Α. Ανδρονίκου: Τα τυχερά παιχνίδια, ο ρόλος της οικογένειας και η βοήθεια για αλλαγή

Η επιστημονική διευθύντρια του Συνδέσμου για την Πρόληψη και την Αντιμετώπιση της Βίας στην Οικογένεια, Άντρη Ανδρονίκου, μιλώντας στον REPORTER, υπέδειξε πως οι άνδρες συχνά οδηγούνται στα τυχερά παιχνίδια για τόνωση, κοινωνική ανταμοιβή και οικονομικό όφελος ενώ για τις γυναίκες λειτουργεί συχνά ως ψυχική ανακούφιση από τραύμα. Όταν ωστόσο οι άνθρωποι στρέφονται στα τυχερά παιγνίδια σε ευάλωτες στιγμές της ζωής τους αυξάνεται ο κίνδυνος για προβληματική εμπλοκή.
 
«Ανεξάρτητα δε από τους λόγους που ωθούνται στα τυχερά παιγνίδια, η εξάρτηση από αυτά επιφέρει σοβαρές συνέπειες στο ίδιο το άτομο, στον τρόπο ζωής και στην οικογένεια του. Σε αρκετές όμως των περιπτώσεων, παρ’  όλες τις αρνητικές επιπτώσεις,  τα άτομα  δεν μπορούν να ελέγξουν την εξάρτηση τους, ξοδεύοντας  όλο και περισσότερο χρόνο και χρήματα για να στοιχηματίσουν αυξάνοντας τη συχνότητα, την ένταση και μαζί και τις απώλειες τους, προσπαθώντας να χειραγωγήσουν τους γύρω τους μέσα από περίτεχνα ψέματα, μετατοπίζοντας την προσωπική τους ευθύνη στους άλλους, παρουσιάζοντας έντονες εκρήξεις θυμού και πιστεύοντας ότι έχουν τον πλήρη  έλεγχο. Όλα αυτά επιδρούν καταλυτικά στη λειτουργία των συντροφικών και οικογενειακών σχέσεων».
 
Σε επίπεδο συντροφικών σχέσεων αλλά και στο πλαίσιο του οικογενειακού περιβάλλοντος συμπεριλαμβανομένου παιδιών, γονέων, αδελφών και άλλων μελών της ευρύτερης οικογένειας, προσθέτει η κ. Ανδρονίκου, οι οικείοι του, αρχικά μπορεί να αρνούνται ή  να συγκαλύπτουν το πρόβλημα ή να προσπαθούν να «βοηθήσουν» το άτομο δανείζοντας του χρήματα. Στη συνέχεια και αφού οι επιπτώσεις επιδεινώνονται  παρουσιάζουν αυξημένο άγχος με αποτέλεσμα να οδηγούνται στη πορεία στην εξάντληση.
 
«Οι δυσκολίες στην διαπροσωπική επικοινωνία, η επίδραση στη σεξουαλική ζωή του ζευγαριού , η οικονομική εξουθένωση, η χαμηλή εμπλοκή σε κοινωνικές, πολιτιστικές και ψυχαγωγικές δραστηριότητες της οικογένειας, τα υψηλά επίπεδα συγκρούσεων, θυμού και βίας και τα προβλήματα με το νόμο  ως αποτέλεσμα της εξάρτησης από τα τυχερά παιχνίδια  μπορεί να οδηγήσουν ακόμη και στην εγκατάλειψη, τη διάσταση ή και σε οριστικό διαζύγιο/χωρισμό».
 
Οι επιπτώσεις στα παιδιά
Από αυτή την κατάσταση δεν μπορούν να βγουν αλώβητα τα παιδιά, που βλέπουν και παραδειγματίζονται, από τους γονείς τους. Εκτίθενται καθημερινά σε μία σειρά οικογενειακών στρεσογόνων καταστάσεων, με αποτέλεσμα να δημιουργείται μειωμένη ασφάλεια και σταθερότητα. Έτσι, κάποια παιδιά βρίσκονται σε σοβαρό κίνδυνο.
 
