Για τη σημασία της κοινωνίας πολιτών στην οικοδόμηση εμπιστοσύνης μιλά ο Πρόεδρος της ΕΟΚΕ

Για τη σημασία του ρόλου της κοινωνίας των πολιτών στην ενίσχυση των προσπαθειών για προετοιμασία του εδάφους για μια λύση, μίλησε ο Πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Οικονομικής και Κοινωνικής Επιτροπής, Λούκα Ζαγιέ, στο ΚΥΠΕ.

Η Κύπρος ήταν ο τελευταίος σταθμός σε περιοδεία του κ. Ζαγιέ υπό τον τίτλο «Ειρήνη και Σύνορα στην Ευρώπη» μετά από το Μπέλφαστ, το Σόπρον και το Βερολίνο.

Σε συνέντευξη που παραχώρησε στο Κυπριακό Πρακτορείο Ειδήσεων με αφορμή την επίσκεψή του, ο κ. Ζαγιέ σημειώνει ότι «τα σύνορα ακόμη διαιρούν και δημιουργούν όχι μόνο φυσικό διαχωρισμό αλλά και διαχωρισμό της σκέψης», προσθέτοντας ότι έχουν επίσης τεράστιες οικονομικές και κοινωνικές επιπτώσεις.

Αναφερόμενος συγκεκριμένα στη διαίρεση της Κύπρου, λέει ότι αποτελεί «βασικό ζήτημα ανησυχίας και δυστυχώς χωρίς να υπάρχει ένας σαφής οδικός χάρτης για θετική κατάληξη», προσθέτοντας ότι «είναι πολύ περίπλοκο».

Η ιδέα, αναφέρει ο Πρόεδρος της ΕΟΚΕ, «είναι να μην πούμε μόνο ότι έχουν σημασία τα σύνορα και η διαίρεση αλλά επίσης και ότι η μόνη οδός μπροστά είναι να δημιουργήσουμε ένα νέο τρόπο κατανόησης μεταξύ των κοινοτήτων, να εφεύρουμε μια νέα μορφή διαλόγου, να συνεχίσουμε να εργαζόμαστε για να επιδιορθώσουμε, να συμφιλιώσουμε αυτό που διαιρέθηκε, να κοιτάξουμε ποια είναι τα κοινά συμφέροντα πάνω στα οποία μπορούν να κτιστούν γέφυρες».

Προς αυτό αναφέρεται στον ρόλο της κοινωνίας των πολιτών, ο οποίος, όπως λέει, στις άλλες πόλεις που επισκέφθηκε διαδραμάτισε «κυρίαρχο ρόλο στην οικοδόμηση γεφυρών όταν υπήρχαν τείχη, αλλά επίσης στο να εξευρεθούν δημιουργικοί τρόποι να γκρεμιστούν τα τείχη και να προετοιμαστεί η κοινωνία να πάρει το ρίσκο».

Σε ερώτηση πόσο σημαντικός μπορεί να είναι ο ρόλος της κοινωνίας των πολιτών σε πρακτικούς όρους σε μια διαδικασία η οποία σε μεγάλο βαθμό είναι πολιτική αναφέρει ότι από ότι έχει δει και ακούσει κατά τη διάρκεια των επαφών του «υπάρχουν ακόμη πρωτοβουλίες που μπορούν να υποστηριχθούν και να βελτιωθούν».

Ειδική μνεία κάνει ο κ. Ζαγιέ στις δικοινοτικές Τεχνικές Επιτροπές, σημειώνοντας ότι «καταπιάνονται με πολύ ουσιαστικά έργα». Έχουν να κάνουν με ζητήματα που έχουν σημασία για την ζωή των ανθρώπων, λέει, προσθέτοντας ότι αυτό είναι κάτι που μπορεί να βελτιωθεί και ότι εξυπακούει πολλή δράση από οικονομικής και κοινωνικής πλευράς και σε επίπεδο πολιτών.

Δίνει το παράδειγμα του διαλόγου που υπάρχει ήδη μεταξύ εργοδοτικών οργανισμών και συνδικαλιστικών οργανώσεων από τις δύο κοινότητες. 

