Η... επιδημία της φίμωσης και η ελεγχόμενη ενημέρωση στην Κύπρο του 2022

Η ελεύθερη δραστηριότητα των Μέσων Μαζικής Ενημέρωσης αποτελεί αναπόσπαστο μέρος της δημοκρατικής διαδικασίας. Κράτος χωρίς ελευθερία του Τύπου και ελευθερία του λόγου δεν μπορεί να θεωρείται Δημοκρατικό. Κι αυτό είναι αυτονόητο, αδιαπραγμάτευτο και γνωστό στους πάντες, είτε τους βολεύει είτε όχι. Γι’ αυτό και δεν υπάρχει καμία δικαιολογία όταν «αρμόδιοι» φιμώνουν ανθρώπους και όταν με τις παρεμβάσεις τους περιορίζουν την πρόσβαση των δημοσιογράφων στις πληροφορίες που είναι σημαντικές για τους πολίτες. Και δεν αναφερόμαστε βέβαια στην προστασία κρατικών μυστικών για λόγους εθνικής ασφάλειας, αλλά σε καθημερινές πληροφορίες, τις οποίες αναζητούν οι πολίτες και είναι προς το δημόσιο συμφέρον να μπορούν να μεταφερθούν με ορθό τρόπο. 

Το πιο πρόσφατο κρούσμα απόκλισης από αυτές τις στοιχειώδεις αρχές της Δημοκρατίας παρατηρήθηκε με αφορμή την οξεία ηπατίτιδα αδιευκρίνιστης αιτιολογίας. Ένα θέμα που απασχολεί αυτή τη στιγμή ολόκληρο τον πλανήτη, που προσπαθεί ακόμη να επανέλθει στην ομαλότητά του, μετά την μεγαλύτερη υγειονομική κρίση του εικοστού πρώτου αιώνα.

Χθες, το Υπουργείο Υγείας επέλεξε να κάνει γνωστό ότι η οξεία ηπατίτιδα αδιευκρίνιστης αιτιολογίας δεν είναι απλώς κάτι για το οποίο διαβάζουμε στα διεθνή ΜΜΕ πως συμβαίνει κάπου αλλού, αλλά ότι εντοπίστηκαν δύο περιστατικά που πληρούν τον ορισμό του ECDC το προηγούμενο διάστημα στην Κύπρο. Το πρώτο αφορά παιδί πέντε χρονών που νόσησε τον Νοέμβριο και το δεύτερο παιδί τεσσάρων ετών που νόσησε τον Μάρτιο.

Είναι φυσική ανθρώπινη αντίδραση όταν συμβαίνει κοντά σου ένα γεγονός ή όταν συμβαίνει σε κάποιον που σου μοιάζει ή ζει σαν εσένα ή μοιράζεστε οποιαδήποτε κοινά χαρακτηριστικά, να συνταυτίζεσαι (γι’ αυτό μας τρομάζουν περισσότερο οι τρομοκρατικές επιθέσεις στο ευρωπαϊκό Παρίσι από ό,τι στην ασιατική Ισλαμαμπάντ). Να θεωρήσεις, δηλαδή, πως πλέον είναι πιθανόν να συμβεί και σε σένα ή να σε επηρεάσει με κάποιον τρόπο. Κι είναι φυσικό ο κάθε γονέας στην Κύπρο να δείχνει τουλάχιστον μεγάλο ενδιαφέρον γι’ αυτό το θέμα, αν όχι να ανησυχεί ότι θα συμβεί και στο δικό του παιδί. Και είναι πολύ σημαντικό, σε τέτοιες περιπτώσεις, να παρέχεται στους γονείς κάθε χρήσιμη επιστημονική γνώση, η οποία, όχι απλώς θα λειτουργήσει ενημερωτικά, αλλά θα λειτουργήσει και καθησυχαστικά.

