Πρόγραμμα προβλέπει πιθανότητες πλημμυρών-«Θα έχουμε πρόβλημα τα επόμενα χρόνια»

Τη δυνατότητα να προβλέπει πλημμύρες, διαθέτει το τελευταίο διάστημα η Κύπρος, αφού δημιουργήθηκε πρόγραμμα το οποίο μπορεί να παρακολουθεί δεδομένα του καιρού και να ενημερώνει τους αρμόδιους, αλλά και τους πολίτες, για τον κίνδυνο έντονων βροχοπτώσεων, που μπορεί να μετατρέψουν περιοχές σε ορμητικούς χείμαρρους.

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΔΩ: Οι τριάντα οκτώ περιοχές που απειλούνται από πλημμύρες-Τέσσερις κόκκινες ζώνες

Πρόκειται για το CyFFORS, το οποίο είναι ένα πρότυπο σύστημα πρόγνωσης πλημμυρών στην Κύπρο και στην περιοχή της Αττικής στην Ελλάδα που ανέπτυξε το Frederick Research Center. Εκτός από τα προγνωστικά στοιχεία που δίνονται και βοηθούν στην καλύτερη αντιμετώπιση πλημμυρών, στη διαδικτυακή πλατφόρμα παρέχονται επιπλέον προειδοποιήσεις σχετικά με επικείμενα πλημμυρικά επεισόδια.

Μιλώντας στον REPORTER, η ερευνήτρια που ασχολήθηκε με το θέμα, Xριστίνα Οικονόμου ανέλυσε γιατί επιλέχθηκε το φαινόμενο των πλημμυρών, ενώ αναφέρθηκε στο πρόγραμμα που προηγήθηκε του CyFFORS, το Βertiss, αλλά και στο επόμενο, που θα προβλέπει τον καύσωνα.

«Έχουμε μια υπηρεσία, την Βertiss που υλοποιήσαμε μετά από έρευνα τριών χρόνων και η οποία δίνει σε πραγματικό χρόνο την υγρασία μέσα στο σύννεφο. Εμείς, αυτή την παράμετρο τη δίνουμε στους Μετεωρολόγους, ώστε να βελτιώσουν την πρόβλεψή τους.

Αφού το υλοποιήσαμε αυτό, με βάση μια προκήρυξη που έβγαλε το ίδρυμα Προώθησης Έρευνας για νέα ερευνητικά προγράμματα, είπαμε να δώσουμε μια συνέχεια και να έχουμε νέες υπηρεσίες σχετικές με τον καιρό. Οπότε αποφασίσαμε να πάμε στις πλημμύρες.

Καταθέσαμε πρόταση στο Ίδρυμα και εγκρίθηκε. Έτσι πήραμε χρηματοδότηση και προσλάβαμε ένα ερευνητή, ο οποίος έπρεπε να δημιουργήσει αυτή την πλατφόρμα, να τρέξει το πρόγραμμα και να δίνει αποτελέσματα. Η έρευνα μας διήρκησε δύο χρόνια».

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΔΩ: Τσιμεντώσαμε το… λάκκο μας και τώρα μας πνίγει-Τι φταίει για τις πλημμύρες

«Η Κύπρος θα έχει πρόβλημα τα επόμενα χρόνια»

Η επιλογή της δημιουργίας προγράμματος πλημμυρών, έγινε γιατί τα τελευταία χρόνια παρατηρούνται πολλά τέτοια φαινόμενα, τα οποία δεν υπήρχαν παλαιότερα. Αυτό, οφείλεται ξεκάθαρα στην κλιματική αλλαγή, η οποία αλλάζει όσα γνωρίζαμε για τις εποχές και τον πλανήτη.

Οι χειμώνες, σε χώρες με μεσογειακό κλίμα, από βροχεροί γίνονται πλέον ξηροί με λίγες μέρες έντονων βροχοπτώσεων, ενώ τα καλοκαίρια οι θερμοκρασίες εκτοξεύονται μέχρι και πάνω από 45 βαθμούς, με τις προβλέψεις για το μέλλον να είναι ακόμα πιο δυσοίωνες.

