Διατήρηση δημοσιονομικής στήριξης και ρήτρας διαφυγής ελλειμμάτων και το 2022, ζητά η Κομισιόν

H Koμισιόν συνιστά στα κράτη μέλη να συνεχίσουν την ευέλικτη δημοσιονομική πολιτική στήριξης της οικονομίας, προειδοποιώντας για την πρόωρη απόσυρση της δημοσιονομικής στήριξης, η οποία θα πρέπει να διατηρηθεί φέτος και την επόμενη χρονιά και προτείνοντας τη διατήρηση της "γενικής ρήτρας εξαίρεσης", δηλαδή τη δυνατότητα παρέκκλισης από τους στόχους του Συμφώνου Σταθερότητας και Ανάπτυξης και για το 2022, αλλά και την πιθανή και υπό όρους απόσυρσή της το 2023. Η επίσημη σύσταση θα ανακοινωθεί το Μάιο.

Η Κομισιόν, με έγγραφο που ενέκρινε το Κολέγιο των Επιτρόπων και απεστάλη προς το Συμβούλιο, προβλέπει ότι "μόλις μειωθούν οι κίνδυνοι για την υγεία, τα δημοσιονομικά μέτρα θα πρέπει γίνουν πιο στοχευμένα και να προάγουν μια ανθεκτική και βιώσιμη ανάκαμψη και ότι οι δημοσιονομικές πολιτικές θα πρέπει να λαμβάνουν υπόψη τον αντίκτυπο του RRF.

Στο έγγραφο της Κομισιόν προς το Συμβούλιο αναφέρονται οι εκτιμήσεις της Κομισιόν για το πώς πρέπει να ληφθεί μια μελλοντική απόφαση σχετικά με τη μελλοντική απενεργοποίηση της ρήτρας μετά το 2022.

Κατά την άποψη της Κομισιόν, η όποια απόφαση πρέπει να ληφθεί μετά από συνολική εκτίμηση της κατάστασης της οικονομίας βάσει ποσοτικών κριτηρίων.

Συγκεκριμένα, το επίπεδο οικονομικής δραστηριότητας στην ΕΕ ή στη ζώνη του ευρώ σε σύγκριση με τα επίπεδα πριν από την κρίση (τέλη του 2019) θα πρέπει να είναι βασικό για την απενεργοποίηση ή τη συνέχιση της εφαρμογής της γενικής ρήτρας διαφυγής.

Η Κομισιόν κρίνει ότι οι τρέχουσες προκαταρκτικές ενδείξεις προτείνουν τη συνέχιση της εφαρμογής της γενικής ρήτρας διαφυγής το 2022 και την απενεργοποίηση της από το 2023. Θα ακολουθήσει διάλογος με το Συμβούλιο και τελική σύσταση το Μάιο.

Η Κομισιόν επιβεβαιώνει επίσης προς το Συμβούλιο να ξεκινήσει εκ νέου τη δημόσια συζήτηση σχετικά με το πλαίσιο οικονομικής διακυβέρνησης μετά την ανάκαμψη και τονίζει ότι ο συντονισμός των εθνικών δημοσιονομικών πολιτικών είναι απαραίτητος για τη στήριξη της οικονομικής ανάκαμψης.

Η σημερινή καθοδήγηση θα πρέπει να ληφθεί υπόψιν από τα κράτη μέλη στην προετοιμασία των προγραμμάτων σταθερότητας και σύγκλισης, τα οποία θα πρέπει να υποβληθούν τον Απρίλιο του 2021, αναφέρει η Κομισιόν, ενώ επιπλέον οδηγίες θα εξειδικευτούν περαιτέρω στο εαρινό πακέτο του Ευρωπαϊκού Εξαμήνου.

Η Κομισιόν σημειώνει ακόμη ότι οι ειδικές για κάθε χώρα καταστάσεις θα συνεχίσουν να λαμβάνονται υπόψη μετά την απενεργοποίηση της γενικής ρήτρας διαφυγής.

Σε περίπτωση που ένα κράτος μέλος δεν έχει επανέλθει στο επίπεδο της οικονομικής δραστηριότητας πριν από την κρίση, όλες οι ευελιξίες του Συμφώνου Σταθερότητας και Ανάπτυξης θα χρησιμοποιηθούν πλήρως, ιδίως κατά την πρόταση καθοδήγησης δημοσιονομικής πολιτικής.

Τέλος η σύσταση προς το Συμβούλιο παρέχει και ορισμένες γενικές ενδείξεις για τη δημοσιονομική πολιτική των κρατών μελών το 2022 και μεσοπρόθεσμα, συμπεριλαμβανομένης της σχέσης με τα ταμεία του RRF.

Το RRF θα διαθέσει 312,5 δισεκατομμύρια ευρώ σε επιχορηγήσεις και έως και 360 δισεκατομμύρια ευρώ σε δάνεια προς τα κράτη μέλη για τη στήριξη της εφαρμογής μεταρρυθμίσεων και επενδύσεων. Αυτό θα παράσχει σημαντική δημοσιονομική ώθηση και θα βοηθήσει στον μετριασμό του κινδύνου αποκλίσεων στη ζώνη του ευρώ και στην ΕΕ, αναφέρει.

