Προσπάθεια Ισραήλ για εξομάλυνση σχέσεων με Άγκυρα και διατήρηση καλών σχέσεων με Κύπρο, διαπιστώνει η INSS

Το Ισραήλ προσπαθεί να εξισορροπήσει την εξομάλυνση των σχέσεών του με την Άγκυρα με τη διατήρηση των καλών του σχέσεων με την Ελλάδα και την Κύπρο, επισημαίνει η ετήσια «Στρατηγική Εκτίμηση» της ισραηλινής δεξαμενής σκέψης INSS, που δόθηκε την Τρίτη στη δημοσιότητα.

Στην έκθεση περιλαμβάνεται ευρεία αποτίμηση της ισραηλινής εξωτερικής πολιτικής κατά τη διάρκεια του 2022 και εκτιμήσεις ως επίσης και εισηγήσεις για την πολιτική που καλείται να εφαρμόσει η ισραηλινή κυβέρνηση το 2023.

Η φετινή έκθεση του INSS, το περιεχόμενο της οποίας καλύπτεται και σχολιάζεται κάθε χρόνο ευρέως από τα τοπικά ΜΜΕ και αξιωματούχους της κυβέρνησης και της αντιπολίτευσης, αναφέρεται μεταξύ άλλων και στις σχέσεις Ισραήλ-Τουρκίας, αλλά συγχρόνως και στις σχέσεις Ισραήλ-Ελλάδας-Κύπρου.

Ως προς τις σχέσεις Ισραήλ-Τουρκίας, το INSS επισημαίνει ότι «σημειώθηκε πρόοδος στις διμερείς σχέσεις το 2022». Για την εσωτερική κατάσταση στην Τουρκία, αναφέρονται στην έκθεση οι δυσμενείς συγκυρίες που αντιμετωπίζει η τουρκική οικονομία, ως επίσης και η δυσφορία της κοινής γνώμης για την αυξανόμενη παρουσία των Σύρων προσφύγων στην τουρκική επικράτεια. Παράλληλα, επισημαίνεται ότι η κρίση στην Ουκρανία τόνισε τη γεωπολιτική σημασία της θέσης της Τουρκίας στην περιοχή και η δυνατότητά της να αναλάβει ρόλο διαμεσολαβητή στο Ουκρανικό. Ωστόσο, παρατηρείται ότι οι σχέσεις της Τουρκίας με τη Δύση δοκιμάζονται, κάτι που φάνηκε από την τουρκική αντίδραση ως προς την ένταξη της Σουηδίας και της Φινλανδίας στο ΝΑΤΟ, τις επαφές του Προέδρου Ερντογάν με τον Ρώσο Πρόεδρο Πούτιν που δίνουν την εντύπωση ότι η Άγκυρα αψηφά το δυτικό εμπάργκο έναντι της Μόσχας. Από την άλλη πλευρά όμως, σύμφωνα με το INSS, «παρατηρείται σχετική ύφεση στις σχέσεις της Τουρκίας με το Ιράν».

Το ισραηλινό think tank τονίζει ότι ακόμα ένα στοιχείο που προβληματίζει τη Δύση όσον αφορά την τουρκική περιφερειακή πολιτική είναι «η ένταση που παρατηρείται στην Τουρκία για την ενδυνάμωση των σχέσεων μεταξύ Ελλάδας-Κύπρου-ΗΠΑ. «Η Άγκυρα βλέπει αρνητικά την αυξανόμενη επιρροή της Αθήνας στην Ουάσιγκτον και τη μείωση της εξοπλιστικής διαφοράς που παρατηρείται μεταξύ Τουρκίας-Ελλάδας», σημειώνεται στην ισραηλινή έκθεση, η οποία προσθέτει ότι «δεδομένης της οικονομικής κρίσης που αντιμετωπίζει η τουρκική πλευρά, είναι πολύ πιθανόν ότι ο Ερντογάν θα θελήσει να εκτρέψει το ενδιαφέρον της κοινής γνώμης της χώρας σε ζητήματα εξωτερικής πολιτικής και κυρίως σε ό,τι αφορά τις σχέσεις της Τουρκίας με την Ελλάδα, την Κύπρο και το Κουρδικό ζήτημα».