«Η Κύπρος πλέον έχει πολύ ζέστη και λίγη βροχόπτωση. Λόγω της κλιματικής αλλαγής περιμένουμε να έχουμε λιγότερες ημέρες βροχής, αλλά με αυξημένη ένταση. Δηλαδή αντί να βρέχει συνεχόμενα για κάποιες μέρες, να βρέχει λίγες μέρες, αλλά με πολύ ένταση. Αυτό δημιουργεί πλημμύρες, όποτε η πρόβλεψή μας είναι ότι και η Κύπρος θα έχει πρόβλημα τα επόμενα χρόνια, όπως συμβαίνει σε άλλες χώρες της Ευρώπης.

Ας πούμε το καλοκαίρι είχαμε πλημμύρες σε πάρα πολλές χώρες, όπως η Αυστρία, η Ιταλία, η Ιαπωνία και λοιπά. Αυτό δείχνει ότι και στο μέλλον θα έχουμε έντονα καιρικά φαινόμενα, τα οποία θα επηρεάσουν την Κύπρο. Ένας από τους λόγους που συμβαίνει αυτό, είναι και η κλιματική αλλαγή».

Ο χρόνος που προβλέπει

Όπως εξήγησε η κ. Οικονόμου, το μοντέλο που δημιούργησαν, αφορά, τουλάχιστον προς το παρόν, τις περιοχές της Λάρνακας και της Αττικής, ωστόσο στόχος είναι με την πάροδο κάποιου χρονικού διαστήματος, να καλύπτει ολόκληρη την Κύπρο.

«Το μοντέλο μας παίρνει δεδομένα από μετεωρολογικούς σταθμούς, από υδρολογικούς σταθμούς και δίνει αποτέλεσμα σε διάστημα τριών ημερών. Δεν μπορεί να προβλέψει για μεγαλύτερο χρόνο, γιατί δεν θα υπάρχει μεγάλη ακρίβεια.

Αυτή η πρόβλεψη βοηθά τις αρμόδιες υπηρεσίες, αφού εμείς είμαστε αρμόδιοι να βγάζουμε προειδοποιήσεις όταν εντοπίσουμε ότι ενδεχομένως να υπάρξουν πλημμύρες. Ουσιαστικά εμφανίζεται στην ιστοσελίδα μια ειδοποίηση, η οποία ενημερώνει ότι θα έχουμε πλημμύρες, αλλά και ποια θα είναι η ένταση της βροχής.

Αυτό το μήνυμα εάν το πάρουν οι υπηρεσίες του κράτους και μπορούν να το χρησιμοποιήσουν για ενημέρωση του κοινού. Το θέμα είναι να μαθευτούν αυτά τα εργαλεία, γιατί το πρόβλημα που εντοπίζω είναι ότι δεν τα γνωρίζουν οι αρμόδιες υπηρεσίες. Οπότε είναι πολύ σημαντικό να τα γνωρίσουν και να τα αξιοποιήσουν. Πρέπει να λαμβάνουν υπόψιν τις προειδοποιήσεις, για ασφάλεια του κοινού».

Σημείωσε ακόμα πως μεταξύ των υπηρεσιών που μπορούν να πληροφορηθούν από την ιστοσελίδα τους είναι η Πυροσβεστική ή η Πολιτική Άμυνα, ώστε να πάρουν τα μέτρα τους, αφού δυστυχώς, προς το παρόν υπάρχει μια αδιαφορία των αρμοδίων να ενημερωθούν και να εφαρμόσουν στην πράξη τα εργαλεία που έχουν στη διάθεσή τους».

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΔΩ: ΒΙΝΤΕΟ: Πλημμύρισαν μαγαζιά και σπίτια στη Λεμεσό-Υπό τον κλοιό κακοκαιρίας

Tο τροχοπέδη στο δρόμο τους

Για την υλοποίηση του προγράμματος, σε αυτά τα δύο χρόνια, τα πράγματα δεν ήταν καθόλου εύκολα, αφού οι ερευνητές έπρεπε να βρουν στοιχεία, περνώντας μέσα από τις απαρχαιωμένες στατιστικές της Κυπριακής Δημοκρατίας και να ψηφιοποιήσουν αρχεία που χρειάζονταν

«Το έργο είναι μια συνεργασία με το Αστεροσκοπείο Αθηνών, με το οποίο συνεργαστήκαμε και για το Βertiss. Αυτή η έρευνα είναι μια επέκταση αυτής της συνεργασίας και είμαστε πολύ χαρούμενοι γι’ αυτό. Σκοπός μας είναι να συνεχίσουμε αυτή τη συνεργασία με το Αστεροσκοπείο και τα επόμενα χρόνια, γιατί είναι πολύ έμπειροι στις προγνώσεις, αφού έχουν για παράδειγμα πρόγραμμα πρόβλεψης πυρκαγιών.

