Η μοναδική δολοφονία Αμερικανού Πρέσβη στην Ευρώπη-Τα αιματηρά επεισόδια του '74

Ήταν 19 Αυγούστου 1974, μόλις λίγα εικοσιτετράωρα μετά την δεύτερη φάση της τουρκικής εισβολής στην Κύπρο, όταν ο Αμερικανός Πρέσβης Ρότζερ Ντέιβις και η γραμματέας του, Αντουανέτα Βαρνάβα, έπεφταν νεκροί, στην αμερικανική πρεσβεία, στη Λευκωσία. Αυτή ήταν και η μοναδική φορά που Αμερικανός πρέσβης, δολοφονήθηκε σε ευρωπαϊκό έδαφος. 

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΔΩ: Συγκλονίζουν οι μαρτυρίες από το ξεριζωμό στο Βαρώσι-«Είπα τώρα είναι η ζωή μας»

Ο Ντέιβις, είχε δώσει τα διαπιστευτήρια του στον Πρόεδρο της Κυπριακής Δημοκρατίας, Εθνάρχη Μακάριο, στις 11 Ιουλίου 1974, μόλις τέσσερις ημέρες πριν το πραξικόπημα και εννέα πριν την εισβολή των Τούρκων στο νησί. 

Από τα σημειώματά του Ντέιβις, που εντοπίστηκαν εκ των υστέρων, φαίνεται ότι αιφνιδιάστηκε τόσο από το πραξικόπημα, όσο και από την εισβολή, παρότι ο Μακάριος τον συνάντησε στις 12 Ιουλίου και του εξήγησε πως έχει η κατάσταση στην Κύπρο. Ο Ντέιβις, όπως αναφέρουν στον «ψηφιακό Ηρόδοτο», σε ντοκιμαντέρ του ΡΙΚ, δεν ανέμενε ότι η κατάσταση θα οδηγείτο σε ένοπλη σύρραξη. 

ΑΝΤΙΑΜΕΡΙΚΑΝΙΚΗ ΔΙΑΔΗΛΩΣΗ - ΔΟΛΟΦΟΝΙΑ ΝΤΕΗΒΙΣ - ΛΕΥΚΩΣΙΑ from Digital Herodotus on Vimeo.

Η πορεία και το χάος στην πρεσβεία

Το κλίμα μετά τη δεύτερη εισβολή, ήταν ιδιαίτερα τεταμένο, με τον λαό της Κύπρου να βιώνει από τη μια, τα πάνδεινα από τους Τούρκους που σκότωναν, βίαζαν και κατακτούσαν περιοχές, ενώ από την άλλη αισθάνονταν οργή για τις μεγάλες δυνάμεις και δη τις Ηνωμένες Πολιτείες, που παρακολουθούσαν άπραγες όσα συνέβαιναν στον τόπο μας. Έτσι, πλήθος κόσμου, αποφάσισε να πορευθεί προς την πρεσβεία των ΗΠΑ, για να διαμαρτυρηθεί για την στάση που τήρησαν απέναντι στους Τούρκους.

Η διαμαρτυρία, ξεκίνησε από τα γραφεία της ΠΑΣΥΔΥ στην Λευκωσία και αρχικά ήταν ειρηνική, ωστόσο το σκηνικό σύντομα μετατράπηκε σε χαώδες, αφού διαδηλωτές εφόρμησαν εντός της Πρεσβείας και άρχισαν να αναποδογυρίζουν οχήματα. 

Μάλιστα, μαρτυρίες ανθρώπων που έζησαν τα γεγονότα, όπως καταγράφονται στον «ψηφιακό Ηρόδοτο», αντιλήφθηκαν ένοπλους με στρατιωτικά ρούχα και έμφορτα καλασνίκοφ, να ανοίγουν πυρ κατά του κτιρίου. Οι πεζοναύτες που βρίσκονταν μέσα στην Πρεσβεία, απάντησαν με δακρυγόνα και πυροβολισμούς στον αέρα. Από εκείνη τη στιγμή και μετά, τα πυρά ήταν καταιγιστικά και το κλίμα ακόμα πιο έντονο.  

