Η σκιώδης στάση της Μέρκελ, το πάρε-δώσε με Ερντογάν και η ελπίδα για διάλογο

Όλες οι ελπίδες είναι συγκεντρωμένες στην όποια πρωτοβουλία αναλάβει το επόμενο εικοσαήμερο η Γερμανίδα Καγκελάριός Άγκελα Μέρκελ, και που θα έχει ως στόχο να πειστεί ο Ταγίπ Ερντογάν να κάνει ακριβώς το αντίθετο από αυτό που κάνει μέχρι σήμερα. Να εργαστεί, δηλαδή για την αποκλιμάκωση και να δώσει τέλος στις παράνομες ενέργειες των ερευνητικών σκαφών και γεωτρύπανων της Τουρκίας στην ανατολική Μεσόγειο.
 
Ο Τούρκος Πρόεδρος προσπάθησε πολύ για να αποδείξει σε όλους τους ενδιαφερόμενους πως δεν πρόκειται να φοβηθεί ή να κάνει πίσω λόγω των κυρώσεων. Για αυτό άλλωστε λίγες ώρες μετά τις αποφάσεις των υπουργών Εξωτερικών στην Άτυπη Σύνοδο του Βερολίνου, φρόντισε να στείλει το μήνυμα πως ότι κι αν λένε οι Ευρωπαίοι, με όσες κυρώσεις κι αν απειλούν τα πλοία του θα παραμείνουν εντός της κυπριακής Αποκλειστικής Οικονομικής Ζώνης και εντός της ελληνικής υφαλοκρηπίδας.
 
Ο μοναδικός άνθρωπος στον πλανήτη που κατάφερε το τελευταίο δίμηνο να βάλει τον Ταγίπ Ερντογάν στη θέση του ήταν η Άγκελα Μέρκελ, όταν την πρώτη φορά, τον περασμένο Ιούλιο, τον υποχρέωσε να μην δώσει οδηγίες για να ξεκινήσει έρευνες το Oruc Reis, ενώ λίγες ημέρες αργότερα τον έπεισε να αποσύρει από την περιοχή τα τουρκικά πολεμικά πλοία, σε μια αμοιβαία με την Ελλάδα ενέργεια. Αυτό άλλωστε το παραδέχονται εμμέσως πλην σαφώς και οι ΗΠΑ, ενώ το ανέδειξε και ο υπουργός Εξωτερικών Νίκος Χριστοδουλίδης, σε δημόσιες τοποθετήσεις του τις τελευταίες ημέρες.
 
Βέβαια με την υπογραφή των συμφωνιών για τμηματική οριοθέτηση θαλασσίων ζωνών μεταξύ Ελλάδας και Αιγύπτου, εξόργισε τον Τούρκο Πρόεδρο που χωρίς να ακούσει τη Μέρκελ έδωσε διαταγή και το Oruc Reis την επόμενη ημέρα ξεκίνησε έρευνες σε ελληνικές θάλασσες με τη συνοδεία πολεμικών πλοίων.
 
Εκείνη η συμφωνία, της Ελλάδας με την Αίγυπτο, δεν ακούστηκε καλά ούτε στα γερμανικά αυτιά. Το Βερολίνο, άλλωστε φρόντισε να δείξει από την πρώτη στιγμή την ενόχληση του για το γεγονός ότι δεν υπήρξε προηγουμένως ενημέρωση από τον ελληνικό Υπουργείο Εξωτερικών, ώστε να γίνει η κατάλληλη προετοιμασία για τη διαχείριση της όποιας αντίδρασης.  Μιας αντίδρασης που τελικά ήρθε από την Άγκυρα η οποία δημιουργεί τετελεσμένα και σε νέες περιοχές πέραν της κυπριακής ΑΟΖ που έκανε «τρυπητήρι» τα τελευταία επτά χρόνια.
 
Η γερμανική ενόχληση εκφράστηκε με διαφόρους τρόπους το τελευταίο διάστημα παρά την πρόσφατη δημόσια τοποθέτηση της Άγκελας Μέρκελ την περασμένη Παρασκευή που θόλωσε τα ήδη θολωμένα νερά, αντί να ξεκαθαρίσει την κατάσταση. Οι γερμανικοί κύκλοι φρόντισαν να στείλουν τα ανάλογα μηνύματα στην Αθήνα για τη δυσφορία που υπήρξε. Ακολούθως η Γερμανία ήταν μια από τις οκτώ χώρες που μπλόκαραν ψήφισμα που ετοίμασε ο Νίκος Δένδιας για καταδίκη της Τουρκίας για το Oruc Reis.
 
Ακολούθως η γερμανική ενόχληση εκφράστηκε και στο Άτυπο Συμβούλιο της περασμένης εβδομάδας, όταν μαζί με άλλες δύο χώρες δίστασε να αποδεχθεί τη λίστα του Ζοζέπ Μπορέλ. Καθοριστικής σημασίας ωστόσο ήταν η παρέμβαση του Νίκου Χριστοδουλίδη ο οποίος υπέδειξε στους συναδέλφους του πως δεν είναι δυνατό να αποφασίζονται κυρώσεις κατά της Λευκορωσίας για εκλογική νοθεία και άσκηση βίας κατά διαδηλωτών και όχι κατά της Τουρκίας που παραβιάζει με τις ενέργειές της το Διεθνές Δίκαιο στην Ανατολική Μεσόγειο.
 
