«Ποτέ δεν λύγισα... Ήταν όμως αποτρόπαιο το θέαμα σε ένα νεκροτομείο με νέους»

07:00 - 07 Μαρτίου 2020

POLICE REPORTER Police Αφιερώματα

Καθοριστικός είναι ρόλος του ιατροδικαστή στη διαλεύκανση ενός εγκλήματος, είτε πρόκειται για μια δολοφονία, ένα βιασμό, ένα τροχαίο, είτε για οποιαδήποτε άλλη αξιόποινη πράξη, ενώ το επάγγελμα του ιατροδικαστή κατατάσσεται σε ένα από τα δυσκολότερα επαγγέλματα, για τους λόγους που όλοι γνωρίζουμε.

Ο ιατροδικαστής είναι το πρόσωπο που θα αποφανθεί για την αιτία θανάτου ενός ανθρώπου και αυτός θα βρεθεί από τα πρώτα λεπτά στη σκηνή ενός εγκλήματος ή θα εξετάσει ένα θύμα, δίνοντας κατεύθυνση στις Διωκτικές Αρχές.

Διενεργεί νεκροτομές, εξετάζει ευρήματα και αξιοποιεί κάθε στοιχείο που θα μπορούσε να τον οδηγήσει στη διαλεύκανση της υπόθεσης, ενώ συντάσσει ιατροδικαστική έκθεση, με την οποία αποφαίνεται για τις συνθήκες κάτω από τις οποίες διαπράχθηκε η εγκληματική ενέργεια.

Για το ρόλο των ιατροδικαστών σε μια υπόθεση, τις δυσκολίες του επαγγέλματος και για το πόσο απέχει η πραγματικότητα με αυτά που βλέπουμε στην τηλεόραση, μίλησε στον REPORTER ο ιατροδικαστής Δρ. Γρηγόρης Λέων, πρόεδρος της Ελληνικής Ιατροδικαστικής Εταιρείας και εκπρόσωπος της Ελλάδας στο Ευρωπαϊκό Συμβούλιο Ιατροδικαστικής, ο οποίος παράλληλα απαντά στο ερώτημα εάν υπάρχει το τέλειο έγκλημα.

-Τι είναι η ιατροδικαστική για εσάς;
Ιατροδικαστική είναι, όπως γνωρίζετε, μία βασική ειδικότητα της ιατρικής. Για εμένα η ιατροδικαστική είναι το λειτούργημά μου, είναι η επιστήμη που αγάπησα και η οποία αποτελεί ένα σημαντικό κομμάτι της ζωής μου.

-Πώς αποφασίσατε να ακολουθήσετε αυτό τον τομέα της ιατρικής;
Θα σας έλεγα ότι όταν κατά τη διάρκεια των σπουδών μου στην ιατρική διδάχτηκα ιατροδικαστική, το συγκεκριμένο μάθημα μου προσέλκυσε το ενδιαφέρον. Όμως καθοριστική ήταν η συμβολή ενός καθηγητή μου στο Πανεπιστήμιο της Ρώμης, ο οποίος με παρότρυνε να γνωρίσω καλύτερα την επιστήμη διαμέσου ενός μάστερ. Το έπραξα και μάλιστα μόλις το ολοκλήρωσα, πραγματοποίησα και ένα δεύτερο παρόμοιο μάστερ πάλι με αντίστοιχη παρότρυνση. Ο συγκεκριμένος καθηγητής ήταν ένας πραγματικός δάσκαλος και κυρίως ένας υπέροχος άνθρωπος. Νομίζω ότι του οφείλω πολλά και κυρίως του οφείλω την επιλογή της ιατροδικαστικής.

-Πόσο σημαντική είναι η ιατροδικαστική εξέταση στην εξιχνίαση ενός εγκλήματος; Και όταν λέμε έγκλημα δεν εννοούμε μόνο μια δολοφονία…
Η ιατροδικαστική εξέταση είναι το πλέον σημαντικό εργαλείο στην εξιχνίαση ενός εγκλήματος. Με την εξέταση έχουμε τη δυνατότητα να μάθουμε από την ώρα θανάτου, την αιτία θανάτου, τον τρόπο θανάτου, τις συνθήκες αλλά πολλές φορές να συλλέξουμε στοιχεία που μας οδηγούν ακόμα και στους δράστες του εγκλήματος.

