Μαρτυρία: «Βλέπαμε πτώματα, ανθρώπινα μέλη, αίμα … την κόλαση του πολέμου»
06:35 - 11 Ιουλίου 2016
Πως βιώσατε τα γεγονότα από την τραγική έκρηξη στο Μαρί;
Αλίκη Στυλιανού: Θυμάμαι έντονα την έκφραση του Υπουργού Παπακώστα όταν έλεγε ότι τον διαβεβαίωναν ότι το περιεχόμενο των κιβωτίων δεν εκρήγνυται.
Γύρω στις 7 πάρα δέκα το πρωί της 11ης Ιουλίου 2011, άνοιξα το τηλέφωνο μου και βρήκα 6 μηνύματα. Πριν προλάβω να διαβάσω το περιεχόμενο τους χτύπησε γραμμή από τον τότε διευθυντή Τύπου και Εθιμοτυπίας του Υπουργείου Άμυνας, ο οποίος με μεγάλη αγωνία στη φωνή του μου είπε «Αλίκη κάτι πολύ σοβαρό έχει γίνει, μην έρθεις στο Υπουργείο, να πας στο σπίτι του Υπουργού». Τον ρώτησα τι έγινε; Και μου απάντησε, δεν ξέρω ακριβώς τι έγινε, πήγαινε και θα σου πουν.
Ξεκίνησα από το σπίτι μου προς Λακατάμια και μέχρι να φτάσω στο σπίτι του Υπουργού, τα τηλεφωνήματα έπεφταν βροχή από συναδέλφους δημοσιογράφους ρωτώντας τι έγινε. Ειλικρινά μέχρι εκείνη την στιγμή δεν είχα ιδέα για το τι ακριβώς είχε γίνει, μέχρι που απάντησα το τηλεφώνημα της Ελένης Βρετού, η οποία μου είπε ότι είχε πληροφορίες ότι από την έκρηξη υπήρχαν 48 θύματα! Πήρα τηλέφωνο τον Διευθυντή Γραφείου του Υπουργού, τον οποίο ρώτησα αν έγινε έκρηξη και αν υπήρχαν θύματα. Με ρώτησε, που είσαι και του είπα ότι κατευθύνομαι στο σπίτι του Υπουργού. Μου είπε, δεν ξέρουμε ακόμα, έλα στο αεροδρόμιο της Λακατάμιας, είμαστε εδώ για να πάμε στη ναυτική βάση στο Μαρί. Έλα τώρα.
Φτάνοντας στο αεροδρόμιο Λακατάμιας βρήκα τον Υπουργό Άμυνας με το επιτελείο του και τον Αρχηγό της Εθνικής Φρουράς, Πέτρο Τσαλικίδη, με το δικό του επιτελείο. Σημειώστε ότι εκείνη τη μέρα, στις 11 Ιουλίου 2011, ήταν προγραμματισμένο να επισκεφθούμε το ΚΕΝ Πάφου για την κατάταξη νεοσυλλέκτων και θα ξεκινούσαμε από το Υπουργείο Άμυνας για την Πάφο. Αντί αυτού μας περίμενε μία κόλαση. Ρώτησα τον υπασπιστή του Υπουργού τι έγινε και μου απάντησε ότι σημειώθηκε μια μεγάλη έκρηξη τις πρωινές ώρες, αλλά οι πληροφορίες μετέπειτα ήταν συγκεχυμένες. Του είπα τι θα κάνουμε τώρα και μου απάντησε ότι περιμένουμε από το ΓΕΕΦ για να μας πουν πως θα πάμε στον χώρο της έκρηξης. Αρχικά μας είχαν πει ότι θα πηγαίναμε με ελικόπτερο ενώ μετά είπαν ότι μπορούσαμε να πάμε οδικώς. Τον ρώτησα αν υπήρχαν νεκροί και μου είπε ότι δεν ξέρουμε ακόμα. Του είπα ότι η Ελένη Βρετού μου είπε για 48 θύματα. Έμεινε και με κοίταζε λέγοντας μου, δεν άκουσα για τέτοιον αριθμό Αλίκη.
Παραμείναμε στο αεροδρόμιο Λακατάμιας για 20 λεπτά περίπου. Το διάστημα εκείνο κτυπούσαν ασταμάτητα τα τηλέφωνα, τα περισσότερα δεν τα απάντησα διότι δεν ήξερα τι να πω.
Κάποια στιγμή ακούω, φεύγουμε τώρα, Αλίκη μπες στο δεύτερο αυτοκίνητο. Ξεκινήσαμε με προορισμό τη Ναυτική Βάση. Θυμάμαι ότι στα μισά του δρόμου είχα δηλώσει στα ΜΜΕ ότι μόλις είχαμε πλήρη εικόνα θα ενημερώναμε τον κόσμο. Θυμάμαι, επίσης, ότι στον καταιγισμό των τηλεφωνημάτων, είχα κλήσεις από ξένα ΜΜΕ, όχι μόνο από εγχώρια, τα οποία ήταν πολύ καλά πληροφορημένα.