Το μόνιμο γερμανικό επιχείρημα που παρουσιάζεται σε όλες τις συζητήσεις που αφορούν κυρώσεις ή καταδίκη κατά της Άγκυρας, είναι ο φόβος για το προσφυγικό. Στο Βερολίνο γνωρίζουν, αφού είναι σε ανοικτή γραμμή με την Άγκυρα πως το μεταναστευτικό είναι ένας από τους άσσους στο μανίκι του Ταγίπ Ερντογάν που θα βγει σε περίπτωση που η Ε.Ε. σκληρύνει τη στάση της.
 
Επίσης στο Βερολίνο θεωρούν πως μπορούν να βρουν τη χρυσή τομή και να πείσουν Αθήνα και Άγκυρα να καθίσουν στο ίδιο τραπέζι για να επιλυθούν οι όποιες διαφορές. Ένα διάλογο πάντως που ο Κυριάκος Μητσοτάκης και ο Νίκος Δένδιας ευνοούν υπό προϋποθέσεις. Αυτές οι προϋποθέσεις αφορούν το περιεχόμενο των διαπραγματεύσεων με την ελληνική πλευρά να υποστηρίζει, πως θα πρέπει να αφορά μόνο το ζήτημα της υφαλοκρηπίδας και των θαλάσσιων ζωνών και όχι το τουρκικό κοκτέιλ που περιλαμβάνει μια σειρά ζητημάτων που μερικά εξ αυτών είναι ανεπίλυτα για δεκαετίες.
 
Την περασμένη Παρασκευή η Άγκελα Μέρκελ προέβη σε μια δήλωση που ερμηνεύθηκε ως ένα ξεκάθαρο μήνυμα στήριξης της Ελλάδας. «Ολοι, ως κράτη – μέλη της ΕΕ, έχουμε ασφαλώς την υποχρέωση να λάβουμε πολύ σοβαρά υπόψη μας τα δικαιώματα και τα ζητήματα που θέτουν οι Έλληνες φίλοι μας. Πρέπει να ακούσουμε όσα λένε και να τους στηρίξουμε σε όσα έχουν δίκιο».
 
Μια πιο προσεχτική ανάγνωση των όσων είπε η Μέρκελ οδηγεί σε δύο βασικά συμπεράσματα. Πρώτον για μια ακόμη φορά σε καμία περίπτωση δεν καταδικάζει τις τουρκικές ενέργειες στην ανατολική Μεσόγειο και δεύτερον κάνει λόγο για στήριξη των Ελλήνων, «εκεί που έχουν δίκαιο». Δηλαδή υπονοεί πως σε κάποια θέματα ίσως να έχουν άδικο.
 
Συνεπώς είναι ξεκάθαρο μόνο και μόνο από την πιο πρόσφατη τοποθέτηση της Γερμανίδας Καγκελαρίου, πως η πολιτική των ίσων αποστάσεων καλά κρατεί και δεν πρόκειται να μεταβληθεί, ειδικά από τη στιγμή που το Βερολίνο επιζητεί ή καλύτερα φιλοδοξεί να παίξει πρωταγωνιστικό ρόλο στον διάλογο Ελλάδας-Τουρκίας.

 

Προς αυτή τη κατεύθυνση, σε δύο κατεγεγραμμένες περιπτώσεις μέχρις στιγμής η καγκελαρία διέρρευσε σε γερμανικά μέσα πληροφορίες που ήθελε να δουν το φως της δημοσιότητας για να αναδείξουν αφενός των πρωταγωνιστικό ρόλο της Τουρκίας και να δημιουργήσουν το απαραίτητο κλίμα αφετέρου στον πόλεμο εντυπώσεων, που σε τέτοιες περιπτώσεις είναι ιδιαίτερα σημαντικός. Η πρώτη περίπτωση που έγινε διαρροή αφορούσε τον πυροσβεστικό ρόλο που έπαιξε η Άγκελα Μέρκελ κατά τη διάρκεια του πρώτου επεισοδίου μεταξύ Ελλάδας και Τουρκίας τον περασμένο Ιούλιο και η δεύτερη την περασμένη Δευτέρα, όταν διέρρευσε πως ο Ερντογάν έδωσε διαταγή για να υπάρξει θερμό επεισόδιο. 

 

Με αυτό το δημοσίευμα, η Γερμανία, ενδεχομένως να θέλει να στείλει το μήνυμα προς πάσα κατεύθυνση, ότι ένα θερμό επεισόδιο είναι ορατό και η δική της στάση στο όλο ζήτημα, μπορεί να παίξει καθοριστικό ρόλο για τις όποιες εξελίξεις. Βέβαια από την άλλη πλευρά, η Άγκυρα διέψευσε το εν λόγω δημοσίευμα. Όπως και να έχει ότι είναι να γίνει θα πρέπει να γίνει το επόμενο 20ημερο, αφού σε αντίθετη περίπτωση, οι ηγέτες των χωρών της Ε.Ε. θα πρέπει να αποφασίσουν ποιο δρόμο θα ακολοουθήσουν. Αυτό των κυρώσεων που θα επιφέρουν νέες πληγές στην ήδη πληγωμένη τουρκική οικονομία, ή τον δρόμο του χαϊδέματος του Ταγίπ Ερντογάν με την ελπίδα ότι κάποια ημέρα θα τον φέρουν με τα νερά τους.