Πού οφείλονται οι αυξήσεις σε ρεύμα, τρόφιμα και καύσιμα-Δύο τρόποι απάμβλυνσης

Ένα Γολγοθά καλούνται να ανέβουν το τελευταίο χρονικό διάστημα οι καταναλωτές, αφού οι αυξήσεις φωτιά σε διάφορα προϊόντα και πρώτες ύλες έχουν χτυπήσει κόκκινο, με αποτέλεσμα αρκετοί πολίτες να βρίσκονται σε εξαιρετικά δύσκολη θέση.

Ηλεκτρισμός, καύσιμα και καλάθι της νοικοκυράς έχουν επηρεαστεί από τις αυξήσεις, οι οποίες με βάση τις μέχρι τώρα ενδείξεις, δεν φαίνεται να σταθεροποιούνται το επόμενο διάστημα, αλλά αντίθετα αναμένονται νέες αυξήσεις.

Μιλώντας στον REPORTER, ο πρόεδρος του Κυπριακού Συνδέσμου Καταναλωτών, Μάριος Δρουσιώτης, εξήγησε ότι οι αυξήσεις βασίζονται σε τρεις κατηγορίες και οφείλονται ως επί το πλείστο στην αύξηση της τιμής των καυσίμων.

Πρόκειται για το καλάθι της νοικοκυράς, που είναι τα είδη που επηρεάζονται από την αγοραστική δύναμη του καταναλωτή, το ηλεκτρικό ρεύμα και τα καύσιμα.

«Σε ότι αφορά στα είδη καλαθιού της νοικοκυράς, τα οποία υπολογίζονται γύρω στα 600, είναι τρόφιμα, ποτά, ενοίκια και λοιπά. Από τις έρευνες της Στατιστικής Υπηρεσίας διαφαίνεται μια αύξηση της τάξης του 5% στο γενικό δείκτη. Δηλαδή, εάν λάβουμε υπόψιν τα στοιχεία από τον Ιανουάριο του 2021 μέχρι τον Αύγουστο του 2021, η αύξηση ύψους 5% που παρουσιάζεται είναι πάρα πολύ μεγάλη», σημείωσε ο κ. Δρουσιώτης.

Οι κυριότερες κατηγορίες της αύξησης, όπως εξήγησε, είναι τα τρόφιμα και μη αλκοολούχα ποτά, που η άνοδος τους κυμαίνεται γύρω στο 9%. Η στέγαση, η ύδρευση, ο ηλεκτρισμός και το υγραέριο παρουσιάζουν αυξήσεις που κυμαίνονται στο 8% και οι μεταφορές, όπως αεροπορικά, δημόσιες συγκοινωνίες, ταξί και λοιπά, έχουν αυξήσεις γύρω στο 11%.

«Σχεδόν όλα τα προϊόντα επηρεάζονται από τις τιμές των καυσίμων, διότι η κάθε εταιρεία που πωλεί προϊόντα και υπηρεσίες, πληρώνει περισσότερο, άρα είναι μέρος του κόστους του προϊόντος η αύξηση των καυσίμων», τόνισε ο Πρόεδρος του Κυπριακού Συνδέσμου Καταναλωτών.

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΔΩ: Έλαβε διαβεβαίωση για εξαγγελία μέτρων στήριξης για την τιμή του ρεύματος ο Αβέρωφ

Πού οφείλεται η αύξηση

Θέση του κ. Δρουσιώτη, είναι ότι τα καύσιμα επηρεάζουν το κόστος των μεταφορών σε πολύ μεγάλο βαθμό και είναι γι’ αυτό που υπάρχουν αυξήσεις σε αρκετά αγαθά.

«Όσον αφορά τον ηλεκτρισμό και το υγραέριο και αυτά έχουν σχέση με τα καύσιμα. Τέλος, για τη στέγαση και την ύδρευση δεν υπάρχει κάποιος ιδιαίτερος λόγος, αλλά αφορά αύξηση υπηρεσιών.

Στα τρόφιμα και μη αλκοολούχα ποτά έχουμε αρκετά εισαγόμενα προϊόντα που έρχονται μέσω μεταφορών, ενώ υπάρχει και το κόστος παραγωγής των τροφίμων. Δεν είναι μόνο η αύξηση των καυσίμων που επηρεάζει αυτόν τομέα, αλλά ένα μέρος τους έχει να κάνει με τα καύσιμα. Ιδίως για τα εισαγόμενα τρόφιμα, τριπλασιάστηκε το κόστος τους».

«Δεν είναι τα καύσιμα ο λόγος»

Αντίθετη πάντως είναι η άποψη του προέδρου του Παγκύπριου Συνδέσμου Πρατηριούχων Πετρελαιοειδών, Στέφανου Στεφάνου, ο οποίος διαφωνεί με την θέση του κ. Δρουσιώτη.

