Η πρόσβαση στην αγορά των φαρμάκων στο περιβάλλον του ΓΕΣΥ

Ένα από τα βασικά ζητήματα που απασχολούν τους πολίτες και για το οποίο εγείρουν πολλά ερωτήματα ενόψει της εφαρμογής του Γενικού Σχεδίου Υγείας(ΓΕΣΥ), είναι η πρόσβασή τους στην αγορά φαρμάκων και τι αλλάζει σε σχέση με τη ζωτικής αυτή σημασίας παράμετρο.
 
Πιο κάτω, παρατίθενται οι απαντήσεις σε όλα αυτά τα καίρια ερωτήματα που άπτονται της πρόσβασης των ασθενών στα φάρμακα με την εφαρμογή του ΓΕΣΥ.
 
Από ποια φαρμακεία θα παίρνω τα φάρμακά μου
O δικαιούχος θα έχει ελεύθερη επιλογή εξωνοσοκομειακού φαρμακείου (θα μπορεί να επισκεφθεί οποιοδήποτε φαρμακείο επιθυμεί). Ορισμένα φάρμακα βέβαια, λόγω ασφάλειας, ανάγκης παροχής  εξειδικευμένων φαρμακευτικών υπηρεσιών ή και ανάγκης διατήρησης αρχείου, θα διατίθενται μόνο από κάποια συγκεκριμένα, νοσοκομειακά φαρμακεία.
 
Ποια φάρμακα καλύπτονται από το ΓΕΣΥ
Το ΓΕΣΥ καλύπτει μόνο συνταγογραφούμενα φάρμακα. Ο καθορισμός του ποια φάρμακα είναι συνταγογραφούμενα και ποια όχι, καθορίζεται με διάταγμα από το Υπουργείο Υγείας και δεν έχει να κάνει με το αν πριν την εφαρμογή του ΓΕΣΥ ο φαρμακοποιός τα παρέχει χωρίς συνταγή για οποιουσδήποτε λόγους (π.χ. υπάρχει παλιά συνταγή, δεν είναι αυστηρά ελεγχόμενα κλπ). Εννοείται ότι το ΓΕΣΥ θα καλύπτει φάρμακα που χρησιμοποιούνται τόσο στις χρόνιες και οξείες παθήσεις καθώς και στις σοβαρές και σπάνιες ασθένειες.
 
Τα φάρμακα τα οποία καλύπτει το ΓΕΣΥ, αξιολογούνται προηγουμένως  από δύο επιστημονικές επιτροπές οι οποίες λαμβάνουν υπόψη πολλούς παράγοντες όπως αποτελεσματικότητα, ασφάλεια, εναλλακτικές επιλογές και κόστος.
 
Γιατί δεν θα καλύπτονται από το ΓΕΣΥ τα ΜΗΣΥΦΑ
Τα Μη Συνταγογραφούµενα Φάρµακα (ΜΗ.ΣΥ.ΦΑ ή στα αγγλικά Over The Counter- OTC) είναι φάρμακα που θεωρούνται κατάλληλα για χρήση από το ευρύ κοινό χωρίς να απαιτείται ιατρική συνταγή.
 
Ο κύριος λόγος που αυτά τα φάρμακα είναι μη συνταγογραφούμενα, είναι γιατί για τη χρήση τους δεν απαιτείται η επίβλεψη ιατρού, είναι σχετικά ασφαλή, και  ο κίνδυνος  κατάχρησης είναι πολύ περιορισμένος. Είναι ουσιαστικά φάρμακα που ο ασθενής χρησιμοποιεί για αυτοθεραπεία και αφορούν μόνο ήπιες ασθένειες (πχ κοινό κρυολόγημα, ήπιο πόνο κλπ).
 
Ο καθορισμός του ποια φάρμακα είναι συνταγογραφούμενα και ποια όχι, καθορίζεται με διάταγμα από το Υπουργείο Υγείας.
 
