Σκληρή απάντηση της Αθήνας στους τουρκικούς χάρτες με το μισό Αιγαίο «κόκκινο»

Σκληρή απάντηση για ακόμα μια φορά έδωσε το υπουργείο Εξωτερικών σχετικά με την εξαγγελία νέας παράνομης περιοχής έρευνας και διάσωσης από την Τουρκία. Η Άγκυρα ανήρτησε νέο χάρτη, στον οποίο φαίνεται να έχει «μαρκάρει» το μισό Αιγαίο και όλη την περιοχή από την Κρήτη μέχρι την Κύπρο.

Το καθεστώς Ερντογάν, στο πλαίσιο της «Γαλάζιας Πατρίδας» αυξάνει την περιοχή όπου έχει δικαιώματα έρευνας και διάσωσης από την Κάρπαθο έως και την Κύπρο, αγνοώντας τους πάντες.

Ο υπουργός Μεταφορών και Υποδομών, Adil Karaismailoğlu, δήλωσε: «Επεκτείναμε την περιοχή ευθύνης αναζήτησης και διάσωσης στην Γαλάζια Πατρίδα μας για να συμπεριλάβουμε τις περιοχές αναζήτησης των εθνικών μας πλοίων που λειτουργούν στην Ανατολική Μεσόγειο. Καλή τύχη στη χώρα μας στο νέο Εθνικό Σχέδιο Έρευνας και Διάσωσης».

Τι ισχύει
Η Τουρκία διεκδικεί μεγαλύτερη εμπλοκή στον ευαίσθητο τομέα της Έρευνας και Διάσωσης (SAR), απαιτώντας τον έλεγχο του εναέριου και θαλάσσιου χώρου του Αιγαίου μέχρι τον 25ο Μεσημβρινό, ο οποίος διχοτομεί το Αιγαίο καθώς ξεκινά από τα παράλια του Νέστου ποταμού, δυτικά της Ξάνθης, διέρχεται δυτικά της Λήμνου, περνά σε απόσταση αναπνοής από το Στενό του Καφηρέα (Εύβοια), διασχίζει την Τήνο και καταλήγει δυτικά στο Ηράκλειο Κρήτης.

Η έρευνα και διάσωση για τα ναυτικά ατυχήματα, ρυθμίζεται από τη «Διεθνή Σύμβαση (του Αμβούργου) για την θαλάσσια έρευνα και διάσωση του 1979 – International Convention on Marine Search and Rescue», την οποία η Ελλάδα κύρωσε με το Νόμο 1844/1989.

Η Ελλάδα ασκεί τον συντονισμό των ενεργειών έρευνας και διάσωσης εντός του FIR Αθηνών, από τότε που αυτό δημιουργήθηκε, τη δεκαετία του ’50. Η ανάληψη αρμοδιοτήτων για έρευνα και διάσωση εντός του FIR Αθηνών, πέρα από την ανθρωπιστική διάσταση, αντικατοπτρίζει τη γεωγραφική πραγματικότητα στην περιοχή, δεδομένων των διάσπαρτων ελληνικών νησιών στο Αιγαίο, που επιτρέπουν την πλέον άμεση, ταχεία και αποτελεσματική, παροχή υπηρεσιών για την προστασία της ανθρώπινης ζωής στη θάλασσα.

Στις 7 Απριλίου 1989, ο ICAO επιβεβαίωσε ότι οι περιοχές ευθύνης της Ελλάδος και της Τουρκίας σχετικά με την αεροναυτική έρευνα και διάσωση παραμένουν αμετάβλητες, όπως αυτές έχουν ορισθεί και συμφωνηθεί στο πλαίσιο του Οργανισμού. Επίσης, πρόσφατη τροποποίηση του Annex 12 του ICAO για την Έρευνα και Διάσωση διατηρεί την αρχή του καθορισμού περιοχών ευθύνης, πράγμα που επιβεβαιώνει εμμέσως την ελληνική αρμοδιότητα για αεροναυτική έρευνα και διάσωση σε ολόκληρο το FIR Αθηνών.

