Τα βήματα ενός ιατροδικαστή στην εξιχνίαση-Από την αυτοψία στην ιατροδικαστική έκθεση
16:29 - 05 Ιουλίου 2019
Καθοριστική είναι η σημασία της ιατροδικαστικής έρευνας, για την πλήρη εξιχνίαση ενός εγκλήματος από την Αστυνομία. Από τη διάπραξη μιας δολοφονίας μέχρι την ολοκλήρωση του ανακριτικού έργου, εκτυλίσσεται μια σειρά από διαδικασίες, στις οποίες καθοριστικό ρόλο παίζουν οι έρευνες των ιατροδικαστών, οι οποίοι προσπαθούν να εντοπίσουν οποιαδήποτε στοιχεία στο σώμα του πτώματος τα οποία πιθανόν να δώσουν λύσεις στους ανακριτές της εκάστοτε υπόθεσης.
Οι ιατροδικαστές, είναι οι πρώτοι που αγγίζουν ένα πτώμα μετά τον εντοπισμό του, ενώ είναι εκείνοι που έχουν την αρμοδιότητα να εξακριβώσουν την ακριβή αιτία θανάτου του θύματος. Ως εκ τούτου, αρκετά είναι τα εγκλήματα όπου οι ιατροδικαστές μέσω της έρευνας τους, βοήθησαν την Αστυνομία να εντοπίσει τον ή τους δράστες και να ολοκληρώσει το παζλ μιας υπόθεσης.
Η εργασία των ιατροδικαστών χωρίζεται σε συνολικά τρία στάδια. Το πρώτο αφορά την αυτοψία στη σκηνή του εγκλήματος, το δεύτερο αφορά τη διαδικασία που διενεργείται στο νεκροτομείο, ενώ το τρίτο και τελευταίο, αφορά τη σύνταξη της ιατροδικαστικής έκθεσης η οποία παραδίδεται στους ανακριτές της υπόθεσης.
Πρώτο στάδιο αυτοψία
Σύμφωνα με το βιβλίο του Δρ. Μανώλη Μιχαλοδημητράκη «Ιατροδικαστική διερεύνηση του θανάτου», το πρώτο στάδιο στο οποίο συμμετέχει ο ιατροδικαστής, είναι η αυτοψία επί της σορού. Κατά τη διαδικασία, ο εκάστοτε ιατροδικαστής, είναι το πρώτο πρόσωπο που αγγίζει το πτώμα, εξετάζοντας διάφορες περιοχές του σώματος του.
Από την αυτοψία, ο ιατροδικαστής μπορεί να προσδιορίσει το χρόνο θανάτου του θύματος, να κατατοπίσει τα αίτια και να κάνει μια πρώτη εκτίμηση των κακώσεων που φέρει το πτώμα. Επίσης, προσδιορίζει το κατά πόσον ο θάνατος επήλθε από ανθρωποκτονία, αυτοκτονία, ατύχημα ή φυσικό θάνατο.
Στα πρώτα συμπεράσματα του ιατροδικαστή συμβάλλουν και οι καταθέσεις που θα συλλεχθούν από τυχόν αυτόπτες μάρτυρες, ενώ σημαντικές είναι και οι πληροφορίες που θα ληφθούν από τους οικείους του θύματος ή ακόμη και από τρίτα πρόσωπα, σε σχέση με το αν το θύμα είχε ιατρικό ιστορικό.
Νεκροτομείο
Το δεύτερο στάδιο αφορά τη διαδικασία που διενεργείται στο νεκροτομείο, όπου γίνεται λεπτομερής εξέταση των ρούχων, νεκροψία, νεκροτομή, ενώ λαμβάνονται δείγματα για επιστημονικές εξετάσεις, τα αποτελέσματα των οποίων είναι καθοριστικά.
Ο ιατροδικαστής παραλαμβάνει τα αντικείμενα που εντοπίστηκαν στα ενδύματα του θύματος για φύλαξη και εγκληματολογική εξέταση, ενώ στη συνέχεια παραδίδει στους ανακριτές τεκμήρια που ενδεχομένως θα συμβάλλουν στην εξιχνίαση της υπόθεσης.