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΔΩ: Ο Κληρίδης έχασε την παροιμιώδη ψυχραιμία και έκλαιγε-«Τι έκανα, τι έκανα;»

Η δολοφονία του Ρότζερ Ντέιβις και η θεωρία συνωμοσίας

Σε κάποια στιγμή, ο Αμερικανός Πρέσβης και η γραμματέας του, έπεσαν νεκροί στο γραφείο του, ωστόσο γύρω από τους θανάτους τους, οι οποίοι παραμένουν ανεξιχνίαστοι για 49 χρόνια, υπάρχουν δύο διαφορετικές εκδοχές.

Η μία έλεγε ότι ο θανατικός ανακριτής κατά την νεκροψία που διενήργησε, διαπίστωσε ότι η σφαίρα που χτύπησε τον Πρέσβη, είχε προηγουμένως χτυπήσει σε τοίχο και στη συνέχεια εξοστρακίστηκε βρίσκοντάς τον κοντά στην καρδιά. 

Τότε, η γραμματέας του, επιχείρησε να μεταφέρει ένα αντικείμενο για να τοποθετήσουν πάνω τον Πρέσβη, ωστόσο στην προσπάθειά της να μετακινηθεί από ένα δωμάτιο σε άλλο, δέχθηκε σφαίρα στο πρόσωπο και πέθανε ακαριαία.

Παρόλα αυτά, στο πόρισμά του, ο θανατικός ανακριτής, διαπίστωνε, μερικές ημέρες αργότερα, ότι ο θάνατός τους, επήλθε «συνεπεία κλονισμού και αιμορραγίας προκληθείσης εξ αδεσπότου σφαίρας ήτοις ή των μια εκ μεγάλου αριθμού σφαιρών, οι οποίες ερίφθησαν αδιακρίτως από κτίριο υπό κατασκευή, νοτίως της Αμερικανικής Πρεσβείας, κατά του κτιρίου της Πρεσβείας, υπό προσώπου ή προσώπων αγνώστων, διαρκούσης διαδηλώσεως έξωθει της Αμερικανικής Πρεσβείας εν Κύπρο».

Μια δεύτερη εκδοχή, για τη δολοφονία του Πρέσβη Ντέιβις, ήταν ότι δολοφονήθηκε από Αμερικανούς, διότι γνώριζε για το πραξικόπημα στην Κύπρο. Ωστόσο για τη συγκεκριμένη εκδοχή, δεν υπάρχουν επιβεβαιωμένες ενδείξεις.

ΔΟΛΟΦΟΝΙΑ ΝΤΕΗΒΙΣ - ΒΙΒΛΙΟ ΣΥΛΛΥΠΗΤΗΡΙΩΝ - ΓΛΑΥΚΟΣ ΚΛΗΡΙΔΗΣ ΥΠΟΓΡΑΦΗ from Digital Herodotus on Vimeo.

Η κάθοδος Κληρίδη στην Πρεσβεία 

Αμέσως μετά το διπλό έγκλημα, ο Προεδρεύων της Δημοκρατίας, Γλαύκος Κληρίδης, μετέβη άμεσα στην Πρεσβεία για να διαπιστώσει εάν ήταν αληθή, τα όσα του μεταφέρθηκαν για τη δολοφονία του Ρότζερ Ντέιβις και της Αντουανέτας Βαρνάβα.

Μετά από πολλή προσπάθεια, ο Κληρίδης κατάφερε να εισέλθει εντός του κτιρίου και να αντικρίσει νεκρά τα δύο πρόσωπα. Ακολούθως, επικοινώνησε με τον Αμερικανό ΥΠΕΞ, Χένρι Κίσσινγκερ, ο οποίος του ζήτησε να διαλευκανθεί πλήρως η υπόθεση. 

Μέρος της συζήτησης Κληρίδη-Κίσινγκερ

Κίσσινγκερ: Γεια.

