Το ζήτημα των προκλήσεων της Τουρκίας στην ΑΟΖ στην Επιτροπή Εξωτερικών του ΕΚ

Το ζήτημα των τουρκικών προκλήσεων στην κυπριακή ΑΟΖ, αλλά και τις γενικότερες προκλήσεις της Τουρκίας έναντι της Κυπριακής Δημοκρατίας, έθεσε κατά την εισαγωγική του τοποθέτηση κατά τη συνεδρίαση της Επιτροπής Εξωτερικών του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, ο Μόνιμος Αντιπρόσωπος της Κύπρου στην ΕΕ, Πρέσβης Νικόλαος Αιμιλίου, καθώς και η Angelina Eichhorst Αναπληρώτρια Διευθύντρια αρμόδια μεταξύ άλλων για θέματα Τουρκίας της Ευρωπαϊκής Υπηρεσίας Εξωτερικής Δράσης.

Τόσο ο Μόνιμος Αντιπρόσωπος, όσο και η Αναπληρώτρια Διευθύντρια της ΕΥΕΔ, αναφέρθηκαν και επεσήμαναν όλες τις τελευταίες δηλώσεις στήριξης των ευρωπαϊκών οργάνων στην Κυπριακή Δημοκρατία και τα κυριαρχικά της δικαιώματα, περιλαμβανομένων των συμπερασμάτων του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου, της εκθέσεως προόδου για την Τουρκία που συνέταξε η Κομισιόν και τα σχετικά ψηφίσματα του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου.

Ο κ. Αιμιλίου κατέγραψε λεπτομερώς τα περιστατικά των προκλήσεων στην κυπριακή ΑΟΖ. Σημείωσε αναλυτικά το ιστορικό της παρενόχλησης του γεωτρύπανου της ΕΝΙ και αφενός περιέγραψε τη διαδικασία συμφωνιών για την οριοθέτηση της ΑΟΖ με τα γειτονικά κράτη μέλη, αφετέρου επεσήμανε ότι η Κύπρος δεν έχει κρυφή ατζέντα στην περιοχή και διατηρεί άριστες σχέσεις με όλα τα γειτονικά κράτη με εξαίρεση την Τουρκία, όχι όμως με δική της υπαιτιότητα. Όπως επεσήμανε, η Τουρκία θέλει τον έλεγχο της ανατολικής Μεσογείου, επιθυμεί να μετεξελιχθεί σε ενεργειακό κόμβο και απειλεί τη σταθερότητα στην περιοχή. Σημείωσε ότι οι πράξεις της Τουρκίας δεν είναι συμβατές με την ιδιότητα υποψήφιου κράτους μέλους καθώς και με το διαπραγματευτικό πλαίσιο.

Τονίζοντας ότι οι 28 καλούν την Τουρκία να απέχει από πράξεις, τριβές, προκλήσεις και απειλές, ο Μόνιμος Αντιπρόσωπος επεσήμανε ότι η Κύπρος δεν έχει καμία αμφιβολία για τα δίκαιά της, και αν η Τουρκία διαφωνεί θα πρέπει να εγείρει τις αντιρρήσεις της με ειρηνικό τρόπο. Τόνισε ότι το μήνυμα του Συμβουλίου μεταφέρθηκε στον Τούρκο Πρόεδρο Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν στη Βάρνα και πως η Τουρκία εκτιμά κατά παράβαση του διεθνούς δικαίου ότι τα νησιά δεν δικαιούνται ΑΟΖ.

Κατέληξε εξηγώντας ότι οι Τουρκοκύπριοι θα επωφεληθούν από τα κοιτάσματα καθώς η κατανομή των εσόδων θα ρυθμιστεί στη βάση των συμφωνιών στο μέλλον από την ομοσπονδιακή κυβέρνηση με ομοσπονδιακό νόμο, και ειδικά οι Τουρκοκύπριοι θα λαμβάνουν περισσότερα μέχρι να φτάσουν στο 80% του κατά κεφαλήν εισοδήματος των Ελληνοκυπρίων, τονίζοντας ότι τα κοιτάσματα μπορούν να λειτουργήσουν ως καταλύτης για την ειρηνική συνεργασία.

Κατά τη δευτερολογία του ο Ν.Αιμιλίου σημείωσε ότι η κυβέρνηση δεν είναι ευχαριστημένη από την αναφορά της Κομισιόν στην έκθεση προόδου σε σχέση με τη στάση της Τουρκίας στο Κραν Μοντάνα, εξηγώντας ότι θα έπρεπε η Κομισιόν να περιγράψει την έλλειψη εποικοδομητικής στάσης στις λεγόμενες εξωτερικές πτυχές του Κυπριακού, όπου με την εμμονή για την παραμονή τουρκικών στρατευμάτων τίναξε τις διαπραγματεύσεις στον αέρα.

Από την πλευρά της η αναπληρώτρια Διευθύντρια της ΕΥΕΔ, συμφώνησε με τον Μόνιμο Αντιπρόσωπο της Κύπρου, τόνισε ότι η ΕΕ επανειλημμένα καλεί την Τουρκία να συμμορφωθεί και σημείωσε ότι είναι ξεκάθαρη η θέση όλων των ευρωπαϊκών θεσμών για το θέμα. Τόνισε ότι το μήνυμα μεταφέρθηκε στον Ερντογάν στη Βάρνα και σημείωσε ότι η ΕΥΕΔ συζητά διαρκώς με την Τουρκία για αυτά τα θέματα και σε επιχειρησιακό επίπεδο. Σημείωσε ότι η Τουρκία ως υποψήφια χώρα  πρέπει να εξομαλύνει τις σχέσεις της με όλα τα κράτη μέλη, πως πρέπει να προκρίνει τις σχέσεις καλής γειτονίας και κατέληξε πως αποτελεί θετικό μήνυμα πως οι ηγέτες στην Κύπρο συναντήθηκαν έστω και ατύπως με στόχο την επανέναρξη των συνομιλιών για την επίλυση του Κυπριακού, αναφερόμενη στα τεράστια οφέλη μιας λύσης.

