Συμφώνησαν να μείνουν στα λόγια και να δώσουν κι άλλη ευκαιρία στην Άγκυρα οι 27

Επιβεβαιώθηκαν πλήρως οι φόβοι που είχαν εκφρασθεί από διάφορες πλευρές, αναφορικά με το αδιέξοδο που θα μπορούσε να περιέλθει η Ειδική Σύνοδος Κορυφής, που βρίσκεται σε εξέλιξη στις Βρυξέλλες, αφού σε καμία περίπτωση, οι θέσεις τόσο του Προέδρου του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου, αλλά και μιας ομάδας κρατών με επικεφαλής τη Γερμανία, παρέμειναν αμετακίνητες, απορρίπτοντας τα «θέλω» της Λευκωσίας  την υιοθέτηση κυρώσεων ή επιθετικού λεκτικού κατά της Τουρκίας. Ωστόσο μετά από μαραθώνιες συζητήσεις κατάφεραν τελικά να συμφωνήσουν στο τελικό κείμενο συμπερασμάτων, τόσο για την Τουρκία όσο και για τη Λευκορωσία.

Εξ αρχής, ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας, Νίκος Αναστασιάδης, αλλά και ο Έλληνας Πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης, εξέφρασαν την διαφωνία τους και ζήτησαν αλλαγές στο λεκτικό των συμπερασμάτων που παρουσίασε ο Σαρλ Μισέλ. Συνολικά, ενώπιων των 27 ηγετών της Ευρωπαϊκής Ένωσης, παρουσιάστηκαν τρία προσχέδια συμπερασμάτων, με κανένα όμως να μην ικανοποιεί τη δική μας πλευρά, παρά το γεγονός ότι όσο προχωρούσε η νύχτα, υπήρχαν μικρές βελτιώσεις. Το τελικό «ναι» του Προέδρου της Δημοκρατίας, ήρθε λίγο πριν από τις δύο τα ξημερώματα, και αφορούσε το πακέτο για τα συμπεράσματα κατά της Τουρκίας και την επιβολή των κυρώσεων κατά της Λευκορωσίας.

Είναι χαρακτηριστικό, πως σε κανένα από τα προσχέδια, δεν διατυπωνόταν η λέξη «κυρώσεις». Με απλά λόγια ενώ την προηγούμενη περίοδο, Λευκωσία και Αθήνα ανέμεναν από το συγκεκριμένο συμβούλιο να υιοθετήσει την πρόταση της Συνόδου των υπουργών Εξωτερικών και να αποφασίσει τη λήψη κυρώσεων κατά της Άγκυρας για τις παράνομες ενέργειες της στην κυπριακή Αποκλειστική Οικονομική Ζώνη, φτάσαμε στη Σύνοδο Κορυφής, να μην υπάρχει πουθενά γραμμένη η λέξη κυρώσεις. 

Οι δηλώσεις Μισέλ
Την ευκαιρία να γίνει πολιτικός διάλογος θέλει να δώσει η ΕΕ, τόνισε ο πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου στη συνέντευξη Τύπου που παραχώρησε αμέσως μετά την ολοκλήρωση των εργασιών της πρώτης ημέρας της Συνόδου, στην οποία επιτεύχθηκε συμφωνία για τα ζητήματα της Τουρκίας και της Λευκορωσίας, ενώ εκφράστηκε η στήριξη της ΕΕ στην Ελλάδα και στην Κύπρο.

Παράλληλα, ο Σαρλ Μισέλ κάλεσε την Τουρκία να βάλει τέλος στις μονομερείς ενέργειές της και σημείωσε ότι οι δύο επόμενες εβδομάδες θα είναι σημαντικές για τη σχέση της ΕΕ με την Άγκυρα, ενώ το θέμα θα εξεταστεί εκ νέου στη Σύνοδο Κορυφής του Δεκεμβρίου.

