Έρχονται εξεταστικά κέντρα αναφοράς για τα τετράμηνα-Όσα πρότεινε στη Βουλή ο Πρόδρομος

Ο Υπουργός Παιδείας, Πολιτισμού, Αθλητισμού και Νεολαίας, Πρόδρομος Προδρόμου συμμετείχε σήμερα σε συνεδρία της Επιτροπής Παιδείας και Πολιτισμού της Βουλής των Αντιπροσώπων, όπου συζητήθηκαν τα αποτελέσματα της αξιολόγησης τετραμήνων σε Λύκεια και Τεχνικές Σχολές.  

Μετά το πέρας της συνεδρίας, ο κ. Προδρόμου προέβη σε δηλώσεις στους δημοσιογράφους ως ακολούθως:  «Έγινε σήμερα ξανά συζήτηση στην Επιτροπή Παιδείας της Βουλής για τις διαδικασίες και το Σύστημα Αξιολόγησης στα σχολεία. Παρουσιάστηκαν οι μελέτες που έχουν γίνει, για πρώτη φορά, από το Υπουργείο Παιδείας, Πολιτισμού, Αθλητισμού και Νεολαίας (ΥΠΠΑΝ) με εργαλεία στατιστικής ανάλυσης. Το γενικό συμπέρασμα είναι ότι στα τρία έτη που έχει εφαρμοστεί το Νέο Σύστημα Αξιολόγησης, έστω τμηματικά -ένα τετράμηνο το 2019-20, ένα άλλο τετράμηνο το 2020-21, φέτος το πρώτο τετράμηνο και αισίως θα ολοκληρώσουμε τη χρονιά τον Μάιο/Ιούνιο- οι γραπτές ασκήσεις τετραμήνων εφαρμόζονται με επιτυχία.

Θα πρέπει εδώ να υπογραμμίσουμε ότι σημασία δεν έχουν μόνο οι επιδόσεις και τα αποτελέσματα -αν και είναι φυσιολογικό ο καθένας ατομικά να επικεντρώνεται σε αυτά- αλλά και το ότι, για πρώτη φορά, διαθέτουμε αξιόπιστα στοιχεία πάνω στα οποία μπορούμε να στηρίζουμε τις πολιτικές μας. Έχουμε μια συνολική και λεπτομερή εικόνα για το πόσο αποδίδει η διδασκαλία, τα προγράμματα κ.λπ. Θα πρέπει να εντοπίσουμε αδυναμίες που εμφανίζονται. Ιδιαίτερα θέλω να υπογραμμίσω, όπως και στην Επιτροπή, ότι φαίνεται κάποιες μερίδες μαθητών/τριών πιθανώς να ακολουθούν πρόγραμμα σπουδών στο οποίο δεν μπορεί να ανταπεξέλθουν, για το οποίο δεν είναι προετοιμασμένοι. Θα πρέπει να δούμε στη συνέχεια τι λύσεις μπορεί να δώσουμε, ούτως ώστε στο σχολείο όλοι να επωφελούνται από τη φοίτηση. Το ότι μπορεί να υπάρχουν αυτά ή εκείνα τα αποτελέσματα, μέτρια ή υψηλότερα, δεν αποδεικνύει κάτι για τις πολιτικές μας. Εξάλλου, κατά τόπους υστέρηση παρατηρείται εκεί όπου υπάρχουν συγκρίσιμα στοιχεία –εκείνα των Παγκυπρίων Εξετάσεων- για περισσότερα από 15 χρόνια τώρα. Το θέμα είναι τι μπορεί να κάνουμε για να έρθει βελτίωση.

