα όχθη προεξαρχούσης της Γερμανίας, η Ιταλία, η Ισπανία, η Μάλτα, η Πολωνία και η Ουγγαρία δεν επιθυμούν κυρώσεις. Κάπου στη μέση και μάλλον αδιάφορες κάτι που σημαίνει ότι θα δεχθούν την όποια απόφαση ληφθεί είναι η Δανία, η Σουηδία και οι Βαλτικές χώρες, αν και χθες οι αντιπροσωπείες τους δεν απέκλεισαν το ενδεχόμενο κυρώσεων.

Παρακολουθεί η Άγκυρα
Πάντως στην Τουρκία παρακολουθούν στενά τις εξελίξεις στις Βρυξέλλες. Χθες ο Ταγίπ Ερντογάν εκτίμησε πως δεν θα επηρεάσουν σοβαρά την Τουρκία οι ενδεχόμενες κυρώσεις. Κατά τη διάρκεια συνέντευξης Τύπου στην Άγκυρα, ο κ. Ερντογάν υποστήριξε ότι οι «τίμιοι ηγέτες» μέσα στον κόλπο της ΕΕ τάχθηκαν κατά των ευρωπαϊκών κυρώσεων σε βάρος της Τουρκίας.

Υπογράμμισε επίσης πως η Άγκυρα θα συνεχίσει να διεκδικεί τα συμφέροντά της στην Ανατολική Μεσόγειο. Εξάλλου ο εκπρόσωπος της τουρκικής προεδρίας Ιμπραχίμ Καλίν χαρακτήρισε «απογοητευτικό» το προσχέδιο των συμπερασμάτων. «Ελπίζω να απαλειφθούν οι αναφορές σε κυρώσεις», είπε ο κ. Καλίν, τονίζοντας ότι «δεν θα λειτουργήσουν, θα έχουν το αντίθετο (από το επιδιωκόμενο) αποτέλεσμα», κατέληξε.

Η γερμανική θεώρηση
Το στίγμα του γερμανικού τρόπου σκέψεις απέναντι στις κυρώσεις δίνει ο Τούρκος οικονομολόγος και αρθρογράφος Εμρέ Ντελιβελί. Ο Ντελιβελι αφού εξήγησε πως «η τουρκική οικονομία θα ήταν πολύ ευάλωτη απέναντι σε ισχυρές ευρωπαϊκές κυρώσεις, δεδομένου ότι υπάρχουν στενοί οικονομικοί δεσμοί μεταξύ ΕΕ και Τουρκίας. Οι μισές τουρκικές εξαγωγές πηγαίνουν στην ΕΕ. Στην Τουρκία υπάρχουν επίσης πολλές ευρωπαϊκές τράπεζες. Οι Ευρωπαίοι αποτελούν το μεγαλύτερο ποσοστό ξένων τουριστών στην Τουρκία».

«Ωστόσο και για την ΕΕ είναι δύσκολη η επιλογή των κατάλληλων κυρώσεων και θα πρέπει να είναι εξαιρετικά προσεκτική ώστε να μη βλάψει συμφέροντα ευρωπαϊκών εταιρειών και τραπεζών που δραστηριοποιούνται στην Τουρκία, εκτιμά ο Ντελιβελί. Επίσης η επιβολή οικονομικών κυρώσεων σε χώρες που ακολουθούν αμφιλεγόμενες ή παράνομες πρακτικές δεν αποτελεί πανάκεια. Συχνά πλήττουν και την πλευρά που τις επιβάλει.

Η Deutsche Welle  δημοσιεύει και την άποψη του Γκάμπριελ Φελμπερμάιρ, επικεφαλής του Ινστιτούτου Παγκόσμιας Οικονομίας του Κιέλου, έχει δημιουργήσει μια βάση δεδομένων για όλες τις κυρώσεις που έχουν επιβληθεί από τη δεκαετία του ΄50. Για τις ευρωπαϊκές κυρώσεις στη Ρωσία εξαιτίας της κρίσης στην Ουκρανία και τις συνέπειές τους στη Γερμανία, ο ειδικός παρατηρεί: «Πρόσφατα εξετάσαμε το κόστος των κυρώσεων που επιβλήθηκαν στη Ρωσία. Εκεί θα βρει κανείς 8 δις ευρώ χαμένου Ακαθάριστου Εγχώριου Προϊόντος για τη Γερμανία. Φυσικά αυτό μόνο κατά προσέγγιση μπορούμε να εκτιμήσουμε».

