Οι μακροχρόνιες επιπτώσεις της πανδημίας, ο εγκλεισμός και η ψυχική κόπωση

Ριζικά έχει αλλάξει πλέον η καθημερινότητα μας, καθώς τα περιοριστικά μέτρα για αντιμετώπιση και του δεύτερου κύματος της πανδημίας, έχουν εισβάλει για τα καλά πλέον στη ζωή μας, και όπως όλα δείχνουν, θα παραμείνουν για αρκετό καιρό ακόμη.

Η ραγδαία αύξηση των κρουσμάτων αλλά και η επιδείνωση της επιδημιολογικής εικόνας, ήχησαν καμπανάκι κινδύνου στην Κυβέρνηση, η οποία έκρινε ορθό να λάβει πιο αυστηρά μέτρα, σε μια προσπάθεια να περιορίσει τη διασπορά στην κοινότητα αλλά και να προστατεύσει τις ευάλωτες ομάδες του πληθυσμού.  

Κάτι ανάλογο έπραξε το κράτος και κατά τη διάρκεια του πρώτου κύματος της πανδημίας, όπου επέβαλε ολικό lockdown σε όλη την Κύπρο και έδρασε άμεσα. Ωστόσο, χωρίς αμφιβολία, όλους αυτούς τους μήνες, τόσο η καθημερινότητα μας, όσο και οι κοινωνικές μας δραστηριότητές, επηρεάστηκαν στο μέγιστο βαθμό.

Ο περιορισμός στις μετακινήσεις, ο εγκλεισμός στο σπίτι και γενικότερα η κοινωνική απομόνωση, έπαιξαν το δικό τους ρόλο στη ψυχολογία του κάθε ανθρώπου, ο οποίος κλήθηκε απρόσμενα να τεθεί αντιμέτωπος με νέα δεδομένα στη ζωή του.  
 
Σε δηλώσεις της στον REPORTER η δικανική ψυχολόγος Σταύρη Ανδρέου, ανέφερε πως η επιβολή lockdown, τα αυστηρά περιοριστικά μέτρα αλλά και η κοινωνική αποστασιοποίηση μπορούν να επιφέρουν μακροχρόνιες επιπτώσεις στον άνθρωπο, όπως τα συμπτώματα στρες, αϋπνίας και κατάθλιψης, σημειώνοντας πως η κοινωνική απομόνωση αντιμετωπίζεται διαφορετικά από το κάθε άτομο.

«Με την αύξηση άβολων συναισθημάτων και τον επηρεασμό της ψυχικής υγείας, μπορεί να παρατηρηθεί αύξηση στην κατανάλωση αλκοόλ και καπνίσματος. Αυτό μπορεί να συμβεί σε μια προσπάθεια του ατόμου να μουδιάσει, να διώξει και να εξαφανίσει τα άβολα συναισθήματα που του έχει προκαλέσει η πανδημία και η κοινωνική απομόνωση. Επίσης, σε κάποια άτομα μπορεί να παρατηρηθεί διαταραχή στον ύπνο. Η ποιότητα του ύπνου εξαρτάται από τα επίπεδα ανησυχίας, άγχους και αυτό-αποτελεσματικότητας του ατόμου.

Το στρες μπορεί να μειώσει ή να αυξήσει την κατανάλωση θερμίδων. Δηλαδή, οι διατροφικοί παράγοντες περιπλέκονται με την ανθρώπινη συμπεριφορά και τα συναισθήματα, τα οποία έχουν κρίσιμο ρόλο στην έναρξη, σοβαρότητα και διάρκεια της κατάπτωσης της ψυχικής υγείας του ατόμου. Ένας ακόμα παράγοντας που επηρεάζει την ψυχική υγεία σχετικά με την κοινωνική απομόνωση είναι η σοβαρή κοινωνικοοικονομική δυσφορία που κάποια άτομα μπορεί να βιώνουν. Το άτομο μπορεί να βιώνει συναισθήματα όπως είναι ο θυμός και το άγχος».
 
