Έσβησε η τελευταία λεπρή της Κύπρου, έκλεισε το τελευταίο κεφάλαιο της ιστορίας

«Πέθανε στον ύπνο της, ήρεμα και ήσυχα»… Αυτά ήταν τα λόγια συγγενικού προσώπου της Ανδρονίκης Ιωάννου, της τελευταίας λεπρής της Κύπρου, που απεβίωσε χθες σε ηλικία 85 ετών. Ήταν ο άνθρωπος που κρατούσε ζωντανή την ιστορία των λεπρών στην Κύπρο. Ήταν ο τελευταίος άνθρωπος που έφυγε από την «Σπιναλόγκα» της Λάρνακας. Ήταν ένας από αυτούς τους ανθρώπους που έζησαν την απομόνωση, τον κοινωνικό αποκλεισμό, τον στιγματισμό, τον ρατσισμό… Ήταν ένας από αυτούς τους ανθρώπους που έγιναν συνώνυμο με την αρρώστια τους…  
Το 2017, ο REPORTER είχε συναντήσει την κ. Ανδρονίκη στην στέγη Άγιος Χαράλαμπος στη Λάρνακα και μας είχε μιλήσει για τη ζωή της και για τα όσα βίωσε λόγω της ασθένειας της.

Στο πρόσωπό της, ήταν αποτυπωμένη μια μαύρη σελίδα της ιστορίας της Κύπρου. Η λέπρα δεν ξεχώριζε κανένα. Η ίδια, έζησε μια ζωή μαζί της… Τα σημάδια της ασθένειας, χαραγμένα στη μνήμη μα και στο κορμί της…

Στην τρυφερή ηλικία των 14 χρόνων αρρώστησε. Από τότε, το σπίτι της έγινε αυτή η στέγη. Εκεί μέσα γνώρισε φίλους που έγιναν η οικογένειά της, εκεί συνάντησε και τον άντρα που αγάπησε και παντρεύτηκε… Όλοι τους χανσενικοί.
Η Ανδρονίκη Ιωάννου ήταν ο μοναδικός άνθρωπος που ζούσε εκεί, με τις κοπέλες που την φρόντιζαν, μέχρι το καλοκαίρι του 2017. Λίγους μήνες προηγουμένως είχε φύγει και η καλύτερη της φίλη. Μετά το ρεπορτάζ του REPORTER, η 85χρονη για να μην είναι μόνη της, μεταφέρθηκε σε οίκο ευγηρίας στη Λεμεσό, όπου εκ τότε ζούσε εκεί. Μέχρι χθες, Τρίτη 19 Μαΐου, όπου η 85χρονη απεβίωσε στον ύπνο της.

«Ήταν ένας ήρεμος άνθρωπος που βοηθούσε τους πάντες… Συμβούλευε όλα τα αδελφοτέκνια της. Μπορεί να μην είχε παιδιά, αλλά μας είχε σαν τα παιδιά της», ανέφερε συγγγενικό της πρόσωπο, μιλώντας στον REPORTER.
«Εφοούνταν, εφέφκαν που κοντά μου»
Όταν την συναντήσαμε, στο σπίτι που διέμενε, στον χώρο της «Σπιναλόγκας», μας υποδέχθηκε με χαρά. Είχαμε αρχίσει να συζητάμε και το μυαλό της γύρισε πίσω… Σε μια εποχή που δε ζήσαμε μα οι εικόνες ζωντάνευαν ξανά μπροστά μας, μέσα από τις διηγήσεις της…
 
 «Εμαράζωσα που μου είπαν ότι θα με κρατήσουν μέσα… Ήμουν η μεγάλη και ήμουν ορφανή. Οι αρφάες μου ήταν πιο μιτσιές… Κλάμα μεν μα ρωτάς… Έκλαια τζαι ελαλούσαν μου ‘’εν τζιαι να σε φάμε, μεν κλαίεςι εν τζιαι να σε φάμε…’’ Δαμέ, πίσω που τα σπίθκια, κλαίαμε… Έρκουνταν και εθυμώναν μου. Ελαλούσαν μου με κλαίεις τζιαι εν να σου κάμουν θεραπεία τζιαι εν να περάσει. Τζίντα μωρά τι ήταν να γίνουν… Ήθελα να τους κάμω κανένα ρύζι… Ήρτεν ο παπάς μου και έφερεν με…», είχε διηγηθεί η κ. Ανδρονίκη και έβλεπες στο πρόσωπο της πως ξυπνούσαν μνήμες, ενώ δεν μπορούσε να συγκρατήσει τα δάκρυα της.

