Η πανδημία ως καταλύτης αλλαγών στην οργάνωση της πόλης-Η συζήτηση για τη «Nicosia 2040»

Ο υπουργός Εσωτερικών, Νίκος Νουρής, η πρόεδρος της Επιτροπής Εσωτερικών της Βουλής Ελένη Μαύρου, ο Δήμαρχος Λευκωσίας, Κωνσταντίνος Γιωρκάτζης, ο Καθηγητής Βιολογικών Επιστημών και  σύμβουλος  του  Υπουργείου  Υγείας Δρ. Λεόντιος  Κωστρίκης, και  η Ειδική  Παιδίατρος  και σύμβουλος του Υπουργείου Υγείας Δρ. Ζωή-Δωροθέα Πανά, σε μια διαδικτυακή συζήτηση με συντονιστή  τον Καθηγητή Εκτίμησης Κινδύνου στο Ευρωπαϊκό Πανεπιστήμιο Κύπρου και Διευθυντή του Κέντρου Κινδύνων  και  Επιστημών  Αποφάσεων  (CERIDES), Δρ. Γιώργο Μπούστρα, συζήτησαν για τη ζωή στην πόλη μετά την εκδήλωση της πανδημίας.

Τη συζήτηση παρακολούθησαν τουλάχιστον 10.000 άτομα μέσω του Black Lemon TV, και των σελίδων των Oxygono και Συμβουλίου Νεολαίας Κύπρου στο Facebook.
Κοινή θέση των ομιλητών ήταν ότι η πρωτόγνωρη εμπειρία που έζησε η Κύπρος πρέπει να κεφαλαιοποιηθεί και να οδηγήσει σε διαρθρωτικές αλλαγές.

«Θέλουμε να μάθουμε μέσα από τις αδυναμίες μας, να γίνουμε καλύτεροι για την επόμενη φορά, που ελπίζουμε να μην υπάρξει», είπε, μεταξύ άλλων, ο κ. Νουρής. «Στο Υπουργείο Εσωτερικών», προσέθεσε, «ξέρουμε ότι πρέπει να βελτιώσουμε υποδομές, θέματα που αφορούν την πολεοδομία, τους  ποδηλατοδρόμους, την ηλεκτρονική διακυβέρνηση, το θεσμό της Πολιτικής Αμύνης η οποία συνεισφέρει τα μέγιστα στην καταστολή και στην αντιμετώπιση, αλλά στην πρόληψη υπάρχουν πολλά που πρέπει να γίνουν και δεν ήμασταν αρκούντως έτοιμοι», είπε.

Η  πρόεδρος της Επιτροπής Εσωτερικών της Βουλής Ελένη Μαύρου σημείωσε ότι  ξεκινά και επίσημα η συζήτηση για τη μεταρρύθμιση της τοπικής αυτοδιοίκησης «και οι τοπικές αρχές πρέπει να αναπτύξουν τη δράση τους πέρα από αυτά που έχουμε συνηθίσει. Όλα όσα έγιναν στη διάρκεια της πανδημίας, που βρέθηκαν δίπλα στους δημότες τους, πρέπει να τα εντάξουν για τα καλά στις δράσεις τους», είπε.

Μετακινήσεις
Η υγειονομική κρίση οδηγεί σε υποχρεωτικές αλλαγές στον τρόπο με τον οποίο κινούμαστε στις πόλεις, με την αυτοματοποίηση να καλείται να δώσει λύσεις για την υγειονομική μας ασφάλεια.

Στην έναρξη της συζήτησης η κα. Μαύρου παρατήρησε ότι ο όρος «φυσική απόσταση» είναι πιο αντιπροσωπευτικός από τον όρο «κοινωνική απόσταση» όταν μιλάμε για πόλεις. «Οι πόλεις δεν είναι άθροισμα κτηρίων, αλλά άθροισμα ανθρώπων και οι άνθρωποι έχουν ανάγκη την κοινωνική επαφή. Οι αλλαγές που συζητούμε πρέπει να εξισορροπούν την ανάγκη για ανθρώπινη επαφή και την ανάγκη για μέτρα προφύλαξης», είπε

Η Δρ. Ζωή-Δωροθέα Πανά ανέφερε ότι πρώτο βήμα αποτελεί η  επαναξιολόγηση των αναγκών μας μέσα στην πόλη. Ως αποτέλεσμα της πανδημίας βλέπει το ενδεχόμενο η πανδημία να αποτελεί κίνητρο μετακίνησης σε μικρότερες περιοχές αλλάζοντας την πυκνότητα των πόλεων. Τέλος, η εξ αποστάσεως εργασία και εκπαίδευση λειτουργεί και έχει ως αποτέλεσμα λιγότερες μετακινήσεις.

