Από ιστορικές Μεταρρυθμίσεις μέχρι καυγαδές για Γρίβα-Τα πεπραγμένα της Βουλής

Αναμφίβολα, το 2022 ήταν μια χρονιά όπου η Βουλή παρήγαγε έργο και κατάφερε να διεξέλθει και να ψηφίσει αρκετά νομοσχέδια και προτάσεις νόμου που θα αλλάξουν τη ζωή μας και θα βελτιώσουν την ποιότητα ζωής των ανθρώπων που διαβιούν στην Κύπρο, άμεσα ή τουλάχιστον στο άμεσο μέλλον. Σίγουρα, τα μεγαλύτερα νομοσχέδια που πέρασαν από τη Βουλή ήταν αυτά της Τοπικής Αυτοδιοίκησης, της σύστασης της Αρχής κατά της Διαφθοράς, αλλά και η Μεταρρύθμιση της Δικαιοσύνης, που θα βοηθήσουν τη χώρα να προχωρήσει μπροστά, με την ελπίδα να εξαλείψει παθογένειες που παρουσιάζονταν κατά καιρούς, προκαλώντας προβλήματα στους Θεσμούς και στο ίδιο το Κράτος.

Από την άλλη, υπάρχουν προτάσεις νόμου και νομοσχέδια, που θα βελτιώσουν την ποιότητα ζωής της κοινωνίας, ως επίσης και τις ανάγκες που αυξάνονται συνεχώς στην σύγχρονη εποχή, όπως είναι η σεξουαλική διαπαιδαγώγηση, η ψήφιση της άδειας πατρότητας και η επέκταση της άδειας μητρότητας, καθώς και η οχύρωση της Πράσινης Γραμμής με τις προσλήψεις συμβασιούχων αστυνομικών.

Όπως ήταν φυσικό, δυστυχώς, κατά τη διάρκεια του έτους δεν έλειψαν από τη Βουλή οι καυγάδες και οι διαπληκτισμοί, για προτάσεις νόμου για μείωση του ΦΠΑ στην πρώτη κατοικία, στο ρεύμα και τα καύσιμα, αλλά και οι έντονη συνεδρία, για τις τιμές στον Γεώργιο Γρίβα Διγενή, με κάποια από αυτά να συνδέονται άρρηκτα με την προεκλογική περίοδο που διανύουμε.

Η μεγαλύτερη μεταρρύθμιση μετά το ΓΕΣΥ

Στην κορυφή της λίστας των όσων πέτυχε η Βουλή το 2022, βρίσκεται η μεταρρύθμιση της Τοπικής Αυτοδιοίκησης, η οποία χαρακτηρίστηκε από πολλούς, ως η πιο σημαντική στα χρονικά της Κυπριακής Δημοκρατίας, μετά το Γενικό Σχέδιο Υγείας.

Μετά από μαραθώνιες συνεδρίες στην Επιτροπή Εσωτερικών, που έτρεξαν για μήνες και αφού προηγήθηκαν διαβουλεύσεις για τη συγγραφή του, το νομοσχέδιο ψηφίστηκε τον περασμένο Μάρτιο. Μέχρι την ψήφισή του, υπήρξαν έντονες αντιδράσεις από δήμους και κοινότητες, οι οποίες υπερκεράστηκαν, για να καταφέρει η Κύπρος να φέρει την αλλαγή στο χάρτη της Τ.Α. Ως εκ τούτου, από τον Μάιο του 2024, η Κύπρος θα προχωρήσει και επίσημα, έχοντας μόλις είκοσι δήμους.

Μετά την ψήφιση του πακέτου νομοσχεδίων, ο Πρόεδρος αποφάσισε να αναπέμψει το νόμο που ψηφίστηκε, λόγω της δημιουργίας των Δήμων Ακάμα και Πόλης Χρυσοχούς, αφού όπως ανέφερε μεταξύ άλλων, με την εφαρμογή των αναπεμπόμενων διατάξεων, η διοικητική διαίρεση και/η διαχωρισμός της χωρικής οντότητας των επτά κοινοτήτων και ενσωμάτων κάποιων εξ’ αυτών στο νέο Δήμο Ακάμα και των υπόλοιπων στο Δήμο Πόλης Χρυσοχούς, ενδέχετο να προκαλέσει σοβαρά διοικητικά, πρακτικά, πολεοδομικά, κοινωνικά, οικονομικά και λειτουργικά προβλήματα στη μελλοντική ανάπτυξη των κοινοτήτων.