«Ο εγκλεισμός και ο φόβος μπορούν να προκαλέσουν ψυχική κόπωση»
Ερωτηθείσα ποιες είναι οι επιπτώσεις ανά ηλικιακές ομάδες, η κ. Ανδρέου είπε ότι «τα νεότερα άτομα έχουν περισσότερες πιθανότητες να αναπτύξουν συμπτώματα άγχους και κατάθλιψης, ενώ τα άτομα μεγαλύτερης ηλικίας είναι πιθανόν να βιώνουν πιο έντονα το άγχος και τη μελαγχολία. «Τα μικρά παιδιά μπορεί να δείξουν προσκόλληση, απροσεξία και εκνευρισμό», προσθέτοντας πως «στερούνται και τις αθλητικές δραστηριότητες και αυτό είναι ένας τρόπος μετρίασης του ψυχολογικού βάρος σε ηλικίες 3-18 ετών, κατά την διάρκεια ενός lockdown. Μπορούν να παρακολουθήσουν διαδικτυακά εναλλακτικές αθλητικές δραστηριότητες ή παιχνίδια που μπορούν να χαρακτηριστούν σαν αθλητικές δραστηριότητες στο σπίτι με τους γονείς ή αδέλφια».
 
Σε σχέση με το αν επιβαρύνεται η κατάσταση ατόμων, οι οποίοι είτε είναι πιο ευάλωτοι ψυχικά, είτε αντιμετωπίζουν κάποια ψυχική νόσο, η ψυχολόγος ανέφερε πως γενικότερα η πανδημία επηρεάζει ακόμα περισσότερο αυτά τα άτομα με ήδη υπάρχουσα θέματα ψυχικής υγείας.

«Κάποιοι δυσκολεύονται να ανταπεξέλθουν λόγο των ιατρικών αναγκών τους, αφού κυρίως στο πρώτο κύμα της πανδημίας όπου επιβλήθηκε lockdown, δεν είχαν τη δυνατότητα να επισκεφθούν τον ψυχολόγο ή ψυχίατρο και πραγματοποιούσαν τα ραντεβού τους διαδικτυακά. Η αναμονή ατόμων στον χώρο αλλά και οι ασθενείς που κατατάσσονται στις ευάλωτες ομάδες, ήταν τα εμπόδια ώστε να επισκεφθούν από κοντά τον ιατρό τους. Επίσης, υπάρχουν άτομα που κλείνουν ραντεβού ανάλογα με τις ιατρικές τους ανάγκες από κοντά. Δεν μπορεί ο ιατρός να έχει την ίδια σχέση που έχει με το άτομο από κοντά αλλά και διαδικτυακά. Έχει αρκετή διαφορά το πρόσωπο με πρόσωπο. Ακόμη, η χρήση μάσκας δυσκολεύει και τον ιατρό και τον ασθενή, αφού κρύβεται το πρόσωπο και επηρεάζει τη σχέση».

Όσον αφορά τον βαθμό που επηρεάζει η έλλειψη κάποιων συνήθειων από την καθημερινότητα αλλά και ο φόβος να μην μολυνθεί από τον ιό, η κ. Ανδρέου δήλωσε πως η έλλειψη της συνηθισμένης ρουτίνας του κάθε ατόμου, ο εγκλεισμός και ο φόβος για τον ιό, μπορούν να προκαλέσουν ψυχική κόπωση, αφού το άτομο βιώνει άβολα συναισθήματα, όπως ανησυχία, φόβο, αγωνία και λύπη. Ο φόβος και η ανησυχία που βιώνει κάποιος για τους συγγενείς και φίλους, που μπορεί να κατατάσσονται στις ευάλωτες ομάδες του πληθυσμού, προσθέτονται στην ψυχική κόπωση του ατόμου.

«Πλέον παρατηρείται ψυχική κούραση με την κατάσταση της πανδημίας και τον τρόπο που έχει αλλάξει η ζωή μας. Κάποια άτομα μπορεί να νιώθουν ανημποριά και μελαγχολία. Η αλλαγή του καθημερινού προγράμματος και η μείωση της κοινωνικής και φυσικής επαφής με άλλα άτομα, μπορεί να προκαλέσει δυσαρέσκεια και μια αίσθηση εγκλεισμού. Επίσης, αυτό που πιθανότατα να έχει προκαλέσει επιπρόσθετο άγχος και πίεση, ενδεχομένως και σε κάποιες περιπτώσεις και θυμό, είναι πως κάποια άτομα ίσως να νιώθουν ότι έχουν στιγματιστεί, αφού νιώθουν πως τους μεταφέρεται το βάρος της ατομικής ευθύνης».
 
Τα αλλιώτικα Χριστούγεννα
Είναι γεγονός ότι η επιβολή lockdown σε Λεμεσό και Πάφο αλλά και τα πιο αυστηρά μέτρα σε όλη την Κύπρο, ήρθαν σε μία άλλη εποχή, καθώς στο προηγούμενο lockdown, ο κόσμος ανέμενε πώς και πώς το καλοκαίρι, ενώ τώρα συμβαίνει κάτι ανάλογο με τις γιορτές των Χριστουγέννων.

