Με καθυστέρηση αλλά... ήρθε το πρωτόκολλο για τις παρενοχλήσεις στην Αστυνομία

Αλλάζουν τα δεδομένα για αντιμετώπιση των αδικημάτων σεξουαλικής φύσεως εντός της Αστυνομίας, με την ηγεσία της Δύναμης, να εκδίδει - έστω και καθυστερημένα - αναθεωρημένο πρωτόκολλο για τα μέλη της, που θα ελέγχεται από την επιτροπή ισότητας ανδρών και γυναικών, η οποία θα έχει από τούδε και στο εξής αυξημένα εργαλεία για διερεύνηση των αδικημάτων και θα διασφαλίζει απόλυτα την ασφάλεια των θυμάτων. 

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΔΩ: Οι ερωτικές περιπτύξεις αστυνομικών και το ροζ βίντεο που έφθασε μέχρι Ανώτατο

Μετά την πρόσφατη συζήτηση που έγινε στην Επιτροπή Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων της Βουλής και τις καταγγελίες της βουλευτή του ΑΚΕΛ Ειρήνης Χαραλαμπίδου, ότι αντί να μετακινούνται οι θύτες από το χώρο εργασίας, μετακινούνται τα θύματα, αλλά και την αντίδραση του προέδρου του Κλάδου Αστυνομικού Σώματος «Ισότητα», Νίκου Λοϊζίδη, ο οποίος τόνισε πως πρέπει άμεσα να γίνουν πρωτόκολλα για ανεξάρτητο ποινικό ανακριτή σε περιπτώσεις σεξουαλικής παρενόχλησης στα σώματα ασφαλείας και εξειδικευμένη επιτροπή για γυναίκες συναδέλφους που είναι μονογονιοί ή πολύτεκνες ενώ η αξιολόγηση για προαγωγή να γίνεται επί ίσοις όροις χωρίς μισογυνισμό», ο Αρχηγός Αστυνομίας αποφάσισε την εισαγωγή του πρωτοκόλλου, ώστε οι διαδικασίες να βελτιωθούν και να εξευρεθούν λύσεις στα προβλήματα που υπάρχουν.

Ουσιαστικά, η κυριότερη αλλαγή, είναι ότι πλέον η Αστυνομία θα έχει το δικό της πρωτόκολλο χειρισμού τέτοιων αδικημάτων και δεν θα στηρίζεται στο πρωτόκολλο της Δημόσιας Υπηρεσίας, όπως συνέβαινε μέχρι πρότινος, όταν καλείτο να διερευνήσει σεξουαλικής φύσεως αδικήματα.

Η αποστολή της Επιτροπής και τα προσόντα των μελών

Βάσει του αναθεωρημένου πρωτοκόλλου, αποστολή της Επιτροπής είναι η εφαρμογή της νομοθεσίας για την ισότητα ανδρών και γυναικών την Αστυνομία, η ίση μεταχείριση, η καταπολέμηση της παρενόχλησης και σεξουαλικής παρενόχλησης στην εργασία, καθώς και η διασφάλιση του εργασιακού περιβάλλοντος στην Αστυνομία, στη βάση της αρχής της ισότητας των δύο φύλων.

Όσον αφορά τα μέλη, θα διορίζονται από τον Αρχηγό Αστυνομίας, στη βάση του Υπουργικού Συμβουλίου, με την Επιτροπή να αποτελείται από ίσο αριθμό ανδρών και γυναικών, μελών της δύναμης.

Τα μέλη πρέπει να είναι ευαισθητοποιημένα ή/και εκπαιδευμένα σε θέματα ισότητας, να κατέχουν ανώτερες θέσεις στην Αστυνομία ώστε να έχουν αυξημένη επιρροή και να βρίσκονται κατά το δυνατό στο ίδιο επίπεδο ιεραρχίας, ώστε να διασφαλίζεται η ισότιμη συμμετοχή τους.

