Οι συστάσεις ΠΟΥ και ειδικών από την Αυστραλία για στρατηγική για οδική ασφάλεια

Η Λευκωσία φιλοξένησε χθες και σήμερα ένα ιδιαίτερα σημαντικό φόρουμ για την οδική ασφάλεια στο οποίο ειδικοί από Αυστραλία και Κύπρο παρουσίασαν βέλτιστες πρακτικές για την οδική ασφάλεια με στόχο μηδενικούς θανάτους και τραυματισμούς από οδικές συγκρούσεις.
 
Το φόρουμ υπό την αιγίδα της Υπάτης Αρμοστείας της Αυστραλίας και με συνδιοργανωτές το κέντρο CERIDES του Ευρωπαϊκού Πανεπιστημίου και το Κέντρο MUARC του Πανεπιστημίου Monash Αυστραλίας έφερε μαζί ειδικούς τεχνοκράτες και ακαδημαϊκούς καθώς και ηγετικά στελέχη διαφόρων υπηρεσιών. Παρούσα και η Αστυνομία Κύπρου αλλά και τρία Υπουργεία ( Μεταφορών, Δικαιοσύνης και Παιδείας) αλλά  και ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας.
 
Το ΚΥΠΕ είχε την ευκαιρία να συνομιλήσει με ειδικούς από την Αυστραλία και τον ΠΟΥ για την αναγκαιότητα μιας ολοκληρωμένης στρατηγικής που θα λαμβάνει υπόψη την εφαρμογή του νόμου, το οδικό δίκτυο, την οδηγική συμπεριφορά και την συνέργεια όλων των εμπλεκομένων.
 
Ταχύτερα αποτελέσματα όταν μία και μόνο υπηρεσία έχει ηγετικό ρόλο στην εφαρμογή στρατηγικής
 
H επικεφαλής του Κέντρου MUARC (Μοnash University Accident Research Centre) του Πανεπιστημίου Monash , Δρ. Judith Charlton δήλωσε στο ΚΥΠΕ ότι μετά την υπογραφή του Μνημονίου Συμφωνίας τον περασμένο Μάιο με το Κέντρο CERIDES του Ευρωπαϊκού Πανεπιστημίου, το Φόρουμ για την οδική ασφάλεια ήταν μιας πρώτης τάξεως ευκαιρία για την περαιτέρω ενίσχυση της διμερούς εταιρικής σχέσης και της σχέσης με τους κυριότερους φορείς οδικής ασφάλειας στην Κύπρο.
 
«Ήμασταν πολύ τυχεροί που είχαμε την ευκαιρία να έχουμε την πλήρη στήριξη του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας στη διοργάνωση των εργαστηρίων. Μαζί, είμαστε μέρος της παγκόσμιας προσπάθειας για μηδενικούς θανάτους και σοβαρούς τραυματισμούς . Στόχος μας να εξεταστούν οι προκλήσεις της οδικής ασφάλειας που αντιμετωπίζει η Κύπρος και να εντοπιστούν κάποιες απτές, εφικτές δράσεις οι οποίες θα έχουν αξιοσημείωτο αντίκτυπο στην ασφάλεια ολόκληρου του οδικοί δικτύου», ανέφερε στο ΚΥΠΕ.
 
Η Δρ. Charlton εξήγησε ότι τα εργαστήρια επικεντρώθηκαν τόσο στη διαδικασία, όσο και στη δημιουργία εταιρικής σχέσης για ένα ασφαλές σύστημα και μια δέσμευση για αλλαγή, καθώς στόχος είναι να υπάρξουν αποτελέσματα.
 
Ανέφερε ότι το πλάνο έγινε για διευκόλυνση της ανοιχτής συζήτησης μεταξύ των διαφόρων οργανισμών και της ερευνητικής ομάδας που προσκλήθηκε στο φόρουμ, με στόχο όλοι να κατανοήσουν καλύτερα ποια είναι τα βασικά θέματα οδικής ασφάλειας και ποιες οι ορθές πρακτικές που βασίζονται σε αποδεικτικά στοιχεία, ώστε αυτά να αξιοποιηθούν για να επιφέρουμε αλλαγές.
 