Τελικά η αναπομπή απορρίφθηκε από τη Βουλή κατά πλειοψηφία και ο Πρόεδρος, παρότι μπροούσε να προσφύγει στο Ανώτατο, έκανε ένα βήμα πίσω υπογράφοντας το νόμο.

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΔΩ: Ψηφίστηκε η Μεταρρύθμιση της ΤΑ-Έτσι διαμορφώνεται ο χάρτης των 20 νέων Δήμων

Η Αρχή της Διαφθοράς την κατάλληλη στιγμή αλλά… ξεδοντιασμένη

Μια άλλη μεγάλη μεταρρύθμιση που πήρε σάρκα και οστά, ήταν αυτή της σύστασης Ανεξάρτητης Αρχής κατά της Διαφθοράς, τον Φεβρουάριο του 2022, η οποία πέρασε από τη Βουλή με 42 ψήφους υπέρ και τρεις αποχές.

Η σύσταση της Αρχής έγινε την κατάλληλη στιγμή, αφού μερικούς μήνες αργότερα είδαν το φως περιστατικά καταγγελλόμενης διαφθοράς, όπως για παράδειγμα στην περίπτωση του τέως Διοικητή της ΥΚΑΝ, Μιχάλη Κατσουνωτού, ο οποίος επιχείρησε να εκμαιεύσει βίντεο από προσωπικές στιγμές της Διευθύντριας των Κεντρικών Φυλακών, Άννας Αριστοτέλους, ενώ φέρεται να υποσχόταν σε κρατούμενο παροχή βοήθειας για συγγενικό του πρόσωπο. Στο επίκεντρο βρέθηκαν επίσης και τα γραφόμενα του Μακάριου Δρουσιώτη, στο βιβλίο του «Κράτος Μαφία», για τα οποία ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας ζήτησε αυτεπάγγελτη έρευνα για όσα του καταλογίζει ο συγγραφέας, καθώς επίσης και το θέμα των παρακολουθήσεων του Predator στην Ελλάδα, που είχε πλοκάμια και στην Κύπρο.

Η Αρχή, άρχισε να λαμβάνει εντός του έτους τις πρώτες καταγγελίες, ωστόσο οι Κανονισμοί για τη λειτουργία της ψηφίστηκαν μόλις πριν από σχεδόν δύο μήνες και πλέον λειτουργεί και επίσημα. Δυστυχώς όμως, ο νόμος για την Αρχή κατά της Διαφθοράς μπορεί να χαρακτηριστεί ξεδοντιασμένος, λόγω δύο συγκεκριμένων προνοιών που υιοθετήθηκαν. Ο πρώτος είναι ότι για οποιαδήποτε υπόθεση διερευνήσει η Αρχή, υπάρχει πρόνοια ότι θα πρέπει να συντάσσει έκθεση με όλα τα στοιχεία και να την παραδίδει στον εκάστοτε Γενικό Εισαγγελέα, ο οποίος θα έχει τον τελευταίο λόγο να αποφασίζει για την τύχη της υπόθεσης. Επίσης σε περίπτωση που φθάσει μια καταγγελία ενώπιον της Αρχής, αλλά ταυτόχρονα η Αστυνομία διεξάγει ποινική έρευνα, τότε η Αρχή τερματίζει την έρευνά της.

Σημειώνεται ότι εντός του πακέτου των νομοσχεδίων της Αρχής κατά της Διαφθοράς, υπήρχε και το νομοσχέδιο για προστασία των πληροφοριοδοτών, το οποίο επίσης ψηφίστηκε από τη Βουλή και προστατεύει όσους δίνουν πληροφορίες για υποθέσεις διαφθοράς.