Από την πλευρά τους οι Κύπριοι Ευρωβουλευτές που παρίσταντο στη συνεδρίαση της Επιτροπής τοποθετήθηκαν και προέκριναν αλλαγή στάσης της ΕΕ στο θέμα της Τουρκίας.

 

Ο ευρωβουλευτής Δημήτρης Παπαδάκης (ΕΔΕΚ, S&D) ανέφερε ότι δεδομένης της συνεχιζόμενης επιθετικής συμπεριφοράς της Τουρκίας, η Ε.Ε. οφείλει να αλλάξει στάση εάν επιθυμεί να επιτύχει κάτι. 
 
«Όλα αυτά τα χρόνια προσπαθούσαμε να δώσουμε το δόλωμα στην Τουρκία για να ανοίξουν τα κεφάλαια ώστε να γίνει πιο δημοκρατική η χώρα. Αντ’ αυτού είδαμε την Τουρκία να γίνεται πιο αυταρχική με την καταπάτηση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων μέσα στην ίδια την Τουρκία , με την εισβολή στο Αφρίν και την εισβολή στην ΑΟΖ της Κύπρου».
 
Ο κ. Παπαδάκης τόνισε ότι ήρθε η ώρα η Ευρώπη να μιλήσει σοβαρά για τη λήψη κυρώσεων κατά της Τουρκίας, όπως έγινε αντίστοιχα στην περίπτωση της Ρωσίας.
 
«Είναι ο μοναδικός τρόπος για να μπορέσουμε να βοηθήσουμε να ξεπηδήσουν πραγματικά δημοκρατικές δυνάμεις εντός της Τουρκίας .Το συνεχιζόμενο χάιδεμα του κ. Ερντογάν αλλά και της αντιπολίτευσης, οι οποίοι καθημερινά παράγουν εθνικισμό, θα φέρει τα αντίθετα από τα επιθυμητά αποτελέσματα», σημείωσε.
 
Επίσης, ο ευρωβουλευτής υπογράμμισε ότι οι παραβιάσεις στην ΑΟΖ της Κύπρου αποτελούν παραβιάσεις της ΑΟΖ της ίδιας της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Τα κοιτάσματα στην ΑΟΖ της Κύπρου είναι ευρωπαϊκά κοιτάσματα και μπορεί να αποτελέσουν εναλλακτική πηγή ενέργειας για την ίδια την Ευρώπη τη στιγμή που εξαρτάται από κάποιους τρίτους.
 
Τέλος, ο κ. Παπαδάκης τόνισε ότι πρέπει να σταματήσουμε να θεωρούμε ότι το Κυπριακό θα λυθεί με τις ευχές.
 
Η Ελένη Θεοχάρους τόνισε ότι η τουρκική απειλή στην Κύπρο είναι πραγματική και δήλωσε ότι δεν θα τερματιστεί με την επίλυση του Κυπριακού, σημειώνοντας ότι η Τουρκία διολισθαίνει στη Οθωμανική λογική και πως η ΕΕ θρέφει ένα ακόμα "τέρας", τύπου "Καντάφι , Μουμπάρακ και Σαντάμ",  όπως είπε χαρακτηριστικά.

Από την πλευρά του ο Τάκης Χατζηγεωργίου σημείωσε ότι υπάρχουν συγκλίσεις που θα συμβάλουν να λυθεί το Κυπριακό όπως η κατανομή των εσόδων προς όφελος και των δύο κοινοτήτων, η όποια θα είναι ομοσπονδιακή υπόθεση, όπως και το σύνολο των φυσικών πόρων, ενώ εξέφρασε την ανησυχία του ότι οι Τουρκοκύπριοι δεν ενδιαφέρονται να διευθετηθεί το ζήτημα των εσόδων πριν τη λύση.

Ο Νεοκλής Συλικιώτης έκανε λόγο για πειρατικές ενέργειες της Τουρκίας, η οποία  παρεμπόδισε ευρωπαϊκή εταιρία, σημειώνοντας ότι τα κοιτάσματα της Κύπρου συμβάλλουν στην ενίσχυση ενεργειακής ασφάλειας της ΕΕ και πως οι ανησυχίες των Τουρκοκυπρίων καλύπτονται μέσα από τις συγκλίσεις των δύο κοινοτήτων, στις οποίες και ο ΓΓ του ΟΗΕ κάνει αναφορά. Κατέληξε λέγοντας ότι η ΕΕ πρέπει να συνετίσει την Τουρκία με ουσιαστικά μέτρα, να συμβάλει να επαναρχίσει ένας ουσιαστικός διάλογος και τα κοιτάσματα να γίνουν καταλύτης για τη λύση του Κυπριακού και την επανένωση του λαού.

Ο Κώστας Μαυρίδης δήλωσε πως δεν συμμερίζεται την αισιοδοξία του Πρέσβη (ο Μόνιμος Αντιπρόσωπος αντέκρουσε τον ισχυρισμό ότι κατά την τοποθέτησή του ήταν αισιόδοξος ή απαισιόδοξος) και έθεσε το ερώτημα του τί πραγματικά θέλει η Κύπρος από την ΕΕ ως επόμενο βήμα, θέτοντας και το θέμα των δυνητικών κυρώσεων.