«Είμαστε έτοιμοι να χρησιμοποιήσουμε όλα τα μέσα, σε περίπτωση που υπάρξει ανάγκη» τόνισε ο πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου Σαρλ Μισέλ ερωτηθείς σχετικά με την πιθανή επιβολή κυρώσεων σε βάρος της Τουρκίας.

Απαντώντας στο ίδιο ερώτημα, η Πρόεδρος της Κομισιόν Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν ανέφερε ότι υπάρχουν δύο εργαλειοθήκες: «η μία για μια κατάσταση που δε θέλουμε – την περίπτωση δηλαδή που η Τουρκία πάλι προχωρήσει σε μονομερείς ενέργειες».

Η δεύτερη εργαλειοθήκη αφορά μια πιο θετική ατζέντα, συμπλήρωσε η πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, σημειώνοντας ότι η Τουρκία πρέπει να αποδείξει ότι έχει βούληση να διεξαγάγει πραγματικά εποικοδομητικό διάλογο με την ΕΕ.

Λεκτική αλληλεγγύη και από Φον Ντερ Λάιεν
Την αλληλεγγύη της ΕΕ στην Ελλάδα και στην Κύπρο τόνισε η Πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν στη συνέντευξη Τύπου μετά την επίτευξη συμφωνίας. «Περιμένουμε από την Τουρκία να απέχει από μονομερείς ενέργειες», υπογράμμισε η φον Ντερ Λάιεν. Ταυτόχρονα, «υπάρχει εργαλειοθήκη η οποία μπορεί να χρησιμοποιηθεί αμέσως», επισήμανε και προσέθεσε ότι «η Τουρκία μπορεί να κερδίσει από την ισχυρή συνεργασία με την ΕΕ».

Το χρονικό της Συνόδου
Η Σύνοδος Κορυφής άρχισε με μια μεγάλη ανατροπή, από τον Σαρλ Μισέλ ο οποίος αν και στην ατζέντα της Συνόδου είχε τοποθετήσει τη συζήτηση για την Τουρκία κατά τη διάρκεια του δείπνου, εντούτοις ανακοίνωσε στους ηγέτες πως το πρόγραμμα αλλάζει και η συζήτηση για την Τουρκία θα γινόταν στην αρχή της Συνόδου. Αυτό το γεγονός άνοιξε τον δρόμο για τις τοποθετήσεις των ηγετών, με τις διάφορες σχολές να ξεδιπλώνουν τις σκέψεις τους. Σε αυτό το πλαίσιο ο Μισέλ ετοίμασε την πρόταση του για το κείμενο συμπερασμάτων η οποία ωστόσο δεν ικανοποίησε σε καμία περίπτωση τη Λευκωσία και την Αθήνα. 

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΔΩ: Αυτό είναι το προσχέδιο για την Τουρκία που απέρριψαν Κύπρος και Ελλάδα

Μετά από το προσωρινό ναυάγιο και σε μια προσπάθεια να βρεθεί η χρυσή τομή, ο Σαρλ Μισέλ πρότεινε τη διεξαγωγή εξαμερούς συνάντησης με τους ηγέτες της Κύπρου και της Ελλάδας. Συγκεκριμένα στη συνάντηση συμμετείχαν, πέραν του Νίκου Αναστασιάδη και του Κυριάκου Μητσοτάκη, ο Εμμανουέλ Μακρόν, η Άγκελα Μέρκελ, ο Σαρλ Μισέλ και η Ούρσουλα Φον Ντερ Λάιεν. Εκεί ο Κυριάκος Μητσοτάκης παρουσίασε μια συμβιβαστική πρόταση, η οποία ωστόσο δεν έγινε αποδεκτή από το προεδρείο του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου. 

Η νέα πρόταση η οποία παρουσιάστηκε ενώπιον των ηγετών, αν και βελτιωμένη και πάλι δεν ικανοποίησε την Κύπρο και την Ελλάδα, αφού το προσχέδιο αν και περιέχει σαφή αναφορά στην Τουρκία και σημειώνει πως η Ε.Ε. θα μπορεί να χρησιμοποιήσει όλα τα μέσα που έχει στη διάθεσή της, δεν περιλαμβάνει καν τη λέξη «κυρώσεις».