Όπως εξηγεί η ψυχολόγος, οι γιορτές των Χριστουγέννων είναι μια οικογενειακή περίοδος, όπου μεγάλες μαζώξεις οικογενειών και φίλων έχουν την τιμητική τους, όμως φέτος δεν θα είναι το ίδιο, υποδεικνύοντας πως «κάτι τέτοιο μπορεί να επιβαρύνει την ψυχική κόπωση όπως και την πρόκληση συναισθημάτων όπως θυμός και αγανάκτηση. Τα παιδιά επηρεάζονται σε μεγάλο βαθμό από κοινωνικές και οικογενειακές συνθήκες, όπως είναι το στρες στην οικογένεια, οικονομικές συγκρούσεις, και γονική ψυχοπαθολογία. Τα Χριστούγεννα φέτος δεν θα είναι όπως τα είχαμε συνηθίσει μέχρι τώρα, και αυτό θα επηρεάσει».

Όσον αφορά τους αρνητές του ιού και αν μπορούν να επηρεάσουν περισσότερο τη ψυχολογία του κόσμου, σε περίπτωση που το διάστημα των Χριστουγέννων επιβληθούν περαιτέρω αυστηρά μέτρα, η κ. Ανδρέου ανέφερε πως «όταν οι αρνητές του ιού πάνε ενάντια στην πανδημία και τα lockdown, τότε προκύπτουν διάφορα θέματα ηθικής και ψυχικής υγείας, με αποτέλεσμα «κάποια άτομα να επηρεαστούν περισσότερο προκαλώντας τους συναισθήματα όπως είναι ο θυμός, αγανάκτηση, ανημποριά και απελπισία. Συναισθήματα που επιβαρύνουν ήδη την υπάρχουσα ψυχική κόπωση».
 
Παράλληλα, η κ. Ανδρέου επισήμανε πως αυτή την περίοδο με τις περιορίσεις των μετακινήσεων αλλά και των κοινωνικών δραστηριοτήτων οι οικογένειες μπορούν να περνούν μαζί αρκετό χρόνο. «Οι δεσμοί και οι σχέσεις μεταξύ των μελών μιας οικογένειας συμβάλουν ουσιαστικά στην ψυχική υγεία, ειδικά κατά την διάρκεια της πανδημίας. Για αρκετά άτομα η παρουσία ενός υποστηρικτικού οικογενειακού περιβάλλοντος δρα προστατευτικά εναντίον στη ψυχική δυσφορία. Η υπενθύμιση των προσωπικών αξιών, οι οποίες καθοδηγούν τις συμπεριφορές μας. Τις προσωπικές αξίες τις έχει επιλέξει ο κάθε ένας ως σημαντικές για τον ίδιο».
 
ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΠΙΣΗΣ: 

Δειτε Επισης

Την Κυριακή η αλλαγή της ώρας-Πάνε τα ρολόγια μία ώρα μπροστά
Δίωρη στάση εργασίας από τους χαμηλόμισθους της ΙΣΟΤΗΤΑΣ-Φωνές για στασιμότητα στην ανέλιξη
Δεν υποχωρεί η σκόνη, παραμένει η θερμή αέρια μάζα-Στους 26 βαθμούς Κελσίου η θερμοκρασία
Ακούει εισηγήσεις και καθορίζει τα επόμενα βήματα για την κοινωνική ένταξη μεταναστών ο ΥΠΕΣ
Διφορούμενες οι αντιδράσεις για τα μέτρα-Φόβοι για νέα φυγή στα κατεχόμενα για καύσιμα
Υπουργός Υγείας: Προσδοκία στήριξης από διεθνή κοινότητα για λύση στο Κυπριακό
Kατάργηση φορολόγησης εισοδήματος στο φιλοδώρημα υπαλλήλων με σύμβαση στη Δημόσια Υπηρεσία
Ενέκρινε τον προϋπολογισμό της Αρχής Ψηφιακής Ασφάλειας η Ολομέλεια
Ανησυχία Βουλευτών για μείωση του αποθεματικού του Ταμείου ΑΠΕ και ΕΞΕ
Αναμένει υλοποίηση έργων και προειδοποιεί η Συντ. Γονέων Σχολείων του Ύψωνα