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΔΩ: Και... εγένετο η Ανεξάρτητης Αρχή κατά της Διαφθοράς-Ποιες οι αρμοδιότητες της

Η ιστορική Μεταρρύθμιση της Δικαιοσύνης

Ιστορική ήταν και η ψήφιση, έπειτα από τρία χρόνια συζητήσεων, της Μεταρρύθμισης της Δικαιοσύνης η οποία πέρασε ομόφωνα από τη Βουλή τον Ιούλιο, με σαράντα πέντε ψήφους υπέρ. Η δέσμη νομοσχεδίων που υπερψηφίστηκε, τροποποίησε τον περί Δικαστηρίων Νόμο και τον περί Απονομής της Δικαιοσύνης Νόμο, ως επίσης και τον εκσυγχρονισμό της δομής, αλλά και της λειτουργίας των Δικαστηρίων, αφού επαναλειτουργεί το Ανώτατο Συνταγματικό Δικαστήριο, ενώ συνεχίζει να υφίσταται και το Ανώτατο Δικαστήριο. Παράλληλα, ιδρύεται και το Εφετείο.

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΔΩ: Ομόφωνο «Ναι» για Μεταρρύθμιση της Δικαιοσύνης από τη Βουλή-Έρχεται Εφετείο

Σημειώνεται ότι τα δύο Ανώτατα Δικαστήρια θα έχουν πενταμελή σύνθεση, τα οποία θα διορίζονται από τον εκάστοτε Πρόεδρο της Δημοκρατίας, με τη συμβουλή του Γνωμοδοτικού Δικαστικού Συμβουλίου. Το Ανώτατο Συνταγματικό Δικαστήριο θα έχει δικαιοδοσία να εκδικάζει, κατόπιν παραπομπής από το Εφετείο, εφέσεις κατά αποφάσεων του Διοικητικού Δικαστηρίου σε θέματα δημόσιου δικαίου μείζονος δημοσίου συμφέροντος ή γενικής δημόσιας σημασίας, να αποφασίζει για αιτήσεις του Γενικού Εισαγγελέα ή οποιουδήποτε των δαδίκων μετά από διαδικασία αναθεωρητικής έφεσης για νομικά θέματα που προκύπτουν από την απόφαση επί της έφεσης και σχετίζονται είτε με αλλαγή πάγιας νομολογίας είτε με την ανάγκη ορθής εφαρμογής ή ερμηνείας ουσιαστικής διάταξης νόμου είτε με μείζον ζήτημα δημοσίου συμφέροντος ή γενικής δημόσιας σημασίας και να αποφασίζει επί συγκρουόμενων ή αντιφατικών αποφάσεων του Εφετείου εκδιδομένων στο πλαίσιο της αναθεωρητικής του δικαιοδοσίας για σκοπούς συνοχής του δικαίου.

Το Ανώτατο Δικαστήριο θα έχει δικαιοδοσία να εκδικάζει κατόπιν παραπομπής από το Εφετείο εφέσεις κατά αποφάσεων Δικαστηρίου, που ασκεί πολιτική ή ποινική δικαιοδοσία, περιλαμβανομένων των Δικαστηρίων ειδικής δικαιοδοσίας, επί θεμάτων μείζονος δημοσίου συμφέροντος ή γενικής δημόσιας σημασίας, να αποφασίζει επί αίτησης του Γενικού Εισαγγελέα της Δημοκρατίας ή οποιουδήποτε των διαδίκων μετά από διαδικασία πολιτικής ή ποινικής έφεσης για νομικά θέματα που προκύπτουν από την απόφαση και σχετίζονται είτε με αλλαγή πάγιας νομολογίας είτε με την ανάγκη ορθής εφαρμογής ή ερμηνείας ουσιαστικής διάταξης νόμου είτε με μείζον ζήτημα δημοσίου συμφέροντος ή γενικής δημόσιας σημασίας, να αποφασίζει επί συγκρουόμενων ή αντιφατικών αποφάσεων του Εφετείου στην πολιτική του δικαιοδοσία για σκοπούς συνοχής του δικαίου και να αποφασίζει την επανεκδίκαση από το Εφετείο ποινικής υπόθεσης επί της οποίας εκδόθηκε καταδικαστική απόφαση υπό το φως νέων στοιχείων ή γεγονότων που ενδεχoμένως να ανατρέπουν εν όλω ή εν μέρει την απόφαση.