Όπως εξήγησε, «δεν νομίζω ότι είναι τα καύσιμα ο λόγος που αυξάνονται τα σίδερα, το αλουμίνιο και η ξυλεία. Αυτά τα υλικά δεν έχουν να κάνουν σε τίποτα με το πετρέλαιο, αλλά υπάρχουν αυξήσεις χωρίς κάποιο ιδιαίτερο λόγο. Για το πετρέλαιο, αυτό που μπορώ να πω είναι ότι τους τελευταίους δύο με τρεις μήνες είναι σταθερή η τιμή του και κυμαίνεται γύρω στα 70 με 72 δολάρια το βαρέλι. Επίσης, οι τιμές στα πρατήρια το τελευταίο διάστημα είναι σταθερά γύρω στο 1,30 το λίτρο».

Υπέδειξε εξάλλου πως, «εμείς ως πρατηριούχοι δεν έχουμε να κάνουμε με τις αυξήσεις. Ότι αγοράζουμε, πωλούμε. Κανένας στην Κύπρο δεν μπορεί να κάνει κάτι για τις τιμές των καυσίμων, αφού δεν εξαρτάται από μας. Εμείς σαν Κύπρος, το μόνο που μπορούμε να επηρεάσουμε, είναι οι φόροι κατανάλωσης, για τους οποίους με βάσει την Ε.Ε. το χαμηλότερο που μπορεί να φθάσουν είναι τα 36 σεντ το λίτρο. Εμείς έχουμε 45 σεντ το λίτρο, την ίδια ώρα που η Ελλάδα έχει 75 σεντ και η Αγγλία 85 σεντ. Είμαστε από τις φτηνές χώρες της Ευρώπης, σε ότι αφορά στον φόρο».

«Καίνε» οι λογαριασμοί της ΑΗΚ

Από την άλλη, σε σχέση με τους λογαριασμούς του ρεύματος για τους οποίους πολίτες εκφράζουν παράπονα για αυξήσεις, η εκπρόσωπος της ΑΗΚ, Χριστίνα Παπαδοπούλου, ξεκαθάρισε πως δεν πρέπει ο κόσμος να συγκρίνει περσινούς λογαριασμούς με φετινούς, αφού κατά τους καλοκαιρινούς μήνες του 2020, η περίοδος ήταν ιδιαίτερη λόγω της πανδημίας, με τις τιμές των καυσίμων να κυμαίνονται σε πρωτόγνωρα χαμηλά επίπεδα.

«Αυτό οφειλόταν στην πολύ περιορισμένη ζήτηση καθώς, λόγω της πανδημίας, η παγκόσμια βιομηχανική, επιχειρηματική και οικονομική δραστηριότητα συρρικνώθηκε. Από το καλοκαίρι του 2020, και με τη σταδιακή επαναφορά μιας μορφής κανονικότητας στην παγκόσμια οικονομική δραστηριότητα και στη λειτουργία των κοινωνιών, παρατηρείται μία συστηματική, σταδιακή αύξηση στην τιμή των υγρών καυσίμων. Ενδεικτικά, η τιμή καυσίμων παρουσιάζει πολύ σημαντική αύξηση σε σχέση με την πρωτόγνωρα χαμηλή τιμή κατά το 2020, ενώ είναι επίσης ελαφρά αυξημένη σε σχέση με τις τιμές του 2018 και 2019», εξήγησε η κ. Παπαδοπούλου.

Τόνισε επίσης πως όπως αναφέρεται και σε ανακοίνωση που εξέδωσε η ΑΗΚ για το θέμα, «η τιμή του ρεύματος φέτος επανήλθε στα επίπεδα του 2018 και 2019, ενώ τη διμηνία αυτή θα υπάρξει μείωση κατά 2% ,συγκριτικά με την προηγούμενη».

Οι υπόλοιποι παράγοντες που επηρέασαν στην αύξηση, είναι η κατανάλωση ρεύματος, που είναι άρρηκτα συνδεδεμένη με τη ζήτηση λόγω του παρατεταμένου καύσωνα, όπως επίσης και ότι η τελική τιμή του ηλεκτρικού ρεύματος εξαρτάται από την τιμή αγοράς δικαιωμάτων εκπομπής θερμοκηπιακών αερίων και συγκεκριμένα εκπομπών διοξειδίου του άνθρακα, σύμφωνα με πολιτική που αφορά όλα τα Κράτη-Μέλη της ΕΕ.

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΔΩ: Ήρθε ο λογαριασμός ρεύματος σε ηλικιωμένους...σχεδόν 42 χιλιάδες-Πώς απαντά η ΑΗΚ

Δυσοίωνες προβλέψεις το επόμενο διάστημα

Ως προς το τι μπορεί να περιμένουμε στο μέλλον, αλλά και κατά πόσον θα υπάρξει σταθεροποίηση στις τιμές, ο κ. Δρουσιώτης ξεκαθάρισε πως κάτι τέτοιο δεν αναμένεται να συμβεί, τουλάχιστον μέχρι το τέλος του έτους, αλλά αντίθετα αναμένει νέες αυξήσεις.

