Γιατί δεν αποφυλάκιζαν τον Καυκαρή-Ο ισοβίτης που ανέτρεψε τη δια βίου φυλάκιση

Τριάντα χρόνια μετά, ο πρώτος και μακροβιότερος ισοβίτης Παναγιώτης Καυκαρής αποφυλακίζεται, αφού το αίτημα του έγινε αποδεκτό από το Συμβούλιο Αποφυλακίσεως, μετά και τις αποφάσεις του Ανώτατου Δικαστηρίου.

Ο Καυκαρής, το 2012 υπέβαλε για πρώτη φορά αίτηση για αποφυλάκιση η οποία απορρίφτηκε, ενώ στην συνέχεια προσέφυγε στο Ανώτατο Δικαστήριο όπου αφού ακύρωσε την απόφαση του Συμβουλίου για μη αποφυλάκιση του, αιτήθηκε εκ νέου το 2015.

Τα διαδοχικά αιτήματα του είχαν απορριφθεί, με αποτέλεσμα να ακολουθήσουν δικαστικές διαμάχες, όπου κατά την τελευταία απόφαση του Ανωτάτου, «άδειαζε» το Συμβούλιο Αποφυλακίσεως για το χειρισμό της υπόθεσης του. 

• Αποφυλακίζεται ο πρώτος και μακροβιότερος ισοβίτης 30 χρόνια μετά

Σύμφωνα με τα όσα καταγράφονται στην απόφαση του Ανωτάτου την οποία εξασφάλισε ο REPORTER, το Συμβούλιο θα πρέπει να εστιάζει την προσοχή του περισσότερο στους παράγοντες που αφορούν τον ίδιο τον ισοβίτη, δηλαδή την ηλικία του, τη συμπεριφορά του, την ψυχική του κατάσταση, τη μεταμέλεια του και το ευρύτερο οικογενειακό του περιβάλλον στο οποίο διαβιώσει εάν και εφόσον αποφυλακιστεί υπό όρους.

«Και σ΄ αυτό το θέμα το Συμβούλιο πλανήθηκε και δεν προέβη σε δέουσα έρευνα. Αυτό διότι ενώ είχε ενώπιων του θετικές μαρτυρίες δεν απέδωσε τη σημασία που θα έπρεπε γιατί πέραν της αναφοράς και καταγραφής των εκθέσεων αυτών, δεν συσταθμησε τη θετική αυτή εικόνα για τον αιτητή μετά από 27 χρόνια εγκλεισμού τους στις φυλακές κατά τρόπο ώστε να διαφανεί πώς αντιμετωπίστηκαν οι θετικές αυτές εκθέσεις».

Το Ανώτατο επέκρινε το Συμβούλιο αναφέροντας ότι έδωσε τεράστια σημασία στο είδος του εγκλήματος που διέπραξε ο Καυκαρής τονίζοντας ότι, «oι συνέπειες αυτού βιώνονται μέχρι σήμερα από τους συγγενείς των θυμάτων».

Επίσης το Συμβούλιο, δεν φαίνεται να έδωσε επαρκής σημασία και δεν διερεύνησε την θέση του ψυχιάτρου η οποία είχε θετική εικόνα για τον Καυκαρή ο οποίος «δεν υπέδειξε οποιασδήποτε συμπεριφορά που να υποδηλώνει ότι πάσχει από κάποιαν ψυχική νόσο».

Η αναφορά στα παιδιά του Καυκαρή

Επιπρόσθετα τονίζεται ότι, δεν διερευνήθηκε επαρκώς η παρατήρηση λειτουργού κοινωνικών υπηρεσιών ότι ο ισοβίτης σε περίπτωση έγκρισης αποφυλάκισής του προγραμμάτιζε να μεταβεί μόνιμα στην Κίνα για να ζήσει με τη γυναίκα που διατηρούσε μόνιμο δεσμό.

Στην απόφαση του δικαστηρίου έγινε αναφορά ότι το Συμβούλιο λειτούργησε αρνητικά το γεγονός ότι ο Καυκαρής δεν διατηρούσε σχέση με τα παιδιά του και υιοθέτησε άλλο παιδί.

Συγκεκριμένα, όπως αναφέρθηκε «η κρίση του Συμβουλίου ότι ο αιτητής δεν διατηρεί σχέση με τις θυγατέρες του λειτούργησε αρνητικά, εφόσον η εξήγηση που έδωσε ο ίδιος ότι κρατούσε αποστάσεις από αυτές για τη δική τους προστασία, δεν έγινε στην ουσία δεκτή, επειδή , κατά το Συμβούλιο, δεν υπήρξε ενισχυτική προς τούτο δήλωση εκ μέρους των θυγατέρων του, ζήτημα το οποίο και πάλι θεωρήθηκε από το Συμβούλιο ότι αύξανε την πιθανότητα υποτροπής του αιτητή σε περίπτωση αποφυλάκισης του. Ο συσχετισμός αυτός βεβαίως είναι λανθασμένος».