Επίσης, η Επιτροπή θα συγκαλείται τουλάχιστον έξι φορές κάθε χρόνο, σε ημερομηνία και ώρα που θα διευθετείται μεταξύ των μελών της, αλλά και έκτακτα όταν κριθεί αναγκαίο, ανάλογα με τον όγκο εργασιών της.

Στις αρμοδιότητες της, θα έχει μεταξύ άλλων την παρακολούθηση εφαρμογής της νομοθεσίας που άπτεται της ισότητας στον εργασιακό χώρο και διατυπώνει συστάσεις για την καλύτερη εφαρμογή τους.

Επίσης, θα πρέπει να συμβουλεύει αναφορικά με τον καθορισμό ή την αναθεώρηση της πολιτικής της Αστυνομίας στα θέματα που άπτονται της ισότητας των δύο φύλων, αλλά και να συμβουλεύει ή να διατυπώνει συστάσεις/προτάσεις αναφορικά με την εισαγωγή ή αναθεώρηση του περί Αστυνομίας Νόμου και Κανονισμών.

Θα πρέπει επίσης να συλλέγει, να διαχειρίζεται και να επεξεργάζεται στοιχεία και πληροφορίες για θέματα που αφορούν την ισότητα των δύο φύλων στην Αστυνομία, περιλαμβανομένων στοιχείων για τη συμμετοχή ανδρών και γυναικών στα διάφορα επίπεδα ιεραρχίας της Αστυνομίας, καθώς και τα καθήκοντα που εκτελούν.

Αρμοδιότητά της είναι επίσης να προωθεί τη διεξαγωγή σχετικών μελετών και ερευνών, αλλά και η προώθηση της συστηματικής ευαισθητοποίησης και εκπαίδευσης των μελών της Δύναμης σε θέματα ισότητας, περιλαμβανομένων θεμάτων βίας στην οικογένεια, παρενόχλησης και σεξουαλικής παρενόχλησης στα πλαίσια της εκπαίδευσης που παρέχεται στην Αστυνομική Ακαδημία ή σε άλλους Οργανισμούς.

Επιπλέον, θα πρέπει να προωθεί τη διεξαγωγή σεμιναρίων και άλλων διαφωτιστικών εκδηλώσεων σε θέματα Ισότητας και Αστυνομίας, ενώ θα δέχεται ή θα ακούει παράπονα για παραβίαση της αρχής της ίσης μεταχείρισης, ανεξάρτητα από το φύλλο ή και να επιλαμβάνεται αυτεπάγγελτα τέτοιων θεμάτων και να συμβουλεύει ή να εισηγείται μέτρα για άρση της παραβίασης.

Εξάλλου, θα επιλαμβάνεται, θα μελετά και θα παρακολουθεί καταγγελίες για παρενόχληση και σεξουαλική παρενόχληση στο χώρο εργασίας ή κα της εκπαίδευσης, οι οποίες τίθενται υπόψη της και τις υποβάλλει στο αρμόδιο, να λάβει τα ενδεδειγμένα μέτρα ή και αποφάσεις, όργανο της Αστυνομίας.

Θα πρέπει επίσης να συμβουλεύει τα μέλη της Αστυνομίας που αποτείνονται σε αυτή για οποιοδήποτε θέμα που αφορά την ισότητα/διακρίσεις μεταξύ των δύο φύλων, αλλά και να συνεργάζεται με φορείς που προάγουν την ισότητα ανδρών και γυναικών.

Ακόμα, θα πρέπει να προωθεί τη διεθνή συνεργασία και δικτύωση με αντίστοιχα σώματα τόσο της Ε.Ε., όσο και άλλων κρατών, αλλά και να λαμβάνει μέτρα που προωθούν την καλλιέργεια κλίματος αλληλοεκτίμησης, αλληλοσεβασμού και συνεργασίας μεταξύ ανδρών και γυναικών, μελών της Αστυνομίας.

