Άγχος και ήπια κατάθλιψη αντιμετωπίζουν οι Κύπριοι λόγω πανδημίας

Πιο πιεσμένοι και αγχωμένοι από ποτέ, νιώθουν οι Κύπριοι σχεδόν ένα χρόνο μετά την εμφάνιση του κορωνοϊου στην Κύπρο, αφού τα συνεχή μέτρα που λαμβάνονται για την αναχαίτηση της πανδημίας, επηρεάζουν άμεσα την ψυχολογία των πολιτών, δημιουργώντας το φαινόμενο της κοινωνικής μοναξιάς, επαυξάνοντας παράλληλα το άγχος και τον φόβο.

Με δυσκολία διαχειρίζονται οι πολίτες τις αλλαγές που επιφέρει η πανδημία, ενώ ο εγκλεισμός στο σπίτι τους προκαλεί το αίσθημα της στέρησης της προσωπικής τους ελευθερία. Σε άλλες περιπτώσεις, ο εγκλεισμός εντείνει εντάσεις που υπάρχουν στο σπίτι, οδηγώντας ενίοτε και σε βίαιη συμπεριφορά.

Η ψυχολογική υποστήριξη σε τέτοιες περιπτώσεις, συνιστάται για την καλύτερη διαχείριση του όποιου προβλήματος. Εν μέσω πανδημίας η φυσική επίσκεψη σε ψυχολόγο, κατέστη σχεδόν αδύνατη, την ίδια στιγμή που τα περιστατικά που προαναφέρθηκαν ολοένα και αυξάνονται. Για την στήριξη των πολιτών συστάθηκε η γραμμή δωρεάν ψυχολογικής στήριξης 1471, ως μια πρωτοβουλία του Πνευματικού και Συμβουλευτικού Κέντρου της Ιεράς Μονής Κύκκου.

Συνολικά, κατά τους δύο μήνες λειτουργίας της γραμμής 1471, την άνοιξη του 2020, μετά το πρώτο ξέσπασμα της πανδημίας, οι επαγγελματίες ψυχολόγοι που στελεχώνουν την γραμμή δέχτηκαν 243 κλήσεις, διαχειρίστηκαν 187 από αυτές, ενώ παρέπεμψαν 15 σε άλλες υπηρεσίες, όπως το Γραφείο Ευημερίας. Οι πλειοψηφία αυτών των περιστατικών, αφορούσαν συμπτωμάτων άγχους και κατάθλιψης. 

Εγχώριες και διεθνείς έρευνες σε σχέση με την επίδραση της πανδημίας στην ψυχολογική κατάσταση του πληθυσμού, δείχνουν ότι, ενισχύονται σοβαρά οι πιθανότητες ανάπτυξης συμπτωμάτων ψυχοπαθολογίας. Αυτά αφορούν κυρίως, αγχώδη διαταραχή και ήπια κατάθλιψη, σε άτομα, που δεν παρουσίασαν οποιοδήποτε πρόβλημα ψυχικής υγείας στο παρελθόν. Κυρίως τα συναισθήματα που κυριαρχούν είναι άγχος, φόβος, ανασφάλεια, ανησυχία, νευρικότητα, θυμός και αποδιοργάνωση.

Όπως εξήγησε στον REPORTER, ο  Γιώργος Πογιατζής, επικεφαλής της γραμμής 1471 και ειδικός ψυχολόγος, κατά μέσο όρο, ανταποκρίνονται σε περισσότερο από είκοσι κλήσεις ημερησίως, με τις περισσότερες να προέρχονται από γυναίκες μεγάλων αστικών περιοχών. Οι περισσότερες κλήσεις, αφορούσαν αιτήματα συναισθηματικής υποστήριξης, σχετιζόμενα με συσσωρευμένη πίεση και δυσκολίες στη διαχείριση της. Ένας σημαντικός αριθμός ατόμων, αναζητούσε λύσεις σε συναισθηματικά αδιέξοδα και συμβουλές, για καλύτερη και λειτουργικότερη προσέγγιση των παιδιών τους.

Από την πρώτη στιγμή που έγινε γνωστή η γραμμή 1471, οι πολίτες ανταποκρίθηκαν άμεσα όπως ανέφερε ο κ. Πογιατζής. 