Επίσης, όσον αφορά τη μαρτυρία του γιού του Καυκαρή ότι θα ήταν έτοιμος να στήριξη τον πατέρα του για να ενταχθεί στο κοινωνικό σύνολο το Συμβούλιο χωρίς ουσιαστικό λόγο ανέφερε ότι είχε σοβαρές αμφιβολίες ως προς τις κοινωνικές και υποστηρικτές δεξιότητες αυτού. «Αυτή η θέση του Συμβουλίου καθώς λήφθηκε κατά πλάνη και κατ΄ ελάχιστου , με έλλειψη δέουσας έρευνας».

Τέλος το Συμβούλιο έδωσε μεγάλη έμφαση στο ότι ο αιτητής δεν αποκάλυψε τους ηθικούς αυτουργούς παρά τη δυνατότητα που του δόθηκε, παραγνωρίζοντας όμως τη θέση του ότι στην κατάθεση του στην αστυνομία, και γίνετε σχετικό εύρημα στην απόφαση του Εφετείου, ο αιτητής κατονόμασε τους συνεργούς και ηθικούς αυτουργούς, η δε ομολογία αυτή έγινε δεκτή ως θεληματική, πλην όμως δεν κατέθεσε ο ίδιος ως μάρτυρας κατηγορίας εναντίον των πρώην συγκατηγορουμένων του(οι δίκες διαχωρίστηκαν), με αποτέλεσμα αυτοί να αθωωθούν.

Επομένως, το δικαστήριο συμφώνησε με τους δικηγόρους του Καυκαρή (Πολυχρόνης- Παρασκευάς- Δημητριάδης), ότι «ήταν παραπλανητική η κατάληξη του Συμβουλίου ότι δεν κατονόμασε του ηθικούς αυτουργούς. Από την απόφαση του Εφετείου προκύπτει ακριβώς το αντίθετο. Ο αιτητής είχε αναφέρει τα ονόματα των ατόμων που των παρότρυναν στην εγκληματική ενεργεία του, οι οποίοι ενέργησαν στην βάση παραγγελίας και προτροπής τρίτου προσώπου, το όνομα του οποίο ο αιτητής επίσης ανέφερε.

Υπό το φώς όλων των ανωτέρων, το Συμβούλιο όπως ανέφερε το Ανώτατο Δικαστήριο, απέτυχε να εστιάσει την απόφασή του, όπως προνοεί η νομοθεσία σε σχέση με την επικινδυνότητα του ισοβίτη ενώ παραμέρισε όλες τις θετικές μαρτυρίες που κατατεθήκαν υπέρ του.

Ο Καυκαρής που άλλαξε τη δια βίου φυλάκιση και έφερε αποφυλακίσεις ισοβιτών  

Το 2008 ο ισοβίτης Παναιγώτης Καυκαρής στάθηκε η αφορμή για τροποποίηση της νομοθεσίας σε σχέση με την ποινή της ισόβιας κάθειρξης και τη δια βίου φυλάκιση, καθώς κέρδισε προσφυγή στο Ευρωπαϊκό Δικαστήριο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων (ΕΔΑΔ) με αίτημα τον καθορισμό των ισοβίων, που τότε σήμαιναν φυλάκιση μέχρι το βιολογικό τέλος. Το αίτημά του στάθηκε αφορμή για να τροποποιηθεί η νομοθεσία, ώστε στα δώδεκα χρόνια οι κατάδικοι να έχουν δικαίωμα υποβολής αιτήματος αποφυλάκισης.

Στις 9 Μαρτίου 1989 ο Καυκαρής βρέθηκε ένοχος από το  Κακουργιοδικείο Λεμεσού  σε τρεις κατηγορίες φόνου εκ προμελέτης που διαπράχθηκε στις 10 Ιουλίου 1987.  Ο καταδικασθέντας, έναντι του ποσού των 10 χιλιάδων λίρων, τοποθέτησε εκρηκτικό μηχανισμό κάτω από ένα αυτοκίνητο και κατόπιν τον πυροδότησε, προκαλώντας το θάνατο του κ. Π. Μιχαήλ και δύο παιδιών του, ηλικίας 11 και 13.