Όσον αφορά την εξέταση των ρούχων, κρίνεται ιδιαίτερα σημαντική η επιστιμονική εξέταση τους, έπειτα από την οποία θα διαφανεί κατά πόσο τα τραύματα του θύματος, νοουμένου ότι πρόκειται για εγκληματική ενέργεια, προήλθαν από πυροβόλο όπλο ή μαχαίρι ή από άλλο φονικό όπλο.
Όπως καταγράφει ο Δρ. Μανώλης Μιχαλοδημητράκης, η εξέταση των ρούχων διενεργείται γιατί, «η νεκροψία ή η νεκροτομή μπορεί να μην αποκαλύψει εναπόθεση πυρίτιδας ή αιθάλης γύρω από το στόμιο εισόδου σε περιστατικό πυροβολισμού με συνέπεια να θεωρείται ότι η βολή έγινε από μακρινή απόσταση και πρόκειται προφανώς για ανθρωποκτονία».
Ωστόσο, η εξέταση των ενδυμάτων που τυχόν να είχαν παρεμβληθεί στην πορεία του βλήματος, μπορεί να αποκαλύψει πυκνή εναποθέτηση πυρίτιδας, γεγονός που οδηγεί πολύ συχνά στην αντίθετη θεώρηση, δηλαδή στην αποδοχή της εκδοχής της αυτοχειρίας.
Τα ενδύματα μπορούν επίσης να δώσουν πληροφορίες και για πυροβολισμούς που γίνονται από μακρινή απόσταση, που συχνά το στόμιο εισόδου δεν διακρίνεται καθαρά από το στόμιο εξόδου. Σε αυτές τις περιπτώσεις, η φορά των ινών του ενδύματος, καταδεικνύει και το στόμιο εισόδου.
Ακολουθεί η ψηλάφηση του γυμνού πτώματος, όπως και οσφρητικές εντυπώσεις.
Όπως αναφέρει ο Δρ. Μανώλη Μιχαλοδημητράκη, η νεκροψία στην ιατροδικαστική εξέταση είναι καίριας σημασίας. «Υποστηρίζεται χωρίς υπερβολή ότι στα περιστατικά ιατροδικαστικής τραυματολογίας και τοξικομανίας, η αξία της είναι μεγαλύτερη από τη νεκροτομή».
Η νεκροψία ακολουθεί σε γενικές γραμμές μεθοδική πορεία η οποία είναι:
-Φύλο και ηλικία
-Μέγεθος, μήκος και θρέψη του πτώματος με καταγραφή συγγενών ανωμαλιών, δυσμορφιών, ουλών από παλιές εγχειρήσεις κλπ
-Βαθμό και κατανομή της πτωματικής ακαμψίας και πτωματικών υποστάσεων
-Θερμοκρασία του πτώματος με εκτίμηση σε γενικές γραμμές, π.χ. πτώμα ζεστό ή κρύο ανάλογα
-Έλεγχος τριχωτού της κεφαλής που περιλαμβάνει χρώμα μαλλιών και τυχόν κάκωση που καλύπτεται από τα μαλλιά
-Έλεγχος ρινικών κοιλοτήτων για την ανίχνευση τυχόν καταγμάτων, αιμορραγίας, εμέσματα, αφρώδες, έκκριμα κλπ
-Υπεραιμία, κυάνωση ή πετέχειες στο δέρμα του προσώπου
-Έλεγχος των χειλιών και της στοματικής κοιλότητας για την αποκάλυψη τυχόν ρήξεων, των βλεννογόνων ή των καλικών, έλεγχο των δοντιών κ.α.
-Έλεγχος του πρόσθιου θωρακικού τοιχώματος για τη διαπίστωση πλην των τυχόν τραυματικών βλαβών και ιχνών θεραπευτικών προσπαθειών, όπως σημάδια από την εφαρμογή απινιδωτή ή τεχνητή αναπνοή που δικαιολογεί και διαφορίζει μερικά κατάγματα πλευρών της προκάρδιας χώρας.
