Οι αριθμοί και το κόστος του ΕΕΕ-Βοήθημα σε πάνω από είκοσι χιλιάδες οικογένειες

Όταν στις 10 Ιουλίου του 2014 η Βουλή των Αντιπροσώπων, ψήφιζε το νομοσχέδιο που κατατέθηκε από το Υπουργείο Εργασίας για το νέο σύστημα κοινωνικής πρόνοιας, στόχος ήταν η διασφάλιση ενός ελάχιστου επιπέδου διαβίωσης, για κάθε οικογένεια που πληρούσε συγκεκριμένα κριτήρια. Έχουν περάσει επτά χρόνια από τότε και παρά τα προβλήματα που κατά καιρούς ανακύπτουν, καθώς και τις καθυστερήσεις, που οφείλονται στη πολύπλοκη διαδικασία που ακολουθείται, πάρα πολλές χιλιάδες οικογένειες στην Κύπρο, έχουν βοηθηθεί από την παροχή του Ελάχιστου Εγγυημένου Εισοδήματος.

Σύμφωνα με στοιχεία που εξασφάλισε ο REPORTER από το Υπουργείο Εργασίας, Πρόνοιας και Κοινωνικών Ασφαλίσεων 20,900 οικογένειες και συνολικά 29,700 πρόσωπα είναι δικαιούχοι του Ελάχιστου Εγγυημένου Εισοδήματος.

Οι πλείστοι εκ των δικαιούχων είναι ανήλικα ή ενήλικα άτομα με αναπηρίες ή και συνταξιούχοι με πολύ χαμηλά εισοδήματα και γι’ αυτό οι περισσότερες δικαιούχες οικογένειες είναι μονομελείς. Όπως αναφέρει το Υπουργείο Εργασίας, τα τελευταία χρόνια παρουσιάζεται μια σταθερότητα στον αριθμό των δικαιούχων του ΕΕΕ και δεν έχουν σημειωθεί σημαντικές μεταβολές.  

Το κόστος του ΕΕΕ

Το κόστος της χορήγησης του Ελάχιστου Εγγυημένου Εισοδήματος, είναι υψηλό με το κράτος να καταβάλλει πάνω από 16 εκατομμύρια ευρώ το μήνα και συνολικά 200 εκ. ετησίως.

Σε αυτά περιλαμβάνονται τόσο οι βασικές ανάγκες όσο και σειρά άλλων παροχών όπως επίδομα ενοικίου ή τόκων στεγαστικού δανείου, επίδομα για κάλυψη τελών που επιβάλλονται από Αρχές Τοπικής Αυτοδιοίκησης, επιπρόσθετο επίδομα για κάλυψη αναγκών κατ’ οίκον ή και ιδρυματικής φροντίδας, κόστος αγοράς οικοσκευών και άλλα έκτακτα, επείγοντα ή και απρόβλεπτα έξοδα.

Οι δικαιούχοι και τα κριτήρια

Δικαιούχοι για το Ε.Ε.Ε. είναι όλοι όσων τα συνολικά εισοδήματα βρίσκονται κάτω από τις ελάχιστες ανάγκες διαβίωσης, ανεξαρτήτως εάν τα εισοδήματα αυτά προέρχονται από την εργασία ή αν είναι άνεργοι ή συνταξιούχοι ή αυτοεργοδοτούμενοι.

Το κοινωνικό δίκτυ προστασίας, καλύπτει εξίσου όλους όσοι δεν έχουν κανένα εισόδημα αλλά και όσους, παρ’ όλες τις προσπάθειες τους, δεν κερδίζουν επαρκές εισόδημα από την εργασία για τη διαβίωση τους.

Βασικά περιουσιακά κριτήρια επιλεξιμότητας:

