Η Λήδα Κουρσουμπά στον REPORTER: Έχω υπηρετήσει τους θεσμούς με βαρύ αίσθημα ευθύνης

Ήταν η πρώτη που υπηρέτησε το θεσμό του Επιτρόπου Προστασίας των Δικαιωμάτων του Παιδιού, από το 2007, ενώ από το 2002 ήταν Επίτροπος Νομοθεσίας και για δεκαεπτά χρόνια βρισκόταν καθημερινά στο προσκήνιο. Η Λήδα Κουρσουμπά αποχαιρετά τους θεσμούς που υπηρέτησε με αφοσίωση και θέληση.
 
Σε μια συνέντευξή της στον REPORTER η τέως, πλέον, Επίτροπος Νομοθεσίας και Επίτροπος Προστασίας των Δικαιωμάτων του παιδιού ανοίγει τα χαρτιά και την καρδιά της και μοιράζεται τις εμπειρίες που αποκόμισε όλα αυτά τα χρόνια στο δημόσιο. Αναφέρεται στις υποθέσεις που την σημάδεψαν, απαντά στις επικρίσεις που δέχτηκε όλα αυτά τα χρόνια και αποκαλύπτει τι επιφυλάσσει το αύριο για την Λήδα Κουρσουμπά.

Υπηρέτησε τρεις θητείες, από το 2002 ως Επίτροπος Νομοθεσίας, και από το 2008 και δύο θητείες, ως Επίτροπος Προστασίας των Δικαιωμάτων του Παιδιού, ένα θεσμό που υπηρέτησε δώδεκα χρόνια. Ήταν η πρώτη που υπηρέτησε ως Επίτροπος Δικαιωμάτων του Παιδιού, από την ψήφιση του νόμου.

Ακολουθεί αυτούσια η συνέντευξη:
 
-Τι κρατάτε από όλα αυτά τα χρόνια που υπηρετήσατε τους δύο θεσμούς;
«Είναι δύο διαφορετικοί θεσμοί. Ο μεν επίτροπος νομοθεσίας είναι κομμάτι της εκτελεστικής εξουσίας και έχει να κάνει με την αναμόρφωση το δικαίου, όπου είχα δώσει βαρύτητα στο σεβασμό των ανθρωπίνων δικαιωμάτων. Δηλαδή, πώς όλα αυτά να περνούν μέσα από νομοθεσίες, πώς το κράτος να τηρεί τις διεθνείς του υποχρεώσεις στα πλαίσια των ανθρωπίνων δικαιωμάτων. Έχω κάνει όλες τις εθνικές εκθέσεις της Κύπρου και τις σχετικές ακροάσεις ενώπιον των αρμοδίων οργάνων του ΟΗΕ και του Συμβουλίου της Ευρώπης.

Ως Επίτροπος των Δικαιωμάτων του Παιδιού είχα το προνόμιο, την τιμή και την τεράστια ευθύνη να είμαι η πρώτη επίτροπος μετά την ψήφιση του νόμου. Το αντιμετώπισα σαν μια μεγάλη πρόκληση και έβαλα σαν στόχο μου να γίνει πραγματικότητα για κάθε παιδί που ζει στην Κύπρο η διασφάλιση των δικαιωμάτων του.

Έχω δουλέψει και έχω υπηρετήσει και τους δύο θεσμούς με ένα βαρύ αίσθημα ευθύνης και σεβασμό στο κράτος δικαίου, με πιστή τήρηση του νόμου και των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, με σεβασμό όλων των θεσμών του κράτους και με αφοσίωση και αυταπάρνηση νομίζω έδωσα το μέγιστο των δυνατοτήτων μου.

Όσο αφορά το θεσμό της προστασίας των δικαιωμάτων του παιδιού νιώθω ικανοποίηση ότι έχει πλέον εμπεδωθεί στη συνείδηση και της κοινωνίας και της πολιτείας. Πλέον, τα δικαιώματα του παιδιού είναι μέσα στο δημόσιο διάλογο, ακόμα και εκεί που δεν εφαρμόζονται ή δε διασφαλίζονται σωστά, υπάρχει επίγνωση και της κοινωνίας και του κράτους ότι πρέπει να διασφαλίσουμε τα δικαιώματα του παιδιού. Έχουμε ξεφύγει από τη νοοτροπία ότι ήταν φιλανθρωπία, ότι επειδή είμαστε καλοί άνθρωποι, κάνουμε το σωστό για τα παιδιά και έχουμε κατανοήσει ότι οφείλουμε να διασφαλίσουμε τα δικαιώματα του παιδιού.

Επιπρόσθετα, βάλαμε και τα παιδιά σε αυτή την εικόνα. Έγινε κατανοητό πως τα παιδιά είναι και το σήμερα, δεν είναι μόνο το μέλλον και πρέπει να έχουν λόγο για τα θέματα που τα αφορούν και αυτό άρχισε να γίνεται κατανοητό και να εφαρμόζεται και στα πλαίσια της κοινωνίας και της πολιτείας. Βλέπουμε τόσο τη Βουλή, όσο και την εκτελεστική εξουσία να εφαρμόζει μηχανισμούς που να ακούει τα παιδιά».