-Έλεγχος της κοιλιακής χώρας για την διαπίστωση τυχόν ασκίτη, έναρξη της σήψης στον δεξιό λαγόνιο βόθρο σαν πράσινη κηλίδα, προηγούμενες εγχειρήσεις κλπ
-Έλεγχος των άνω και κυρίως των κάτω άκρων για ενδεχόμενο οίδημα των σφυρών, τροφικές διαταραχές του δέρματος, νεκρώσεις όπως από κατάκλιση στις φτέρνες και στην κοκκυγική χώρα, κυάνωση ή ρόδινο χρώμα των νυχιών των δακτύλων κλπ. Η επισκόπηση του πτώματος τελειώνει με τον έλεγχο της οπίσθιας επιφάνειας του σώματος που σε καμία περίπτωση δεν πρέπει να παραλείπεται.
-Μέγεθος, μήκος και θρέψη του πτώματος με καταγραφή συγγενών ανωμαλιών, δυσμορφιών, ουλών από παλιές εγχειρήσεις κλπ
-Βαθμό και κατανομή της πτωματικής ακαμψίας και πτωματικών υποστάσεων
-Θερμοκρασία του πτώματος με εκτίμηση σε γενικές γραμμές, π.χ. πτώμα ζεστό ή κρύο ανάλογα
-Έλεγχος τριχωτού της κεφαλής που περιλαμβάνει χρώμα μαλλιών και τυχόν κάκωση που καλύπτεται από τα μαλλιά
-Έλεγχος ρινικών κοιλοτήτων για την ανίχνευση τυχόν καταγμάτων, αιμορραγίας, εμέσματα, αφρώδες, έκκριμα κλπ
-Υπεραιμία, κυάνωση ή πετέχειες στο δέρμα του προσώπου
-Έλεγχος των χειλιών και της στοματικής κοιλότητας για την αποκάλυψη τυχόν ρήξεων, των βλεννογόνων ή των καλικών, έλεγχο των δοντιών κ.α.
-Έλεγχος του πρόσθιου θωρακικού τοιχώματος για τη διαπίστωση πλην των τυχόν τραυματικών βλαβών και ιχνών θεραπευτικών προσπαθειών, όπως σημάδια από την εφαρμογή απινιδωτή ή τεχνητή αναπνοή που δικαιολογεί και διαφορίζει μερικά κατάγματα πλευρών της προκάρδιας χώρας.
-Έλεγχος της κοιλιακής χώρας για την διαπίστωση τυχόν ασκίτη, έναρξη της σήψης στον δεξιό λαγόνιο βόθρο σαν πράσινη κηλίδα, προηγούμενες εγχειρήσεις κλπ
-Έλεγχος των άνω και κυρίως των κάτω άκρων για ενδεχόμενο οίδημα των σφυρών, τροφικές διαταραχές του δέρματος, νεκρώσεις όπως από κατάκλιση στις φτέρνες και στην κοκκυγική χώρα, κυάνωση ή ρόδινο χρώμα των νυχιών των δακτύλων κλπ. Η επισκόπηση του πτώματος τελειώνει με τον έλεγχο της οπίσθιας επιφάνειας του σώματος που σε καμία περίπτωση δεν πρέπει να παραλείπεται.
Νεκροτομή
Αφότου διενεργηθεί η νεκροψία επί της σορού του θύματος, διενεργείται η νενομισμένη νεκροτομή, με βασική αρχή, την εκτέλεση πλήρους και συστηματικής ανατομής του νεκρού, χωρίς να παραληφθεί τίποτα.
Απαραίτητη, κατά τη νεκροτομή, είναι επίσης η ιστολογική εξέταση δειγμάτων από τις τραυματικές περιοχές και τα εσωτερικά όργανα του θύματος, όπως επίσης και η τοξικολογική ανάλυση βιολογικών υγρών και οργάνων.