Κληρίδης: Γεια σας εξοχότατε, μιλά ο Κληρίδης.

Κίσσινγκερ: Τι κάνεις;

Κληρίδης: Νιώθω τρομερά άσχημα, εξοχότατε, επειδή η πρώτης μας τηλεφωνική επικοινωνία γίνεται κάτω από τέτοιες συνθήκες. Έγινε επίθεση εναντίον της Πρεσβείας των ΗΠΑ .

Κίσσινγκερ: Το γνωρίζω.

Κληρίδης: Ο Ρότζερ Ντέιβις έχασε τη ζωή του.

Κίσσινγκερ: Το ξέρω.

Κληρίδης: Δεν μπορώ παρά να εκφράσω την πικρή μου θλίψη για την απώλειά του. Ήδη εξέδωσα δημόσια ανακοίνωση, που το περιεχόμενό της αναφέρει κάτι τέτοιο. Ο Ρότζερ Ντέιβις έλαβε όλα τα απαραίτητα μέτρα για να προστατεύσει την Πρεσβεία των ΗΠΑ, στην Κύπρο και τους Αμερικανούς πολίτες που ζούσαν στην Δημοκρατία. Πενθώ, όχι μόνο γιατί οι ΗΠΑ έχασαν τον Πρέσβη τους, αλλά επειδή έχασα κι εγώ έναν πολύτιμο φίλο.

Κίσσινγκερ: Λοιπόν. Κύριε Πρόεδρε αντιλαμβανόμαστε ότι δεν ήταν κάτι που ήταν υπό τον έλεγχό σας. Και ορθώς είπατε ότι ο Ρότζερ Ντέιβις ήταν ένας φίλος. Θεωρούμε ότι είστε ένας φίλος των ΗΠΑ, οι οποίες διάκεινται φιλικά σε ότι προσπαθείτε να επιτύχετε. 

Κληρίδης: Έσπευσα μόλις έφθασαν τα νέα σε μένα. Μπήκα στην Πρεσβεία υπό καταιγισμό πυρών και μετέφερα έξω...

Κίσσινγκερ: Καλά καταλαβαίνω κ. Πρόεδρε.

Στη συνέχεια, η συζήτηση χαρακτηρίστηκε ως λογοκριμένη από το Πεντάγωνο και μέρος της δεν δημοσιεύθηκε. 

Ακολούθως, ο Κληρίδης διαβεβαίωσε ότι θα κάνει ότι μπορεί για να σταματήσει η εχθρότητα κατά των Αμερικανών. Τότε, ο Κίσσινγκερ διαβεβαίωσε ότι τις επόμενες μία με δύο μέρες, θα απέστελλε αντικαταστάτη, όπως και έπραξε, στέλνοντας τον Πρέσβη Γουίλιαμ Κρόφορντ Τζούνιορ. 

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΔΩ:«Όσοι λένε εγκαταλείψαμε την Αμμόχωστο, δεν έζησαν πόλεμο...»

Δύο καταδίκες αλλά για άλλα αδικήματα

Η υπόθεση δολοφονίας έκλεισε, αλλά άνοιξε ξανά το 1976, ωστόσο ο φάκελος είχε χαθεί από το αρχείο της Αστυνομίας. Ο Φανής Δημητρίου, που ανέλαβε τη διερεύνηση, είχε φυλαγμένο δεύτερο φάκελο, διαβεβαιώνοντας τους Αμερικανούς ότι κατείχε όλα τα στοιχεία. Τελικά, οι ΗΠΑ δημιούργησαν γραφείο στην Κύπρο για να παρακολουθούν από κοντά τις έρευνες των Αρχών. 