Η ίδρυση Εφετείου θα υπάγεται στο Ανώτατο Δικαστήριο και θα έχει δικαιοδοσία να εκδικάζει όλες τις εφέσεις κατά αποφάσεων οποιουδήποτε δικαστηρίου, εκτός των αποφάσεων του Ανωτάτου Συνταγματικού Δικαστηρίου και των αποφάσεων του Ανωτάτου Δικαστηρίου και εκτός των εφέσεων που θα παραπέμπονται στο Ανώτατο Συνταγματικό Δικαστήριο και το Ανώτατο Δικαστήριο στο πλαίσιο της ανώτατης δευτεροβάθμιας δικαιοδοσίας τους.

Το Εφετείο θα αποτελείται από δεκαέξι δικαστές, οι οποίοι θα διορίζονται από το Ανώτατο Δικαστικό Συμβούλιο, και θα λειτουργεί σε τμήματα, όπως αυτά θα καθοριστούν σε διαδικαστικούς κανονισμούς. Δικαστής του Εφετείου θα διορίζεται πρόσωπο που είναι δικηγόρος με δωδεκαετή τουλάχιστον άσκηση του δικηγορικού επαγγέλματος, υψηλού ηθικού επιπέδου.

Μεταξύ των νομοσχεδίων για Μεταρρύθμιση της Δικαιοσύνης ήταν και η ίδρυση Ναυτοδικείου και Εμπορικού Δικαστηρίου, τα οποία επίσης πέρασαν από τη Βουλή.

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΔΩ: Και εγένετο Εμπορικό Δικαστήριο και Ναυτοδικείο-Τι θα εξετάζουν

Το πράσινο φως για τους 300 και η καθυστέρηση στις προσλήψεις

Σημαντικό μπορεί να χαρακτηριστεί και το νομοσχέδιο για την πρόσληψη των 300 συμβασιούχων αστυνομικών, για επιτήρηση της Πράσινης Γραμμής και άλλων συναφών εργασιών που σχετίζονται με το μεταναστευτικό πρόβλημα. Το νομοσχέδιο κατατέθηκε εντός του έτους από το Υπουργείο Εσωτερικών και με ταχύτατες διαδικασίες έφθασε ενώπιον της Ολομέλειας της Βουλής για ψήφιση.

Η Βουλή, υπερψήφισε κατά πλειοψηφία το νομοσχέδιο (24 υπέρ, δώδεκα κατά), τον περασμένο Ιούνιο και έδωσε την δυνατότητα στον Αρχηγό Αστυνομίας να προχωρήσει με προσλήψεις για ενίσχυση των προσπαθειών να μειωθεί η παράνομη μετανάστευση από τα κατεχόμενα.

Πάντως, πριν την ψήφιση του εν λόγω νομοσχεδίου, είχαν προκληθεί έντονες αντιδράσεις στη Βουλή, αφού κόμματα της αντιπολίτευσης αντέδρασαν για το γεγονός ότι οι 300 που θα προσλαμβάνονταν δεν θα περνούσαν από ψυχομετρικά τεστ, ενώ ταυτόχρονα θα είχαν τη δυνατότητα να οπλοφορούν εν ώρα εργασίας. Κάποια κόμματα εξέφρασαν έντονες ανησυχίες για την συγκεκριμένη πρόνοια, αφού ένα πυροβολισμός στην Πράσινη Γραμμή, ίσως δημιουργούσε θερμό επεισόδιο με τους Τούρκους. Κάποιοι άλλοι υποστήριξαν ότι οι αστυνομικοί δεν θα βοηθούσαν στον περιορισμό των αφίξεων, αλλά οι 300 θα λειτουργούσαν μόνο ως συνοδοί των μεταναστών προς τις ελεύθερες περιοχές.