«Η οικονομική και συναισθηματική στέρηση, η έλλειψη ή ασυνεπείς πειθαρχία, η γονική παραμέληση , η απόρριψη και βία καθώς και  η ανάγκη ανάληψης των παιδιών γονεϊκού ρόλου αποτελούν κάποιες από τις επιπτώσεις που μπορεί να παρουσιάζονται στα παιδιά. Αξίζει ωστόσο να επισημανθεί ότι, οι πιθανότητες για διαγενεακή και οικογενειακή μετάδοση της εξάρτησης από τα τυχερά παιγνίδια αυξάνονται χωρίς αυτό να αποτελεί μοναδικό επιβαρυντικό παράγοντα. Τα παιδιά μέσα σε αυτές τις συνθήκες συχνά προσπαθούν να αποσπάσουν την προσοχή είτε γίνοντας ενοχλητικά, υπερβολικά γοητευτικά και κωμικά είτε αποσύρονται ήσυχα και φοβισμένα. Τα πιο νεαρά παιδιά μπορεί να αναλάβουν το ρόλο του προστάτη ή το ρόλο του γονέα. Άλλες φορές αισθάνονται την ευθύνη γι΄ αυτό που συμβαίνει και αναζητούν τα ίδια τρόπους για να επιλυθεί το πρόβλημα. Στην εφηβεία  ανάλογα με τη σοβαρότητα του προβλήματος , τα παιδιά μπορεί να παρουσιάσουν μεταξύ άλλων μειωμένη σχολική επίδοση, παραβατικότητα , διατροφικές διαταραχές, χαοτικές ερωτικές σχέσεις και φυγή από το σπίτι».
 
Η κ. Ανδρονίκου υπέδειξε πως σε συνάρτηση με  τα πιο πάνω, βαρύνουσας σημασίας αποτελούν και τα βιώματα μελών της οικογένειας που έχουν πρόσβαση σε συμβουλευτικές υπηρεσίες τα οποία  συχνά αναφέρουν την επίδραση που έχει η εξάρτηση αυτή στη δική τους ζωή και στην οικογένεια ευρύτερα.
 
«Ανάμεσα στις κύριες επιπτώσεις αναφέρονται, τα συναισθηματικά προβλήματα ( ντροπή, απελπισία, θυμός, θλίψη, άγχος, αγωνία, φόβο , σύγχυση κλπ), τα σωματικά προβλήματα (κακός ύπνος, υπερφαγία, έλκος, πονοκέφαλοι, μυϊκοί πόνοι, κλπ) ο κοινωνικός αποκλεισμός και η απομόνωση τους, η απώλεια προσωπικών χρημάτων, ακινήτων, κοσμημάτων, η απέλαση της εμπιστοσύνης μέσα από τις συνεχείς δικαιολογίες, υποσχέσεις, τα ψέματα και την εξαπάτηση που διαταράσσουν τις οικογενειακές σχέσεις, ο φόβος ο οποίος συνδέεται με την αυξημένη επικινδυνότητα που έχει για τη ζωή τους μέσα από την εμφάνιση της βίας και των παράνομων δραστηριοτήτων που εμπλέκονται τα εξαρτημένα άτομα για  να εξασφαλίσουν χρήματα, η εξάντληση ,η μειωμένη αυτοφροντίδα τους και η έκπτωση του γονεϊκού τους ρόλου μέσα από τις αυξημένες ευθύνες που καλούνται να λάβουν εφόσον το άτομο με εξάρτηση παραμελεί την οικογένεια και παρουσιάζει αδυναμία ανάληψης οικογενειακών ευθυνών και ρόλων. Παράλληλα, σε κάποιες περιπτώσεις γίνεται αναφορά για συνύπαρξη της εξάρτησης από τα τυχερά παιγνίδια με την εξάρτηση από νόμιμο καπνό, κατάχρηση αλκοόλ και τη χρήση ναρκωτικών ουσιών».   
 
Η εξάρτηση από τα τυχερά παιγνίδια παρουσιάζει πολυπλοκότητα και πολυπαραγοντικότητα. Ο τρόπος με τον οποίο επηρεάζεται η οικογένεια εξαρτάται από τη σοβαρότητα του προβλήματος, το χρονικό διάστημα εμπλοκής στα τυχερά παιγνίδια, το χρονικό διάστημα και η εγκαθίδρυση της σχέσης που υπάρχει με το άτομο αυτό, την προσωπικότητα και τα βιώματα του εξαρτημένου ατόμου καθώς και από άλλους κοινωνικούς παράγοντες. Ωστόσο όλη η οικογένεια υποφέρει ως αποτέλεσμα της συμπεριφοράς  και της σκέψης του εθισμένου ατόμου .
 
«Κανένα μέλος της οικογένειας δεν μπορεί να αλλάξει την εθιστική συμπεριφορά ή να αναγκάσει ένα άτομο να σταματήσει. Μπορεί όμως να το βοηθήσει μεταφέροντας τις σοβαρές επιπτώσεις που δημιουργεί στις σχέσεις και στην οικογένεια ότι θα πρέπει να λάβει επαγγελματική βοήθεια, ότι υπάρχει διαθέσιμη βοήθεια και ότι λειτουργεί αποδοτικά».