-Ποια η σημασία της αυτοψίας σε μια σκηνή εγκλήματος;
Στην αυτοψία εξετάζουμε το χώρο σε σχέση με το σώμα ή τα σώματα των θυμάτων. Από την αυτοψία είναι δυνατόν να λάβουμε στοιχεία που πολλές φορές είναι ικανά να μας οδηγήσουν σε απαντήσεις για πολλά ερωτήματα. Μάλιστα κάποιες πληροφορίες μπορούν να συλλεγούν μόνο κατά τη διάρκεια της αυτοψίας. Για παράδειγμα ο προσδιορισμός της ώρας θανάτου γίνεται με στοιχεία που συγκεντρώνονται κατά τη διάρκεια της αυτοψίας. Αν αυτό δεν γίνει κατά τη διάρκεια της αυτοψίας, είναι αδύνατο να γίνει σε δεύτερο χρόνο. Αλλά και η θέση του σώματος, πιθανές κηλίδες και άλλα στοιχεία είναι σημαντικά και μπορούν να εκτιμηθούν μόνο κατά τη διάρκεια της αυτοψίας.

-Υπάρχει το τέλειο έγκλημα; Τι πιστεύετε εσείς;
Κανένα έγκλημα δεν είναι τέλειο. Απλά για να εξιχνιασθεί ένα έγκλημα με επιτυχία δεν θα πρέπει να υπάρξει κανένα λάθος, ούτε από την αστυνομία, ούτε από τους ιατροδικαστές και φυσικά ούτε από τις ανακριτικές αρχές.

-Έχετε συμβάλει σε αρκετές υποθέσεις… Ποιες από αυτές θα λέγατε ότι σας έχουν σημαδέψει και για ποιο λόγο;
Κοιτάξτε, έχω συμβάλει σημαντικά σε πολλές υποθέσεις, κάποιες εκ των οποίων έχουν δει και τα φώτα της δημοσιότητας. Υπάρχουν και υποθέσεις, για τις οποίες ακούστηκαν αρχικά αρκετές απόψεις, αλλά οι αρχές τελικά έκαναν πλήρως αποδεκτή τη δική μου άποψη. Βέβαια αυτό για να γίνει χρειάζεται σκληρή δουλειά, ατελείωτο διάβασμα και ακεραιότητα.

-Είναι διαφορετικά τα συναισθήματα ενός ιατροδικαστή όταν καλείται να κάνει νεκροτομή σε ένα παιδί-θύμα ενός εγκλήματος;
Ο ιατροδικαστής δεν θα πρέπει να δείχνει τα αισθήματά του κατά τη διάρκεια μίας νεκροτομής, είτε πρόκειται για παιδί, είτε για ένα ιδιαίτερα βίαιο έγκλημα. Πάντως, καθοριστική στα παιδιά είναι και η παθολογοανατομική εξέταση που είναι μία διαδικασία περισσότερο εργαστηριακή άρα και λιγότερο φορτισμένη.

-Υπήρξε ποτέ που λυγίσατε μπροστά στο θέαμα; Και εάν ναι, σε ποια υπόθεση;
Ποτέ μέχρι σήμερα δεν λύγισα. Και δεν θα ήταν σωστό να λυγίσω γιατί όλοι τις δύσκολες αυτές στιγμές περιμένουν από εμάς αξιόπιστες απαντήσεις. Σίγουρα αποτρόπαιο ήταν το θέαμα όταν πριν από πολλά χρόνια, σε ένα μικρό νεκροτομείο, αυτό της Χαλκίδας, έβλεπες μπροστά σου πολλούς νέους ανθρώπους απανθρακωμένους, θύματα των τότε πυρκαγιών. Ιδιαίτερα αποτρόπαια είναι και τα εγκλήματα που είδα στις ΗΠΑ και που ίσως δεν θα δω ποτέ σε αντίστοιχο μέγεθος στην Ελλάδα. Ακόμα και μία πρόσφατη νεκροτομή ενός νέου παιδιού που εγκλωβίστηκε σε μηχάνημα οδοποιίας ήταν δύσκολο θέαμα. Όμως, επαναλαμβάνω πως ποτέ δεν λυγίζουμε και δεν πρέπει να λυγίζουμε.