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΔΩ: Παρέδωσε το νέο βελτιωμένο προσχέδιο στους ηγέτες ο Μισέλ-Τι περιλαμβάνει 

Πριν από τα μεσάνυχτα υπήρξε τελικά και νέο προσχέδιο, το οποίο σύμφωνα με τους Financial Times, «καλεί την Τουρκία να ξεκινήσει διάλογο με στόχο την επίλυση όλων των θαλάσσιων διαφορών μεταξύ Τουρκίας και Κύπρου» και σημειώνει ότι το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο «παραμένει πλήρως δεσμευμένο για μια συνολική διευθέτηση του Κυπριακού».

Στη νέα διατύπωση αναφέρεται επίσης ότι «σε περίπτωση νέων μονομερών ενεργειών ή προκλήσεων κατά παράβαση του διεθνούς δικαίου, η ΕΕ θα χρησιμοποιήσει όλα τα μέσα και τις επιλογές που έχει στη διάθεσή της, προκειμένου να υπερασπιστεί τα συμφέροντά της και τα συμφέροντα των κρατών μελών της». Δεν υπάρχει η λέξη κυρώσεις, αλλά τα αναφερόμενα άρθρα της Συνθήκης αφορούν κυρώσεις.

Σύμφωνα με το 3ο προσχέδιο, «το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο θα συνεχίσει να παρακολουθεί στενά τις εξελίξεις και θα επανέλθει αναλόγως και θα λάβει αποφάσεις, ανάλογα με την περίπτωση, το αργότερο κατά τη σύνοδο του Δεκεμβρίου».

Μετά τα μεσάνυχτα, το ενδεχόμενο αποτυχίας και αδιεξόδου ήταν κάτι περισσότερο από ορατό, αφού σύμφωνα με πληροφορίες που επικαλούνται ξένοι ανταποκριτές ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας, υπέδειξε στους ομολόγους του πως δεν μπορεί να συναινέσει σε συμπεράσματα που δεν είναι ξεκάθαρο που θα οδηγήσουν την ήδη κρίσιμη κατάσταση. Ωστόσο μετά το ολιγόλεπτο διάλειμμα που ζήτησε ο Μισέλ, ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας αποδέχθηκε τα όσα του εισηγήθηκαν οι Ευρωπαίοι αξιωματούχοι και αναψε το πράσινο φως, τόσο για τα συμπεράσματα για το θέμα της Τουρκίας, όσο και για τις κυρώσεις κατά του καθεστώτος Λουκασένκο στη Λευκορωσία.

Πάντως, ένα από τα βασικά σημεία των ενστάσεων του Προέδρου της Δημοκρατίας, σύμφωνα με πληροφορίες ήταν η αναφορά για την πρωτοβουλία Μισέλ για περιφερειακή διάσκεψη για την ανατολική Μεσόγειο. Η Κυπριακή Δημοκρατία θέλει να διασφαλίσει πως σε ενδεχόμενο μιας τέτοιας διάσκεψης θα συμμετέχει μόνο αυτή και δεν θα επιχειρηθεί με κανένα τρόπο η αναβάθμιση του ψευδοκράτους. Επίσης ζητά να διευκρινιστεί ποιοι θα συμμετέχουν καθώς και ποια θα είναι η ατζέντα ώστε να μην βρεθεί σε κλοιό πιέσεων από τον Ερντογάν.

Η πρώτη ημέρα της Συνόδου Κορυφής ολοκληρώθηκε λίγο πριν τις δύο τα ξημερώματα, ενώ οι 27 ηγέτες έδωσαν ραντεβού για τη συνέχεια των εργασιών της σήμερα στις 10 και 30.