Αυτό που μου έκανε μεγάλη εντύπωση, είναι το πρόβλημα που έχουμε στον εντοπισμό δεδομένων, με το Τμήμα Αναπτύξεως Υδάτων, αφού όλα είναι σε χαρτιά. Δεν υπάρχουν ψηφιοποιημένα τα αρχεία και έπρεπε να τα κάνουμε εμείς από μόνοι μας. Είχαν ας πούμε δεδομένα, αλλά ήταν ελάχιστα. Δηλαδή εμείς θέλαμε στοιχεία για κάθε ώρα και είχαν για κάθε μήνα. Αυτό ήταν το βασικό πρόβλημα. Οι υπηρεσίες θα πρέπει να έχουν τα δεδομένα σε ψηφιακό φάκελο τόσο για τις έρευνες που γίνονται, όσο και για καλύτερη πρόσβαση του κοινού.

Ευτυχώς δεν είναι όλες οι υπηρεσίες έτσι, για παράδειγμα με το Τμήμα Μετεωρολογίας που συνεργαζόμαστε δεν υπάρχει παρόμοιο πρόβλημα».

Oι μελλοντικοί στόχοι

Μετά την επίτευξη του στόχου τους, έβαλαν πλώρη για ένα νέο πρόγραμμα, το οποίο θα προβλέπει τις περιόδους καύσωνα, οι οποίες τα τελευταία χρόνια επιμηκύνθηκαν στην Κύπρο. Με αυτό τον τρόπο θα καλύψουν ένα μεγάλο μέρος των φυσικών φαινομένων που επικρατούν στην Κύπρο και θα προσφέρουν ακόμα περισσότερα εργαλεία τόσο στις αρμόδιες υπηρεσίες, όσο και στους πολίτες. Ωστόσο, για να υλοποιηθεί το συγκεκριμένο πρόγραμμα, πρέπει να δοθεί έγκριση από το Ίδρυμα Προώθησης Έρευνας, στο οποίο κατέθεσαν πρόταση.

«Στο μέλλον στόχος μας είναι κάνουμε έρευνα για τους παρατεταμένους καύσωνες, ώστε να τους προβλέπει με κάποιο τρόπο. Θέλουμε αυτή να γίνει η τρίτη υπηρεσία που θα έχουμε, ώστε να δίνουμε δεδομένα στον κόσμο για να τα μελετήσει.

Επίσης, ασχολούμαστε με την ιονόσφαιρα και έχουμε φτιάξει μια έκθεση που έρχονται τα σχολεία και οποιοσδήποτε άλλος θέλει και την βλέπει. Αυτή η έκθεση ασχολείται με το διαστημικό καιρό. Θα θέλαμε να συνεχίσουμε τη λειτουργία της έκθεσης για να έρχονται οι μαθητές να ενημερώνονται, αφού δεν είναι ένας όρος που δεν ακούγεται συχνά.

Ουσιαστικά οι ακτινοβολικές εκρήξεις που γίνονται στον ήλιο επηρεάζουν τον πλανήτη και είναι κάτι πολύ ενδιαφέρον. Αυτός είναι ο άλλος στόχος μας για το μέλλον».

Σημειώνεται ότι μεταξύ άλλων, η ερευνητική ομάδα για την Ιονόσφαιρα και το Διαστημικό Καιρό του Πανεπιστημίου Frederick, συνεργάζεται με τους δρ. Κώστα Λαγούβαρδο και την δρ. Βασιλική Κοτρώνη, που είναι οι διευθυντές του Ινστιτούτου Ερευνών Περιβάλλοντος και Βιώσιμης Ανάπτυξης του Εθνικού Αστεροσκοπείου Αθηνών.

Στο πρόγραμμα CyFFORS εργάστηκαν επίσης, οι δρ. Χρήστος Γιάνναρος και ο δρ. Χάρης Χαραλάμπους που ηγείται της ομάδας.