«Νομίζω ότι αυτός ο χώρος συνεργασίας, κατανόησης πρέπει να αναπτυχθεί περαιτέρω και να προωθηθεί πιο εμφανώς η εμπιστοσύνη και σε ορισμένες περιπτώσεις ακόμη και να υπάρξει ώθηση για κοινές πρωτοβουλίες σε μια προσπάθεια να εξευρεθεί η απάντηση σε ουσιαστικά προβλήματα», λέει. Θα μπορούσε, προσθέτει, να έχει να κάνει με την προάσπιση των εργαζομένων, την ανάπτυξη των προοπτικών για μικρές και μεσαίες επιχειρήσεις στην πόλη της Λευκωσίας, στην οποία συγκεντρώνεται το 25% του πληθυσμού.
 
Αναφέρεται επίσης σε συναντήσεις που είχε με οργανισμούς και στις δύο πλευρές οι οποίοι εργάζονται για να προωθήσουν την ιδέα μιας επανενωμένης νήσου και υπογραμμίζει την «τεράστια σημασία» το πολιτιστικού τομέα. Η συνεργασία σε αυτό τον τομέα μεταξύ των δύο κοινοτήτων είναι ήδη ουσιαστική, λέει, προσθέτοντας ότι θα μπορούσε να βελτιωθεί, να υποστηριχθεί περαιτέρω για την οικοδόμηση εμπιστοσύνης και αμοιβαίας κατανόησης. Θετική αναφορά κάνει και στην πρωτοβουλία του διαλόγου μεταξύ των θρησκευτικών ηγετών της Κύπρου.

Σύμφωνα με τον Ευρωπαίο αξιωματούχο, «η οικοδόμηση του επιχειρήματος υπέρ της επανένωσης στους κοινωνικούς και οικονομικούς τομείς και στην κοινωνία των πολιτών μπορεί να βοηθήσει στη δημιουργία μιας δυναμικής που θα κοιτάξει τις νέες ευκαιρίες από την κοινή διαβίωση και την από κοινού εξεύρεση λύσεων αντί της διαίρεσης».

Σε μια περίπλοκη και μπλοκαρισμένη κατάσταση, σημειώνει ο . Ζάγιερ, «όσο περισσότερο επενδύεις σε αυτό που ενώνει και κτίζει γέφυρες και εμπιστοσύνη, τόσο τουλάχιστον εμποδίζεις την περαιτέρω επιδείνωση της κατάστασης και ίσως δημιουργείς την ευκαιρία να αναπτυχθεί μια θετική δύναμη για μια ενδεχόμενη καινοτόμο λύση».

Απαντώντας σε ερώτηση για το τί αποκομίζει από την επίσκεψή του στην Κύπρο αναφέρεται στο ζήτημα της μετανάστευσης, λέγοντας ότι υπάρχει η ανάγκη να ευαισθητοποιηθεί ο Ευρωπαϊκός χώρος γι αυτό το ζήτημα και να δοθεί βοήθεια.

Νομίζω, σημειώνει, ότι σε ευρωπαϊκό επίπεδο, τουλάχιστον στον χώρο των Βρυξελλών, δεν υπάρχει ευαισθητοποίηση για το γεγονός ότι αυτή η χώρα υποστηρίζει το ψηλότερο ποσοστό μεταναστών και προσφύγων ως αναλογία του πληθυσμού της. Είναι αναγκαίο να τεθεί το ζήτημα ότι «αυτή η συγκεκριμένη κατάσταση πρέπει να θεωρείται στα ίδια επίπεδα με την Ελλάδα, την Ιταλία, την Ισπανία και την Μάλτα και να μην ξεχαστεί», λέει, προσθέτοντας ότι πρέπει να υπάρξει περισσότερη αλληλεγγύη και περισσότερη εμπλοκή από την Ευρώπη πάνω σ’ αυτό.

Από την άλλη πλευρά, συνεχίζει ο κ. Ζαγιέ, «πιστεύω ότι η Κύπρος ιστορικά υπήρξε ένα σταυροδρόμι μεταξύ Ευρώπης και Μέσης Ανατολής και σήμερα χρειαζόμαστε περισσότερο από ποτέ να έχουμε ένα σημαντικό σημείο ανοίγματος διαλόγου και δημιουργίας γεφυρών σε αυτό τον κόσμο».

Εκφράζει την άποψη ότι «η Κύπρος θα πρέπει να προωθήσει τον εαυτό της ως ένα καλό χώρο για να λειτουργήσει ως ένα κέντρο στη Μεσόγειο για το διάλογο μεταξύ των πολιτισμών». Προς αυτό δίνει το παράδειγμα πρωτοβουλίας του Δήμου Λευκωσίας, δια μέσω της Επιτροπής Περιφερειών, να συγκεντρώσει όλους τους δημάρχους από όλες τις πλευρές από τη Λιβύη.