Μέχρι τώρα η  μεταρρύθμιση -η οποία συμπεριλαμβάνει το νέο Ωρολόγιο Πρόγραμμα, την αξιοκρατική επιλογή των εκπαιδευτικών και το νέο Σύστημα Αξιολόγησης των Μαθητών και Μαθητριών, αλλά και το σύστημα Αξιολόγησης Εκπαιδευτικών που συζητούμε, όπως και την αναπροσαρμογή των Αναλυτικών Προγραμμάτων-  έχει αποδώσει και έχουμε απτά αποτελέσματα. Πολύ συγκεκριμένο είναι ότι έχουμε στα σχολεία μας τα τελευταία 4-5 χρόνια περισσότερους από χίλιους εκπαιδευτικούς -τόσο σε μόνιμες θέσεις όσο και με σύμβαση- που έχουν προσληφθεί με πιο αξιοκρατικές διαδικασίες. Η μεταρρύθμιση αυτή θα εφαρμοσθεί εξ ολοκλήρου από το 2027 και είναι βέβαιο ότι θα αυξάνεται σταδιακά η θετική επίδρασή της.  

Όσον αφορά στο Σύστημα Αξιολόγησης Μαθητών/τριών θα πρέπει να επισημάνω ότι, με την εμπειρία που έχουμε αποκομίσει στα τρία σχολικά έτη έστω και μερικής εφαρμογής του, έχουν βγει κάποια συμπεράσματα. Όπως και το 2021 που προτάθηκαν και έγιναν δεκτές κάποιες βελτιωτικές εισηγήσεις, έτσι και τώρα το ΥΠΠΑΝ καταθέτει ορισμένες προτάσεις, για τις οποίες περιμένουμε την άποψη και των εκπαιδευτικών, της ΟΕΛΜΕΚ και της ΟΛΤΕΚ, αλλά και των οργανωμένων γονέων.

• Πρώτα απ’ όλα, λαμβάνοντας υπόψη και επισημάνσεις ότι υπάρχει πίεση από πολλαπλές διαδικασίες γραπτών, πρέπει να δούμε τι συμβαίνει στα σχολεία. Εκτός της γραπτής αξιολόγησης τετραμήνων -20% του συνόλου για κάθε τετράμηνο- το υπόλοιπο 60% είναι η συνεχής αξιολόγηση στην τάξη, η λεγόμενη «προφορική αξιολόγηση». Εκεί λοιπόν πρέπει να περιοριστούν στο απαραίτητο οι γραπτές ασκήσεις, δηλαδή τα διαγωνίσματα. Δίνονται οδηγίες σε αυτή την κατεύθυνση, αλλά ίσως κάποτε δεν ακολουθούνται και σημειώνεται κατάχρηση. Γι’ αυτό λοιπόν προτείνουμε, ακόμα και αν αρχικά δεν ήταν επιλογή, τώρα να θεσπιστεί στη νομοθεσία ότι δεν θα μπορεί να γίνεται περισσότερο από ένα διαγώνισμα ανά τετράμηνο για μάθημα που διδάσκεται τέσσερις περιόδους εβδομαδιαίως. Ίσως ακόμα ότι δεν μπορεί να γίνονται πέραν των δυο τέτοιων γραπτών ασκήσεων την ίδια εβδομάδα και θα πρέπει να γίνονται κατάλληλες συνεννοήσεις και προγραμματισμός μέσα στα σχολεία.
• Στο πλαίσιο και πάλι της «συντρέχουσας» ή «προφορικής» αξιολόγησης, γίνεται εισήγηση να προβλέπεται υποχρέωση των εκπαιδευτικών να αναθέτουν, να καθοδηγούν και να παρακολουθούν τη διενέργεια εργασιών (αυτών που είναι γνωστά με την αγγλική ορολογία “project”). Για τον σκοπό αυτό το Υπουργείο θα διοργανώσει και ειδικές επιμορφώσεις για τους εκπαιδευτικούς που θα το χρειάζονται.
• Όσον αφορά στη αξιολόγηση του β’ τετραμήνου φέτος -και λαμβάνοντας υπόψη τις συνθήκες της πανδημίας που εξακολουθούν να ισχύουν και το ότι θα έχουμε αναπόφευκτα απόντες λόγω της πανδημίας- θα λειτουργήσουν ειδικά εξεταστικά κέντρα. Όπως ήταν τα «κέντρα COVID» που είχαμε στις Παγκύπριες Εξετάσεις. Ούτως ώστε παιδιά που θα κωλύονται λόγω της πανδημίας να μην παραπεμφθούν σε δεύτερη σειρά, αλλά να συμμετάσχουν στην πρώτη σειρά, σε άλλους χώρους. Θα υπάρχει βέβαια δεύτερη σειρά, όπως πάντα, για άλλους που δεν θα μπορέσουν για διάφορους λόγους να συμμετάσχουν στην πρώτη. Θα είναι όμως πολύ λιγότεροι. Έτσι δεν θα έχουμε συζητήσεις, όπως τον περασμένο Ιανουάριο, και συγκρίσεις των θεμάτων.  