Το τελικό κείμενο των συμπερασμάτων 

"Η ΕΕ έχει στρατηγικό ενδιαφέρον για ένα σταθερό και ασφαλές περιβάλλον στην Ανατολική Μεσόγειο και για την ανάπτυξη μιας συνεργασίας και αμοιβαία επωφελής σχέσης με την Τουρκία. Η συνέχιση του διαλόγου με καλή πίστη και η αποχή από μονομερείς ενέργειες που αντιβαίνουν στα συμφέροντα της ΕΕ και παραβιάζουν το διεθνές δίκαιο και τα κυριαρχικά δικαιώματα των κρατών μελών της ΕΕ είναι απόλυτη απαίτηση ως προς αυτό. Όλες οι διαφορές πρέπει να επιλυθούν μέσω ειρηνικού διαλόγου και σύμφωνα με το διεθνές δίκαιο. Σε αυτό το πλαίσιο, το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο επαναλαμβάνει την πλήρη αλληλεγγύη του προς την Ελλάδα και την Κύπρο, των οποίων η κυριαρχία και τα κυριαρχικά δικαιώματα πρέπει να γίνονται σεβαστά".

Ακολούθως, "η ΕΕ χαιρετίζει τα πρόσφατα βήματα οικοδόμησης εμπιστοσύνης από την Ελλάδα και την Τουρκία, καθώς και την ανακοίνωση ότι θα συνεχίσουν τις άμεσες διερευνητικές συνομιλίες τους με στόχο την οριοθέτηση της υφαλοκρηπίδας και της αποκλειστικής οικονομικής ζώνης των δύο χωρών. Αυτές οι προσπάθειες πρέπει να συνεχιστούν και να διευρυνθούν".

Ταυτόχρονα, το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο "καταδικάζει έντονα τις παραβιάσεις των κυριαρχικών δικαιωμάτων της Κυπριακής Δημοκρατίας που πρέπει να σταματήσουν".

Το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο "καλεί την Τουρκία να απέχει από παρόμοιες ενέργειες στο μέλλον, κατά παράβαση του διεθνούς δικαίου".

Το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο "υπογραμμίζει ότι η οριοθέτηση της υφαλοκρηπίδας και της αποκλειστικής οικονομικής ζώνης πρέπει να αντιμετωπιστεί μέσω διαλόγου και διαπραγματεύσεων με καλή πίστη, με πλήρη σεβασμό του διεθνούς δικαίου, και καλεί την Τουρκία να αποδεχτεί την πρόσκληση της Κύπρου για έναρξη διαλόγου με στόχο την επίλυση όλων των θαλάσσιων διαφορών μεταξύ Τουρκίας και Κύπρου".

Επιπλέον, το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο "υποστηρίζει την ταχεία επανέναρξη των διαπραγματεύσεων, υπό την αιγίδα του ΟΗΕ, και παραμένει πλήρως δεσμευμένο για μια συνολική διευθέτηση του Κυπριακού στο πλαίσιο του ΟΗΕ και σύμφωνα με τα σχετικά ψηφίσματα του Συμβουλίου Ασφαλείας, συμπεριλαμβανομένων των ψηφισμάτων 550 και 789 του ΣΑ των Ηνωμένων Εθνών, και σύμφωνα με τις αρχές στις οποίες βασίζεται η ΕΕ". "Περιμένει το ίδιο και από την Τουρκία", προστίθεται. 

"Η ΕΕ είναι έτοιμη να διαδραματίσει ενεργό ρόλο στη στήριξη των διαπραγματεύσεων, μεταξύ άλλων διορίζοντας, μετά την επανάληψη (των συνομιλιών), έναν εκπρόσωπο στην αποστολή των γραφείων του ΟΗΕ" αναφέρεται.

Ακολούθως, "υπό την προϋπόθεση ότι έχουν συνεχιστεί εποικοδομητικές προσπάθειες για να σταματήσουν οι παράνομες δραστηριότητες έναντι της Ελλάδας και της Κύπρου, το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο συμφώνησε να ξεκινήσει μια θετική πολιτική ατζέντα ΕΕ-Τουρκίας με ιδιαίτερη έμφαση στον εκσυγχρονισμό της Τελωνειακής Ένωσης και στη διευκόλυνση του εμπορίου, τις επαφές ανθρώπων, τους διαλόγους υψηλού επιπέδου και τη συνεχή συνεργασία σε θέματα μετανάστευσης, σύμφωνα με τη δήλωση ΕΕ-Τουρκίας για το 2016".