«Μια συστηματική και επιμελημένη ιατροδικαστική νεκροτομή ακολουθεί το παρακάτω σχήμα:
Κεφαλή: Περιγράφονται οι τυχόν τραυματικές βλάβες ή οι παθολογικές αλλοιώσεις, όπως η ακεραιότητα ή όχι του κρανίου, βάρος και οι αλλοιώσεις του εγκεφάλου, η κατάσταση του δέρματος του τριχωτού της κεφαλής, η κατάσταση των μηνίγγων και η κατάσταση των αγγείων του εγκεφάλου.
Λαιμός: Εξετάζονται τα μαλακά μόρια του λαιμού και του αυχένα, το υοειδές οστούν, οι χονδροι του λάρυγγα και η τραχεία για τη διαπίστωση τραυματικών βλαβών, ξενών σωμάτων ή παθολογικών αλλοιώσεων.
Σωματικές κοιλότητες: Ελέγχονται το πάχος του υποδόριου λίπους, η ύπαρξη υγρού ή συμφύσεως, απόκλιση από το φυσιολογικό μέγεθος και ανατομική μορφή, εξετάζεται το μεσαύλιο και ο οπισθοπεριτοναϊκός χώρος, σημειώνεται η ύπαρξη πετεχειωδών αιμορραγιών, τραυματικών αλλοιώσεων, η ύπαρξη πνευμοθώρακα, ασκίτη, φλεγμονώδους εξιδρωματικού υγρού με ψευδομεμβράνες, κλπ.
Καρδιαγγειακό σύστημα: Ελέγχονται το βάρος και το σχήμα της καρδιάς, η κατάσταση του ενδοκαρδίου, του μυοκαρδίου και των μηνίγγων, η κατάσταση των στεφανιαίων αρτηριών, η κατάσταση της αορτής και η κατάσταση του περικαρδίου. Ιδιαίτερη σημασία έχει η διατομή των στεφανιαίων για την ανεύρεση τυχόν θρόμβων, στένωση ή απόφραξη του αυλού από αθηρωματώδεις αλλοιώσεις και η διατομή του μυοκαρδίου για την ανεύρεση συνήθως παλαιών εμφραγματικών εστιών που εμφανίζονται σαν λευκές ουλοποιημένες περιοχές και πρόσφατων εμφραγμάτων.
Αναπνευστικό σύστημα: Ελέγχεται το βάρος των πνευμόνων, η σύσταση και το χρώμα τους, η κατάσταση του υπεζωκοτα, η ύπαρξη υπεραιμίας, πνευμονικού οιδήματος, η φλεγμονωδών εστιών στις διατομές, η εμφάνιση του βρογχικού δένδρου, η ύπαρξη εμβολών ή στενωτικών αλλοιώσεων στις πνευμονικές αρτηρίες και η κατάσταση των πυλαίων λεμφαδένων.
Ήπαρ: Ελέγχεται το βάρος, το χρώμα και σχήμα του ήπατος εξωτερικά και σε διατομές και εξετάζεται επίσης η κατάσταση της χοληδόχου κύστης και του χοληφόρου δικτύου και σημειώνεται ο όγκος της χολής που περιέχεται στην κύστη.
Σπλήνα: Ελέγχεται το βάρος, το σχήμα και τυχόν αλλοιώσεις.
Πάγκρεας: Ελέγχεται η εμφάνιση, η σύσταση και τυχόν ανωμαλίες στην κατασκευή.
Ουροποιητικό σύστημα: Ελέγχεται το βάρος των νεφρών, η εμφάνιση της εξωτερικής επιφάνειας και του παρεγχύματος σε διατομές, η κατάσταση της νεφρικής πυέλου, των καλύκων και των ουρητήρων, η κατάσταση της ουροδόχου κύστης και το μέγεθος και το παρέγχυμα του προστάτη στους άνδρες.
Γεννητικό σύστημα: Ελέγχονται τα έξω και έσω γεννητικά όργανα, τόσο του άνδρα όσο και της γυναίκας, για την διαπίστωση τυχόν παθολογικής αλλοίωσης, συγγενούς ανωμαλίας, εκτομής κλπ.