Γενικότερα, το Υπουργείο είναι ανοικτό στον διάλογο. Γίνεται δεκτή η πρόταση που έχουμε ακούσει στην Επιτροπή Παιδείας για να ξεκινήσουμε, με τη συμμετοχή και Μελών της Επιτροπής Παιδείας, μια συνολική επανεξέταση, ώστε να δούμε αν υπάρχουν τρόποι βελτίωσης των διαδικασιών για την αξιολόγηση των μαθητών και των μαθητριών. Θα εξετάσουμε αμέσως και τις προτάσεις που κατατέθηκαν από το ΔΗΚΟ, αφού νομίζω ότι οι περισσότερες μπορεί να γίνουν δεκτές. 

Παράλληλα, θα υπενθυμίσω ότι βρίσκονται επί τάπητος και δυο άλλες προτάσεις που μπορεί  να συζητήσουμε. Όπως αναφέρθηκε και στην Επιτροπή η καθεμιά έχει και «συν» και «πλην». Πρέπει να συνεκτιμήσουμε όλους τους παράγοντες και να κρίνουμε τι είναι καλύτερο. 

Η πρώτη πρόταση, για να περιορίσουμε τον αριθμό των γραπτών αξιολογήσεων, χωρίς όμως να χάσουμε την περιοδικότητα της αξιολόγησης ανά τετράμηνο, είναι να περιορίσουμε σε τρία -από πέντε που είναι τώρα- τα εξεταζόμενα μαθήματα. Έτσι θα αποφεύγαμε και τους πολλούς συνδυασμούς μαθημάτων που προκύπτουν στις διάφορες Κατευθύνσεις, και η συνολική διάρκεια της εξεταστικής περιόδου θα ήταν μικρότερη της μιας εβδομάδας. Όχι μόνο θα προέκυπτε περισσότερος διδακτικός χρόνος, αλλά θα μπορεί να εφαρμόζεται πιο άνετα και η διαδικασία ανατροφοδότησης.

Το δεύτερο που μπορεί να συζητήσουμε είναι η νομοθετική πρόταση την οποία έχει ήδη ετοιμάσει το Υπουργείο από το περασμένο Καλοκαίρι και είχε μείνει για συζήτηση σε εύθετο χρόνο. Δηλαδή να συντμήσουμε τις εξεταστικές διαδικασίες για τους τελειόφοιτους από τρεις σε δυο. Θα μπορούσε μάλιστα όπως είναι και εισήγηση που ακούστηκε σήμερα στην Επιτροπή από την ομάδα του ΔΗΚΟ, να συζητήσουμε μια ειδική διευθέτηση στο δεύτερο τετράμηνο προκειμένου ξεχωριστά την ίδια μέρα να έχουμε και αξιολόγηση για απόλυση και για πρόσβαση στα πανεπιστήμια. Είναι προς συζήτηση.

Είμαστε ανοικτοί για να μπούμε σε διάλογο με θετική διάθεση προκειμένου να βελτιώσουμε τις ρυθμίσεις του συστήματος αξιολόγησης. Απορρίπτουμε μόνο τη λογική της απατηλής ευκολίας και τελικά του λαϊκισμού κάποιων που θα ήθελαν να μην υπάρχει καμία αξιολόγηση, αλλά να επικρατεί ισοπέδωση.