Τέλος, θα πρέπει να ενθαρρύνει τα μέλη της Αστυνομίας και των δύο φύλων να συνεργάζονται με την Επιτροπή Ισότητας και να την ενημερώνουν για οποιαδήποτε περιστατικά παρενόχλησης και σεξουαλικής παρενόχλησης στους χώρους εργασίας και εκπαίδευσης.

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΔΩ: «Εν σου χρωστά γυμνή φωτογραφία διότι έστειλες της εσύ»-Γυμνές αλήθειες της ζωής

Πώς ερμηνεύονται οι όροι

Το πρωτόκολλο, επιχειρεί εξάλλου μια ερμηνεία όρων όπως η παρενόχληση, η σεξουαλική παρενόχληση η συμπεριφορά σεξουαλικής φύσης και λοιπά.

Παρενόχληση: είναι η ανεπιθύμητη από τον/την αποδέκτη/τρια συμπεριφορά που σχετίζεται με το φύλο του/της, η οποία έχει σκοπό ή αποτέλεσμα την προσβολή της αξιοπρέπειας του/της, ιδίως όταν δημιουργεί ένα εκφοβιστικό, εχθρικό, εξευτελιστικό, ταπεινωτικό ή επιθετικό περιβάλλον.

Σεξουαλική παρενόχληση: είναι κάθε ανεπιθύμητη από τον/την αποδέκτη/τρια συμπεριφορά σεξουαλικής φύσεως που έχει σκοπό ή αποτέλεσμα την προβολή της αξιοπρέπειας του/της, ιδίως όταν δημιουργεί ένα εκφοβιστικό, εχθρικό, εξευτελιστικό, ταπεινωτικό ή επιθετικό περιβάλλον στην εργασία και εκπαίδευση και εκφράζεται με λόγια ή πράξεις.

Για σκοπούς περαιτέρω ερμηνείας των ορισμών «παρενόχληση» και «σεξουαλική παρενόχληση» να λαμβάνεται υπόψιν ότι

(α) Η πρόθεση του δράση (άνδρα ή γυναίκας) όποια κι αν είναι αυτή δεν αποτελεί δικαιολογία.

(β) Μπορεί να αποτελεί παρενόχληση ή σεξουαλική παρενόχληση ακόμη και μεμονωμένη συμπεριφορά

(γ) Διαφορετικοί άνθρωποι μπορεί να αντιδράσουν με διαφορετικό τρόπο έναντι μιας συγκεκριμένης συμπεριφοράς. Όμως αυτό δεν αποτελεί ελαφρυντικό ή υπεράσπιση για τον/την δράστη/τρια/ Σημασία έχει ότι ένας/μια από τους αποδέκτες/τριες της συμπεριφοράς εύλογα την εξέλαβε ως δυσάρεστη ή προσβλητική ή εκφοβιστική ή ταπεινωτική ή επιθετική για το άτομο του/της.

Συμπεριφορά σεξουαλικής φύσης: που μπορεί από τον/την αποδέκτη/τρια να θεωρηθεί δυσάρεστη, προσβλητική, εκφοβιστική ή ταπεινωτική ή επιθετική μπορεί να είναι:

(α) Λεκτική/Φραστική συμπεριφορά-αχρείαστη οικειότητα, σεξουαλικά σχόλια, αστεία, ανέκδοτα και χειρονομίες, ανήθικα και προσβλητικά σχόλια για το φύλο ή τον σεξουαλικό προσανατολισμό, μεθόδευση συζητήσεων σε σεξουαλικά θέματα, περιγραφή σεξουαλικής ζωής μπροστά σε άλλα άτομα, ανεπιθύμητες εισηγήσεις, υποδείξεις και συμβουλές, αδιάκριτες ερωτήσεις για την προσωπική ή σεξουαλική ζωή, σεξουαλικά υπονοούμενα, ύβρεις, προσκλήσεις για ραντεβού σεξουαλική επαφή, εξομολόγηση, ερωτόλογα, κομπλιμέντα, φλερτ.

