Απόλλων: Ο «θεός» συναντά τη «θεά»!

Ποδοσφαιρικά ομιλούντες στο «Τσίτα ντελ Τρικολόρε - Ρέτζιο Εμίλια» θα λάβει χώρα μεθαύριο μια αναμέτρηση για την τρίτη αγωνιστική του πέμπτου ομίλου στο Γιουρόπα Λιγκ. Σε επίπεδο προσωνυμίων, ωστόσο, θα τεθούν αντιμέτωπες δύο… θεότητες, οι οποίες μάλιστα αντλούν την ονομασία τους από την αρχαιοελληνική μυθολογία.

Κατ’ ακρίβεια, βέβαια, τόσο το όνομα όσο και τη χάρη έχει μόνον ο Απόλλων (ως μέλος του Δωδεκάθεου), αφού η Αταλάντη δεν ήταν θεότητα κι ας φέρει ο σύλλογος από το Μπέργκαμο το παρατσούκλι Dea (θεά). Η Αταλάντη (αυτή που δεν ταλαντεύεται, η ισορροπημένη) υπήρξε ηρωίδα της αρχαιότητας, η πιο γρήγορη από όλους τους θνητούς και η μοναδική γυναίκα Αργοναύτης. Η ιστορία της συνδέεται άλλοτε με αρκαδικούς κι άλλοτε με βοιωτικούς μύθους, των οποίων οι ομοιότητες δεν επιτρέπουν την εκδοχή πως υπήρχαν δυο ηρωίδες με το ίδιο όνομα.
 
Ο αρκαδικός μύθος Σύμφωνα με αυτόν, η Αταλάντη ήταν κόρη του Ιασίου (ή του Σχοινέως) και της Κλυμένης. Πατρίδα της ήταν το Λύκαιον, το Μαίναλο ή η Τεγέα. Όταν γεννήθηκε, ο πατέρας της, επειδή ήθελε μόνο γιους, την εγκατέλειψε στο όρος Παρθένιο κοντά στην είσοδο μιας σπηλιάς. Στην αρχή, την φρόντιζε μια αρκούδα (σύμβολο της Άρτεμης) και αργότερα την περιμάζεψαν κάποιοι κυνηγοί. Κοντά τους έμεινε μέχρι να μεγαλώσει κι έμαθε τα μυστικά του κυνηγιού.

Όταν μεγάλωσε δεν ήθελε να παντρευτεί, ζούσε με αγνότητα και κάποτε σκότωσε με τα βέλη της τους Κένταυρους Ροίκο και Υλαίο που είχαν προσπαθήσει να τη βιάσουν. Πήρε μέρος στο κυνήγι του Καλυδώνιου κάπρου παρά τις αντιδράσεις των συγκεντρωμένων ηρώων, οι οποίοι αρνούνταν να συμμετάσχουν σε κυνήγι που θα έπαιρνε μέρος μία γυναίκα. Ο Μελέαγρος όμως, ο γιος του βασιλιά Οινέως, του διοργανωτή της επιχείρησης, ερωτεύτηκε την ηρωίδα κι έπεισε τους υπόλοιπους ήρωες να τη δεχτούν. Μετά από έξι μέρες κυνηγιού η Αταλάντη σκότωσε μαζί με το Μελέαγρο τον κάπρο, ρίχνοντας πρώτη εκείνη το θανατηφόρο βέλος και σύμφωνα με το έθιμο έλαβε σαν έπαθλο το κεφάλι και το δέρμα του ζώου.

Πήρε μέρος στην αργοναυτική εκστρατεία μαζί με το Μελέαγρο. Μετά το τέλος της εκστρατείας, στους ταφικούς αγώνες που έγιναν προς τιμή του Πελία, η Αταλάντη νίκησε στην πάλη τον Πηλέα.
 
Ο βοιωτικός μύθος Σύμφωνα με αυτόν, γονείς της Αταλάντης ήταν ο Σχοινέας και η Κλυμένη. Από πολύ μικρή είχε δείξει μεγάλες ικανότητες στο κυνήγι και ήταν ανίκητη στο τρέξιμο. Ζούσε στα δάση κι απέφευγε τους ανθρώπους, επειδή ήθελε να μείνει πιστή στην Άρτεμη και να παραμείνει αγνή ή κατά άλλους, επειδή υπήρχε κάποιος χρησμός που έλεγε πως, αν παντρευόταν, θα μεταμορφωνόταν σε ζώο.

Ο πατέρας της δέχτηκε την απόφασή της να μην παντρευτεί υπό τον όρο ότι, αν κάποιος την κέρδιζε σε αγώνα δρόμου, εκείνος θα την έκανε γυναίκα του. Η Αταλάντη, επειδή ήταν ανίκητη στο τρέξιμο, συμφώνησε, με την προϋπόθεση ότι θα είχε το δικαίωμα να σκοτώνει τους ηττημένους. Για το λόγο αυτό στις εκκινήσεις των αγώνων έδινε σε κάθε επίδοξο μνηστήρα ένα μικρό προβάδισμα. Εκείνη ακολουθούσε κρατώντας ένα δόρυ, με το οποίο τρυπούσε τον νέο, όταν τον έφτανε.

Πολλοί είχαν βρει τέτοιο θάνατο, μέχρι που ο Ιππομένης ή Ιππομέδων ξεπέρασε την Αταλάντη στο τρέξιμο με τέχνασμα που του υπέδειξε η Αφροδίτη. Η θεά του χάρισε τρία χρυσά μήλα από τον Κήπο των Εσπερίδων με τη ρητή εντολή να τα χρησιμοποιήσει, μόνο όταν κινδύνευε να χάσει στον αγώνα, ρίχνοντας ένα-ένα πλάγια.

Πράγματι η Αταλάντη πιστεύοντας ότι θα νικήσει λοξοδρομούσε κάθε φορά για να κυνηγήσει το μήλο. Με τον τρόπο αυτό ο Ιππομένης κατάφερε να κερδίσει τον αγώνα και να την παντρευτεί. Οι δυο νέοι, παρασυρμένοι από τον έρωτα τους, περιπλανιόνταν στα δάση και ενώθηκαν μέσα σε ναό αφιερωμένο στη θεά Κυβέλη ή κατ’ άλλους στο Δία Καλλίνικο ή στο ιερό δάσος της θεάς Ήρας. Επειδή αυτό θεωρούνταν ανόσιο, τιμωρήθηκαν με τη μεταμόρφωσή τους σε ζευγάρι λιονταριών εξαιρώντας τους έτσι από της αρχαίας ηθικής τάξεως των πραγμάτων. (Και μέχρι σήμερα λέγεται η σχετική έκφραση «σαν τα ζώα»).
Τη διήγηση αυτού του μύθου μας διέσωσε ο Ησίοδος στους καταλόγους του. Εκτός όμως από αυτόν και άλλοι μύθοι υπήρχαν με διάφορες παραλλαγές. Όπως ότι η Αταλάντη συμμετείχε σε κυνήγι του Καλυδώνιου κάπρου όπου και πέτυχε να λαβώσει πρώτη το ζώο και να λάβει σε αναγνώριση το δέρμα του ζώου από τον Μελέαγρo.