-Η ιατροδικαστική εξέταση μπορεί να δώσει πάντα απαντήσεις;
Όσο πιο έγκαιρα καλείται ο ιατροδικαστής, τόσες περισσότερες απαντήσεις μπορεί να δώσει. Επίσης, όσο πιο πλήρη ιατροδικαστική εξέταση πραγματοποιεί τόσο πιο πλήρεις και έγκυρες απαντήσεις θα έχει.

-Έχετε κάνει λάθη που καθόρισαν μια λάθος πορεία στις έρευνες;
Μέχρι στιγμής δεν θεωρώ ότι έχω κάνει κάποιο λάθος. Προσπαθώ κάθε φορά να ακολουθώ τους κανόνες τις επιστήμης, να μελετώ ενδελεχώς τα στοιχεία και να είμαι όσο το δυνατόν πιο αντικειμενικά ορθός. Θυμάμαι τη φράση που μου είπε ένας δικηγόρος αντιδίκων τελευταία… «Κύριε Λέων, έχετε καταφέρει και έχετε μία ιδιαίτερα αξιόπιστη υπογραφή που δεν μπορεί να καταρριφθεί».

-Πόσο σημαντική είναι η συνεργασία του ιατροδικαστή με την Αστυνομία;
Ειδικά οι ιατροδικαστές του Κράτους οφείλουν να έχουν μία καλή αλλά διακριτή σχέση με την αστυνομία. Όπως θα λέγαμε απλά, αυτό σημαίνει ότι κανείς δεν θα πρέπει να μπαίνει στα χωράφια του άλλου, όμως και οι δύο θα πρέπει να έχουν μία αγαστή συνεργασία.

-Υπήρξε περίπτωση όπου τα ευρήματα σας άλλαξαν την πορεία των ερευνών; Πχ. αρχικά να διερευνάτο ατύχημα, ενώ από την νεκροτομή να διαπιστώθηκε ότι ήταν φόνος.
Αυτό το ενδεχόμενο δεν είναι σπάνιο. Για παράδειγμα, υπάρχουν βιασμοί που αποδεικνύεται ότι δεν είναι, σωματικές βλάβες που φαίνονται αρχικά απλές και αποδεικνύεται ότι είναι βαριές αλλά και θάνατοι που αρχικά κρίνονται ως ατύχημα και αποδεικνύονται έγκλημα. Βέβαια όλες οι προαναφερόμενες περιπτώσεις συμβαίνουν και στο αντίστροφο. Μάλιστα ειδικά σε αυτές τις περιπτώσεις, όταν τελικά αποδεικνύεται ότι έχεις δίκιο, αισθάνεσαι μία μεγάλη ικανοποίηση.

-Χρειάστηκε ποτέ να κάνετε νεκροτομή δικού σας ανθρώπου;
Ευτυχώς, όχι.

-Υπάρχει διαφθορά στο επάγγελμα σας; Πχ ένας ιδιώτης ιατροδικαστής που καλεί η υπεράσπιση ενός κατηγορούμενου, να δώσει άλλη μαρτυρία, προκειμένου να βοηθήσει αυτόν που τον πληρώνει…
Σε όλα τα επαγγέλματα υπάρχουν καλοί και κακοί επαγγελματίες, ανεξάρτητα εάν είναι κρατικοί ή ιδιώτες. Ειδικά στην ιατροδικαστική είτε είσαι κρατικός, είτε ιδιώτης, θα πρέπει να ακολουθείς τα διδάγματα της επιστήμης και τους κανόνες αυτής και να μην επηρεάζεσαι από οφέλη. Με αφορμή την ερώτησή σας θέλω να σας πω αυτό που εγώ κάνω ως ιδιώτης. Σε κάθε υπόθεση πραγματοποιώ μία αξιολόγηση έτσι ώστε να μπορώ να μελετήσω εάν υπάρχουν ικανά στοιχεία να υποστηρίξω μία υπόθεση. Εάν δεν υπάρχουν, δεν την αναλαμβάνω όσα χρήματα και να μου προσφέρουν. Με αυτό τον τρόπο καταφέρνεις και κερδίζεις σε αξιοπιστία και προφανώς αποφεύγεις τις κακοτοπιές.