Εξέφρασε την αισιοδοξία της ότι με συμφωνημένες ενέργειες προτεραιότητας και στόχους που είναι εφικτοί βραχυπρόθεσμα, θα έχουμε «γρήγορες νίκες».
 
Η Επικεφαλής του MUARC επανέλαβε ότι η οδική ασφάλεια είναι θέμα δημόσιας υγείας και χρειάζεται μια προσέγγιση αντιμετώπισης με υιοθέτηση συστημάτων που θα επιφέρουν λύσεις.
 
«Η οδική ασφάλεια είναι ευθύνη όλων, απαιτεί δέσμευση και δράση από πολλούς παίκτες. Η Κύπρος δεν είναι μόνη στην πολυεπίπεδη προσέγγισή της. Αυτό είναι ένα καλό πράγμα. Κάθε οργανισμός θα καθορίσει, φυσικά, τις δικές του ενέργειες και στόχους και θα αξιολογεί τα αποτελέσματα, είτε πρόκειται για τη θέσπιση προτύπων ασφάλειας, την επιβολή του νόμου, την εκπαίδευση, τη διαχείριση των δεδομένων σύγκρουσης και τραυματισμών, είτε για τον σχεδιασμό ασφαλών δρόμων. Αλλά ταυτόχρονα, το πρόβλημα απαιτεί συντονισμένη προσέγγιση, με κοινό όραμα και συμφωνημένη στρατηγική. Οι οργανισμοί πρέπει να μιλάνε μεταξύ τους και συχνά. Οι νομοθεσίες εκείνες που έχουν επιτύχει τα καλύτερα αποτελέσματα στην οδική ασφάλεια τείνουν να είναι εκείνες όπου αναλαμβάνει ηγετικό ρόλο μια μόνο υπηρεσία», λέει στο ΚΥΠΕ.
 
ΠΟΥ: Σύστημα οδικής ασφάλειας που να αναγνωρίζει ότι ο άνθρωπος είναι ευάλωτος
 
O εκπρόσωπος του ΠΟΥ Ευρώπης Jonathan Passmore επεσήμανε στο ΚΥΠΕ ότι οι θάνατοι από οδικές συγκρούσεις δεν αποτελούν μια τραγική πραγματικότητα μόνο για την Κύπρο, σημειώνοντας ότι 1.35 εκ άνθρωποι σε ολόκληρο το κόσμο χάνουν τη ζωή τους κάθε χρόνο και δεκάδες εκατομμύρια άλλοι τραυματίζονται σε τροχαία.
 
Εξέφρασε την άποψη ότι ο λόγος για τον οποίο πιθανότατα η πρόοδος παγκοσμίως σε θέματα οδικής ασφάλειας είναι τόσο αργή είναι γιατί επικρατεί η πεποίθηση ότι υπεύθυνοι για το ζήτημα αυτό είναι όσοι λαμβάνουν τις αποφάσεις.
 
Σημείωσε ότι αποκλειστικά και μόνο η προσέγγιση ότι πρέπει να υπάρξει αύξηση των ποινών ενδεχομένως να μην είναι η ορθή καθώς δεν εξετάζει την οδική ασφάλεια με την προοπτική ενός ολοκληρωμένου συστήματος. Επιπλέον, πρόσθεσε, οι τραυματισμοί και οι θάνατοι από τις οδικές συγκρούσεις,  δεν είναι κάτι που μπορεί να προληφθεί μέσω της εκπαίδευσης.
 
«Οι συστάσεις και οι τεχνικές οδηγίες του ΠΟΥ  για την οδική ασφάλεια βασίζονται στην προσέγγιση για υιοθέτηση ασφαλών συστημάτων. Αυτός ο τρόπος σκέψης για την οδική ασφάλεια αναγνωρίζει ότι οι άνθρωποι κάνουν λάθη, δεν είναι αλάνθαστοι και είναι αυτά τα λάθη που μπορούν να οδηγήσουν σε μια οδική σύγκρουση. Κάτω από ένα ασφαλές σύστημα, ο στόχος μας δεν είναι να αποτρέψουμε τη σύγκρουση, αλλά να αποτρέψουμε τους θανάτους και τους τραυματισμούς σε περίπτωση σύγκρουσης», εξήγησε.
 