Ποιες εικόνες και ποια γεγονότα θα μείνουν για πάντα χαραγμένα στη μνήμη σας;
Φτάνοντας στο πέρασμα προς τον κρατήρα, εκεί, δηλαδή, που σημειώθηκε η έκρηξη, είδα έναν αξιωματικό από το προσωπικό της ΟΑΣ να έρχεται προς το μέρος μας για να μας οδηγήσει στο εσωτερικό του κρατήρα. Από το βλέμμα του, είχε τόσο έντονο βλέμμα, νόμιζα ότι τα μάτια του είχαν βγει έξω, ήταν η πρώτη φορά από το πρωί που συνειδητοποίησα ότι κάτι πάρα πολύ τραγικό είχε συμβεί. Ήταν σε εγρήγορση και μιλούσε ασταμάτητα. Απ’ ότι μου είχαν πει αργότερα, ήταν από τους πρώτους που είχαν μπει στον χώρο του κρατήρα για να βοηθήσει. Είχε βρει και καλύψει τα πτώματα. Μας οδήγησε προς τον κρατήρα και είδα μπροστά μου τον Υπουργό να παραπατά. Προχωρώντας, το νέφος καπνού γινόταν ακόμα πιο πυκνό, όλα ήταν θολά. Μετά η μαύρη ομίχλη γινόταν άσπρη. Πρέπει να είχα λιποθυμήσει για ελάχιστο χρονικό διάστημα και όταν συνήλθα, ήμουν στο έδαφος. Σηκώθηκα και κατευθύνθηκα μπροστά μέχρι που κάποια στιγμή διέκρινα τον υπασπιστή του Υπουργού. Κάτω από τα πόδια μας ήταν μια άλλη μεγάλη τρύπα από την έκρηξη. Τον ακούω να λέει, δεν πιστεύω το τι έγινε, δεν είναι δυνατόν. Το μόνο που μπορούσαμε να δούμε ήταν καπνός, νέφος, μικρές φωτιές, ανθρώπινα μέλη, αίμα, ξύλα, σωλήνες, μια τεράστια τρύπα στο κέντρο, όπως ακούμε κάποιες φορές να περιγράφουν την κόλαση του πολέμου. Γύρισα πίσω μου και είδα πτώματα, καλυμμένα με σεντόνια, κάποια στιγμή κάποιον να σηκώνει τα σεντόνια, ίσως κάποιος συγγενής, δεν ξέρω. Ένα όχημα, λιωμένο από τη φωτιά, μόνο οι τροχοί είχαν μείνει και πιο πάνω, στο ύψος του βουνού, κατεστραμμένο ένα παρατηρητήριο. Κάποιος φώναξε, φύγετε από εκεί, είναι επικίνδυνο, βγείτε έξω. Είναι επικίνδυνο να είστε εκεί. Έμεινα και κοίταζα, μέχρι που ο υπεύθυνος αξιωματικός της ΟΑΣ μου φώναξε, Αλίκη έλα είναι επικίνδυνα. Δεν θα μπορούσα ποτέ να φανταστώ το τι θα αντιμετωπίζαμε μετά. Την κόλαση που είχαμε δει προ ολίγου θα τη βιώναμε στη συνέχεια για πολλούς μήνες. Μπαίνοντας στα αυτοκίνητα για να μας μεταφέρουν σε χώρο που δεν είχε πληγεί από την έκρηξη για να γίνει συνεδρία στην παρουσία του τότε Προέδρου της Δημοκρατίας Δημήτρη Χριστόφια, ο αξιωματικός που είχαμε συναντήσει πρώτα, μου εξιστορούσε το τι είδε μόλις έφτασε στον χώρο της έκρηξης και με τι ήρθε αντιμέτωπος όταν τους δόθηκαν οδηγίες να βοηθήσουν για να καθαρίσουν τον χώρο. Είμαι βέβαιη ότι ο άνθρωπος αυτός δεν θα μπορέσει ποτέ να απαλύνει εκείνες τις θύμισες. Κατά τη χρονική διάρκεια της συνεδρίας λάμβανα απανωτά τηλεφωνήματα και μηνύματα κόσμου που με ρωτούσε για συγκεκριμένα ονόματα αν ήταν ανάμεσα στους νεκρούς. Για το αν γνωρίζαμε για το μέγεθος της ζημιάς στον ηλεκτροπαραγωγικό σταθμό, για τις υλικές ζημιές στη γύρω περιοχή. Συνολικά εκείνη την ημέρα είχα λάβει 381 κλήσεις σε τηλεφωνήματα και μηνύματα. Για να μεταφέρω τραγικές ειδήσεις. Κάποιες πληροφορίες μπορούσα να δώσω, κάποιες άλλες όχι, ακόμα και τώρα.