«Σας φοβούνταν;», την ρωτάμε... «Είσιεν που μας φουούνταν… Ετράβησα πολλά που τούτα, έφεφκαν που κοντά μου… Εφοούνταν, εφέφκαν που κοντά μου… Είσιεν τόπο που καθούμασταν, κοντά στο σπίτι μας, και άμαν επίενα να κάτσω τζιαι εγώ εβουρούσαν τζιαι εφέφκασιν. Αρκέφκαν και λαλούσαν ‘’ου κάτσε δα κόρη τζιαι εκάθετουν μια άρρωστη τζιαμέ».

Η ιστορία των λεπρών
Κύπρος 1800…  120 λεπροί, χωρίς καμία περίθαλψη και φροντίδα, κοιμούνται στους δρόμους και ζητιανεύουν για να ζήσουν… Ο Τούρκος Πασάς, διατάζει να τους τουφεκίσουν απαλλάσσοντας τους έτσι από τη βρομιά… Χάρη στον δραγουμάνο Χατζηγιωργάκη Κορνέσιο, οι λεπροί απομακρύνθηκαν στην Αγία Παρασκευή μέχρι το 1955, όπου επί αγγλοκρατίας, μεταφέρθηκαν στην Λάρνακα.

Οι ασθενείς είχαν τα δικά τους σπιτάκια, τα ζώα τους, τον κήπο τους. Εκεί χάθηκαν πολλές ψυχές, μα ήρθαν και στον κόσμο πολλές άλλες. Οι υπηρεσίες του κράτους έπαιρναν τα παιδάκια αυτά και στη συνέχεια τα έδιναν για υιοθεσία.

Η νόσος του Χάνσεν είναι η επιστημονική ονομασία της λέπρας. Εκτός από ιατρικά προβλήματα και θανάτους προκαλούσε πάνω από όλα δυστυχία.
Από το 1995 ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας, θεωρεί και επίσημα πως η λέπρα είναι ιάσιμη. Η στέγη του Αγίου Χαραλάμπους ωστόσο, συνέχισε κανονικά τη λειτουργία της, αφού αρκετοί από τους ασθενείς δεν είχαν που να πάνε.

Αφημένα έγγραφα σχημάτιζαν το παζλ
Τα χρόνια πέρασαν… Οι ακόλουθες εικόνες, που καταγράφηκαν το 2017, ήταν ότι είχε απομείνει. Εγκαταλελειμμένα κτήρια, κλειδωμένες πόρτες, ιστορίες από τα αρχεία των λεπρών στοιβαγμένες και σκονισμένες…
 
Αφημένα έγγραφα σχημάτιζαν το παζλ της ιστορίας των λεπρών στην Κύπρο. Αλληλογραφίες, επιστολές, ιατρικοί φάκελοι, που αντί να περισυλλέγουν από το κράτος, έμειναν εκεί… Στο γραφείο του διευθυντή αίσθηση προκαλούσαν οι στοίβες από βιβλία και φακέλους με το ιστορικό των ασθενών, καθώς και επιστολές από και προς το κράτος. Δωμάτια γεμάτα αναμνήσεις…

Δειτε Επισης

Διατάχθηκαν επιχειρήσεις αυξημένων ελέγχων για τις λαμπρατζιές-Έκκληση σε γονείς για να λάβουν μέτρα
Κακοποιούσε σεξουαλικά τις ανήλικες και τους έλεγε είναι αναγκαίο-Η ετυμηγορία του Κακουργιοδικείου για τον προπονητή
Ετοιμότητα ΕΦ για παροχή βοήθειας στην ΕΕ με κάθε δυνατό τρόπο στην αντιμετώπιση κρίσεων στο μέλλον
Το Επαρχιακό Δικαστήριο Λευκωσίας απέρριψε αγωγή κατά της Δημοκρατίας σε υπόθεση κουρέματος
«Αλλοδαποί στις Κεντρικές ζητούν αναστολή ποινής και συμφωνούν με απέλαση αλλά απορρίπτονται οι αιτήσεις»
Συνελήφθησαν τρία πρόσωπα για υπόθεση λαθρεμπορίου μεταναστών
Οκτώ χρόνια φυλάκισης στον προπονητή στίβου που κακοποιούσε ανήλικες αθλήτριες
Συνελήφθη 49χρονος επιχειρηματίας για τη φωτιά στην Πάφο-Προκλήθηκε μετά από ρίψη πυροτεχνημάτων
Παράπονα στην Eπ. Προστασίας για τη νομιμότητα λειτουργείας κλειστών κυκλωμάτων σε ιδιωτικά νηπιαγωγεία
Υπό πλήρη έλεγχο η δασική πυρκαγιά στο Κρατικό Δάσος Λεμεσού