Ο κ. Passmore είπε στο ΚΥΠΕ ότι τα λεγόμενα Safe Systems για την οδική ασφάλεια αναγνωρίζουν επίσης ότι το ανθρώπινο σώμα είναι εύθραυστο και ευάλωτο στο τραύμα όταν η δραστηριότητα από μια σύγκρουση υπερβαίνει ένα συγκεκριμένο όριο.
 
Επομένως, εξήγησε, κάτω από ένα ασφαλές σύστημα, οι δυνάμεις σύγκρουσης πρέπει να διατηρούνται κάτω από αυτό το μέγιστο όριο.
 
«Η κατανόηση του ανθρώπινου λάθους και η ελαχιστοποίηση της έκθεσης σε ενέργεια που προκαλεί τραύματα επιτυγχάνεται με την ταυτόχρονη εφαρμογή ενός συνόλου συμπληρωματικών παρεμβάσεων, τη δημιουργία ασφαλέστερων δρόμων, ασφαλέστερων οχημάτων, ασφαλέστερων ταχυτήτων και ασφαλέστερης συμπεριφοράς των χρηστών του οδικού δικτύου. Η εφαρμογή ενός ασφαλούς συστήματος είναι εξίσου σημαντική όπως και η πολιτική βούληση, όπως και ολόκληρη η επιστήμη πίσω από τις παρεμβάσεις που πρέπει να γίνονται», ανέφερε.
 
Ανέφερε επίσης πως η Κύπρος θα μπορούσε αναμφίβολα να εφαρμόσει ορισμένες πρακτικές οδικής ασφάλειας που είναι σε ισχύ σε ορισμένες ευρωπαϊκές χώρες, αφού εξετάσει πώς αυτές μπορούν να εφαρμοστούν στην κυπριακή πραγματικότητα.
 
Επιπρόσθετα είπε πως οι τοπικές αρχές θα πρέπει μέσα από ένα ασφαλές σύστημα να αξιολογούν με λεπτομέρεια κάθε τραυματισμό που επεσυνέβη και να απαντούν στο βασικό ερώτημα «πώς θα μπορούσε να είχε αποφευχθεί αυτό το αποτέλεσμα».
 
Σύμφωνα με τον κ. Passmore πρέπει να συλλέγονται περισσότερες πληροφορίες ύστερα από κάθε οδική σύγκρουση που αφορούν την ταχύτητα και πως αυτή συνέβαλε στο δυστύχημα, το οδικό περιβάλλον, τα εμπλεκόμενα οχήματα, τις ενέργειες των χρηστών (πχ οδήγηση υπό την επήρεια οινοπνεύματος ή η μη χρήση ζώνης ασφαλείας) και την έγκαιρη εφαρμογή συστήματος φροντίδας μετά τη σύγκρουση. «Όσο περισσότερα στοιχεία είναι διαθέσιμα προς αξιολόγηση και ενημέρωση για ποιο λόγο μια σύγκρουση είχε ως αποτέλεσμα το θάνατο ή τον τραυματισμό και ποιες ενέργειες θα εμπόδιζαν τέτοια περιστατικά στο μέλλον, τόσο το καλύτερο», τόνισε στο ΚΥΠΕ.
 
Η στρατηγική Vision Zero
 
O Eric Howard εκτελεστικό μέλος του MUARC, o οποίος παρουσίασε την στρατηγική Vision Zero ανέφερε στο ΚΥΠΕ πως πρόκειται για μια φιλόδοξη στρατηγική που οδηγεί τις τοπικές κοινωνίες και τους αντιπροσώπους τους στο να προβληματιστούν και να αναλάβουν δράση, αναγνωρίζοντας ότι δεν είναι αποδεκτή καμία απώλεια ζωής ή σοβαρός τραυματισμός στο οδικό δίκτυο.
 
«Δεδομένου ότι θα ενισχύονται ζητήματα όπως η διαχείριση και οι γνώσεις μας για ασφαλέστερη υποδομή, ασφαλέστερες ταχύτητες, βελτιωμένη εφαρμογή για την επίτευξη της συμμόρφωσης των χρηστών, ασφαλέστερα οχήματα και τεχνολογία, βελτιωμένη διαχείριση τραυμάτων, θα συνεχίζεται και η βελτίωση», ανέφερε.
 
