Οι απαντήσεις για τη νέα νομοθεσία περί Πρόσβασης σε Πληροφορίες του Δημοσίου Τομέα

Την 22α Δεκεμβρίου 2020 θα τεθεί σε εφαρμογή ο περί του Δικαιώματος Πρόσβασης σε Πληροφορίες του Δημοσίου Τομέα Νόμος του 2017 (184(Ι)/2017), με κύριο σκοπό την ενίσχυση των Αρχών της Διαφάνειας και της Λογοδοσίας στο Δημόσιο και Ευρύτερο Δημόσιο Τομέα.
 
Σε δηλώσεις της στο ΚΥΠΕ για το νέο αυτό θεσμό, η Επίτροπος Προστασίας Δεδομένων Προσωπικού Χαρακτήρα, η οποία θα εκτελεί χρέη και Επιτρόπου Πληροφοριών,  Ειρήνη Λοϊζίδου -Νικολαϊδου, είπε ότι η νέα αυτή Εποπτική Αρχή ευελπιστεί ότι θα συμβάλει αφενός στην ικανοποίηση των αιτημάτων παροχής πληροφοριών των αιτητών (φυσικών και νομικών προσώπων) και αφετέρου στην στάθμιση της εν λόγω πρόσβασης με το δημόσιο συμφέρον.
 
Σημείωσε ότι ο νέος Θεσμός και ο νέος ρόλος αποτελούν μία ακόμα πρόκληση για το Γραφείο της και για την ίδια προσωπικά καθώς είναι ένα νέο αντικείμενο το οποίο απαιτεί συνεχή εποπτεία, καθοδήγηση και διορθωτική δράση  προς τις Δημόσιες Αρχές.
 
Ερωτηθείσα για τον ρόλο και σκοπό αυτού του νέου θεσμού και με ποιο τρόπο αναμένεται να ενισχύσει τις Αρχές της Διαφάνειας και της λογοδοσίας στον δημόσιο και ευρύτερο δημόσια τομέα,  η κ. Λοϊζίδου -Νικολαϊδου απάντησε ότι η εν λόγω νομοθεσία έχει θεσπιστεί ακριβώς για να αποτελέσει εργαλείο ελέγχου της Διοίκησης και των Διοικητικών Αποφάσεων του δημοσίου και ευρύτερου δημοσίου τομέα.
 
Όπως είπε, το δικαίωμα πρόσβασης σε πληροφορίες του δημόσιου τομέα που καθιερώνεται με αυτήν την νομοθεσία,  δεν αφορά μόνο στα φυσικά πρόσωπα αλλά και στα νομικά πρόσωπα, τα οποία ασκώντας το εν λόγω δικαίωμα, ενεργοποιούν την υποχρέωση των Δημοσίων Αρχών να εκπληρώσουν τις Αρχές της Λογοδοσίας και  της Διαφάνειας. 
 
«Ο Επίτροπος Πληροφοριών, ο οποίος θα είναι ο εκάστοτε Επίτροπος Προστασίας Δεδομένων Προσωπικού Χαρακτήρα είναι επιφορτισμένος να παρακολουθεί την εφαρμογή της εν λόγω νομοθεσίας και να επιβάλλει την συμμόρφωση της από την Δημόσια Διοίκηση. Ο εν λόγω Επίτροπος, εκτός από συμβουλευτικού χαρακτήρα εξουσίες και αρμοδιότητες όπως είναι οι συστάσεις, συμβουλές, κατευθύνσεις κτλ έχει και διορθωτικού χαρακτήρα αρμοδιότητες αφού δύναται να επιβάλει και διοικητικές κυρώσεις», πρόσθεσε.
 
Σε ερώτηση τι να περιμένουν οι πολίτες από αυτό το νέο θεσμό και  κάτω από ποιες προϋποθέσεις θα μπορούν να λαμβάνουν πληροφορίες και τι είδους πληροφορίες, η Επίτροπος είπε ότι «η νέα αυτή Εποπτική Αρχή ευελπιστώ ότι θα συμβάλει αφενός στην ικανοποίηση των αιτημάτων παροχής πληροφοριών των αιτητών (φυσικών και νομικών προσώπων) και αφετέρου στην στάθμιση της εν λόγω πρόσβασης με το δημόσιο συμφέρον».
 