(β)Μη λεκτική/φραστική συμπεριφορά-ανεπιθύμητα αγγίγματα στα ρούχα, στα μαλλιά ή σε άλλα μέρη του σώματος, τσιμπήματα, χάδια, φιλιά, σφυρίγματα, αχρείαστη προσέγγιση/πολύ κοντινή σωματική απόσταση όχι τυχαία, σεξουαλικές κινήσεις, χειρονομίες με σεξουαλικό τρόπο.

(γ) Οπτική συμπεριφορά-επίμονα ή λάγνα κοιτάγματα, πονηρά νοήματα, παρακολούθηση προσωπικής ζωής

(δ) Άλλης μορφής συμπεριφορά-γραπτά ερωτόλογα ή επιστολές με ερωτόλογα και σεξουαλικό περιεχόμενο, σχετικές τηλεφωνικές κλήσεις, μηνύματα και ηλεκτρονικά μηνύματα, φαξ, προσπάθεια διοχέτευσης/προβολής σεξουαλικού υλικού, όπως εικόνων, περιοδικών, βίντεο

Αρμόδια Αρχή: Είναι ο Αστυνομικός Διευθυντής/Διοικητής του επηρεαζόμενου μέλους της Αστυνομίας ή/και η Επιτροπή Ισότητας μεταξύ ανδρών και γυναικών στην Αστυνομία

Εσωτερική Διαδικασία: Είναι η διαδικασία που προηγείται της επίσημης διαδικασίας και στοχεύει να αντιμετωπίσει άμεσα την παρενόχληση ή την σεξουαλική παρενόχληση, προτού εξελιχθεί περαιτέρω.

Επίσημη Διαδικασία: Είναι η διαδικασία που στοχεύει στην εξέταση της καταγγελίας, δυνάμει της διαδικασίας που προβλέπουν οι Νόμοι και οι Κανονισμοί για πειθαρχικά και ποινικά αδικήματα

Οι διαδικασίες 

(1)Βασικός κανόνας είναι η τήρηση εχεμύθειας από την κάθε αρμόδια αρχή οποτεδήποτε περιέχεται σε γνώση της περιστατικό παρενόχλησης ή σεξουαλικής παρενόχλησης ή λαμβάνει προφορική ή γραπτή καταγγελία/μαρτυρία για παρενόχληση ή σεξουαλική παρενόχληση.

(2) Αν με οποιονδήποτε τρόπο η αρμόδια αρχή ενημερωθεί για περιστατικό παρενόχλησης ή σεξουαλική παρενόχλησης ενθαρρύνει το επηρεαζόμενο μέλος να αναφέρει το περιστατικό πριν από την κλιμάκωση του και φροντίζει για την στήριξή του και την παροχή της αναγκαίας υπό τις περιστάσεις συνδρομής για να ανταπεξέλθει στις συνέπειες που ενδεχομένως ήδη υπέστη ή υφίσταται.

(3) Στις περιπτώσεις που η αρμόδια αρχή που έχει ενημερωθεί για περιστατικό παρενόχλησης ή σεξουαλικής παρενόχλησης είναι ο Αστυνομικός Διευθυντής/Διοικητής του επηρεαζόμενου μέλους, τότε οφείλει να ενημερώσει την Επιτροπή Ισότητας μεταξύ ανδρών και γυναικών στην Αστυνομία

(4) Ο σεξουαλικός προσανατολισμός ή η ταυτότητα φύλου του/της εργαζόμενου/ης δε δικαιολογεί/επιτρέπει την αντιμετωπίσει του περιστατικό παρενόχλησης ή σεξουαλικής παρενόχλησης με τρόπο διαφορετικό από εκείνο με τον οποίο αντιμετωπίζεται ένα τέτοιο περιστατικό.

(5) Νοείται ότι δύναται να ακολουθηθεί η Εσωτερική Διαδικασία ή η Επίσημη Διαδικασία ή και οι δύο, όπως αναφέρεται στη συνέχεια.