Τι ακολούθησε;
Επιστρέφοντας κατά το μεσημέρι στη Λευκωσία από τη ναυτική βάση, πήγαμε στο Προεδρικό όπου ο Υπουργός Άμυνας υπέβαλε την παραίτηση του για λόγους ευθιξίας. Ακολούθησε συνάντηση του με τον Αρχηγό της Εθνικής Φρουράς στο ΓΕΕΦ. Κατά τη διαδρομή προς το ΓΕΕΦ, ο Κώστας Παπακώστας δάκρυσε. Είπα, λυπούμαι πάρα πολύ κύριε Υπουργέ και μου απάντησε, δεν μπορώ να πάω στις κηδείες, δεν μπορώ να αντικρύσω αυτούς που έμειναν, έχασα και’ γω παιδί και ξέρω πως είναι. Ακολούθησαν πολλά.
Ο Κώστας Παπακώστας γνώριζε για την επικινδυνότητα των εμπορευματοκιβωτίων;
Δεν είμαι σε θέση να γνωρίζω. Εκείνο που θυμάμαι είναι ότι στη έξοδο του κρατήρα βρήκα τον Υπουργό Άμυνας να συζητά με τους πρώτους πολιτικούς που είχαν έρθει στον χώρο και να λέει εμβρόντητος στους νυν Πρόεδρο της Δημοκρατίας Νίκο Αναστασιάδη, Γιαννάκη Ομήρου και Γιώργο Βαρνάβα, ότι οι αρμόδιοι τον διαβεβαίωναν ότι τα εμπορευματοκιβώτια δεν εκρήγνυνται.
Πέντε χρόνια μετά, ποιες σκέψεις σου δημιουργεί αυτή η δραματική εμπειρία;
Απ’ όλα τα τραγικά που ζήσαμε, εύχομαι, ειλικρινά, να έχουμε μάθει κάτι. Σαν άτομο, έχω μάθει ότι κρίσεις θα υπάρχουν και θα δημιουργούνται πάντοτε διότι απλούστατα είμαστε άνθρωποι και κάνουμε λάθη ή υπάρχουν συμβάντα πέραν του ελέγχου μας. Επιπρόσθετα, δεν γνωρίζουμε πάντοτε τον τρόπο για να προλαβαίνουμε τις κρίσεις, χωρίς αυτό να σημαίνει ότι δεν πρέπει να προσπαθούμε να τις αποτρέπουμε και να δημιουργούμε τις κατάλληλες συνθήκες και δικλείδες ασφαλείας έτσι ώστε να τις περιορίζουμε στο ελάχιστο. Η διαφορά, κατ’ εμένα, έγκειται στο πως διαχειριζόμαστε τις κρίσεις όταν συμβούν, για να υπάρχει μετριασμός των επιπτώσεων και να τις βιώνουμε όσο ανώδυνα γίνεται.
*Οι φωτογραφίες, οι οποίος τραβήχτηκαν την ίδια ημέρα από την κρατήρα της έκρηξης, κατά τη διάρκεια της επιτόπιας επίσκεψης του τότε ΥΠΑΜ Κώστα Παπακώστα, προέρχονται από το προσωπικό αρχείο της κ. Αλίκης Στυλιανού
Ροη Ειδησεων
Πριν 6 λεπτά | Ποδόσφαιρο Διεθνή
Τερματοφύλακας στο Ιράν τιμωρήθηκε γιατί αγκάλιασε γυναίκα οπαδό σε ποδοσφαιρικό γήπεδοΠριν 9 λεπτά | ΤΟΠΙΚΕΣ ΕΙΔΗΣΕΙΣ
Πέραν των 18 χιλιάδων ατόμων εξυπηρετούν τα Επιμορφωτικά ΚέντραΠριν 11 λεπτά | ΤΟΠΙΚΕΣ ΕΙΔΗΣΕΙΣ
Διακοπές ηλεκτροδότησης την Παρασκευή σε κοινότητες Λεμεσού και ΛάρνακαςΠριν 16 λεπτά | ΔΙΕΘΝΗ
Δήμαρχος στη Γαλλία απαγορεύει την κυκλοφορία ασυνόδευτων ανήλικων κάτω των 13 ετώνΠριν 26 λεπτά | Ποδόσφαιρο Διεθνή
Απάντησε για τον πολυσυζητημένο πανηγυρισμό του μπροστά στους παίκτες της Κόβεντρι ο ΆντονιΠριν 33 λεπτά | Διεθνή
Μέτρα για εμπορική στήριξη Ουκρανίας με προστασία αγροτών Ε.Ε., ενέκρινε το ΕυρωκοινοβούλιοΠριν 36 λεπτά | ΔΙΕΘΝΗ
BINTEO: Άλλο ένα περιστατικό για τη Boeing-Αεροσκάφος έχασε τον τροχό του κατά την απογείωση