-Υπάρχει κάποια υπόθεση που σας σημάδεψε και τη θυμάστε έντονα;
«Κάθε περίπτωση που εξετάζαμε ως Επίτροπος των Δικαιωμάτων του παιδιού την θεωρούσα σημαντική. Σίγουρα, οι περιπτώσεις που είχαν να κάνουν με την κακοποίηση των παιδιών και τη σεξουαλική κακοποίηση ήταν συγκλονιστικές, αλλά συγκλονιστικό για εμένα ήταν και κάθε επαφή μου με παιδιά.

Η επαφή μου με παιδιά ήταν αυτή που με χαρακτήρισε και τα παιδιά υπήρξαν σε όλη αυτή την πορεία καθοδηγητής μου, συνεργάτης μου αλλά μου έδινε και δύναμη για να προχωρήσω και μου έδιναν και μια άλλη οπτική πως να αντιμετωπίσω κάθε περίπτωση και αυτό ήταν συγκλονιστικό.

Στην πορεία συνειδητοποίησα πόση τεράστια επίδραση είχε πάνω μου η επαφή μου με τα παιδιά και να ακούω τις απόψεις τους και πραγματικά να τις ακούω».

-Τι πρέπει να αλλάξει στο σύστημα ώστε να υπάρχουν καλύτερα αποτελέσματα;
«Γενικά το σύστημα πρέπει να πάψει να είναι γραφειοκρατικό και τεχνοκρατικό. Όσο αφορά τα δικαιώματα των παιδιών είναι πάρα πολύ σημαντικό, όλοι όσοι ασχολούνται, να εγκύψουν στο θέμα, να επιμορφωθούν.

Η επιμόρφωση είναι κάτι που όλοι οι επαγγελματίες χρειάζονται. Το θέμα των δικαιωμάτων του παιδιού είναι ένας τομέας που δεν είναι απλός. Είναι μια διεπιστημονική, πολυεπίπεδη διεργασία.

Είναι καιρός όλες οι Υπηρεσίες του Κράτους που ασχολούνται με τα δικαιώματα των παιδιών, όπως είναι οι Υπηρεσίες Παιδείας, Υγείας αλλά και σε άλλα Υπουργεία, οι αποφάσεις που παίρνονται και αφορούν παιδιά, θα πρέπει να παίρνονται από ανθρώπους που πράγματι έχουν επιμορφωθεί για τα δικαιώματα των παιδιών. Έχουν κατανοήσει ότι δεν είναι τίποτα άλλο από τα ανθρώπινα δικαιώματα».

-Τόσα χρόνια που υπηρετείτε και τους δύο θεσμούς, δεχτήκατε επικρίσεις; Και πώς τις αντιμετωπίσατε;
«Επικρίσεις για το τι κάνουμε είναι θεμιτές. Αυτό δεν ενοχλεί καθόλου και ήταν και μια πρόκληση να επανεξετάσουμε το τι κάναμε και να δούμε και μια άλλη οπτική γωνία. Ποτέ δεν διεκδικούσαμε το αλάθητο. Η αντίθετη άποψη ήταν ευπρόσδεκτη, φτάνει να ήταν τεκμηριωμένη και πάντα τη λαμβάναμε υπόψη. Θέλω να τονίσω ότι οι τοποθετήσεις της Επιτρόπου ήταν πάντα αποτέλεσμα συλλογική εργασίας και διαβούλευσης με τους συνεργάτες μου, τους οποίους τους ευχαριστώ πολύ για ό,τι μαζί έχουμε πετύχει.

Υπήρξε ένας τομέας που αφορά την αρμοδιότητα που άσκησα στη βάση αποφάσεων του Υπουργικού Συμβουλίου για την κατάρτιση της αναγκαίας νομοθεσίας, στο πλαίσιο της διαδικασίας επίλυσης του Κυπριακού προβλήματος. Σε σχέση με αυτό, υπήρξε ατεκμηρίωτη επίκριση. Δεν θέλω να επεκταθώ στο θέμα, το οποίο θεωρώ παρελθόν. Τα γεγονότα διαφάνηκαν όταν κατατέθηκαν από την Κυβέρνηση στη Βουλή, οι σχετικές αποφάσεις του Υπουργικού Συμβουλίου. Σε εκείνη την περίπτωση, ανέμενα από όσους ή τουλάχιστον ορισμένους από αυτούς που είχαν προβεί σε επικρίσεις (και μάλιστα πολλές φορές με απαράδεκτους χαρακτηρισμούς) να σταθούν στο ύψος των περιστάσεων και να ανακαλέσουν».