Σε επίπεδο διμερών τουρκοϊσραηλινών σχέσεων, το ινστιτούτο INSS επισημαίνει στην έκθεση ότι «το 2022 πράγματι σημειώθηκε πρόοδος, με τις δύο χώρες να αποκαθιστούν τις διπλωματικές τους σχέσεις», ωστόσο η Άγκυρα «προσβλέπει σε ουσιαστικά οφέλη τόσο σε πολιτικό και σε οικονομικό επίπεδο, αλλά και σε συνάρτηση με τις σχέσεις της Τουρκίας με τις ΗΠΑ».

«Παρότι υπάρχει απόσταση ως προς τις προσδοκίες που τρέφει η Άγκυρα για όσα το Ισραήλ μπορεί είναι έτοιμο να προσφέρει σε αυτήν, η Ιερουσαλήμ προσπαθεί να εξισορροπήσει την εξομάλυνση των σχέσεών της με την Άγκυρα από τη μια, με τη διατήρηση των καλών της σχέσεων με την Ελλάδα και την Κύπρο», επισημαίνει η έκθεση, προσθέτοντας ότι «η δυσκολία αυτού του εγχειρήματος αυξάνεται ανάλογα με την ένταση που παρατηρείται ολοένα και περισσότερο μεταξύ της Τουρκίας και της Ελλάδας στην Ανατολική Μεσόγειο».

Στην έκθεσή της, η ισραηλινή δεξαμενή σκέψης INSS εισηγείται «την υιοθέτηση προσεκτικών κινήσεων εκ μέρους του Ισραήλ στη διαδικασία εξομάλυνσης των σχέσεων με την Τουρκία». Ωστόσο επισημαίνεται ότι «το Ισραήλ θα πρέπει να λάβει σοβαρά υπόψη του ότι οι σχέσεις με την Τουρκία συνεχίζουν να διανύουν ένα εξαιρετικά ευαίσθητο στάδιο, μιας και εξαρτώνται σε μεγάλο βαθμό από την κατάσταση που επικρατεί μεταξύ του Ισραήλ και των Παλαιστινίων, από το δυσάρεστο κλίμα μεταξύ Τουρκίας και Ηνωμένων Πολιτειών, και από την ένταση που παρατηρείται μεταξύ Τουρκίας και Ελλάδας».

Άλλα ζητήματα που θίγει η φετινή έκθεση του INSS είναι η ανάγκη πλήρους συντονισμού με τη διακυβέρνηση Μπάιντεν, την αντιμετώπιση των διεθνών επικρίσεων για το Παλαιστινιακό και την πολιτειακή δομή του ισραηλινού πολιτεύματος με την υιοθέτηση μέτρων προάσπισης του κράτους δικαίου στο εσωτερικό του και την εμβάθυνση των διμερών σχέσεων με τις αραβικές χώρες που υπέγραψαν τις Συμφωνίες του Αβραάμ. Όσον αφορά την αντιμετώπιση της «ιρανικής απειλής», το INSS εισηγείται συντονισμό με τις ΗΠΑ, ενώ παράλληλα τονίζει τη σημασία του ρόλου της Αιγύπτου στην τήρηση της πρόσφατης συμφωνίας με τον Λίβανο περί της οριοθέτησης των θαλασσίων ζωνών, «γεγονός που θα αποφέρει ενεργειακά οφέλη σε διμερές και πολυμερές περιφερειακό επίπεδο».

Εντός των ημερών θα ανακοινωθεί η ημερομηνία κατά την οποία ο επικεφαλής του INSS, καθηγητής Οικονομίας, Μανουέλ Τράχτενμπεργκ, θα παραδώσει στον Πρόεδρο της χώρας, Ιτσχάκ Χέρτσογκ, την ετήσια έκθεση «Στρατηγικών Εκτιμήσεων». Η επίσημη τελετή παράδοσης της έκθεσης του INSS στο Προεδρικό Μέγαρο στην Ιερουσαλήμ αποτελεί ένα γεγονός, που καλύπτεται εκτενώς από τα τοπικά ΜΜΕ κάθε χρόνο.

Το ινστιτούτο INSS υπάγεται στο Πανεπιστήμιο του Τελ Αβίβ, θεωρείται μία από τις σημαντικότερες δεξαμενές σκέψης στη Μέση Ανατολή και διεθνώς και τυγχάνει γενναιόδωρης κρατικής χρηματοδότησης για τις έρευνες που εκπονεί, καλύπτοντας ποικίλους τομείς όπως αυτόν της εξωτερικής πολιτικής, της περιφερειακής ασφάλειας, της ενέργειας, της κυβερνοασφάλειας και της οικονομίας.

Πηγή: ΚΥΠΕ