Σε αναφορά του στην ανακάλυψη υδρογονανθράκων στην ΑΟΖ της Κύπρου, λέει ότι αυτό που αρχικά θεωρήθηκε ως ένα τεράστιο δώρο μετατρέπεται «σε ζήτημα ανταγωνισμού, αντιπαράθεσης και ορέξεων, χωρίς να εισέλθει κανείς στην συζήτηση της νομιμότητας των ενεργειών ορισμένων άλλων αρχών». Αλλά, όπως προσθέτει, «γνωρίζουμε ότι το ζήτημα της ανακάλυψης νέων ενεργειακών κοιτασμάτων είναι πηγή αντιπαράθεσης ανά το παγκόσμιο».

Το ζήτημα αυτό έχει περιπλέξει περαιτέρω την κατάσταση (στην Κύπρο), λέει και αναφέρεται επίσης στη συμφωνία μεταξύ Τουρκίας και μιας εκ των δύο πλευρών στη διένεξη της Λιβύης, η οποία έχει θεωρηθεί ως παράνομη διεθνώς.
 
Απαντώντας σε ερώτηση ως προς το κατά πόσον νιώθει ότι το έργο που αναπτύσσει η ΕΟΚΕ έχει αντίκτυπο σε επίπεδο πολιτικών της ΕΕ εξηγεί ότι παρόλο που η Επιτροπή, η οποία έχει 350 μέλη που εκπροσωπούν τους οικονομικούς και κοινωνικούς τομείς και την κοινωνία των πολιτών, έχει συμβουλευτικό ρόλο, ως σώμα έχει αποδείξει ότι είναι ικανή να αναλάβει πρωτοβουλίες προωθώντας στο προσκήνιο σημαντικά ζητήματα προτού ακόμα ασχοληθούν άλλοι, βοηθώντας να κτιστεί μια θετική και προοδευτική συναίνεση.
 
Δίνει τα παραδείγματα της «Νέας Πράσινης Συμφωνίας», της κυκλικής οικονομίας και της στρατηγικής εταιρικής σχέσης μεταξύ ΕΕ και Αφρικής, ζητήματα τα οποία εδώ και χρόνια προωθεί η ΕΟΚΕ και περιλαμβάνονται σήμερα στις προτεραιότητες της νέας Ευρωπαϊκής Επιτροπής.
 
Ερωτηθείς για το Brexit, ο Πρόεδρος της ΕΟΚΕ αναφέρει ότι πρόκειται για την «μεγαλύτερη καταστροφή στην επιτυχημένη ιστορία της Ευρώπης». Δεν είναι κάτι που θα γιορτάσουμε, λέει, προσθέτοντας ωστόσο ότι η Ευρώπη σέβεται την απόφαση των Βρετανών.

Την ίδια ώρα εκφράζει την άποψη ότι δεν είναι πιθανή η κατάληξη σε συμφωνία σε όλα τα κεφάλαια στο τέλος της μεταβατικής περιόδου.

«Πέρασαν τρία χρόνια για να υπάρξει συμφωνία στα τρία κύρια σημεία της πράξης διαζυγίου, τώρα έχουμε λιγότερους από 10 μήνες για να συμφωνήσουμε τα 750 κεφάλαια της διαπραγμάτευσης», αναφέρει, προσθέτοντας ότι «δεν θεωρώ ότι αυτό θα είναι εφικτό, λόγω και πάλι στην έλλειψη σαφήνειας ως προς την κατεύθυνση την οποία επιθυμούν (οι Βρετανοί) να ακολουθήσουν».

Ο κ. Ζαγιέ μιλά για την ανάγκη να διατηρηθεί η ενότητα της Ευρώπης: «Η ξεκάθαρη υπεράσπιση του ευρωπαϊκού οικοδομήματος, του τι είναι σημαντικό για την Ευρώπη, η εσωτερική αγορά, τα δικαιώματα των πολιτών, η αρχή του τι είναι σημαντικό για εμάς, διατηρώντας όσο πιο ανοιχτά μπορούμε την πόρτα και τα παράθυρα, αλλά χωρίς να παραβιάσουμε την ενότητα και τους κανόνες μας και ό,τι έχουμε επιτύχει».