Ο Δρ.  Λεόντιος  Κωστρίκης εκτίμησε ότι η πανδημία αποτελεί πρόσκαιρο γεγονός που δεν θα φέρει δραστικές αλλαγές στις υφιστάμενες υποδομές μετακίνησης των πόλεων. Ωστόσο εισηγήθηκε μια σειρά από μέτρα για πιο ασφαλείς μετακινήσεις. Στα λεωφορεία ο αριθμός των επιβατών να είναι μικρότερος, ο καθαρισμός  συστηματικός, με ένα καλύτερο σύστημα καθαρισμού του αέρα και κλιματισμού, και να μην υπάρχει ταπετσαρία με ύφασμα αλλά άλλο υλικό που να μπορεί να απολυμαίνεται. Η έκδοση εισιτηρίων θα πρέπει να γίνεται χωρίς επαφή με τον οδηγό. Στα ταξί να εισαχθεί η ανέπαφη πληρωμή, και διαχωριστικό με πλεξιγκλάς μεταξύ οδηγού και επιβατών. Η χρήση, δε, ιδιωτικών οχημάτων είναι ένα είδος κοινωνικής απόστασης και δεν συστήνεται η μείωση χρήσης, όσο και αν ακούγεται παράξενο, σχολίασε ο Δρ. Κωστρίκης.

Ο δήμαρχος Λευκωσίας χαρακτήρισε σημαντικές τις δημόσιες μεταφορές και εφόσον μειωθεί ο αριθμός των επιβατών θα πρέπει να προγραμματιστεί αύξηση των δρομολογίων. Παράλληλα ανέπτυξε το σχέδιο βελτίωσης της κινητικότητας στην πόλη. Σε εξέλιξη είναι εργασίες για ένα δίκτυο ποδηλατόδρομων και σύντομα θα αρχίσει να κατασκευάζεται ένας νέος ποδηλατόδρομος από το δημοτικό πάρκο μέχρι το κέντρο της πόλης, ο οποίος σχεδιάζεται να φτάσει μέχρι το Πανεπιστήμιο Κύπρου. Παράλληλα ο δήμος μελετά τη δυνατότητα δημιουργίας μόνιμων ή προσωρινών πεζόδρομων, δηλαδή κάποιοι δρόμοι να κλείνουν μία ημέρα ή το Σαββατοκύριακο. Άλλοι δρόμοι μπορεί να πεζοδρομηθούν μόνιμα.

Ο υπουργός Εσωτερικών, Νίκος Νουρής δεν έκρυψε ότι η εμπειρία του COVID - 19 ανέδειξε και αδυναμίες και έφερε ως παράδειγμα το Τμήμα Πολεοδομίας, στο οποίο δεν λειτούργησε η μετάβαση με ενναλακτικό ως προς το αυτοκίνητο μέσο -ποδήλατο ή πεζή διακίνηση- λόγω έλλειψης οργανωμένων ποδηλατόδρομων στο αστικό κέντρο της Λευκωσίας. Αδυναμίες καταγράφηκαν και στην τηλεργασία.

Διαχείριση μαζικών επειγόντων ιατρικών περιστατικών
Στο ερώτημα για το «πώς μπορούν οι αρχές της πόλης και η πολιτεία να συνδράμουν στην καλύτερη δυνατή διαχείριση μαζικών επειγόντων ιατρικών περιστατικών», οι Δρ.  Λεόντιος  Κωστρίκης και Δρ. Ζωή-Δωροθέα Πανά στάθηκαν στο κομμάτι της εκπαίδευσης, με ασκήσεις, τόσο του ιατρικού και νοσηλευτικού προσωπικού όσο και των εμπλεκόμενων αρχών.

Ο δήμαρχος Λευκωσίας σχολίασε ότι θα έπρεπε να υπάρξει μεγαλύτερη εμπλοκή των τοπικών αρχών και έφερε ως παράδειγμα τη συνεργασία του δήμου Λευκωσίας με το Πανεπιστήμιο Κύπρου, το Ανοιχτό Πανεπιστήμιο, το ΤΕΠΑΚ μαζί με άλλα δύο ξένα πανεπιστήμια για το κέντρο έρευνας RISE. Μέσω του κέντρου έχει αναπτυχθεί μια εφαρμογή για τηλέφωνα, «Ο Ιχνηλάτης», το οποίο καταγράφει κινήσεις, αν  φανεί κάποιο κρούσμα, και η ιχνηλάτηση γίνεται πιο εύκολο. «Με το RISE αναδεικνύεται η δυνατότητα των τοπικών αρχών να προσφέρουν κάτι περισσότερο. Επιβάλλεται όταν αρχίσει η συζήτηση για τη μεταρρύθμιση της τοπικής αυτοδιοίκησης να δοθούν περισσότερες αρμοδιότητες στην τοπική αυτοδιοίκηση σε ότι αφορά την κοινωνική πολιτική», είπε ο κ. Γιωρκάτζης.

Ο κ. Νουρής, εξήρε τη λειτουργία της Πολιτικής Άμυνας, ενώ κατέγραψε ως έλλειμμα  τον συντονισμό με τις τοπικές αρχές. «Μας λείπουν ορισμένα στοιχεία στην οργάνωση της παροχής βοήθειας, της διανομής υλικού και αξιοποίησης κτηρίων της Τοπικής Αυτοδιοίκησης Θα το δούμε μέσα από τη μεταρρύθμιση», σημείωσε.  

