Τουρκία: Το παρασκήνιο πίσω από τη διπλωματική στροφή προς Ε.Ε. και ΗΠΑ

Στην εμφανή διπλωματική στροφή των τελευταίων εβδομάδων της Αγκυρας προς την Ε.Ε. και τις ΗΠΑ εστίασε και αναφέρθηκε ο εξ απορρήτων και ανώτατος σύμβουλος του Ερντογάν, Ιμπραήμ Καλίν, στη διάλεξη που έδωσε -μέσω τηλεδιάσκεψης- στη διπλωματική ακαδημία του Καραμάνμαρας, όπου μεταξύ άλλων επεσήμανε ότι η επανέναρξη των συνομιλιών μεταξύ Ελλάδος και Τουρκίας αποτελεί σημαντικό βήμα για τις διμερείς σχέσεις, καθώς θα συνδράμει στην ευρύτερη ισορροπία σε Αιγαίο και Ανατολική Μεσόγειο.

Η ομιλία του είχε ως τίτλο «Αρχές και προτεραιότητες της τουρκικής εξωτερικής πολιτικής», ενώ τόνισε ότι οι επιλογές της διπλωματίας της χώρας του αντανακλούν το όραμα(!) του προέδρου και ηγέτη της Ερντογάν. Πρόσθεσε ότι η Αγκυρα στοχεύει στην πολυδιάστατη αναβάθμιση των σχέσεων με την Ε.Ε. μέσω του επικείμενου διαλόγου σε ανώτατο επίπεδο.

Αλλαγή πλεύσης

Αναφορικά με τα υπάρχοντα ανοικτά περιφερειακά μέτωπα, στα οποία τα τελευταία δύο χρόνια υπάρχουν εντάσεις και συγκρούσεις, ο Καλίν «ενίσχυσε» ακόμα πιο πολύ την -προς το παρόν- δυτικόστροφη επιλογή της Αγκυρας, τονίζοντας μεταξύ άλλων ότι στοχεύει στην οικοδόμηση τάξης και ειρήνης στην Ανατολική Μεσόγειο, στη Μέση Ανατολή, στον Κόλπο, στην Υπερκαυκασία και στην Αφρική. Παράλληλα, ανέφερε ότι η χώρα του υποστηρίζει ενεργά τον πολιτικό διάλογο ανάμεσα στις αντιμαχόμενες πλευρές και ομάδες στη Λιβύη -που είναι υπό την καθοδήγηση του ΟΗΕ- και για την οποία πρόσθεσε ότι θα μπορούσε να είναι μια χώρα με μεγάλη δυναμική, δυνατότητες και μορφωμένο ανθρώπινο δυναμικό. Οταν αυτά χρησιμοποιηθούν σωστά, η Λιβύη -κατά τον Καλίν- θα αναπτυχθεί οικονομικά ταχύτατα και θα γίνει μια ισχυρή χώρα επιρροής στη βόρεια Αφρική. (Αυτές τις ημέρες στη Γενεύη και στη Λιβύη γίνονται οι επιλογές του προσωρινού προεδρικού συμβουλίου και της ενδιάμεσης κυβέρνησης που θα προετοιμάσει τις προσεχείς γενικές προεδρικές και βουλευτικές εκλογές τον προσεχή Δεκέμβριο.)

Μέση Ανατολή

Σχετικά με τη Συρία και τα επιμέρους προβλήματα στη Μέση Ανατολή, τόνισε ότι για την επίλυσή τους απαιτείται από κοινού δράση και πνεύμα αλληλεγγύης ειδικά για το προσφυγικό (λόγω του συριακού εμφυλίου πολέμου) και το Παλαιστινιακό. Επεσήμανε ότι η Αγκυρα καταβάλλει συνεχώς προσπάθειες για την αποκλιμάκωση των εντάσεων δυτικά και ανατολικά του Ευφράτη και ότι συμμετέχει κανονικά στις διαπραγματεύσεις της Αστάνα στο Καζακστάν και της Γενεύης για τα συνταγματικά προβλήματα της Συρίας, ενώ τόνισε ότι υπάρχουν αρκετές δυσχέρειες στην όλη διαδικασία.

Αναφορικά με την επικράτηση του Αζερμπαϊτζάν επί της Αρμενίας στο θύλακα του Ναγκόρνο-Καραμπάχ στον νότιο Καύκασο, δήλωσε ότι θα δημιουργηθεί μία νέα γεωπολιτική πραγματικότητα ως και νέες στρατιωτικο-διπλωματικές ισορροπίες με επιπτώσεις σε ενεργειακά και μεταφορικά θέματα. Επίσης, αποκάλυψε ότι λαμβάνουν χώρα τριμερείς επαφές με τη Ρωσία για θέματα συνοριακής ασφάλειας, συγκοινωνιακά, ενεργειακά κ.ά.