Πρόσθεσε ότι υπάρχει αυξημένη ευαισθητοποίηση και διεθνής υποστήριξη για δράση τώρα και τα επόμενα 30 χρόνια για την επίτευξη του στόχου μηδενικών θανάτων στην ΕΕ και αλλού και αυτή στοχοπροσήλωση είναι βοηθητική και ενισχυτική των δράσεών μας.
 
Ο κ. Howard απαντώντας στο ερώτημα γιατί είναι εξαιρετικά δύσκολο να πεισθεί ο οποιοσδήποτε χρήστης του οδικού δικτύου ότι η ζωή η δική του και των άλλων μετρά και πρέπει να οδηγεί με ασφάλεια, απάντησε ότι γενικώς οι άνθρωποι ζουν τη ζωή τους με μια μεροληπτική αισιοδοξία. «Μπορεί να συμβεί σε άλλους, αλλά όχι σε μένα. Είμαι ένας έξυπνος οδηγός, μπορώ να κάνω διαχείριση κινδύνου, να οδηγήσω πάνω από το όριο ταχύτητας και αυτό δεν θα με επηρεάσει, έτσι σκεφτόμαστε. Ενώ όμως αυτό ισχύει για μεγάλο μέρος του χρόνου, γνωρίζουμε ότι κάθε εβδομάδα ζωές χάνονται και άνθρωποι τραυματίζονται σοβαρά», τόνισε.
 
Ανέφερε παράλληλα πως ο σεβασμός του κράτους δικαίου είναι συχνά πολιτιστικό ζήτημα, αλλά εξαρτάται και από την ύπαρξη ισχυρού αποτρεπτικού μέσου, μιας αποτελεσματικής νομοθεσίας υποστηριζόμενης από ισχυρή εφαρμογή, προώθηση και δημοσιότητα, ένα σύστημα δικαιοσύνης που εξασφαλίζει σε όσους δεν σέβονται το νόμο ένα ισχυρό μάθημα και συνέργεια των πολιτικών, εκκλησιαστικών και κοινοτικών ηγετών και των ΜΜΕ για την ανάγκη σεβασμού του νόμου.
 
Σε άλλη ερώτηση για το θέμα των προστίμων αλλά και της εισαγωγής των καμερών τροχαίας , το μέλος του MUARC είπε ότι η ακρίβεια και σιγουριά ανίχνευσης, η ταχεία παροχή συμβουλών για το αδίκημα (π.χ. μια ειδοποίηση εκτέλεσης μέσω ταχυδρομείου) και ένα επίπεδο ποινής που κατακρίνει τους παραβάτες και αποθαρρύνει περαιτέρω μη ασφαλείς συμπεριφορές, είναι κρίσιμα ζητήματα. Ανέφερε επίσης ότι ένα σύστημα απαξίωσης είναι επίσης απαραίτητο για να διασφαλιστεί ότι όσοι μπορούν να πληρώσουν λόγω οικονομικής ευχέρειας, δεν μπορούν απλώς να πληρώνουν τα πρόστιμα και να συνεχίζουν την επικίνδυνη συμπεριφορά τους.
 
«Η επιβολή του νόμου όπως συμβαίνει στην Αυστραλία, η συμμόρφωση με το όριο ταχύτητας και η αντιμετώπιση της οδήγησης υπό την επήρεια αλκοόλ και ναρκωτικών καθώς και η διασφάλιση της χρήσης παιδικών καθισμάτων και της σωστής εγκατάστασής τους, θα μπορούσαν να μειώσουν σημαντικά τα θύματα σε οποιαδήποτε χώρα και να διασφαλίσουν ότι τα μέλη της οικογένειάς μας θα είναι μαζί μας και όχι απόντες  από τα οικογενειακά τραπέζια τα Χριστούγεννα ή και την Πρωτοχρονιά. Τα αλκοτέστ και η ευρεία χρήση κινητών καμερών ταχύτητας σε ολόκληρο το δίκτυο έχουν αποδειχθεί ότι βοηθούν στη μείωση των θανάτων και των τραυματισμών. Αλλάζουν συμπεριφορές που μπορεί να είναι επώδυνες για μερικούς, αλλά ωφέλιμες για όλους», κατέληξε.
 
Πηγή: ΚΥΠΕ