Τα ΜΗΣΥΦΑ  δεν αποζημιώνονται συνήθως από τα Συστήματα Υγείας και δεν θα αποζημιώνονται ούτε από το ΓΕΣΥ.
 
Θα έχω εγώ ή ο γιατρός μου επιλογή στη φαρμακευτική αγωγή που θα λάβω;
Ο Κατάλογος Φαρμάκων του ΓΕΣΥ είναι διευρυμένος και  θα καλύπτει ένα ευρύ φάσμα προϊόντων. Ο δικαιούχος, σε συνεννόηση με τον ιατρό του, έχει ρόλο στην επιλογή της φαρμακευτικής αγωγής.
 
Κάποιες από τις επιλογές αυτές πιθανόν να απαιτούν την καταβολή από το δικαιούχο ενός μικρού χρηματικού ποσού, της Συνεισφοράς ΙΙ, η οποία αποτελεί τη διαφορά κόστους μεταξύ του φθηνότερου προϊόντος μιας κατηγορίας φαρμάκων  που αποζημιώνει πλήρως το ΓΕΣΥ και του προϊόντος που έχει συνταγογραφηθεί.
 
Θα πρέπει να πληρώσω τον φαρμακοποιό για να πάρω τα φάρμακα που μου συνταγογραφήθηκαν;
Στα πλαίσια του ΓΕΣΥ ο κάθε δικαιούχος καλείται να καταβάλει μόνο ένα μικρό ποσό για κάθε φάρμακο που λαμβάνει (Συμπληρωμή), έτσι ώστε να προωθείται η υπεύθυνη χρήση των φαρμάκων και να αποφεύγεται η κατάχρηση, η οποία πέραν της σπατάλης, μπορεί να εκθέσει τον ασθενή σε αχρείαστο κίνδυνο. 
 
Το ποσό αυτό δεν θα υπερβαίνει το μέγιστο όριο των 150 ευρώ (ή 75 ευρώ για κάποιες κατηγορίες) ανά δικαιούχο και ανά έτος για το σύνολο των υπηρεσιών που ο δικαιούχος λαμβάνει από το ΓΕΣΥ. Με αυτό τον τρόπο δεν θα επιβαρύνονται δυσανάλογα άτομα που λόγω του ιατρικού ιστορικού τους αναγκάζονται να χρησιμοποιούν συχνά τις διάφορες υπηρεσίες υγείας.
 
Για τα φάρμακα, η Συμπληρωμή είναι ένα ευρώ για κάθε φάρμακο που αναγράφει η συνταγή.  Στην περίπτωση που συνταγογραφηθούν  δύο κουτιά από το ίδιο φάρμακο λόγω αυξημένης δοσολογίας, η Συμπληρωμή που θα πληρώσει ο δικαιούχος  παραμένει στο ένα ευρώ.
 
Πέραν της Συμπληρωμής, ο δικαιούχος μπορεί να πρέπει να πληρώσει και Συνεισφορά ΙΙ. Η  Συνειφορά ΙΙ  είναι η διαφορά κόστους μεταξύ του φθηνότερου φαρμάκου, από μια κατηγορία φαρμάκων, το οποίο καλύπτει πλήρως το ΓΕΣΥ και του φαρμάκου που έχει συνταγογραφηθεί.
 
Για κάθε κατηγορία φαρμάκων που περιλαμβάνεται στον κατάλογο με τα φάρμακα του ΓΕΣΥ, θα υπάρχει τουλάχιστον ένα φάρμακο για το οποίο, αν ο δικαιούχος το επιλέξει, δε θα χρειάζεται να καταβάλει Συνεισφορά ΙΙ.
 
Τι είναι τα γενόσημα
Τα γενόσημα φάρμακα είναι ουσιωδώς όμοια με τα πρωτότυπα φάρμακα και   διατίθενται στην αγορά, αφού το πρωτότυπο φάρμακο έχει χάσει την πατέντα αποκλειστικής παραγωγής και διάθεσης του στην αγορά.
 