Στις 10 Μαρτίου 1989 το Κακουργιοδικείο καταδίκασε τον Καυκαρή σε ισόβια φυλάκιση για κάθε κατηγορία φόνου. 

Το ίδιο το Κακουργιοδικείο διευκρίνισε ότι φυλάκιση δια βίου σήμαινε για ολόκληρο το υπόλοιπο της ζωής του Καυκαρή και όχι για περίοδο 20 ετών όπως προβλέπετο στους κανονισμούς των φυλακών.

Ωστόσο όταν ο ισοβίτης οδηγήθηκε στις φυλακές, του έδωσαν έγγραφη ειδοποίηση ότι θα απελύετο την 16.7.2002,  ημερομηνία που καθορίσθηκε στη βάση της αντίληψης των κανονισμών ότι η φυλάκιση δια βίου ισοδυναμεί με 20 έτη φυλάκισης και λαμβανομένων υπ' όψη περαιτέρω προνοούμενων εκπτώσεων.

Οι κανονισμοί αυτοί κηρύχθησαν αντισυνταγματικοί από το Ανώτατο Δικαστήριο το 1997 σε υπόθεση habeas corpus άλλου ισοβίτη, και ακολούθως καταργήθησαν, η ίδια δε η περί φυλακών νομοθεσία τροποποιήθηκε ώστε να εξαιρεί τους ισοβίτες από την άλλως προσφερόμενη δυνατότητα μείωσης της ποινής.

Ο Καυκαρής, με habeas corpus, μετά τη λήξη της ημερομηνίας που του είχε δοθεί από τις αρχές των φυλακών, αμφισβήτησε τη νομιμότητα της μετά την ημερομηνία εκείνη κράτησής του. Η αίτηση του απερρίφθη, όπως απερρίφθη και ακόλουθη έφεση του.

Προσέφυγε τότε στο Ευρωπαϊκό Δικαστήριο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων το οποίο, με απόφαση εκδοθείσα το 2008, διαπίστωσε παραβίαση του Άρθρου 7 της Σύμβασης, απορρίπτοντας όλες τις άλλες αιτιάσεις του Εφεσείοντα.

Αμέσως μετά ο Καυκαρής, με νέο habeas corpus, αμφισβήτησε και πάλι τη νομιμότητα της κράτησής του ως αντίθετη με την απόφαση του ΕΔΑΔ για παραβίαση του Άρθρου 7 και ως παραβιάζουσα τις αρχικές του προσδοκίες για απόλυση του την ημερομηνία που αναφέρετο στο έγγραφο που του εδόθη.

Η νέα νομοθεσία…

Η νομοθεσία για την λειτουργία του Θεσμού της αποφυλάκισης επ’ αδεία ( Conditional release- Parole Board), θεσπίστηκε τον Απρίλιο του 2009,  κατόπιν διεθνών δεσμεύσεων της Δημοκρατίας στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή για την Πρόληψη των Βασανιστηρίων (CPT) αλλά και ενώπιον του ΕΔΔΑ στην υπόθεση στην υπόθεση KAFKARIS v CYPRUS (Application no. 21906/04).

Το επιχείρημα που τέθηκε ενώπιον του ΕΔΑΔ, ήταν ότι η δια βίου φυλάκιση, ως ίσχυε μέχρι στιγμής, εφ όρου ζωής, χωρίς δηλαδή προοπτική απελευθέρωσης, συνιστά απάνθρωπη ή ταπεινωτική μεταχείριση και ως προς τούτο παραβιάζει το άρθρο 3 της ΕΣΔΑ. Η θέση του εν λόγω ισοβίτη, απορρίφθηκε κατόπιν δεσμεύσεων της Δημοκρατίας, ότι είναι προς εισαγωγή ο θεσμός της Αποφυλάκιση επ’ αδεία.

Στην σχετική   εισηγητική έκθεση που υπήρχε στην  Έκθεση της Κοινοβουλευτικής Επιτροπής Νομικών για το νομοσχέδιο με θέμα «Ο περί Φυλακών (Τροποποιητικός) Νόμος του 2008», υπάρχουν σχετικές αναφορές όπου δείχνουν ότι το έναυσμα για την διαμόρφωση του τελικού κειμένου των νομοθετικών ρυθμίσεων που θα διέπουν τη δυνατότητα απόλυσης ισοβιτών υπό όρους ήταν η απόφαση του ΕΔΑΔ στην υπόθεση KAFKARIS v CYPRUS.
 

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΠΙΣΗΣ: Πώς ήταν και πώς είναι σήμερα κατάδικοι των Κεντρικών φυλακών (pics)