«Για τα καύσιμα, από την αρχή του χρόνου υπάρχει μια αύξηση 23 σεντ στο λίτρο, στο πετρέλαιο κίνησης αυξήθηκε κατά 21 σεντ και 18 σεντ στο πετρέλαιο θέρμανσης.   

Στο ρεύμα η αύξηση κυμαίνεται στο 40% και το κακό είναι ότι θα συνεχιστούν αυτές οι αυξήσεις. Δεν μπορούμε να προβλέψουμε πότε στο μέλλον θα υπάρξει μια σταθεροποίηση στις τιμές».

Από την πλευρά του, ο κ. Στεφάνου συμφώνησε με το ότι δεν προδιαγράφεται κάποια μείωση το επόμενο διάστημα στην τιμή των καυσίμων. «Για να υπάρξουν αλλαγές πρέπει να πέσει στα 40 με 45 δολάρια το βαρέλι, κάτι που ωστόσο δεν πιστεύω ότι θα συμβεί. Υπάρχει μια τρομερή αύξηση παγκόσμια σε πρώτες ύλες».

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΔΩ: Απαντά για τους λόγους που οδήγησαν στις αυξήσεις στο ηλεκτρικό ρεύμα η ΑΗΚ

Δύο τρόποι απάμβλυνσης του προβλήματος

Πλέον οι πολίτες ευελπιστούν να βρεθεί ένας τρόπος να απαμβλυνθεί το πρόβλημα των αυξήσεων, ώστε να ανασάνουν για κάποιο διάστημα. Για να συμβεί αυτό, υπάρχουν δύο τρόποι, τους οποίους επεξεργάζονται οι αρμόδιοι.

«Ο πρώτος είναι να μειωθεί το ΦΠΑ. Ο άλλος, είναι από τα ειδικά αποθέματα της Αρχής Ηλεκτρισμού να δοθούν κάποιου είδους ελαφρύνσεις, όπως έγινε πέρσι όταν δόθηκε μείωση 10% το 2020, για τρία δίμηνα.

Εάν δοθεί μείωση του ΦΠΑ από την Κυβέρνηση, δεν ξέρω κατά πόσον το κράτος θα τα βάλει αλλού εκείνα που θα χάσει. Πάντως, αρκετές χώρες στην Ευρωπαϊκή Ένωση προχώρησαν σε μειώσεις του ΦΠΑ. Η Ισπανία και η Ιταλία έχουν 10% ΦΠΑ στα καύσιμα, η Πορτογαλία, Ελλάδα  και το Λουξεμβούργο είναι στο 6% και η Μάλτα στο 5%. Εμείς έχουμε το 19% του ΦΠΑ. Αυτό το 19% στα καύσιμα επηρεάζει αλυσιδωτά και άλλους τομείς. Κατά την άποψή μου επιβάλλεται το κράτος να προβεί σε μείωση, όμως ο ενδοιασμός μου είναι πως θα έρθει και θα τα ανακτήσει από άλλους τομείς», ανέφερε ο κ. Μάριος Δρουσιώτης.

Αναφέρθηκε επίσης και στο γεγονός πως ο Κυπριακός Σύνδεσμος Καταναλωτών συμμετέχει από το 2019 στο ευρωπαϊκό πρόγραμμα που ονομάζεται «Step» και το οποίο συμβουλεύει τους καταναλωτές, για εξοικονόμηση ενέργειας. «Αυτή τη στιγμή βρίσκονται στην Κύπρο περίπου 15 χιλιάδες άτομα, τα οποία δικαιούνται μειωμένο ρεύμα και δεν το γνωρίζουν. Είναι μεταξύ άλλων πολύτεκνες οικογένειες, λήπτες του ΕΕΕ, πενταμελής οικογένειες, ανάπηροι και λοιπά. Οι δικαιούχοι είναι συνολικά 33 χιλιάδες και οι 15 δεν γνωρίζουν ότι δικαιούνται μείωση».

Αξίζει να σημειωθεί ότι μέχρι το τέλος του έτους τα νοικοκυριά θα έχουν να πληρώσουν αρκετούς άλλους φόρους, οι οποίοι θα ξεκινήσουν από τον Οκτώβριο, κάτι που θα επιβαρύνει ακόμη περισσότερο τις τσέπες των καταναλωτών. Μεταξύ αυτών, τα σκύβαλα, τα τέλη Υδατοπρομήθειας, οι φόροι ακίνητης ιδιοκτησίας και τα τέλη κοιμητηρίου.