Αυτή η αντίδραση του μέσου γονέα είναι τόσο αναμενόμενη, που έπρεπε να την είχε «κόψει ο νους» όποιων ασχολούνται με τη δημόσια υγεία. Αλλά είναι τόσο απορροφημένοι στον μικρόκοσμό τους, που όχι απλώς δεν προνόησαν να δημιουργήσουν πολλαπλές διόδους επικοινωνίας για τους δημοσιογράφους, ώστε να μπορούν να παρέχουν πληροφόρηση εύκολα, γρήγορα και αποτελεσματικά, αλλά φρόντισαν να κλείσουν τις υφιστάμενες. Και κάπως έτσι, την ημέρα που η Κυπριακή Δημοκρατία επέλεξε να ενημερώσει τους πολίτες της ότι έχουμε και στην Κύπρο περιστατικά αυτής της παράξενης ηπατίτιδας, διαπιστώσαμε με έκπληξη (και μετά από μία σειρά τηλεφωνημάτων σε διαφορετικά άτομα) ότι δεν υπήρχε ούτε και ένας άνθρωπος που εργάζεται στο δημόσιο, με τις κατάλληλες επιστημονικές γνώσεις, που να έχει εξουσιοδότηση να προβεί σε δηλώσεις στα ΜΜΕ!

Αντί η έγνοια του Υπουργείου Υγείας και του ΟΚΥπΥ να είναι να αυξήσουν την πληροφόρηση, ήταν να ελέγξουν το αφήγημα. Για λόγους που δεν ενδιαφέρουν κανέναν πέραν από τους ίδιους, καθώς οι εσωτερικές διαφωνίες τους αφήνουν οποιονδήποτε άλλο παγερά αδιάφορο, αποφάσισαν να φιμώσουν τους λειτουργούς τους που ήταν σε θέση να προσφέρουν με αμεσότητα την γνώση που αναζητούσαμε για να μεταφέρουμε στους πολίτες, επιβάλλοντάς τους να λαμβάνουν άδεια πριν μιλήσουν στους δημοσιογράφους.  

Όταν έρχεται αντιμέτωπος με τέτοια γεγονότα ο πολίτης δεν θέλει να διαβάζει τυποποιημένες ανακοινώσεις. Θέλει να ακούει ανθρώπους με πρόσωπο και προσωπικότητα να του εξηγούν ό,τι χρειάζεται να του εξηγήσουν, με τον τρόπο που είναι καλά εκπαιδευμένοι να κάνουν όταν απευθύνουν τον λόγο σε ασθενείς ή συγγενείς τους. Θέλει να ακούσει από τους ίδιους τους επαγγελματίες υγείας ότι παρακολουθούν το ζήτημα στενά και είναι σε θέση να αντιμετωπίσουν μελλοντικά περιστατικά.

Δυο χρόνια πανδημίας μας έχουν διδάξει πως η απόκλιση από την επιστημονική προσέγγιση μιας κατάστασης σε εξέλιξη, οδηγεί σε επικίνδυνες θεωρίες συνωμοσίας, ατεκμηρίωτους ψιθύρους και παραπλανητική «ενημέρωση» για σοβαρά θέματα από τον κάθε τυχάρπαστο influencer που μοιράζεται ανορθόγραφα κι ασύντακτα «την αλήθεια που μας κρύβουν». Γι’ αυτό είναι πάρα πολύ σημαντικό οι κυρίαρχες φωνές να είναι οι επιστημονικές φωνές. Των γιατρών μας, των ακαδημαϊκών μας, των ειδικών μας. Που θέτουν τα γεγονότα στην πραγματική τους διάσταση, που δεν λένε ψέματα για προσωπικό όφελος, που δεν ενσπείρουν πανικό.

Ο στοιχειώδης σεβασμός προς την ανάγκη των πολιτών να ενημερωθούν, των δημοσιογράφων να κάνουν σωστά τη δουλειά τους και των ανθρώπων που κατέχουν γνώση να την μοιραστούν, επιβάλλει την απρόσκοπτη πληροφόρηση των πολιτών. Που δεν τους ενδιαφέρει ποιος είναι «πιο μάστρος» από τον άλλον. Που τους ενδιαφέρει να ενημερωθούν.