Τα γενόσημα φάρμακα υπόκεινται στους ίδιους αυστηρούς ελέγχους παραγωγής και εισαγωγής όπως τα πρωτότυπα προϊόντα, είναι το ίδιο ασφαλή και αποτελεσματικά και παρακολουθούνται διαρκώς όπως ακριβώς και τα πρωτότυπα φάρμακα όσον αφορά στην εμφάνιση ανεπιθύμητων ενεργειών.
 
Τα γενόσημα φάρμακα θεωρούνται ως θεραπευτικά ισοδύναμα και ανταλλάξιμα με το πρωτότυπο τους.
 
Στον κατάλογο του ΓΕΣΥ θα περιλαμβάνονται μόνο φάρμακα με άδεια κυκλοφορίας των οποίων η ποιότητα, ασφάλεια και αποτελεσματικότητά έχει τεκμηριωθεί.
 
Το ΓΕΣΥ θα καλύπτει και πρωτότυπα φάρμακα ή μόνο τα γενόσημα;
Το ΓΕΣΥ θα καλύπτει πλήρως και κάποια πρωτότυπα προϊόντα στην περίπτωση που το πρωτότυπο φάρμακο δεν έχει χάσει την πατέντα αποκλειστικής παραγωγής και διάθεσης του στην αγορά καθώς και στην περίπτωση που στον Κατάλογο με τα φάρμακα του ΓΕΣΥ δεν υπάρχει διαθέσιμο αντίστοιχο γενόσημο φάρμακο.
 
Η χρήση των γενοσήμων αποσκοπεί στην εξοικονόμηση πόρων. Οι εξοικονομήσεις που θα επιτυγχάνει το ΓΕΣΥ με αυτό τον τρόπο θα χρησιμοποιούνται για την αποζημίωση νέων φαρμάκων που έχουν ολοένα και αυξανόμενο κόστος λόγω των νέων τεχνολογιών που χρησιμοποιούνται για την παραγωγή τους καθώς και για την κάλυψη των αυξανόμενων απαιτήσεων λόγω της γήρανσης του πληθυσμού.
 
Πώς θα γίνεται η διάθεση φαρμάκων για χρόνιες παθήσεις;
Στα πλαίσια του ΓΕΣΥ θα εκδίδονται επαναλαμβανόμενες συνταγές, οι οποίες θα είναι έγκυρες για έξι μήνες. Κατά τη διάρκεια αυτή, ο δικαιούχος θα επισκέπτεται το φαρμακείο για εκτέλεση της συνταγής, χωρίς να χρειάζεται να επισκεφτεί προηγουμένως τον θεράπων ιατρό του/της.
 
Τι θα γίνει σε περιπτώσεις ελλείψεων φαρμάκων;
Μια πιθανή έλλειψη φαρμάκων οφείλεται σε  πολλαπλούς παράγοντες και για αυτό εφαρμόζονται πολλές διαδικασίες για να αντιμετωπιστεί. Εάν η έλλειψη επηρεάζει όλη την αγορά, τότε ο ΟΑΥ θα λάβει τα απαραίτητα μέτρα, ώστε αφενός να μην υπάρξει διαταραχή στην πρόσβαση των ασθενών στην ενδεδειγμένη θεραπεία και αφετέρου ο ασθενής να μην επιβαρυνθεί οικονομικά. Εάν η έλλειψη αφορά μεμονωμένα φαρμακεία, τότε ο ασθενής μπορείς να εξυπηρετηθεί από οποιαδήποτε άλλο φαρμακείο της επιλογής του.
 
Το ΓΕΣΥ θα καλύπτει αναλώσιμα και ιατροτεχνολογικό εξοπλισμό;
Το ΓΕΣΥ, πέραν από τα φάρμακα, θα καλύπτει κάποιο ιατροτεχνολογικό εξοπλισμό και κάποια αναλώσιμα. Ο κατάλογος του ιατροτεχνολογικού εξοπλισμού και αναλωσίμων  που θα καλύπτει ο Οργανισμός θα βρίσκεται στην ιστοσελίδα του Οργανισμού.
 