"Η εφαρμογή του μηχανισμού ανάκαμψης και ανθεκτικότητας θα έχει επίσης σημαντικές επιπτώσεις στις εθνικές δημοσιονομικές πολιτικές. Οι δαπάνες που χρηματοδοτούνται από επιχορηγήσεις από το RRF θα προσφέρουν σημαντική ώθηση στην οικονομία τα επόμενα χρόνια, χωρίς αύξηση των εθνικών ελλειμμάτων και χρεών. Θα ενθαρρύνει επίσης τα κράτη μέλη να βελτιώσουν τη φιλικότητα για την ανάπτυξη των δημοσιονομικών πολιτικών τους. Οι δημόσιες επενδύσεις που χρηματοδοτούνται από επιχορηγήσεις RRF πρέπει να βρίσκονται πάνω από τα υπάρχοντα επίπεδα δημόσιων επενδύσεων. Μόνο εάν το RRF χρηματοδοτήσει πρόσθετες παραγωγικές και υψηλής ποιότητας επενδύσεις, θα συμβάλει στην ανάκαμψη και θα αυξήσει την πιθανή ανάπτυξη, ιδίως όταν συνδυάζεται με διαρθρωτικές μεταρρυθμίσεις σύμφωνα με τις ειδικές ανά χώρα συστάσεις", προειδοποιεί η Κομισιόν καλώντας τα κράτη μέλη "να αξιοποιήσουν καλύτερα το μοναδικό περιθώριο ευκαιριών που παρέχει το RRF για να στηρίξουν την οικονομική ανάκαμψη, να προωθήσουν την υψηλότερη δυνητική ανάπτυξη και να βελτιώσουν τις υποκείμενες δημοσιονομικές τους θέσεις μεσοπρόθεσμα και μακροπρόθεσμα".

Ο Εκτελεστικός Αντιπρόεδρος Ντομπρόβσκις σημείωσε κατά την παρουσίαση ότι "υπάρχει ελπίδα στον ορίζοντα για την οικονομία της ΕΕ, αλλά προς το παρόν η πανδημία συνεχίζει να πλήττει τα μέσα διαβίωσης των ανθρώπων και την ευρύτερη οικονομία".

"Για να μετριάσουμε αυτόν τον αντίκτυπο και να προωθήσουμε μια ανθεκτική και βιώσιμη ανάκαμψη, το σαφές μήνυμά μας είναι ότι η δημοσιονομική στήριξη πρέπει να συνεχιστεί όσο χρειάζεται".

"Με βάση τις τρέχουσες ενδείξεις, η γενική ρήτρα διαφυγής θα παραμείνει ενεργή το 2022 και θα απενεργοποιηθεί το 2023".

"Τα κράτη μέλη θα πρέπει να αξιοποιήσουν στο έπακρο τη διευκόλυνση ανάκαμψης και ανθεκτικότητας, καθώς αυτό τους δίνει μια μοναδική ευκαιρία να στηρίξουν την οικονομία τους χωρίς να επιβαρύνουν τα δημόσια οικονομικά. Τα έγκαιρα, προσωρινά και στοχοθετημένα μέτρα θα επιτρέψουν την ομαλή επιστροφή στους βιώσιμους προϋπολογισμούς μεσοπρόθεσμα", σημειώνει ο Αντιπρόεδρος.

Από την πλευρά του ο Επίτροπος Τζεντιλόνι δήλωσε ότι "η απόφασή μας τον περασμένο Μάρτιο να ενεργοποιήσουμε τη γενική ρήτρα διαφυγής ήταν μια αναγνώριση της σοβαρότητας της εξελισσόμενης κρίσης. Ήταν επίσης μια δήλωση της αποφασιστικότητάς μας να λάβουμε όλα τα απαραίτητα μέτρα για την αντιμετώπιση της πανδημίας και να υποστηρίξουμε θέσεις εργασίας και εταιρείες". 

"Ένα χρόνο μετά, η μάχη εναντίον του COVID-19 δεν έχει κερδηθεί ακόμη και πρέπει να διασφαλίσουμε ότι δεν θα επαναλάβουμε τα λάθη μιας δεκαετίας πριν, αποσύροντας την υποστήριξη πρόωρα".

"Για το 2022, είναι σαφές ότι θα εξακολουθήσει να είναι απαραίτητη η δημοσιονομική στήριξη: Καλύτερα να κάνουμε λάθος και να κάνουμε πάρα πολλά, παρά να κάνουμε πολύ λίγα".

"Ταυτόχρονα, οι δημοσιονομικές πολιτικές πρέπει να διαφοροποιούνται ανάλογα με το ρυθμό ανάκαμψης κάθε χώρας και την υποκείμενη δημοσιονομική τους κατάσταση", τόνισε καλώντας τις κυβερνήσεις να διασφαλίσουν ότι οι εθνικές επενδυτικές δαπάνες διατηρούνται και ενισχύονται μέσω επιχορηγήσεων από το Next Generation EU.

Πηγή: ΚΥΠΕ