Το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο "καλεί τον Πρόεδρό του, σε συνεργασία με την Πρόεδρο της Κομισιόν και με την υποστήριξη του Ύπατου Εκπροσώπου, να εκπονήσουν σχετική πρόταση για την αναζωογόνηση της ατζέντας ΕΕ-Τουρκίας".

Το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο υπενθυμίζει και επιβεβαιώνει τα προηγούμενα συμπεράσματά της για την Τουρκία τον Οκτώβριο του 2019, "σε περίπτωση ανανεωμένων μονομερών ενεργειών ή προκλήσεων κατά παράβαση του διεθνούς δικαίου, η ΕΕ θα χρησιμοποιήσει όλα τα μέσα και τις επιλογές που έχει στη διάθεσή της, συμπεριλαμβανομένων σύμφωνα με το άρθρο 29 ΣΕΕ και το άρθρο 215 ΣΛΕΕ, προκειμένου να υπερασπιστεί τα συμφέροντά της και τα συμφέροντα των κρατών μελών της".

Το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο "θα συνεχίσει να παρακολουθεί εκ του σύνεγγυς τις εξελίξεις και θα επανέλθει αναλόγως και θα λάβει αποφάσεις, κατά περίπτωση, το αργότερο κατά τη σύνοδό του του Δεκεμβρίου".

Τέλος, το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο "καλεί σε μια πολυμερή διάσκεψη για την Ανατολική Μεσόγειο και καλεί τον Ύπατο Εκπρόσωπο να ξεκινήσει συνομιλίες σχετικά με την οργάνωσή της".

"Λεπτομέρειες όπως η συμμετοχή, το πεδίο εφαρμογής και το χρονοδιάγραμμα θα πρέπει να συμφωνηθούν με όλα τα εμπλεκόμενα μέρη. Η διάσκεψη θα μπορούσε να αντιμετωπίσει ζητήματα για τα οποία απαιτούνται πολυμερείς λύσεις, συμπεριλαμβανομένης της θαλάσσιας οριοθέτησης, της ασφάλειας, της ενέργειας, της μετανάστευσης και της οικονομικής συνεργασίας", καταλήγουν τα συμπεράσματα.

Δειτε Επισης

Δένδιας: Ύψιστη προτεραιότητα της ελληνικής πολιτείας το Κυπριακό
«Λάρνακα, Συνεχίζουμε!»-Επίσημα ανακοίνωσε την επαναδιεκδίκηση της Δημαρχίας ο Ανδρέας Βύρας
Επιδιώκει συνάντηση με Ερντογάν για το Κυπριακό ο Εσθονός Πρόεδρος
Για πρόσκληση Γκουτέρες σε Τατάρ για συνάντηση κάνουν λόγο τα κατεχόμενα
Στην Κύπρο η Ρομπέρτα Μέτσολα για επιτόπια αυτοψία στο ΚΣΕΔ για το Αμάλθεια
Οι κεραυνοί κατά της αντιπολίτευσης και η ολιστική προσέγγιση στην οικονομική πολιτική
Χριστοδουλίδης: Η Κυβέρνηση θα συνεχίσει να επενδύει στην ενίσχυση του πολιτισμού
Προτεραιότητα η επανέναρξη συνομιλιών για λύση Κυπριακού, λένε οι ΥΠΑΜ Ελλάδας-Κύπρου
Με δεσμεύσεις κονδυλίων ψηφίστηκε ο προϋπολογισμός της ΔΕΦΑ
Άφησαν αιχμές για «σκοπιμότητες» και «μαύρες λίστες» από το ΡΙΚ οι βουλευτές-Αντάλλαξαν πυρά