Η κα. Μαύρου παρατήρησε ότι οι τοπικές αρχές συνέδραμαν στη διαχείριση της πανδημίας μέσα από τις μαζικές απολυμάνσεις δημόσιων χώρων. «Αυτή η συνήθεια θα πρέπει να μείνει και μετά τη λήξη της πανδημίας», υπογράμμισε.
 
Κοινωνική Πολιτική και Πολιτισμός
Οι δύο τελευταίες ενότητες της συζήτησης αφορούσαν τις δράσεις κοινωνικής πολιτικής και πολιτισμού με τους συμμετέχοντες να σημειώνουν τη σημασία διαχείρισης των αναγκών των ευάλωτων ομάδων, αλλά και της πολιτιστικής δημιουργίας ως αντίδοτο στις συνθήκες εγκλεισμού που δημιουργεί η πανδημία.
 
Η συζήτηση «Nicosia 2040: Volume II: Οι μηχανισμοί αντιμετώπισης κρίσεων τύπου Covid–19 σε επίπεδο πόλης» είναι διαθέσιμη πιο κάτω:

 
Το Oxygono
Το Oxygono είναι ένας μη κυβερνητικός μη κερδοσκοπικός οργανισμός που ιδρύθηκε το 2014 και απαρτίζεται από άτομα από όλους τους ακαδημαϊκούς, κοινωνικούς, πολιτικούς, και επαγγελματικούς χώρους. Είναι ανεξάρτητος από οποιονδήποτε άλλο οργανισμό και δεν εκφέρει συγκεκριμένη άποψη, αλλά λειτουργεί ως πλατφόρμα/forum για συζήτηση διαφόρων θεμάτων. Φιλοδοξεί να εξελιχθεί σε έναν οργανισμό μετάδοσης κουλτούρας πολιτικής ηθικής και να καταστήσει πιο επιστημονική τη διαδικασία λήψης αποφάσεων στην Κύπρο. Διοργανώνει κυρίως εκδηλώσεις  με  αξιωματούχους  της  εκτελεστικής  και  νομοθετικής  εξουσίας  και  της  τοπικής αυτοδιοίκησης  και  εμπειρογνώμονες  για  διάφορα  θέματα  δημόσιας  πολιτικής,  στην  παρουσία ενεργών πολιτών. Το Oxygono, στα πλαίσια της σειράς του με τίτλο «2040» σε συνεργασία με το Συμβούλιο Νεολαίας Κύπρου διοργανώνει αντίστοιχες πρωτοβουλίες για το μακροπρόθεσμο όραμα της της Λάρνακας, της Λεμεσού  και  της  Πάφου,  για τις οποίες  μπορείτε  να  βρείτε  πληροφορίες  στους συνδέσμους www.larnaca2040.org, www.limassol2040.org, www.paphos2040.org.

Το Συμβούλιο Νεολαίας Κύπρου
Το Συμβούλιο Νεολαίας Κύπρου (Συ.Ν.Κ.) είναι η επίσημη πλατφόρμα εκπροσώπησης των νέων της Κύπρου σε εθνικό και ευρωπαϊκό επίπεδο. Ιδρύθηκε το 1996 και είναι Μη-Κυβερνητική, Μη-Κερδοσκοπική Οργάνωση. Αποτελείται από 63 οργανώσεις-μέλη και λειτουργεί ως ο συντονιστικός φορέας σε ζητήματα νεολαίας με την πολιτεία, με στόχο την προώθηση πολιτικών για τη Νεολαία τόσο σε εθνικό όσο και σε διεθνές επίπεδο. Οι κύριες δραστηριότητες του Συ.Ν.Κ. αφορούν την ενημέρωση, ενδυνάμωση και εκπροσώπηση της Νεολαίας της Κύπρου, όπως επίσης και την ενδυνάμωση της συμμετοχής των νέων στην πολιτική, κοινωνική και πολιτιστική ζωή και την ενεργό πολιτότητα, με ιδιαίτερη έμφαση την προώθηση της συμμετοχής των νέων στη λήψη αποφάσεων για θέματα που τους αφορούν και την προώθηση πολιτικών για τη νεολαία στη βάση των ψηφισμάτων, αποφάσεων και εισηγήσεων του Ο.Η.Ε., της Ευρωπαϊκής Ένωσης και του Συμβουλίου της Ευρώπης. Τέλος το Συ.Ν.Κ. παρέχει ένα αντιπροσωπευτικό πλαίσιο για τις οργανώσεις μέλη του, με στόχο την ανάπτυξη πρωτοβουλιών, εφαρμογή δράσεων, ανταλλαγή πληροφοριών και εμπειριών και την ανάπτυξη διαλόγου σε θέματα που αφορούν τους νέους.