• Η ακίνητη περιουσία της οικογένειας, εξαιρουμένης της κύριας κατοικίας, δεν πρέπει να υπερβαίνει σε αξία τις €100.000 με βάση την εκτίμηση του Κτηματολογίου χωρίς να λαμβάνεται υπόψη οποιαδήποτε ακίνητη ιδιοκτησία αξίας μέχρι €100.000 η οποία δεν είναι αξιοποιήσιμη λόγω εγγραφής εμπράγματου βάρους ή δικαιώματος επικαρπίας από ημερομηνία προγενέστερη της 11ης Ιουλίου 2014 (ημερομηνία έναρξης εφαρμογής της νομοθεσίας). Η ιδιόκτητη κατοικία της οικογένειας δεν λαμβάνεται υπόψη στον υπολογισμό της αξίας της ακίνητης ιδιοκτησίας εάν δεν υπερβαίνει τα 300 τ.μ.
• Το σύνολο της αξίας των μετοχών, χρεογράφων, ομολόγων, ασφαλιστήριων συμβολαίων, εισπρακτέων λογαριασμών και άλλων παρόμοιων στοιχείων δεν πρέπει να υπερβαίνει τις €5.000.
• Οι καταθέσεις, σε περίπτωση ενός μόνο προσώπου, δεν πρέπει να υπερβαίνουν τις €5.000. Σε περίπτωση οικογένειας, το όριο των €5.000 αυξάνεται κατά €1.000 για κάθε πρόσθετο πρόσωπο που ανήκει στην οικογένεια πέραν από τον αιτητή.
• Στο πιο πάνω όριο δεν λαμβάνονται υπόψη καταθέσεις μέχρι €20.000, οι οποίες δεν είναι διαθέσιμες προς χρήση για οποιοδήποτε από τους ακόλουθους λόγους:

         -είναι αναγκαίες για σκοπούς θεραπείας ή αποκατάστασης ή αντιμετώπισης προβλημάτων υγείας όταν πρόκειται για άτομο με αναπηρία,

         -είναι δεσμευμένες προς εξασφάλιση δανείου από ημερομηνία προγενέστερη της11ης Ιουλίου 2014,

        -αφορούν παροχή υποτροφίας ή σπουδαστικού δανείου,

        -είναι επ’ ονόματι ανήλικων παιδιών από ημερομηνία προγενέστερη της 11ης Ιουλίου 2014, ή λόγω κληροδοτήματος ή κληρονομικού δικαιώματος ή εράνων ή άλλων ιδιαίτερων λόγων,

        -ευρίσκονται σε κοινό λογαριασμό με υπερήλικα γονέα του αιτητή ή μέλους της οικογένειας από ημερομηνία προγενέστερη της11ης Ιουλίου 2014

Πώς γίνεται ο υπολογισμός των εισοδημάτων

Ο υπολογισμός των συνολικών ελάχιστων αναγκών διαβίωσης για την παροχή του ΕΕΕ λαμβάνει υπόψη τις βασικές ανάγκες, αλλά και το ενοίκιο ή το στεγαστικό δάνειο. Συγκεκριμένα υπολογίζεται ως το σύνολο των ακόλουθων ποσών:

• €480 για τις βασικές ανάγκες του αιτητή/δικαιούχου
• €240 για τον/την σύζυγο/συμβίο αλλά και για κάθε παιδί ηλικίας μεταξύ 14ων και 28 ετών.
• €144 για κάθε παιδί ηλικίας κάτω των 14ων ετών.
• Επιπρόσθετο ποσό για επιδότηση του ενοικίου ή των τόκων του στεγαστικού δανείου, το οποίο εξαρτάται από τη σύνθεση της οικογένειας και την επαρχία στην οποία κατοικεί ο αιτητής/δικαιούχος.

Το μηνιαίο ΕΕΕ που παρέχεται είναι η διαφορά μεταξύ των υπολογισμένων ελάχιστων αναγκών της οικογένειας και του συνολικού εισοδήματος της οικογένειας.

Για τον υπολογισμό του εισοδήματος, λαμβάνονται υπόψη όλα τα εισοδήματα της οικογένειας και υπολογίζονται σε μηνιαία βάση:

• Το εισόδημα από εργασία μισθωτού

-μέρος από το εισόδημα από την εργασία δεν λαμβάνεται υπόψη, ως κίνητρο για ένταξη στην αγορά εργασίας

• διατροφή από υπόχρεο πρόσωπο,
• οποιοδήποτε επίδομα ή χορήγημα ή βοήθημα λαμβάνεται.

-εξαιρούνται τα όλα τα αναπηρικά επιδόματα, η φοιτητική χορηγία, το επίδομα εθνοφρουρού, το επίδομα κηδείας και το επίδομα τοκετού

-εξαιρούνται επίσης τα επιδόματα κατάρτισης

• συντάξεις
• ενοίκια
• τόκους