«Οι δύο κατηγορίες των εξαιρούμενων πληροφοριών που είναι οι απόλυτες εξαιρέσεις και η μη απόλυτες εξαιρέσεις, καθοδηγούν στο τι μπορεί να δοθεί χωρίς να πληγεί το δημόσιο συμφέρον, το οποίο υπερτερεί σε κάθε περίπτωση του ιδιωτικού. Το άρθρο 7 της εν λόγω νομοθεσίας προβλέπει την κατάρτιση σχεδίου δημοσίευσης για κάθε δημόσια αρχή, το οποίο υποβάλλεται στο Γραφείο μου για έγκριση και δημοσίευση. Από το σχέδιο δημοσίευσης θα ενεργοποιείται, ουσιαστικά, το δικαίωμα πρόσβασης του αιτητή, καθώς εκεί θα φαίνονται οι πληροφορίες που διαθέτει η κάθε Αρχή και το ενδεχόμενο κόστος απόκτησης τους», σημείωσε .
 
Το κόστος, συνέχισε η κ. Λοϊζίδου -Νικολαϊδου, προκύπτει από Κανονισμούς ή από ειδική νομοθεσία που ήδη έχει η κάθε Αρχή.
 
«Το αίτημα πρόσβασης θα πρέπει να εμπεριέχει το όνομα του αιτητή, την διεύθυνση του και την περιγραφή των πληροφοριών για τις οποίες ζητείται πρόσβαση. Η υπεύθυνη Αρχή έχει 30 ημέρες να απαντήσει στο αίτημα ή να ζητήσει παράταση. Παράταση δύναται να δώσει η Επίτροπος, το Υπουργικό Συμβούλιο ή  προκύπτει από Κανονισμούς. Η υπεύθυνη Αρχή έχει δικαίωμα να ζητήσει διευκρινίσεις επί του αιτήματος και μέχρι να τις λάβει δεν έχει υποχρέωση να απαντήσει. Επίσης αν υπάρχει κόστος/ τέλος για να ικανοποιηθεί το δικαίωμα πρόσβασης τότε ο αιτητής έχει 3 μήνες να το καταβάλει. Και σε αυτή την περίπτωση  η υπεύθυνη Αρχή δεν έχει υποχρέωση να απαντήσει στο αίτημα, αν δεν καταβληθεί το εν λόγω κόστος/ τέλος», συμπλήρωσε.
 
Απαντώντας σε ερώτηση αν υπήρξε ανταπόκριση από τις δημόσιες Αρχές που συμμετέχουν στον θεσμό και αν είναι έτοιμες για την εφαρμογή της νέας νομοθεσίας, η Επίτροπος ανέφερε ότι έχουν αποστείλει αρκετές εγκύκλιους από τις 4 Σεπτεμβρίου 2018 μέχρι τις 7 Οκτωβρίου 2020.
 
«Σχέδια δημοσίευσης  έχουν υποβάλει  μέχρι σήμερα 124 Αρχές και έχουν παρακολουθήσει  το διαδικτυακό εκπαιδευτικό σεμινάριο 118 σημεία επαφής που έχουν υποδειχθεί από τις  υπεύθυνες Αρχές», πρόσθεσε.
 
Ερωτηθείσα ποιος ο ρόλος του νέου Επιτρόπου, ο οποίος θα εκτελεί και χρέη Επιτρόπου Προστασίας Δεδομένων Προσωπικού Χαρακτήρα, η κ. Λοϊζίδου -Νικολαϊδου είπε ότι «ο νέος Θεσμός και ο νέος ρόλος αποτελούν μία ακόμα πρόκληση για το Γραφείο μου και για μένα προσωπικά καθώς είναι ένα νέο αντικείμενο το οποίο απαιτεί συνεχή εποπτεία, καθοδήγηση και διορθωτική δράση προς τις Δημόσιες Αρχές προκειμένου να ικανοποιούν χωρίς προσκόμματα τα αιτήματα των φυσικών και νομικών προσώπων για πρόσβαση σε πληροφορίες, χωρίς να πλήττονται παράλληλα υπέρτερα συμφέροντα και δικαιώματα όπως αυτό του δημοσίου συμφέροντος».

 

Πηγή: ΚΥΠΕ