Την ώρα όμως που γίνονται  αυτές οι συζητήσεις, αυτή τη στιγμή, έχοντας σε μεγάλο βαθμό απαλλαγεί από την ασφυκτική πίεση της πανδημίας -η νόσος είναι βέβαια ακόμα εδώ τριγύρω, αλλά υπάρχει μια σταδιακή χαλάρωση των μέτρων- η παράκλησή μου είναι να αποφύγουν κάποιοι, έστω και χωρίς να το θέλουν, να προκαλούν αναστάτωση στα σχολεία με συνεχή αμφισβήτηση και πνεύμα αντιλογίας ή ακόμα παρεμβάσεις, εξαγγελίες μέτρων και συνθήματα.

Πιστεύω ότι χάρη στις προσπάθειες των εκπαιδευτικών, των μαθητών/τριών και των γονέων καταφέραμε να κρατήσουμε την εκπαίδευση και να μην έχουμε ελλείψεις και διακοπές, ας ολοκληρωθεί, λοιπόν, η σχολική χρονιά ομαλά. Παράλληλα, μπορούμε να συνεχίσουμε τον προβληματισμό και τη συζήτηση για να βελτιώσουμε τη διαδικασία της αξιολόγησης. Αλλά και να μην ξεχνάμε ότι το κυρίως θέμα δεν είναι η αξιολόγηση, δεν είναι οι εξετάσεις. Αλλά είναι η βελτίωση, προσαρμογή και αναβάθμιση, κάποτε και αναδόμηση των προγραμμάτων σπουδών, ούτως ώστε από τη μια να λάβουμε υπόψη ανάγκες που έχουν διαφανεί, σύμφωνα με το απαραίτητο πνεύμα εκσυγχρονισμού και από την άλλη να λάβουμε υπόψη και τα πραγματικά δεδομένα και τις ανάγκες των παιδιών. Στόχος είναι πάντα το σχολείο να είναι ωφέλιμο και να προσφέρει σε όλους τις γνώσεις και τις δεξιότητες που απαιτεί η εποχή μας και ένας κόσμος ανταγωνιστικός. Στόχος είναι να δίνουμε την ευκαιρία στους νέους να έχουν τις απαραίτητες γνώσεις για την εποχή αυτή και το αύριο, να γίνουν  ολοκληρωμένοι ευρωπαϊκοί πολίτες, σύμφωνα με τους στρατηγικούς στόχους της Ε.Ε., αλλά και ως Έλληνες Κύπριοι να κατέχουν τη γλώσσα μας, να γνωρίζουν την ιστορία και να έχουν αυτοσυνειδησία. Θα πω μάλιστα ότι πρέπει να κάνουμε σίγουρα κάτι περισσότερο για τη γνώση της Ελληνικής.

Απαντώντας σε σχόλιο αν πιστεύει ότι κάποιοι «πολεμούν» το δημόσιο σχολείο και επιθυμούν την ισοπέδωση στις εξετάσεις, ο Υπουργός Παιδείας ανέφερε: «Έχει γίνει φανερό,  μέσα απ’ όλες αυτές τις συζητήσεις, ότι υπάρχουν δυο πολιτικές φιλοσοφίες. Υπάρχει μια πολιτική φιλοσοφία, η οποία προσπαθεί να εμπεδώσει την αξιολόγηση, γιατί θέλουμε να έχει αξία η εκπαίδευση στο σχολείο, και δεν μπορεί να έχουμε ποιότητα και αξία χωρίς αξιολόγηση. Υπάρχει και μια λογική της απατηλής ευκολίας, η οποία δυστυχώς καταφεύγει και σε λαϊκισμό και σε πολιτική προσέγγιση της ισοπέδωσης. Αυτή την πολιτική της ισοπέδωσης την έχουμε δει και στην πράξη όταν είχε διακυβερνήσει το ΑΚΕΛ και δυστυχώς, εκτός από την εκπαίδευση και σε άλλους τομείς. Με τη λογική της ισοπέδωσης είναι που είχαν φέρει τη χώρα στη χρεωκοπία. Δεν πρέπει να επιστρέψουμε σε αυτή τη λογική της ισοπέδωσης, θέλουμε αξιολόγηση, θέλουμε να επιδιώκουμε αξίες και μέσα στο δημόσιο σχολείο, να υπάρχει ποιότητα. Αν δεν εξασφαλίσουμε την ποιότητα στο δημόσιο σχολείο, ουσιαστικά είναι σαν σπρώχνουμε τους γονείς και τους πολίτες να καταφεύγουν σε άλλες λύσεις: σε ιδιωτικά μέσα, τα οποία θα ισχύουν όμως μόνο για όσους έχουν τη δυνατότητα, ενώ για τους άλλους θα προκύπτει η απόλυτη ανισότητα.