Γεγονός, σημειώνουν οι Γερμανοί,  είναι πάντως ότι και στο παρελθόν κυρώσεις που επιβλήθηκαν σε χώρες όπως το Ιράκ ή η Βόρεια Κορέα δεν επέφεραν τα επιδιωκόμενα αποτελέσματα. Σύμφωνα με τον Φελμπερμάιρ, οι κυρώσεις έχουν ενδεχομένως νόημα όταν επιβάλλονται για να αποφευχθεί ένας πόλεμος. Αλλά και πάλι, το παράδειγμα των κυρώσεων που επιβλήθηκαν στο Ιράκ από το Συμβούλιο Ασφαλείας του ΟΗΕ τη δεκαετία του 90, αποτελούν ένα ιδιαίτερα σκοτεινό κεφάλαιο. Όχι μόνο δεν απέδωσαν αλλά, παρά τα ανθρωπιστικά προγράμματα, πέθαναν αναρίθμητοι άνθρωποι από την ανέχεια και τις κακουχίες.

Στην περίπτωση της Τουρκίας το ζητούμενο είναι η άσκηση πίεσης, λόγω της διαμάχης με την Κύπρο και την Ελλάδα. Πιθανώς και ο ίδιος ο Ταγίπ Ερντογάν να βλέπει τον κίνδυνο από ενδεχόμενες αυστηρές κυρώσεις προς την Τουρκία. Ο Εμρέ Ντελιβελί δεν αποκλείει έτσι ακόμη και μια στροφή του Ερντογάν προς τη Δύση. Kι όπως παρατηρεί κλείνοντας: «Ίσως ο Ερντογάν προσπαθήσει να βελτιώσει τις σχέσεις με τη Δύση, την Ευρώπη και τις ΗΠΑ, όμως όχι εξαιτίας των απειλούμενων κυρώσεων αλλά επειδή συνειδητοποίησε ότι η οικονομία είναι εύθραυστη και ότι χρειάζονται χρήματα από το εξωτερικό για να ανακάμψει. Και τα χρήματα αυτά μπορούν να έρθουν μόνο από τη Δύση, τις ΗΠΑ και την ΕΕ. Το να περιμένει κάτι τέτοιο από τη Ρωσία, το Κατάρ ή την Κίνα δεν είναι ρεαλιστικό.»

Δειτε Επισης

Επιδιώκει συνάντηση με Ερντογάν για το Κυπριακό ο Εσθονός Πρόεδρος
Για πρόσκληση Γκουτέρες σε Τατάρ για συνάντηση κάνουν λόγο τα κατεχόμενα
Στην Κύπρο η Ρομπέρτα Μέτσολα για επιτόπια αυτοψία στο ΚΣΕΔ για το Αμάλθεια
Οι κεραυνοί κατά της αντιπολίτευσης και η ολιστική προσέγγιση στην οικονομική πολιτική
Χριστοδουλίδης: Η Κυβέρνηση θα συνεχίσει να επενδύει στην ενίσχυση του πολιτισμού
Προτεραιότητα η επανέναρξη συνομιλιών για λύση Κυπριακού, λένε οι ΥΠΑΜ Ελλάδας-Κύπρου
Με δεσμεύσεις κονδυλίων ψηφίστηκε ο προϋπολογισμός της ΔΕΦΑ
Άφησαν αιχμές για «σκοπιμότητες» και «μαύρες λίστες» από το ΡΙΚ οι βουλευτές-Αντάλλαξαν πυρά
Απάντησε στην κριτική της αντιπολίτευσης ο ΠτΔ-«Δεν θα ακολουθήσουμε πολιτικές που μας οδήγησαν στα κοινωνικά παντοπωλεία»
Στεφάνου: Πορευόμαστε με αισιοδοξία και αυτοπεποίθηση προς τις Ευρωεκλογές