«Δεν υπήρξε χρονικό διάστημα χωρίς κλήσεις, ενώ παρατηρήσαμε ότι με την ενίσχυση της προώθησης λεπτομερειών που αφορούσαν τη γραμμή, λαμβάναμε και περισσότερες αλλά και πιο στοχευμένες κλήσεις. Λαμβάναμε κλήσεις, ακόμα και όταν η γραμμή λόγω απουσίας οικονομικής δυνατότητας, ήταν ανενεργή. Κατά την επαναλειτουργία της τον Γενάρη, οι κλήσεις ξεπέρασαν κατά πολύ, από την πρώτη εβδομάδα, το αντίστοιχο αριθμητικό ορόσημο που προέκυψε μετά από ένα μήνα λειτουργίας της στην πρώτη φάση τον Μάιο, που δέχθηκε 100 περίπου κλήσεις, ενώ από 18 με 25 Ιανουαρίου 2021 δεχτήκαμε περισσότερες από 120 κλήσεις».

Στην συντριπτική τους πλειοψηφία όπως ξεκαθαρίζει ο κ. Πογιατζής, τα αιτήματα των εξυπηρετούμενων ικανοποιούνται μέσω της γραμμής, ενώ υπήρξαν και περιπτώσεις που χρειάστηκε να επικοινωνήσουν με άλλους πιο αρμόδιους φορείς, όπως κρατικές υπηρεσίες για έκτακτα ή επικίνδυνα περιστατικά.

Σε μια τέτοια υπηρεσία, οι ψυχολόγοι καθημερινά καλούνται να έρθουν αντιμέτωποι με πολλές και δύσκολες περιπτώσεις. Τα πιο περίπλοκα στην διαχείριση περιστατικά, αφορούν κλήσεις οι οποίες χρήζουν κινητοποίησης και συντονισμού διαφόρων υπηρεσιών , κρατικών και μη για άμεση παροχή στήριξης, κάτω από ακραίες περιστάσεις. «Παρόλο που αντιμετωπίζουμε ως κοινωνία όλοι την πανδημία, τον περιορισμό των μετακινήσεων κλπ, ο κάθε ένας από εμάς καλείται, παράλληλα, να διαχειριστεί και τα ιδιαίτερα γεγονότα της δικής του καθημερινότητας»

Από την σύσταση της γραμμής, μέχρι και σήμερα, εργάστηκαν συνολικά οκτώ επαγγελματίες ψυχολόγοι με εμπειρία και επιστημονική εκπαίδευση, που τους δίνει την δυνατότητα να διαχειριστούν σε πραγματικό χρόνο, αξιολογώντας και προσαρμόζοντας τα δεδομένα τους. Ο κ. Πογιατζής, εξήγησε ότι, ο επαγγελματίας ψυχολόγος δεν εκφράζει προσωπική άποψη για το ζήτημα που ακροάζεται, ούτε παρέχει στα τυφλά γενικές συμβουλές, αλλά βοηθά το άτομο να γίνει πιο λειτουργικό στην αντιμετώπιση της δικής του πραγματικότητας. Εξάλλου, ένα άτομο μπορεί, να καλέσει στο 1471, είτε μία και μόνο φορά, είτε περισσότερες φορές, χωρίς περιορισμό.

Για την δημιουργία και υλοποίηση της γραμμής, ενεπλάκησαν ιδιωτικοί φορείς όπως η Cyta και η Ελληνική Τράπεζα, αφού όπως αναφέρει ο κ. Πογιατζής, δεν υπήρξε η ανταπόκριση του κράτους. Παρόλα αυτά, εάν δεν ενισχυθεί οικονομικά η γραμμή τότε η ζωτικής σημασίας υπηρεσίες που προσφέρει, θα πρέπει να διακοπούν όπως και την τελευταία φορά.

Η γραμμή 1471, δραστηριοποιήθηκε πρώτη φορά τον Μάιο του 2020 για δύο μήνες ως αντίδραση στις έντονες ψυχοπιεστικές συνθήκες κατά την πρώτη φάση της πανδημίας και οροθετήθηκε η λειτουργία της, ως Γραμμή Άμεσης Ανταπόκρισης παροχής Ψυχολογικής Φροντίδας σε Έκτακτα Γεγονότα. Διακόπηκε και επαναλειτούργησε τον Γενάρη. Οι ώρες λειτουργίας είναι Δευτέρα με Παρασκευή από τις 09:00 μέχρι τις 21:00 και τα Σαββατοκύριακα από τις 10:00 μέχρι τις 14:00.