Ερωτηθείς αναφορικά με το αίτημα της ΟΕΛΜΕΚ για αναπροσαρμογή της ύλης λόγω συρρίκνωσης του χρόνου, ο κ. Προδρόμου επισήμανε: «Ο χρόνος φέτος είναι περισσότερος, δεν έχει συρρικνωθεί. Ζητάτε να πληροφορηθείτε πότε ξεκίνησε η σχολική χρονιά, πόσος χρόνος έχει διατεθεί για μη διδακτικούς σκοπούς και θα διαπιστώσετε ότι φέτος ο χρόνος ήταν περισσότερος. Δεν ήταν κάτι που επιδιώχθηκε, αλλά προέκυψε κυρίως λόγω των περιορισμών που ίσχυαν παντού. Γεγονός πάντως είναι ότι δεν συρρικνώθηκε ο χρόνος. Να συνυπολογίσουμε ακόμα ότι τα τελευταία δυο χρόνια κερδίζουμε από την αρχή της χρονιάς χρόνο χάρη στις επιτυχημένες προσπάθειες που γίνονται για έγκαιρη στελέχωση των σχολείων. Κερδίσαμε έτσι αρκετές μέρες, μερικές εβδομάδες… Θέλω όμως να υπογραμμίσω και κάτι που συζητήθηκε ενώπιον της Επιτροπής προηγουμένως. Ο αρχικός σχεδιασμός του Υπουργείου για τη σχολική χρονιά ήταν ότι η διδασκαλία θα διαρκούσε μέχρι τις 20 Μαΐου. Το θυμηθήκαμε γιατί διαμαρτυρήθηκαν εκπρόσωποι των γονέων επειδή αυτό αναθεωρήθηκε κατά μια εβδομάδα νωρίτερα. Γιατί όμως συνέβη αυτό; Διότι τότε η ΟΕΛΜΕΚ, επικαλούμενη Κανονισμούς, απαίτησε σύντμηση. Προκειμένου να αποφύγουμε αχρείαστες προστριβές, το Υπουργείο αποδέχτηκε εκείνο που ζητούσε η ΟΕΛΜΕΚ, δηλαδή μικρή σύντμηση. Είναι όμως τουλάχιστον παράδοξο τώρα η ίδια η ΟΕΛΜΕΚ να επικαλείται προβλήματα που προκύπτουν από τη σύντμηση!

Εν πάση περιπτώσει, θα προσθέσω ότι, ως προς τη διαχείριση και τις συνεννοήσεις, για πρώτη χρονιά φέτος έχουμε διάλογο και συνεργασία μεταξύ των Συνδέσμων Ειδικοτήτων, των εκπαιδευτικών των διαφόρων μαθημάτων δηλαδή, και των  Επιθεωρήσεων στο Υπουργείο. Συνεργάζονται και εναρμονίζουν το τι διδάσκεται και σε ποιο χρόνο. Αυτό γίνεται για πρώτη φορά και σκοπεύουμε να το συνεχίσουμε. Επομένως, δεν μπορεί να επικαλούνται αναντιστοιχία του διαθέσιμου χρόνου και των αναμενόμενων διδακτικών αποτελεσμάτων. Νομίζω ότι θα ήταν προς όφελος όλων και η ΟΕΛΜΕΚ να συνεχίσει σε αυτή τη λογική συνεργασίας».