Σημειώνεται ότι μετά την ψήφιση του νομοσχεδίου, χρειάστηκαν πέντε μήνες για να προκηρυχθούν οι θέσεις, αφού η μία υπηρεσία του κράτους έριχνε την ευθύνη στην άλλη για την καθυστέρηση που παρατηρείτο. Τελικά, περί τις αρχές Δεκεμβρίου οι αιτήσεις έκλεισαν και αίτηση για τις θέσεις κατέθεσαν μόλις 360 πρόσωπα.

Η επέκταση της άδειας πατρότητας

Μεγάλη σημασία για την κοινωνία είχε η επέκταση της άδειας πατρότητας, η οποία μέχρι τον περασμένο Μάρτιο μπορούσε να ληφθεί από τους δικαιούχους τις πρώτες δεκαέξι εβδομάδες μετά τη γέννηση του παιδιού.

Η Βουλή διαπίστωσε ότι οι αιτήσεις για άδεια πατρότητας ήταν μόλις οι μισές από αυτές για άδεια μητρότητας και αυτό ενδεχομένως να οφειλόταν στο γεγονός ότι οι νέοι γονείς θα πληρώνονταν μέρος του μισθού τους για την περίοδο της άδειας που λάμβαναν, κάτι που θα δυσχέραινε την οικονομική τους κατάσταση, σε μια περίοδο που θα είχαν αυξημένα έξοδα. Ως εκ τούτου, η Επιτροπή Εργασίας και η μακαριστή υπουργός Εργασίας, Ζέτα Αιμιλιανίδου, αφού αξιολόγησαν την κατάσταση προχώρησαν σε τροποποίηση του νόμου.

Ουσιαστικά, με την ψήφιση της πρότασης νόμου του ΑΚΕΛ, η άδεια πατρότητας επεκτείνεται από τις δεκαέξι στις πενήντα δύο εβδομάδες, για περίοδο δύο εβδομάδων. Αυτό, θα βοηθήσει αρκετούς να λάβουν την άδειά τους έως και δεκαπέντε μέρες μετά το τέλος της άδειας μητρότητας του νεογέννητου παιδιού τους.

Υπενθυμίζεται ότι περί τα τέλη του προηγούμενου έτους είχε επεκταθεί και η άδεια μητρότητας, για τέσσερις μήνες στο πρώτο παιδί, για πέντε στο δεύτερο και για έξι στο τρίτο.

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΔΩ: Άναψε το πράσινο φως η Βουλή για επέκταση της άδειας πατρότητας

Η μαύρη σελίδα της Βουλής για τη σεξουαλική διαπαιδαγώγηση

Όπως η Μεταρρύθμιση της Δικαιοσύνης, έτσι και ο νόμος για τη σεξουαλική διαπαιδαγώγηση χρειάστηκε τρία χρόνια για να ψηφιστεί από τη Βουλή, ωστόσο στην προκειμένη περίπτωση η καθυστέρηση δεν οφειλόταν στον όγκο εργασιών που είχαν οι βουλευτές, αλλά στις αντιδράσεις που υπήρχαν.

Τέτοιες αντιδράσεις, συνεχίστηκαν μέχρι και την στιγμή που η πρόταση του προέδρου του Κινήματος Οικολόγων-Συνεργασία Πολιτών, Χαράλαμπου Θεοπέμπτου, θα ψηφιζόταν από τη Βουλή. Κι αυτό διότι το κλίμα ήταν ιδιαίτερα τεταμένο μεταξύ των βουλευτών, που συμφωνούσαν με την πρόταση και αυτών που διαφωνούσαν.