Πότε δικαιούται ο φαρμακοποιός να αλλάξει το φάρμακο που συνταγογράφησε ο γιατρός μου;
Ο φαρμακοποιός δικαιούται να αλλάξει ένα φάρμακο μόνο αν συντρέχουν και οι δύο πιο κάτω περιπτώσεις:
 
α)το φάρμακο που θα δώσει ο φαρμακοποιός  έχει την ίδια δραστική ουσία και φαρμακοτεχνική μορφή με αυτό που συνταγογράφησε ο γιατρός και
 
β)το φάρμακο το οποίο θα δώσει ο φαρμακοποιός είναι το φθηνότερο της κατηγορίας του και έτσι ο δικαιούχος  θα πληρώσει μόνο Συμπληρωμή.
 
Η αντικατάσταση που θα κάνει ο φαρμακοποιός μετά και από τη σύμφωνη γνώμη του δικαιούχου, δεν επηρεάζει ουδόλως ούτε την ασφάλεια αλλά ούτε και την αποτελεσματικότητα της θεραπείας αφού στην ουσία θα πρόκειται για όμοια προϊόντα .
 
Για παράδειγμα, αν υπάρχουν πέντε διαφορετικές εμπορικές ονομασίες με την ίδια ακριβώς δραστική ουσία (φάρμακο), και ο ιατρός σας δεν σας έχει συνταγογράψει το φθηνότερο, τότε  ο φαρμακοποιός , με τη δική σας έγκριση, μπορεί να σας δώσει το φθηνότερο όπου θα πληρώσετε μόνο τη Συμπληρωμή και όχι Συνεισφορά ΙΙ.
 
Αποζημιώνει το ΓΕΣΥ οποιοδήποτε φάρμακο συνταγογραφήσει ο ιατρός μου και το αποζημιώνει πλήρως;
Το ΓΕΣΥ θα αποζημιώνει όλα τα φάρμακα που θα περιλαμβάνονται στον Κατάλογο φαρμάκων.
 
Το ΓΕΣΥ θα αποζημιώνει πλήρως το πιο φθηνό φάρμακο από κάθε κατηγορία φαρμάκων του Καταλόγου. Στην περίπτωση που ο δικαιούχος επιλέξει κάποιο άλλο φάρμακο της ίδιας κατηγορίας από τον Κατάλογο, τότε το ΓΕΣΥ θα καλύψει μόνο το ποσό που αντιστοιχεί στο φθηνότερο φάρμακο της κατηγορίας αυτής και ο δικαιούχος θα πρέπει να πληρώσει τη διαφορά (Συμπληρωμή ΙΙ).
 
Θα μπορώ να λαμβάνω άμεσα όλα τα φάρμακα που μου συνταγογραφεί ο γιατρός μου;
Στην πλειοψηφία των περιπτώσεων ο δικαιούχος θα μπορεί να λαμβάνει άμεσα από τα φαρμακεία τα φάρμακα που του συνταγογράφησε ο γιατρός του. Για κάποια εξειδικευμένα φάρμακα  όμως θα πρέπει να εξασφαλιστεί προηγουμένως έγκριση  από τον ΟΑΥ πριν αυτά μπορέσουν να διατεθούν στον ασθενή.
 
Πού μπορώ να απευθύνομαι για παράπονα σχετικά με την ποιότητα της παρεχόμενης ιατροφαρμακευτικής φροντίδας;
Παράπονα  μπορούν να υποβληθούν μέσω του Κέντρου Εξυπηρέτησης είτε τηλεφωνικώς, είτε  ηλεκτρονικά μέσω της Πύλης Δικαιούχων, ηλεκτρονικού ταχυδρομείου ή της ιστοσελίδας του ΟΑΥ.