Γαστρεντερικό σύστημα: Εξετάζονται κατά χώρα, ο φάρυγγας, ο οισοφάγος, το στομάχι για την κατάσταση του βλεννογόνου και του τοιχώματος, την διαπίστωση τυχόντος έλκους, γαστρίτιδος ή νεοπλασίας, το δωδεκαδάκτυλο, το λεπτό έντερο και η σκωληκοειδήςαπόφυση και στις ειδικές περιπτώσεις η κατάσταση του πρωκτού. Ιδιαίτερη προσοχή απαιτείται στην εξέταση των περιεχομένων στο στομάχι τροφών, ο όγκος, η πρόοδος της πέψης και το είδος των οποίων μπορούν να δώσουν αποτελεσματικά πληροφορίες για τον υπολογισμό του χρόνου θανάτου.
Μυοσκελετικό σύστημα: Ελέγχεται ο βαθμός οστεοπόρωσης, η σύγκλιση των επιφύσεων, όταν η ηλικία του νεκρού είναι άγνωστη, παραμορφώσεις του σκελετού, πλαιά κατάγματα, δυσμορφίες ή συγγενείς ανωμαλίες και χρώμα των μυών.
Αδενικός ιστός: Εξετάζεται η μορφή και το παρέγχυμα της υπόφυσης, του θυροειδούς, των παραθυροειδών και των επινεφριδίων».
Τελευταίο στάδιο, η ιατροδικαστική έκθεση
Τελευταίο στάδιο, η ιατροδικαστική έκθεση
Το τρίτο και τελευταίο στάδιο στο οποίο εμπλέκεται ένας ιατροδικαστής, είναι η ιατροδικαστική έκθεση, την οποία οφείλει να συντάξει λεπτομερώς και με απλή γλώσσα για να μπορεί να γίνεται κατανοητή από άτομα που δεν είναι γιατροί, αλλά και να απαντά σε νομικά ερωτήματα.
Η ιατροδικαστική έκθεση, πρέπει να χαρακτηρίζεται από σαφήνεια, αντικειμενικότητα και να μην κρύβει αοριστολογίες και νεφελώδεις
φιλολογικές εκφράσεις.
Όπως αναφέρει ο Δρ. Μιχαλοδημητράκης, η ιατροδικαστική έκθεση είναι θεμελιώδης και ισοδυναμεί με την καθ’ εαυτή νεκροτομή.
Ροη Ειδησεων
Πριν 43 λεπτά | POLICE REPORTER
Βαριά καμπάνα σε 49χρονη που πιάστηκε με δεκάδες κούτες αδασμολόγητων τσιγάρωνΠριν 46 λεπτά | POLICE REPORTER
Δεκαεννιάχρονος έχασε τον έλεγχο της μοτοσικλέτας του και προσέκρουσε σε πάσσαλο (pics)Πριν 1 ώρα, 5 λεπτά | ΠΟΛΙΤΙΚΗ
Επικύρωσε το ψηφοδέλτιο για τις Ευρωεκλογές η ΔΗΠΑ-«Στοχεύουμε σε νούσιμες πολιτικές θέσεις »Πριν 1 ώρα, 15 λεπτά | ΔΙΕΘΝΗ
Ποιος είναι ο αρχιτέκτονας που σχεδίασε την επίθεση Ιράν σε Ισραήλ-Βετεράνος πολέμουΠριν 1 ώρα, 43 λεπτά | ΔΙΕΘΝΗ
Πέθανε ο άνδρας που αυτοπυρπολήθηκε έξω από τη δίκη του Τραμπ-Ήταν συνωμοσιολόγοςΠριν 2 ώρες, 3 λεπτά | ΔΙΕΘΝΗ
Άλλη ανάλυση για το πλήγμα Ισραήλ στο Ιράν-«Game changer, ίσως οδηγήσει σε ανοιχτό πόλεμο»Πριν 2 ώρες, 8 λεπτά | ΔΙΕΘΝΗ
Πογκρόμ συλλήψεων δημοσιογράφων στο Αζερμπαϊτζάν που ερευνούν τη διαφθορά σε πολιτικές ελίτ