Σε κάποια στιγμή, λήφθηκε πληροφορία για εμπλοκή ενός προσώπου, ωστόσο από τη διερεύνηση του Φανή Δημητρίου, ο ίδιος πίστευε ότι τα πρόσωπα που έδωσαν την εν λόγω πληροφορία, ήταν «χαμηλής ηθικής». Παρόλα αυτά, συνελήφθησαν έξι άτομα, ωστόσο ενώπιον Δικαστηρίου, οδηγήθηκαν μόλις δύο, τα οποία ωστόσο δεν αντιμετώπιζαν αδικήματα φόνου, αφού η Νομική Υπηρεσία είχε τροποποιήσει το κατηγορητήριο.

Στην απόφασή του, το Δικαστήριο επέβαλε σε ένα πρόσωπο οκτώ χρόνια φυλάκιση και σε δεύτερο πρόσωπο, πέντε χρόνια φυλάκιση για παράνομη κατοχή οπλισμού και οχλαγωγία.

ΣΚΟΤΕΙΝΑ ΜΟΝΟΠΑΤΙΑ - ΔΟΛΟΦΟΝΙΑ ΑΜΕΡΙΚΑΝΟΥ ΠΡΕΣΒΗ from Digital Herodotus on Vimeo.

Η τραγική ιστορία που οδήγησε τον Ντέιβις στην Κύπρο

Στο όλο περιστατικό, ήταν παρών ο Αμερικανός αξιωματικός, Τζέιμς Άλαν Γούιλιαμς, οποίος μεταξύ άλλων, σε δηλώσεις του στο «Association for Diplomatic Studies and Training» (ADST), αναφέρθηκε στο λόγο που ο Ντέιβις είχε πάρει την απόφαση να αφήσει τις ΗΠΑ και να αναλάβει τη θέση στην Κύπρο.

«Ο πρέσβης είχε δύο παιδιά, ένα αγόρι και ένα κορίτσι, που ήρθαν μαζί του. Η σύζυγός του, είχε πεθάνει το ίδιο έτος, μετά από μεγάλη μάχη με τον καρκίνο. Ένας από τους λόγους που ήθελε να πάει στην Κύπρο, ήταν για να ξεφύγει από την Ουάσιγκτον και το έντονο περιβάλλον που δούλευε και ζούσε. Ήθελε επίσης να ξεφύγει από κάποιες αναμνήσεις με τη σύζυγό του», ανέφερε ο Γουίλιαμς.

Τόνισε εξάλλου πως ο Ντέιβις, έβλεπε την Κύπρο ως μια διέξοδο, για να χαλαρώσει και να ανακάμψει ψυχολογικά. Τελικά τα πράγματα εξελίχθηκαν διαφορετικά...» 

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΠΙΣΗΣ

Δειτε Επισης

Υπουργός Υγείας: Προσδοκία στήριξης από διεθνή κοινότητα για λύση στο Κυπριακό
Kατάργηση φορολόγησης εισοδήματος στο φιλοδώρημα υπαλλήλων με σύμβαση στη Δημόσια Υπηρεσία
Ενέκρινε τον προϋπολογισμό της Αρχής Ψηφιακής Ασφάλειας η Ολομέλεια
Ανησυχία Βουλευτών για μείωση του αποθεματικού του Ταμείου ΑΠΕ και ΕΞΕ
Αναμένει υλοποίηση έργων και προειδοποιεί η Συντ. Γονέων Σχολείων του Ύψωνα
Ξεδίπλωσε το πλάνο του για τα πρόστιμα ο Βαφεάδης-Στο τραπέζι η μείωση κατά 50% του εξώδικου υπό προϋποθέσεις
Μη διενέργεια ελέγχου σε όλες τις περιπτώσεις εσόδων της ΓΔ Ανάπτυξης διαπιστώνει η Ελεγκτική
BINTEO: Μαθητής συγκινεί... Ξυρίζει το κεφάλι του για να συμπαρασταθεί σε καρκινοπαθή καθηγήτρια
Αναμένει ανακοινώσεις από Υπουργεία για τα ενοίκια σε βιοτεχνικές ζώνες η Επ. Εσωτερικών
Aύξηση κατά 5,5% των υπό κυπριακή σημαία πλοίων ανακοίνωσε η Υφ. Ναυτιλίας