Η μεγαλύτερη ένταση προέκυψε όταν στο βήμα ανέβηκε ο ανεξάρτητος βουλευτής Ανδρέας Θεμιστοκλέους, ο οποίος ανέφερε μεταξύ άλλων ότι «όποιο χέρι και αν έγραψε το προοίμιο του νόμου, καθοδηγείτο από αρρωστημένο εγκέφαλο» και ότι «ζούμε μια πορνική και ομοφυλοφιλική θύελλα». Επίσης αναφέρθηκε και σε υπόθεση σεξουαλικής παρενόχλησης, κατά πρώην ευρωβουλευτή του ΑΚΕΛ, προκαλώντας την οργίλη αντίδραση του Κοινοβουλευτικού Εκπροσώπου του κόμματος, Γιώργου Λουκαΐδη.

Η Πρόεδρος της Βουλής, αφού επέβαλε την τάξη, μετά την ψήφιση της πρότασης σε νόμο, με 39 ψήφους υπέρ και 8 κατά, είπε πως, «αυτή εδώ η Ολομέλεια θα μείνει στην ιστορία για το επίπεδο».

Σημειώνεται ότι μετά την ψήφιση, ο υπουργός Παιδείας άφησε υπόνοιες ότι θα αναπεμφθεί από τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας, ενώ ο Γενικός Εισαγγελέας χαρακτήρισε το νόμο αντισυνταγματικό, σε γνωμάτευσή του. Τελικά ο Νίκος Αναστασιάδης έλαβε την απόφαση να υπογράψει το νόμο.

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΔΩ: Ψηφίστηκε μετά από θυελλώδη συνεδρία η σεξουαλική διαπαιδαγώγηση στα σχολεία

Οι καυγάδες για Γρίβα και η διαμαρτυρία έξω από τη Βουλή

Ένα ξεχωριστό κεφάλαιο των όσων συνέβησαν φέτος στη Βουλή, αποτελείται από τα όσα ΄φερε η απόφαση της Βουλής για την διακοπή απόδοσης τιμών στον Γεώργιο Γρίβα Διγενή, στις αρχές Δεκεμβρίου.

Σε ότι αφορά στον Γρίβα, ένα ψήφισμα που κατατέθηκε στη Βουλή από το ΑΚΕΛ και υπερψηφίστηκε από τα κόμματα ΔΗΚΟ, ΕΔΕΚ και ΔΗΠΑ, τον χαρακτήριζε «ανάξιο κάθε είδους τιμής», ενώ ζητούσε την σταύρωση κάθε χρηματοδότησης και δραστηριοτήτων που συνδέονται με τον ίδιο. 

Οι αντιδράσεις ήταν σφοδρές από οργανωμένα σύνολα, τα οποία βρέθηκαν έξω από τη Βουλή κατά τη διάρκεια της ψήφισης του Προϋπολογισμού για το 2023, για να καταδικάσουν την εν λόγω ενέργεια. Μάλιστα κάποιοι εξύβρισαν την βουλεύτρια των Οικολόγων, η οποία από τα έδρανα της Βουλής είπε πως «κάποιοι χρησιμοποιούν λέξεις του καταγωγείου, κρατώντας δήθεν σημαίες πατριωτισμού ενώ αποπνέουν μίσος και απειλές». 

Σημείωσε επίσης πως «εγώ λέω σε όλους και ειδικά σε αυτούς που πήγαν να μιλήσουν σε αυτούς τους τραμπούκους ότι θα κάνω επίσημη καταγγελία για όλα αυτά που συνέβηκαν, για το αίσχος να στοχοποιείται μια Βουλεύτρια. Αυτά γίνονταν και πριν το 1974 και γι αυτό φτάσαμε εκεί που φτάσαμε».

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΔΩ: Μεγάλη διαμαρτυρία για Γρίβα έξω από Βουλή-Συνθήματα, επεισόδια, φωτοβολίδες (pics)

Σημαντικά νομοθετήματα που πέρασαν επίσης από τη Βουλή ήταν μεταξύ άλλων η δημιουργία του Υφυπουργείου Πολιτισμού, που αποτελούσε εξαγγελία της Κυβέρνησης και η νομοθεσία για καταδίκη της γυναικοκτονίας ως ιδιώνυμο αδίκημα, που αποτελούσε βασικό στόχο της Προέδρου της Βουλής Αννίτας Δημητρίου.