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΔΩ: Από το #MeToo, στο… #OnlyTwo-Ξεκίνησαν ελπιδοφόρα, κατέληξαν άδοξα

Η Εσωτερική Διαδικασία ακολουθείται κυρίως όταν:

(α)Το μέλος της Αστυνομίας που ισχυρίζεται ότι υπέστη παρενόχληση ή σεξουαλική παρενόχληση, γνωρίζει τη διαδικασία, αναγνωρίζει/θεωρεί ότι θα είναι χρήσιμη και επιθυμεί να ακολουθηθεί αντί της επίσημης διαδικασίας.

(β) Το μέλος που καταγγέλλει παρενόχληση ή σεξουαλική παρενόχληση στην αρμόδια αρχή και το μέλος εναντίον του οποίου στρέφεται η καταγγελία έχουν είτε μεμονωμένη είτε συνεχή είτε συχνή επαφή λόγω της φύσης των καθηκόντων εργασίας τους και γι’ αυτό τον λόγο, το μέλος που προβαίνει στην καταγγελία επιθυμεί να αντιμετωπίσει την παρενόχληση ή σεξουαλική παρενόχληση ανεπίσημα και για να αποκατασταθεί μια θετική εργασιακή σχέση μεταξύ τους.

(γ) Το μέλος που προβαίνει στην καταγγελία, θεωρεί το περιστατικό της παρενόχλησης ή της σεξουαλικής παρενόχλησης λιγότερο σοβαρής φύσης και πιστεύει ότι είναι δυνατόν να παύσει χωρίς να χρειαστεί να ακολουθηθεί η επίσημη διαδικασία.

(2) Η αρμόδια αρχή να διασφαλίζει ότι η Εσωτερική Διαδικασία εξέτασης καταγγελιών για παρενόχληση ή σεξουαλική παρενόχληση:

(α) Διεξάγεται με εχεμύθεια και αντικειμενικότητα

(β) Παρέχει ικανοποιητική καθοδήγηση και στήριξη στα μέλη που προβαίνουν στην καταγγελία

(γ) Δεν θυματοποιεί τα επηρεαζόμενα μέλη

(δ) Δεν θυματοποιεί τυχόν μάρτυρες

(ε) Παράγει αποτελέσματα σε εύλογο χρονικό διάστημα από την ημερομηνία της καταγγελίας

(στ) Δεν υποκαθιστά την επίσημη διαδικασία υποβολής και εξέτασης καταγγελίας για παρενόχληση ή σεξουαλική παρενόχληση

(3) Η Εσωτερική Διαδικασία μπορεί οποτεδήποτε να μετατραπεί σε επίσημη ανάλογα με την επιθυμία του μέλους που προβαίνει στην καταγγελία

(4) Στο πλαίσιο της Εσωτερικής Διαδικασία εξέτασης κάθε καταγγελία για παρενόχληση ή σεξουαλική παρενόχληση, η αρμόδια αρχή:

(α) Προσεγγίζει και αντιμετωπίζει το μέλος που προβαίνει στην καταγγελία με σεβασμό

(β) Ενθαρρύνει το μέλος που προβαίνει στην καταγγελία να αναφερθεί στα περιστατικά που συνιστούν παρενόχληση ή σεξουαλική παρενόχληση είτε προφορικά είτε γραπτά

(γ) Συστήνει στο μέλος που προβαίνει στην καταγγελία να φυλάξει με προσοχή τυχόν στοιχεία που διαθέτει και αφορούν τη συμπεριφορά του μέλους εναντίον του οποίου στρέφεται η καταγγελία

(δ) Ενημερώνει το μέλος που προβαίνει στην καταγγελία για το δικαίωμα του να υποβάλει επίσημη καταγγελία ακολουθώντας την επίσημη διαδικασία

(5) Το μέλος που προβαίνει στην καταγγελία μπορεί να ζητήσει από την αρμόδια αρχή να απευθυνθεί στο μέλος εναντίον του οποίου στρέφεται η καταγγελία για παρενόχληση ή σεξουαλική παρενόχληση. Στην περίπτωση αυτή:

(α) Εάν απαιτείται και χωρίς στιγματισμό των εμπλεκόμενων, να λαμβάνονται κατά το δυνατό, μέτρα για να αποφεύγεται η μεταξύ τους επαγγελματική συνεργασία ή/και να απομακρύνονται εάν βρίσκονται σε κοντινό ή στον ίδιο χώρο/αλλαγή

(β) Η αρμόδια αρχή ενημερώνει σχετικά το μέλος εναντίον του οποίου στρέφεται η καταγγελία σε εύλογο χρονικό διάστημα από την υποβολή της καταγγελίας και το καλεί να υποβάλει τα σχόλια του, εντός των αμέσως επόμενων ημερών

(γ) Αν το μέλος εναντίον του οποίου στρέφεται η καταγγελία αποδεχθεί την καταγγελία στην αρμόδια αρχή μέσα στην πιο πάνω προθεσμία, καλείται από την αρμόδια αρχή να δώσει εξηγήσεις άμεσα στο θύμα, ενώπιον της αρμόδιας αρχής

(δ) Ακολούθως η εσωτερική διαδικασία τερματίζεται.

(6) Αν το μέλος εναντίον του οποίου στρέφεται η καταγγελία δεν αποδεχθεί την εις βάρος του καταγγελία ή αν παραλείψει να υποβάλει τα σχόλιά του, η αρμόδια αρχή, με την πάροδο της προθεσμίας, το γνωστοποιεί στο μέλος που υπέβαλε την καταγγελία και το ενημερώνει για το δικαίωμά του να υποβάλει επίσημη καταγγελία, ακολουθώντας την επίσημη διαδικασία.

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΔΩ: Το κυπριακό #metoo, το πολύ μπλα μπλα και η απουσία πράξεων

Επίσημη διαδικασία

Η Επίσημη Διαδικασία ακολουθείται όταν το μέλος προβεί σε γραπτή καταγγελία η οποία θα εξεταστεί δυνάμει της διαδικασίας που προβλέπουν οι Νόμοι και οι Κανονισμοί για πειθαρχικά και ποινικά αδικήματα. Νοείται ότι σε κάθε περίπτωση, παρενόχληση ή σεξουαλική παρενόχληση δύναται να εξετάζεται στο πλαίσιο των σχετικών με το θέμα Νόμων, αναφορικά με τη διάπραξη ποινικού αδικήματος.

Χαιρετίζει ο Λοϊζίδης

Με ιδιαίτερη χαρά υποδέχθηκε την απόφαση για δημιουργία πρωτοκόλλου, αποκλειστικά για την Αστυνομία, ο πρόεδρος Κλάδου Αστυνομικού Σώματος «ΙΣΟΤΗΤΑ», Νίκος Λοϊζίδης, ο οποίος μιλώντας στον REPORTER ανέφερε ότι η άποψη του είναι πως μετά από αυτή την ενέργεια, θα αυξηθούν οι καταγγελίες και τα θύματα δεν θα φοβούνται να μιλήσουν.

Ο κ. Λοϊζίδης, αφού ευχαρίστησε τις βουλεύτριες, την Επίτροπο Ισότητας και την Πρόεδρο της Βουλής για την προσπάθεια που κατέβαλαν ώστε να υπάρξει αυτή η κατάληξη, συνεχάρη την ηγεσία της Αστυνομίας, «που τόλμησε να βάλει επιτέλους το μαχαίρι στο κόκκαλο. Σαν συνδικαλιστικό όργανο των Σωμάτων Ασφαλείας είναι το λιγότερο που μπορούσαμε να κάνουμε, για τις εργαζόμενες σε αυτά τα Σώματα, που ταυτόχρονα είναι μητέρες, μονογονιοί, αλλά πάνω απ’ όλα αστυνομικοί. Θα συνεχίσουμε τις προσπάθειες και για άλλες μεταρρυθμίσεις στη συνέχεια».