Παρόλα αυτά, τα τουρκικά πλοία δεν αναγνωρίζουν τις ελληνικές επιχειρήσεις SAR στην θάλασσα. Έτσι σε περίπτωση ατυχήματος όχι μόνο δεν καλούν σε βοήθεια τις ελληνικές αρχές, αλλά σαμποτάρουν το έργο της διάσωσης διακινδυνεύοντας την ζωή τους, ώστε να κατηγορήσουν έπειτα την Ελλάδα για αναξιοπιστία και κακή διεκπεραίωση του έργου της Έρευνας και Διάσωσης.

Η Τουρκία ζήτησε από τον ΙΜΟ το 1980 να εγκρίνει το μισό Αιγαίο ως περιοχή Έρευνας και Διάσωσης της Άγκυρας, ζητώντας ακόμα τη δημιουργία και 11 θαλασσίων πεδίων βολής. Το τουρκικό αίτημα απορρίφθηκε.

Η Άγκυρα επανήλθε όμως δριμύτερη και ξαφνικά το 2001 η τουρκική Εθνοσυνέλευση ψήφισε τον τουρκικό νόμο 24611/12-12-2001, σύμφωνα με τον οποίο ορίζει μονομερώς το μισό Αιγαίο και το βόρειο τμήμα του FIR Λευκωσίας ως περιοχή της Άγκυρας για θαλάσσια Έρευνα και Διάσωση. Ο ΙΜΟ δυστυχώς, χωρίς να υπάρξει τότε αντίδραση της Αθήνας, συμπεριέλαβε τον τουρκικό νόμο στο διεθνές εγχειρίδιο του που αφορά σε θαλάσσια Έρευνα και Διάσωση.

Η ανακοίνωση του ελληνικού ΥΠΕΞ:
H τουρκική περιοχή ευθύνης έρευνας και διάσωσης που ορίστηκε αυθαίρετα με τον νέο τουρκικό νόμο, όπως άλλωστε και αυτή που είχε ορισθεί με τον τουρκικό νόμο του 1988, είναι παράνομη στο μέτρο που επικαλύπτει περιοχές ελληνικής κυριαρχίας και δικαιοδοσίας, συνεπώς δεν παράγει έννομα αποτελέσματα. Πέραν όμως αυτού, δεν στηρίζεται σε επιχειρησιακά κριτήρια και δεν εξυπηρετεί τους σκοπούς ασφάλειας της ανθρώπινης ζωής.

Η ελληνική περιοχή ευθύνης, η οποία έχει καθορισθεί την δεκαετία του ’50 με Περιοχικές Συμφωνίες Αεροναυτιλίας του ICAO και δηλωθεί από το 1975 στον αρμόδιο Διεθνή Ναυτιλιακό Οργανισμό (ΙΜΟ), συμπίπτει με το FIR Αθηνών και είναι σύμφωνη με τις συστάσεις του ΙΜΟ και ΙCAO, όπως περιλαμβάνονται στο Διεθνές Εγχειρίδιο  Αεροναυτικής και Ναυτικής Έρευνας και Διάσωσης (IAMSAR Manual). Υπογραμμίζεται ότι και στην πράξη η Ελλάδα, μέσω του αρμόδιου ελληνικού Ενιαίου Κέντρου Συντονισμού Έρευνας και Διάσωσης (Joint  Rescue Coordination Center – JRCC) στον Πειραιά, συντονίζει αποτελεσματικά όλες τις επιχειρήσεις έρευνας και διάσωσης στην περιοχή ευθύνης της, παρέχοντας εν προκειμένω υπηρεσίες σε όλα τα κινδυνεύοντα πλοία και αεροπλάνα.

Είναι σαφές ότι η Τουρκία, με την τελευταία αυτή κίνηση που έχει αμιγώς πολιτικά κίνητρα, δεν διστάζει να προκαλέσει σύγχυση, θέτοντας σε κίνδυνο ανθρώπινες ζωές. Η κίνηση αυτή έρχεται να προστεθεί στον μακρύ κατάλογο τουρκικών αυθαιρεσιών και παρανόμων διεκδικήσεων στο Αιγαίο και στην Ανατολική Μεσόγειο, οι οποίες άλλωστε ευθύνονται για την άνευ προηγουμένου κλιμάκωση της τελευταίας περιόδου. Οι τουρκικές ενέργειες θα προσκρούσουν και πάλι στην διεθνή νομιμότητα με την οποία η Τουρκία θα πρέπει επιτέλους κάποτε να συμφιλιωθεί.