-Γνωρίζετε ποιοι θα είναι οι επόμενοι που θα υπηρετήσουν στους θεσμούς;
«Δεν έχω ενημέρωση ποιοι θα είναι μετά από εμένα. Είναι δικαίωμα του Προέδρου της Δημοκρατίας να αποφασίσει. Από ότι μου ανέφερε ο Πρόεδρος και ήταν και δική μου πρόταση, είναι πως θα διοριστεί διαφορετικό πρόσωπο για Επίτροπος Νομοθεσίας και διαφορετικό πρόσωπο για Επίτροπος Προστασίας των Δικαιωμάτων του παιδιού και αυτό είναι ορθό γιατί πρόκειται για δύο πολύ διαφορετικούς θεσμούς, με πολύ διαφορετικές αρμοδιότητες και απαιτούνται πολύ διαφορετικά προσόντα. Όσο αφορά τον Επίτροπο Δικαιωμάτων του Παιδιού είναι αναγκαίο να έχει γνώση και εξειδίκευση αλλά και κουλτούρα όσο αφορά τα δικαιώματα του παιδιού, αλλά είναι εξίσου σημαντικό να είναι άτομο που έχει όλα τα εχέγγυα να μπορεί να λειτουργήσει ανεξάρτητα».

-Ποιο είναι το μήνυμά σας για τους επόμενους;
«Δεν μου αρέσει να δίνω συμβουλές και δεν δίνω συμβουλές. Μπορώ να πω τι έκανα εγώ και αυτό ήταν να αντιμετωπίσω και τους δύο θεσμούς σαν μια ξεχωριστή πρόκληση, ώστε να προσφέρω στον τόπο μου ότι καλύτερο μπορούσα. Είναι σημαντικό ο καθένας να πιστέψει και να έχει όραμα για το θεσμό που υπηρετεί.

Το όραμά μου για τον Επίτροπο Νομοθεσίας συναρτάται με το γεγονός πως είχα ξεκινήσει την επαγγελματική μου πορεία, υπό την πρώτη Επίτροπο Νομοθεσίας, τη Στέλλα Σουλιώτη που ήταν και ο μέντοράς μου και επομένων, όταν επέστρεψα μερικές δεκαετίες μετά, η ίδια ως Επίτροπος είχα όραμα αυτό το θεσμό να τον κάνω να λειτουργήσει σωστά.

Ως Επίτροπος Προστασίας των Δικαιωμάτων του παιδιού ήμουν η πρώτη που διορίστηκα. Ακριβώς εκεί είχα ένα όραμα. Ο θεσμός να ξεκινήσει και να λειτουργήσει σωστά να εμπεδωθεί στη συνείδηση της κοινωνίας και της πολιτείας, ώστε να κάνει τη διαφορά για όλα τα παιδιά που ζουν στην Κύπρο. Πιστεύω πως ο καθένας θα έχει το όραμά του».

-Τόσα χρόνια μετά αποχωρείτε από το δημόσιο. Ποια είναι η επόμενη μέρα για τη Λήδα Κουρσουμπά;
«Δεν είμαι άνθρωπος που θα μείνω αδρανής. Έχω κάποια πράγματα προγραμματισμένα, θα μείνω στο προσκήνιο. Τα θέματα των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και των δικαιωμάτων του παιδιού είναι κάτι που γίνεται κομμάτι του εαυτού σου και θα είμαι παρούσα. Συνειδητοποίησα πως, όπως τόσα χρόνια εγώ παρακινούσα την κοινωνία και τον κάθε ένα και την κάθε μια να νιώθει ως υποχρέωσή του να διασφαλίζει τα δικαιώματα των παιδιών, τώρα είναι δική μου υποχρέωση ως μέλος της κοινωνίας, να συνεχίσω να εκφράζω την άποψή μου στη βάση των εμπειριών που αποκόμισα όλα αυτά τα χρόνια.  
 
Παράλληλα, βρίσκομαι στην επιτροπή του ΣτΕ που ελέγχει τα κράτη-μέλη όσο αφορά την εφαρμογή της Στρατηγικής για τα δικαιώματα του παιδιού και έχω και άλλες προτάσεις σε επίπεδο Ηνωμένων Εθνών».

Δειτε Επισης

Το Κόμμα για τα Ζώα χαιρετίζει απόφαση Υπουργείου Γεωργίας για πυροτεχνήματα
Στο 83,3% η θνησιμότητα λαγών που απελευθερώθηκαν-Προβληματισμένη η Υπηρεσία Θήρας
Υψηλά επίπεδα άγχους και στρες για οικονομικά τους εμφανίζουν οι Κύπριοι
Η Υπουργός Γεωργίας ξεκίνησε συναντήσεις με παραγωγούς, αγρότες και ψαράδες
Αυτοί είναι όλοι οι υποψήφιοι δήμαρχοι, αντιδήμαρχοι και πρόεδροι Επαρχιακών Οργανισμών
Στηρίζει Ελεγκτή με το γάντι το ΔΗΚΟ-Επιτίθεται στον Πρόεδρο για τη θεσμική σύγκρουση το ΑΚΕΛ
Συστηματικές αδυναμίες και παραλείψεις στη διαχείριση Natura εντοπίζει η Ελεγκτική Υπηρεσία
Καταζητούμενοι από την Interpol εντοπίστηκαν στα κατεχόμενα
Εγκαινιάστηκε ο αρχαιολογικός χώρος της Πύλης Πάφου στη Λευκωσία
Στην οικοδομική βιομηχανία τα περισσότερα εργατικά ατυχήματα