Άνοιγμα

Ο προεδρικός μεγαλοσύμβουλος τόνισε ότι η Αγκυρα προσβλέπει σε καλύτερες και βελτιωμένες σχέσεις με τη νέα αμερικανική κυβέρνηση, χωρίς να αναφερθεί σε λεπτομέρειες (π.χ. για τους S-400 ή τις σχέσεις με το Ιράν κ.ά.), ενώ επιβεβαίωσε τις πληροφορίες -στις οποίες κατ’ επανάληψη έχει αναφέρει η εφημερίδα μας- περί ανοικτών δίαυλων και γραμμών επικοινωνίας και επαφών με το στενό διπλωματικό και στρατιωτικό περιβάλλον του Τζο Μπάιντεν. Πάντως αξίζει να σημειωθεί ότι μέχρι σήμερα ο Μπάιντεν δεν έχει τηλεφωνικά επικοινωνήσει με τον Ερντογάν, ως και με τον Ισραηλινό πρωθυπουργό Νετανιάχου.

Επιπλέον, η στροφή της τουρκικής διπλωματίας προς τους Αμερικανούς και Ευρωπαίους σχετίζεται με την εκτενή επικοινωνία προ ημερών του νέου συμβούλου εθνικής ασφαλείας των ΗΠΑ Τσακ Σάλιβαν με τον Γερμανό διπλωμάτη και διευθυντή του γραφείου της προέδρου της Κομισιόν Ούρσουλα φαν ντερ Λάιεν, τον πρέσβη Μπιόρν Ζάιμπερτ, όπου συμφωνήθηκε να υπάρξουν ενισχυμένος συντονισμός και συνεχής επικοινωνία ανάμεσα στις δύο πλευρές του Ατλαντικού για αρκετά θέματα, μεταξύ των οποίων για τη Ρωσία, την Τουρκία, την Κίνα, το πυρηνικό πρόγραμμα του Ιράν κ.άα.

Πληροφορίες του υπογράφοντα από τις ΗΠΑ και την έδρα του ΝΑΤΟ στις Βρυξέλλες φέρουν την ομάδα Μπλίκεν-Σάλιβαν-Μπερνς και τον νέο υπουργό Αμυνας, στρατηγό ε.α. Λόιντ Οστιν να έχουν έρθει ήδη σε επικοινωνία με τον γ.γ. του ΝΑΤΟ Γενς Στόλτενμπεργκ και ανώτατους διπλωμάτες και στρατιωτικούς στην Ευρώπη και για τα θέματα της Τουρκίας, ενώ με ενδιαφέρον παρακολουθούν τις εξελίξεις στο εσωτερικό της Ρωσίας.

Αίσθηση πάντως προκάλεσε η χθεσινή αναφορά του πρώην Γερμανού καγκελάριου Γκέρχαρντ Σρέντερ, που υποστήριξε ότι η Ε.Ε. θα πρέπει να προσεγγίσει πιο πολύ τη Ρωσία και την Τουρκία που είναι «πολύ σημαντικές χώρες».

Στα Κατεχόμενα ο Τσαβούσογλου

Στα Κατεχόμενα της Κύπρου βρίσκεται από σήμερα για διήμερη επίσκεψη ο ΥΠΕΞ της Τουρκίας Μεβλούτ Τσαβούσογλου για επαφές με τον κατοχικό ηγέτη Ερσίν Τατάρ και τον ψευδοϋπουργό Εξωτερικών Ταχτσίν Ερτουγκρούλογλου. Βασικό θέμα των επαφών είναι η προετοιμασία της κοινής θέσης Αγκυρας-Κατεχομένων εν όψει της επικείμενης άτυπης πενταμερούς (Ελλάδα-Τουρκία-Κύπρος-Κατεχόμενα και Μ. Βρετανία), που θα συγκαλέσει σε επίπεδο υπουργών Εξωτερικών (πιθανότατα στη Νέα Υόρκη) ο Πορτογάλος γ.γ./ΟΗΕ Αντόνιο Γκουτέρες για το Κυπριακό.

Παρατηρητήριο

Άρχισε να λειτουργεί χθες κανονικά το κοινό τουρκο-ρωσικό κέντρο στο χωριό Μερζιλί της περιοχής Αγκντάμ για την επιτήρηση της συμφωνίας Αζερμπαϊτζάν-Αρμενίας στο Ναγκόρνο-Καραμπάχ. Στο κέντρο εδρεύουν 60 Ρώσοι και 60 Τούρκοι αξιωματικοί (με επικεφαλής υποστράτηγο), οι οποίοι παρατηρούν την εφαρμογή της συμφωνίας της 10ης Νοεμβρίου, την οποία διαπραγματεύτηκε η Μόσχα, παρεμβαίνοντας μεταξύ Μπακού και Γερεβάν. Στην έναρξη των επιτηρησιακών εργασιών παρέστησαν ο υπουργός Αμυνας του Αζερμπαϊτζάν Ζακίρ Χασάνοφ, ο αναπληρωτής υπουργός Αμυνας της Ρωσίας Αλεξάντερ Φόμιν και ο υφυπουργός Αμυνας της Τουρκίας Εμρέ Καραοσμάνογλου.

Πηγή: Ελεύθερος Τύπος/ *Αθανάσιος Ε. Δρούγος