Και επειδή αυτή δεν είναι η πρώτη φορά που διάφορες κρατικές υπηρεσίες συμπεριφέρονται μ’ αυτό τον τρόπο και δεν αφορά μόνο τον τομέα της Υγείας το πρόβλημα, αλλά είναι ένα πιο συχνό φαινόμενο από ότι τα δημοκρατικά μας ένστικτα μπορούν να ανεχθούν, οφείλουμε να κάνουμε αυτή την παρέμβαση. Για όλες τις φορές που αποφάσισε κάποιος να ενημερώσει επιλεκτικά για ένα σημαντικό ζήτημα με ανακοίνωση και όχι με διάσκεψη Τύπου, όπου θα καλείτο να δώσει απαντήσεις σε μη ελεγχόμενες ερωτήσεις. Για όλες τις υποτιθέμενες διασκέψεις, στις οποίες απαγορεύτηκε η υποβολή διευκρινιστικών ερωτήσεων. 

Αναγκαζόμαστε να τους επισημάνουμε πως δουλειά των δημοσιογράφων είναι να ρωτούν και να εξηγούν. Να διερευνούν και να χρησιμοποιούν την κρίση τους. Να αναλύουν την επικαιρότητα και να αναδεικνύουν διαστάσεις. Όχι να αναπαράγουν απλώς ανακοινώσεις και συγκεκριμένα αφηγήματα και όχι να κάνουν τα γραφεία Τύπου των γραφείων Τύπου. Και σίγουρα όχι να παρουσιάζουν τις ειδήσεις με τίτλους και περιεχόμενο που βολεύει τον καθένα. Ας το χωνέψουν αυτό όλοι οι «αρμόδιοι», από οποιοδήποτε πόστο του δημοσίου κι αν υπηρετούν.

Υ.Γ Ο ελεύθερος Τύπος μπορεί να είναι είτε καλός είτε κακός, αλλά χωρίς ελευθερία, είναι απόλυτα βέβαιο ότι ο Τύπος δεν μπορεί να είναι οτιδήποτε άλλο από κακός. Αλμπέρ Καμύ, 1913-1960, Γάλλος συγγραφέας, Νόμπελ 1957

Δειτε Επισης

Δύο ύποπτοι για την επίθεση στο Crocus κατέθεσαν έφεση κατά της προφυλάκισής τους
Αναμένει ανακοινώσεις από Υπουργεία για τα ενοίκια σε βιοτεχνικές ζώνες η Επ. Εσωτερικών
Τα F-16 στο επίκεντρο της συνάντησης Αμερικανών με τον Τούρκο υπουργό Άμυνας στην Άγκυρα
Η Πολωνία κατηγορεί τη Ρωσία για κατασκοπεία και προσπάθειες αποσταθεροποίησης
Κέντρο Καταναλωτή: Οι πολίτες μπορούν να επηρεάσουν τις αποφάσεις της ΕΕ
Aσφαλιστικές αποζημιώσεις ρεκόρ από την κατάρρευση της γέφυρας στη Βαλτιμόρη-Στα $3 δισ. οι πρώτοι υπολογισμοί
Aύξηση κατά 5,5% των υπό κυπριακή σημαία πλοίων ανακοίνωσε η Υφ. Ναυτιλίας
Έκθεση-κόλαφος του Παρατηρητηρίου Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων-«H Τουρκία προχωρά σε παράνομες απελάσεις Σύρων»
Η Βουλή της Σκωτίας εξετάζει σχέδιο νόμου για την ευθανασία σε άτομα που πάσχουν από καταληκτική νόσο
Ζήτησαν άμεσες λύσεις στη νοσηλεία και φροντίδα ασθενών με μεταμόσχευση ήπατος στην Επ. Υγείας