-Θα σας κάνω και κάποιες ερωτήσεις, με απορίες του απλού κόσμου… Αποκτηνώνεται ένας ιατροδικαστής;
Είναι νομίζω μία αρκετά ακραία έκφραση. Θα σας έλεγα ότι ο ιατροδικαστής μάλλον εξοικειώνεται με το φαινόμενο του θανάτου και τη σκληρή κοινωνική πραγματικότητα, με αποτέλεσμα ο κόσμος να τον θεωρεί ως ένα σκληρό υπεράνθρωπο. Το θέμα είναι να καταφέρνει ο κάθε επιστήμονας να τα βλέπει όλα αμιγώς επιστημονικά και προφανώς μόλις φεύγει από τη δουλειά, να αφήνει όλες τις σχετικές σκέψεις του εκεί.

-Πόσο μοιάζει η πραγματικότητα της δουλειάς σας με αυτά που βλέπουμε στην τηλεόραση;
Οι περισσότερες ταινίες ή σειρές, με αντίστοιχο περιεχόμενο, ζητάνε συμβουλές από ιατροδικαστές, με αποτέλεσμα να είναι αρκετά κοντά στην πραγματικότητα. Αυτό που σίγουρα αλλάζει είναι οι χρόνοι. Για παράδειγμα, βλέπουμε στις σειρές σε 5 λεπτά να έχουμε ταυτοποίηση με τη μέθοδο DNA. Αυτό μπορεί να γίνει σε αρκετά μακρύτερους χρόνους.

-Πώς επηρεάζει το επάγγελμα σας την προσωπική σας ζωή;
Προσπαθώ καθόλου, αλλά δεν είναι πάντα εφικτό. Για παράδειγμα, εκεί που λέμε ότι θα περάσουμε ένα ήρεμο Σαββατοκύριακο οικογενειακώς, δέχομαι κλήση στο τηλέφωνο και πρέπει να μεταφερθώ στην άλλη μεριά της Ελλάδας για νεκροτομή. Ή τυχαίνει να έχουμε μία γιορτή στο σπίτι κι εγώ να βρίσκομαι σε άλλη πόλη για δικαστήριο.

-Ο κόσμος σας αντιμετωπίζει με ταμπού λόγω του επαγγέλματος σας;
Θα σας έλεγα ότι ο κόσμος αρχικά δείχνει μεγάλο ενδιαφέρον για την επιστήμη και προσπαθεί να καταλάβει τα συναισθήματά μας μπροστά στη θέα του νεκρού σώματος. Μετά από κουβέντα αυτό που ακούω πιο συχνά είναι το πώς καταφέρνω και παραμένω χαμογελαστός με τέτοιο επάγγελμα.

-Εάν σας έλεγε το παιδί σας πως θέλει να ακολουθήσει το επάγγελμα του ιατροδικαστή. Τι θα του λέγατε;
Προσωπικά δεν διάλεξα το επάγγελμα των γονιών μου, γι’ αυτό και δεν πρόκειται να πιέσω το παιδί μου να κάνει μία αναγκαστική επιλογή. Μάλιστα θα του έλεγα να κάνει αυτό που του αρέσει. Μόλις επιλέξει αυτό που θέλει, να το κάνει με πάθος και να κοπιάσει γιατί έτσι θα πετύχει σε ό,τι κάνει. Φυσικά και θα στηρίξω την όποια επιλογή του.

«Ποτέ δεν λύγισα... Ήταν όμως αποτρόπαιο το θέαμα σε ένα νεκροτομείο με νέους»

Ροη Ειδησεων

Κατοικία 4ων υπνοδ. στο Δάλι

Κατοικία 3ων υπνοδ. στο Γέρι

Οικιστικό κτίριο στην Αγλαντζιά

Οικιστικό οικόπεδο στον Στρόβολο

Δειτε Επισης